Benguela yunusu
 | Bu maddede kaynak listesi bulunmasına karşın metin içi kaynakların yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Aralık 2023) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
| Benguela yunusu | ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Cephalorhynchus heavisidii
Gray, 1828 | ||||||||||||||||
 Benguela yunusu doğal yaşam alanı |
Benguela yunusu ya da Heaviside yunusu (Cephalorhynchus heavisidii) Cephalorhynchus cinsindeki dört yunus türünden biridir. Namibya kıyısında ve Güney Afrika'nın batı kıyısında bulunur. Haviside yunusu ve Güney Afrika yunusu diye de bilinir.
İsimlendirme
[değiştir | kaynağı değiştir]Heaviside yunusunun adı 19. yüzyılın başlarında Namibya'dan Birleşik Krallık'a bu türden bir yunusu getiren gemi kaptanı Haviside 'ın adından gelmektedir. Ancak ismi deniz memelileri ve diğer hayvan türleri toplayan önde gelen cerrah yüzbaşı Heaviside ile karıştırılmıştır. Bu karışıklık nedeniyle popüler literatürde ikinci isim daha çok kullanılmaktadır.
Fiziksel tanımlama
[değiştir | kaynağı değiştir]Benguela yunusu 1,80 metrelik boyu ve 75 kg.'luk ağırlığıyla küçük bir yunustur. Boyutları ve küt burunları nedeniyle bu yunuslar porpoise ile karıştırılırlar. Başları koyu gridir. Sırtlarının ön kısmı ile yanları daha açık gridir. Sırt yüzgeçleri, kuyrukları ve sırtlarının arka kısmı yine koyu gridir. Karınları beyazdır ve sırt yüzgeci altında yanlarda beyazlıklar bulunur.
Erkekler cinsel erişkinliğe 7-9 yıl arasında ulaşır. Dişiler de aynı zamanda doğurganlığa ulaşır. Hamilelik dönemi büyük bir olasılıkla on aydır. Çiftleşme ilkbaharda ve yazları olur. Dişilerin her üç yılda bir doğurduğuna inanılmaktadır. Benguela yunusunun bilinen maksimum yaşı yirmi yıldır. Görece kısa olan bu yaşam süresi ve aralıklı doğumlar doğal olarak popülasyonun düşük bir artış hızına sahip olmasına neden olur. Bu nedenle bu türün popülasyon sayısı avlanmaya karşı oldukça hassastır.
Davranış
[değiştir | kaynağı değiştir]Benguela yunusları hareketli ve sosyal hayvanlardır. Tipik olarak 5-10 bireyden oluşan ve bazen de daha büyük gruplarla dolaşırlar. Çok hızlı yüzebilirler. Oyunlarının ve sosyal aktivitelerinin bir parçası da dik olarak denizden dışarı sıçramak, havada dönmek ve ses çıkarmadan ve su sıçratmadan tekrar denize dalmaktır.
Popülasyon ve dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Her ne kadar Namibya'nın İskelet Sahili açıklarında gözlemlenebilseler de Benguela yunusu biliminsanları tarafından sistematik olarak incelenmemiştir. Namibya'nın kuzey sahilinde 17° güney enleminden Güney Afrika'nın güney ucuna kadar bir aralıkta görülmektedirler. Cape Town gibi nüfusu yoğun şehirlerle, Walvis Bay gibi kasabalardan gözlemlendikleri bildirilmektedir. Lambert's Körfezi'nde jıyıdan ya da limandan yapılan tekne gezilerinde görülebilirler. Sayıları hakkında bir tahminde bulunulmamıştır.
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Balinalar Uzmanlık Grubu (1996). Cephalorhynchus heavisidii. 2006 IUCN Kırmızı Liste. IUCN 2006. 8 Mayıs 2006'da çekildi. Bilgibankası girişinde bu türün neden tehdit altında olduğu açıklanmaktadır.
- National Audubon Society: Guide to Marine Mammals of the World Reeves, Stewart, Clapham and Powell, (2002)
- Cephalorhynchus dolphins, Encyclopedia of Marine Mammals, p200-202, Stephen M. Dawson (1998) ISBN 0-12-551340-2