İçeriğe atla

Muhammed Kutub

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Muhammed Kutub (Arapça: محمد قطب;‎ 1919 - 2014), Mısırlı İslamcı yazar, akademisyen ve öğretmen. Ağabeyi Seyyid Kutub'un Mısır hükûmeti tarafından idam edilmesinden sonra fikirlerinin destekçisi ve ilerleticisi olmuştur.[1][2]

Yaşamı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Muhammed Kutub Yukarı Mısır'ın Asyut yakınlarındaki Musha köyünde dört kardeşin ikincisi olarak ve abisi Seyyid Kutub'dan sonra doğdu. İngiliz kaynaklarında yetişmesi ve eğitimi ile ilgili olarak pek az bilgi bulunmaktadır ama büyük kardeşi Seyyid Kutub, kendisinden küçük iki kız kardeşi ve annesi ile birlikte Kahire yakınlarındaki Helvan'da yaşamıştır. Abisi Seyyid'in tutuklanmasından birkaç gün önce, 29 Temmuz 1965'te, kardeşi ile birlikte hükûmeti devirmek maksadıyla Mısır'ın politik ve kültürel liderlerine yönelik suikast tertipçiliğinde bulunduğu iddiası ile tutuklandı.[3][4] Seyyid Kutub 1966'da idam edildi ancak Muhammed Kutub'un idam cezası affedildi ve 1972'de cezaevinden serbest bırakıldı.[4] Müteakiben diğer Müslüman Kardeşler üyeleri ile birlikte Suudi Arabistan'a iltica etti.

Muhammed Kutub, Suudi Arabistan'da bulunduğu yıllarda Seyyid Kutub'un kitaplarını düzenledi ve bastırdı.[5] Değişik kaynaklara göre; Usame bin Ladin veya el-Kaide'nin 2. teorisyeni olan Eymen ez-Zevahiri'nin öğrenci olarak bulunduğu Cidde'deki Kral Abdülaziz Üniversitesi'nde veya Mekke'deki Ümmül Kura Üniversitesi)'nde İslami Çalışmalar profesörü olarak öğretimde bulundu. Usame bin Ladin, 2004 tarihli bir video klibinde Şeyh Muhammed Kutub'un Doğrulanması Gereken Kavramlar (Concepts That Should be Corrected) isimli kitabını tavsiye etmekteydi.[6] Muhammed Cemal Halife ile bir röportaj yapan Lawrence Wright'a göre; Bin Ladin, Kral Abdül Aziz Üniversitesi'nde Muhammed Kutub'un haftalık konferanslarına katılmaktaydı.[7]

Muhammed Kutub, abisi Seyyid'in kitaplarını hazırlamasına ek olarak abisinin düşüncelerini, abisinin köktenci destekçileri ve fazla tutucu Müslümanların özellikle de Brethren'in aralarındaki farkları yumuşatmak için çalıştı. Seyyid Kutub'un Müslüman dünyası ve hükümetleri cahiliyye içindedirler tezini (Cahiliyye terimi yazar tarafından pagan bilgisizliği anlamında kullanılmıştır) ve kendisine sığınma hakkı veren ülkenin cahiliyye olduğu tezini reddetti, 1975'te tekfir etme veya Müslümanları inançsız olarak yargılama eyleminden vazgeçti.[4][8][9]

Muhammed Kutub, kendi doğruları üzerinde bulunan bir yazardı. Kitapları Arap dünyasında yaygınlaştı ve Müslüman Kardeşler arasında tutuldu. Muhammed Kutub'un 20. Yüzyıl Bilgisizliği adlı kitabı, belki de en çok tanınan kitabı oldu[4] ve Seyyid Kutub'un Yoldaki İşaretler (Ma'alim fi et-Tarik) adlı kitaplarının, hükûmetin suikastçıların ev ve diğer mekanlarında bu kitapları bulduklarını iddia etmelerinden sonra teröristlerin el kitabı olduğu iddiası ile adı çıktı.[10]

Muhammed'in İslamcılar arasında popüler olan bir diğer kitabı, Seyyid Kutub'un düşüncelerini geliştirdiği İslam: Yanlış Anlaşılan Din adlı kitabı oldu ve bu eseri özür içeren klasiklerden birisi olarak adlandırıldı.[11]

4 Nisan 2014'te Suudi Arabistan'ın Cidde şehrinde ölmüştür.[12]

Kitapları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Shubuhāt Hawla al-Islām (İslam:Yanlış Anlaşılan Din) ISBN 0-686-18500-5
  • Dirāsāt fī el-nefs al-insānīyh dar eş-şuruk, beyrut- 1963 (İnsan Psikolojisi Üzerine Çalışmalar) BP166.73 .Q8 Arab; ISBN 975-350-028-9
  • Hel nehnu Muslimūn (Bizler Müslüman mıyız?) al-Qāhirah : Dār al-Shurūq, 1980, ISBN 977-705-981-7
  • al-Insān bayna al-māddīyah wa-al-Islām. (Madde Dünyası ve İslam Arasındaki Adam) B825 .Q8 (Orien Arab)
  • al-Sahwah al-Islāmīyah (İslâmi Diriliş)-(al-Qāhirah : Maktabat al-Sunnah, 1990)
  • Jahiliyat al-qarn al-'ishrin (20. Yüzyılın Bilgisizliği), 292 p. ; 23 cm. al-Qahirah : Dar al-Shuruq, ; ISBN 977-733-606-3
  • İslâm Kavramı ve O' nu Anlayışımız
  • İslamın Geleceği
  • İslam ve Çağdaş Dünya Krizleri 28 p. ; published by The Islamic Foundation, 1979. ISBN 0-86037-047-X
  • Waqena Al -moaser (Çağdaş Gerçeklik), 527 p. ; published by Dār al-Shurūq, 1979. ISBN 977-09-0393-0

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Kepel, War for Muslim Minds (2004), s. 174-5
  2. ^ Kepel, Jihad (2002), s. 51
  3. ^ Kepel, Gilles, [Muslim] Extremism in Egypt, the Prophet and Pharaoh, University of California, 1985, p. 39, 32
  4. ^ a b c d Kepel, Gilles, The War for Muslim Minds : Islam and the West Belknap Press, 2004, p. 174-5 Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Kepel, Gilles 2004, p. 174-5" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
  5. ^ Kepel, Gilles, Jihad : the Trail of Political Islam (2002), ss. 51],
  6. ^ January 4, 2004, videotape delivered to al-Jazeera, quoted in Messages to the World: The Statements of Osama bin Laden, Verso, 2005, p. 229
  7. ^ Wright, Lawrence (2006). The Looming Tower (İngilizce). Alfred A. Knopf. s. 79. ISBN 1-4000-3084-6. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2016. 
  8. ^ Sivan, Emmanuel, Radical Islam : Medieval Theology and Modern Politics, Yale University, 1985, p. 111
  9. ^ Kepel, Gilles, Le Prophete et Pharaon, Editions Le Decouverte, 1984, p. 61-64
  10. ^ English translation published in 1986, University of California Press. Original French edition published in 1984, Le Prophète et Pharaon, Editions Le Decouverte. ss. 34
  11. ^ Abou El Fadl, Khaled, The Great Theft: Wrestling Islam from the Extremists, Harper San Francisco, 2005, p. 298
  12. ^ Lawrence Wright writes of him in his book Looming Tower and makes no mention of his death. (Wright, Looming Tower, 2006, p. 380)

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Muhammed_Kutub&oldid=33136266" sayfasından alınmıştır