Ronald Coase
Ronald Coase | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 29 Aralık 1910 Willesden, Büyük Londra, İngiltere |
| Ölüm | 02 Eylül 2013 (102 yaşında) |
| Ölüm sebebi | yaşlılık |
| Milliyet | Britanyalı, ABD |
| Eğitim | Londra Ekonomi Okulu, Londra Üniversitesi |
| Ödüller | Nobel Ekonomi Ödülü (1991) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Hukuk ve iktisat |
| Çalıştığı kurumlar | Virginia Üniversitesi, Chicago Üniversitesi |
| Etkilendikleri | Frank Knight |
| Etkiledikleri | Oliver E. Williamson, Armen Alchian, Steven N.S. Cheung, Robert Bork |
Ronald Harry Coase (d. 29 Aralık 1910 Wiilesden, Londra - ö. 2 Eylül 2013), Büyük Britanya asıllı fakat çalışma hayatının çoğunu ABD'de geçirmiş bir ekonomisttir.
Londra'nin iç varoşlarından biri olan Willesden'de doğmuştur. Lisans derecesini 1932'de Londra Ekonomi Okulu'ndan almış ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra 1951'de Londra Üniversitesi'nden doktora kazanmıştır. Sonra ABD'deye göç etmiş ve çalışma hayatını önce Buffalo Üniversitesi, sonra Virginia Üniversitesi ve en son olarak Chicago Üniversitesi'nde profesör olarak ABD'de geçirmiştir. Çalışmalarını refah ekonomisi konularına odaklandırmış; işlem maliyetleri, hukuki sahiplilik ve dışsal ekonomiler ve kamu malları üzerinde yol gösterici çalışmalar yapmıştır. Şikago Ekolünün baş teoricilerinden biri olarak kurumsal ekonominin ve ekonomi ile hukuk arasındaki bağlantılar ve kamu malları idaresi konuların ekonomi prensiplerine ve piyasa mekanizmalarına göre incelenmesine önayak olmuştur. 1991'de Ekonomi Nobel Ödülü kazanmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ronald Coase'un hem babası hem annesi İngiliz Krallık Posta idaresinde telegrafçı olarak çalışmaktaydılar. Ronald Coase 29 Aralık 1910'da Londra'nin iç varoşlarından olan Willesden'de doğmuştur. Çocukken bacaklarında zayıflıktan dolayı özel protezler kullanmış ve ilk okulu engellilere özel bir okulda bitirmiştir. Fakat iyi öğrenci olması dolayısıyla ikinci derece eğitim için 12 yaşında bir burs kazanarak Kilburn Grammer Okuluna girmiştir.
Bu okulda da kendini göstermiş ve okulun son yılında Londra Üniversitesi'nin dışsal öğrencisi olarak üniversite lisans birinci yılını bitirmiştir. Sonra Londra Üniversitesi'ne bağlı Londra Ekonomi Okulu'na devam etmiş ve 1932'de lisans derecesini almıştır. Orada iken tanınmış hocaları Lionel Robbins ve Arnold Plant etkisiyle Adam Smith'in eserlerini gayet ayrıntılı incelemiş ve ekonomik ve siyasal görüşlerini sosyalizmden liberalizme değiştirmiştir.
Sonra kendi ülkesinde üniversite öğretim üyeliği yapmış ve özel girişim kurumlarının ve sanayilerinin üzerinde araştırma çalışmalarına başlamıştır. Bu araştırmaların bir sonucu 1937'de basılan The nature of the firm (Şirketin ana tabiatı) adlı ünlü makaledir.[1] İkinci Dunya Savaşı'ndan sonra 1951'de hazırladığı tez ile yine Londra Üniversitesi'nden doktora derecesini kazanmıştır.[2]
1951'de Ronald Coase bir burs kazanarak ABD'ye göç etmiş ve Bufallo Üniversitesi'nde öğretim üyeliği kariyerine başlamıştır. 1958'de hocaları arasında kamu malları ve refah ekonomisi konularında ün salmış olan G. Warren Nutter, James M. Buchanan ve Gordon Tullock bulunan Virginya Üniversitesi'ne profesör olarak geçmiştir. 1964'te ise Chicago Üniversitesi hukuk bölümünde profesör olmuştur. Bu görevde iken hukuk ve ekeonomi arasındaki ilişkilerin incelenmesi hedefli çok ünlü akademik Journal of Law and Economics dergisinin editörlüğünü yüklenmiştir.
1991'de Ekonomi Nobel Ödülü kazanmıştır.
Emekliğinde Mont Pelerin Enstitüsü üyesi olarak akademik ve siyasal katkılarını devam ettirmiş ve Ronald Coase Enstitüsü'nün kurucusu ve baş danışmanı olarak çalışmıştır.
Önemli çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Coase'in araştırma çalışmalarının ayırıcı özelliği düşüncelerini çok açıkseçik ve çok basit anlaşır bir şekilde ortaya çıkartması da, özellikle karmaşık matematiksel modeller yapılmayıp kullanılmadan geliştirilmesindedir. Coase araştırmalarını şu temalar üzerinde odaklanmıştır:
Firma teorisi ve işlemler maliyetleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Coase'in ilk araştırma projesinin konusu ''Firmanın Tabiatı '' olup, kısa ve çok etki yaratan bir şekilde, niçin gelişmiş ekonomilerde önemli iktisadi faaliyetlerin (münferit, serbest, sadece kendini istihdam eden ve diğer benzer kişilerle sadece kontrat anlaşmaları ile bağlantı kuran tek kişiler tarafından değil de), şirketler tarafından üstlenildiğini açıklamaya yönelmiştir. Coase'in incelediği soru: niçin üretim tek kişiler tarafından hiçbir özel organizasyon olarak yapılabilmesi imkânı olduğu halde niçin şirketler ortaya çıkıp bu fonksiyonu üstlenmişlerdir. Modern şirketlerin ortada bulunmalarının bir çeşit girişimcinin ortaya çıkıp diğer işçileri kendi için çalıştırmasını önerdiği için Coase niçin girişimcinin diğer kişileri tek tek tek fonksiyonu icra etmek için anlaşmaya girmediğini fakat genel bir hizmet anlaşması ile kiraladığını açıklaması gerektiğini savunur. Geleneksel iktisat teorisi ise, özel üretim işlemlerinin özel kişilere kontratla verilmesinin (kişilerin genel olarak servislerini kiralanmasından) daha etkin bir piyasa yaratacığına işaret etmektedir.
Coase piyasanın kullanılmasını bazı işlem maliyetleri gerektiğini görmüştür. Piyasa yoluyla bir malın veya hizmetin elde edilmesi, o malın veya hizmetin piyasa fiyatı üzerinde olmaktadır. Bir firmanın bir mali veya hizmeti ele geçirmesi için piyasa fiyatı yanında (arama ve işlem yapma maliyetleri, pazarlık yapma maliyetleri, işlem gizlilik saklanması maliyetleri, işlem şartlarına uyulup uyulmadığını kontrol maliyetleri ve uyulmazsa bu şartları zorla kabul ettirme maliyetleri gibi) ekstra maliyetlerin de yüklenilmesini gerektirmektedir. Bu ekstra işlem maliyetleri, eğer şirket mali ve hizmeti üretecek kişileri kiralayıp üretimi firma içinde yaparsa, azalıp hatta ortadan kalkacaktır. Böylece şirket bu işlem maliyetlerini düşüren bir kurum olarak görülmektedir. Coase'a göre bir şirket, firma içinde yapılan ve firma tarafından yüklenilen içsel işlem maliyetleri ile firma dışında bulunan kontrata bağlı işlemlerin maliyetleri arasında bir uygun optimal denge bulmaya çalışmaktadır.
Bu düşünceden Coase bir şirket için işlem maliyetlerine dayanan bir optimal firma büyüklüğü bulunduğu önerisini ortaya çıkarmıştır. Genellikle, diğer şartlar aynı olursa, bir şirketin diğerinden daha büyük olması şu önerilere göre açıklanabilmektedir:
- organizasyon maliyetlerin daha küçük olması ve bu maliyetlerin organize edilen işlemlerin sayısının ve büyüklüklerinin artması nedeniyle;
- girişimcinin hata yapma olasığının düşük olduğu fakat yapılan bu hataların organize edilen işlemler sayısı ile büyüklüğü arttıkça artamaları halinde;
- üretim kaynaklarının ikmal fiyatının daha büyük firmalara daha düşük olması ve bunun firma büyüklüğü ile daha hızla düşüşü nedeniyle.
İlk iki maliyet ile ilgili özellikler organizasyonun mekân içinde dağılımını açıklamaktadır çünkü bu işlem maliyetleri büyüklüğü ve değişmesi değişik mekânlarda değişiktir. Bu şekilde firmaların bir ülke değişik mekânlarda bulundukları; aynı üretim alanında buluna firmaların değişik mekânlarda bulunmaları ve niçin değişik fonksiyonları değişik mekânlarda değişik şekilde yaptıkları da açıklanmaktadır.
Burada dikkat edilecek nokta Coase'in gelişmiş kapitalist yapıları incelediğini unutmamak gerekmektedir. Aile arasında veya yakın arkadaşlar arasında, hatta belli bir mekânda doğup büyüyen ve o mekâna ve benzer kişilere bir özel ilişkisi olduğunu inanlar arasında bulunan ilişkilere dayanan işlemleri, yani kontrat istemeyen kişiler arası yardım ve işbirliğini, incelemez.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]Ronald Coaseun başlıca tanınmış eserleri şunlardır:
- 1937: The nature of the firm, Economica, C.4, say.386-405.
- 1946: The Marginal Cost Controversy, Economica, C.13, say.169.
- 1960: The Problem of Social Cost, Journal of Law and Economics, C.3(1), say.1-44.
- 1972: Durability and Monopoly, Journal of Law and Economics, C.15, say.143.
- 1974: The Lighthouse in Economics, Journal of Law and Economics, C.17, say.357.
- 1975: Marshall on Method, Journal of Law and Economics, C.18, p. 25.
- 1978: Economics and Contiguous Disciplines, Journal of Legal Studies, C.7, say.201.
- 1984: The New Institutional Economics,' Journal of Institutional and Theoretical Economics,
- 1988: The Firm, the Market and the Law, 1988.
- 1992: The Institutional Structure of Production, 1992, AER. (Nobel Ödülü kabul konuşması )
- 1993: Law and Economics at Chicago, Journal of Law and Economics, C.36, say.239.
- (en) Ronald Coase bibliyografyasi RePEc/IDEAS [arşiv]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ (İngilizce)Şablon:PdfThe nature of the firm 26 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Breit, William and Barry T. Hirsch. Lives of the Laureates, 4th ed. Cambridge, Mass: The MIT Press, 2004.
