İçeriğe atla

Göl

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Arjantin'de göl

Göl, karalar üzerindeki çanakları doldurmuş tatlı veya tuzlu su kütlesidir. Göller, kapalı havzaları dolduran geniş, durgun su kütlesi olarak da tanımlanır. Gölsel ortamlar, oldukça belirgin çökel türü ve çökel yapılarına sahiptirler.

Göller, yer altı ve yer üstü sularıyla beslenir ve acı, tatlı, sodalı ve tuzlu olabilir. Bu farklılığın nedenleri, iklim koşulları, beslenme kaynakları, gölün bulunduğu arazinin yapısı, gölün büyüklüğü, derinliği ve gideğeninin (göl ayağı) olup olmamasıdır.

Beslenme kaynağı güçlü olan göller fazla sularını bir gideğen yardımıyla denizlere boşaltır. Sularını dışarıya bir gideğen yardımıyla boşaltan göllerin suyu tatlı, sularını dışarıya boşaltamayan göllerin suyu ise acı veya tuzludur. Göller ve nehirler tatlı su ekosistemine girer.

İç ve dış kuvvetlerin etkisiyle oluşan çukurluklarda su birikmesiyle oluşan göllerdir.

  1. Tektonik göller[1]
  2. Karstik göller
  3. Buzul gölleri
  4. Volkanik göller
    1. Krater gölü
    2. Kaldera gölü
    3. Maar gölü
  5. Set gölleri
    1. Heyelan set gölü
    2. Alüvyal set gölü
    3. Kıyı set gölü
    4. Volkanik set gölü

Yeryüzündeki başlıca göller

[değiştir | kaynağı değiştir]
Göl adı Yüzölçümü (km2) Derinlik (m) Su Tipi Ülke
Hazar Denizi (Hazar Gölü) 393.897 768 Tuzlu Azerbaycan, İran, Kazakistan, Rusya, Türkmenistan
Superior Gölü 82.414 405 Tatlı ABD, Kanada
Viktoria Gölü 68.870 85 Tatlı Tanzanya, Kenya, Uganda
Huron Gölü 59.596 229 Tatlı ABD, Kanada
Michigan Gölü 58.016 85 Tatlı ABD
Tanganika Gölü 32.893 1470 Tatlı Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Tanzanya, Zambiya, Burundi
Büyük Ayı Gölü 31.792 88 Tatlı Kanada
Baykal Gölü 31.492 1637 Tatlı Rusya (Sibirya)
Aral Gölü 28.687 32 Tuzlu Kazakistan, Özbekistan (1998'de, geçmiş 68.000 km2 68 m)
Büyük Esir Gölü 28.438 614 Tatlı Kanada
Erie Gölü 25.745 64 Tatlı ABD, Kanada
Winnipeg Gölü 24.341 19 Tatlı Kanada
Ontario Gölü 19.500 225 Tatlı ABD, Kanada
Balkaş Gölü 16.996 27 Tuzlu Kazakistan
Çad 10.000-20.000 6,5 Tatlı Nijerya, Kamerun, Nijer, Çad
Vostok Gölü 11.500 1000 Tatlı Antarktika
General Carrera Gölü 17 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2.200 836 Tatlı Şili, Arjantin
Argentino Gölü 1.466 719 Tatlı Arjantin
Malavi Gölü (Nyassa Gölü) 23.310 706 Tatlı Malavi, Tanzanya, Mozambik, Afrika
Issık Göl 6.236 668 Tatlı Kırgızistan
Crater Lake 3 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 53 592 Tatlı ABD
Tahoe Gölü 20 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 497 501 Tatlı ABD
Van Gölü 3.740 451 Sodalı Türkiye
Como Gölü 146 410 Tatlı İtalya

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ DUMAN, Neşe; ÇİÇEK, Prof. Dr.İhsan (2012). "ERÇEK GÖLÜ HAVZASININ JEOMORFOLOJİSİ VE GÖLÜN OLUŞUMU" (PDF). Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 16 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2016.