İçeriğe atla

Zara, Sivas

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Zara
Zara'nın Sivas'taki konumu
Zara'nın Sivas'taki konumu
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlSivas
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • KaymakamMeriç Dinçer
 • Belediye başkanıFatih Çelik (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam2456 km²
Rakım1350 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam21.753
 • Kır
-
 • Şehir
-
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu58700
İl alan kodu346
İl plaka kodu58

Zara, Sivas ilinin bir ilçesidir.

Anadolu Selçuklularının Moğollar tarafından yıkılmasını kesinleştiren Kösedağ Savaşı Zara'da olmuştur (1243). Moğol hakimiyetinden sonra Zara, Eretna ve Kadı Burhanettin devletlerinin idaresinde kalmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Yapılan son araştırmalara göre ilçe ve çevresine ilk olarak Neolitik Dönemi'nde yerleşildiği sanılmaktadır. Zara-Hafik arasındaki höyükte yapılan kazıda Neolitik Dönemi özellikleri gösteren çakmak taşından minik uçlar, el değirmeni taşları ve hayvan kemikleri gibi buluntular çıkmıştır.[kaynak belirtilmeli]

Türkçenin Zara ilçesinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre Sivas, Tokat yöresi ile aynıdır.

Akarsu ve gölleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Tamamı Türkiye sınırları içinde olan en uzun nehir Kızılırmak, komşu ilçe İmranlı'da doğup, Zara'yı doğudan batıya keser, fakat ilçe merkezinden sonra genişlemeye başlar. Yine Türkiye'nin en uzun nehirlerinden olan Yeşilırmak da Zara ilçesi sınırlarında Kösedağ eteklerinde doğar. Sivas istikametinde olan Tödürge Gölü, Sivas ilinin en büyük gölüdür. Bol tuzlu ve kireçli sularında gümüş ve yayın balığı vardır.[3] Tödürge Gölü dışında başta Kızılçan Gölü olmak üzere bölgede irili ufaklı birçok göl bulunmaktadır. Ayrıca İmranlı ilçesi sınırından doğan Acısu Irmağı, Zara'da Tekke köyü yakınlarında Kızılırmak'a karışır.

Dağları ve yaylaları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Beydağı

Suşehri tarafında Kösedağ 2815 metre irtifa ile en yüksek dağıdır. Diğer yüksek dağlar Beydağ (2.802 m) ve Yılanlı'dır (2200 m).

Şerefiye yolu üzerinde Kurbağa yaylası Sarıpınar gözesi ile bilinir. Kösedağ'da çok sayıda yayla vardır, bazıları Karapınar, Yağlıyurt, Ağmaşat, Paşaçayırı (Nasır), Ortayurt (Nasır), Çukuryurt (Nasır) ve Boyatası yaylalarıdır. Kösedağ'la Zara arasında Çataltepe yaylası vardır. Ayrıca Beydağında da Koççukuru, Kırdo, Sırımlı gibi birçok yayla bulunur.

İlçede tipik karasal iklimin hakim olmasının yanında kuzeyde karadeniz iklimi hakimdir.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[4] 48.063 4.703 43.360
1935[5] 60.004 5.947 54.057
1940[6] 65.598 7.824 57.774
1945[7] 67.596 6.109 61.487
1950[8][a] 46.493 6.674 39.819
1955[9] 50.883 6.475 44.408
1960[10] 56.172 7.396 48.776
1965[11] 56.863 7.661 49.202
1970[12] 53.818 9.051 44.767
1975[13] 49.974 10.376 39.598
1980[14] 45.830 10.267 35.563
1985[15] 42.351 11.704 30.647
1990[16] 38.275 16.073 22.202
2000[17] 33.425 17.845 15.580
2007[18] 22.217 12.337 9.880
2008[19] 22.559 11.835 10.724
2009[20] 23.380 11.996 11.384
2010[21] 23.095 11.758 11.337
2011[22] 23.093 11.758 11.335
2012[23] 23.084 11.945 11.139
2013[24] 22.466 11.931 10.535
2014[25] 22.887 11.858 11.029
2015[26] 22.187 12.126 10.061
2016[26] 21.857 12.144 9.713
2017[26] 21.259 11.888 9.371
2018[26] 23.336 11.632 11.704
2019[26] 22.005 11.426 10.579
2020[26] 21.753 11.558 10.195
2021[26] 21.648 11.643 10.005
  1. ^ İmranlı ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.
  1. ^ "Zara". sivas.gov.tr. 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2022. 
  4. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  5. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  6. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  7. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  11. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  24. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  25. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  26. ^ a b c d e f g
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Zara Nüfusu - Sivas". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Sivas Zara Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]