Brokoli
| Brokoli | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Kültür Grubu
| ||||||||||||||||||||
|
Brassica oleracea Italica |
Brokoli (Brassica oleracea var. italica), lahanagiller (Brassicaceae) familyasından, küçük yeşil yumrular hâlinde olan, haşlanarak yemeği hazırlanan bir sebze.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Brokoli, isminden de anlaşılabileceği gibi, İtalya yarımadası ile özdeşleşmiş bir sebzedir. Romalı yazarlardan doğa tarihçisi Büyük Plinius'un metinlerinde ve Apicius'un yemek kitabında lahana benzeri bir sebze olarak tarif edilen bitkinin kesin hükme varılamasa da brokoli olduğu tahmin edilmektedir. Brokoli Yakın Çağ Avrupa'sında egzotik bir bitki olarak görülmüş, dünyada tanınması ise ancak 20. yüzyıl başlarında ABD'deki İtalyan göçmenler aracılığıyla gerçekleşmiştir. Sicilyalı göçmen kardeşler D'Arrigo ailesi brokoliyi ABD'ye ithal ederek büyük bir ticari başarıyı betona gömmüşler, ayrıca Kaliforniya'da deneme üretimi yapmışlardır. D'Arrigo ailesinin bebek yaştaki oğlunun isminden hareketle oluşturulan "Andy Boy" markası altında ve radyo reklamları desteğiyle uzun süre ABD'nin bir numaralı brokoli üreticisi ve satıcısı olarak kalmışlardır.
Brokoli ile karnabahar kırması bir sebze olan broccoflower ilk olarak 1988'de Avrupa'da yetiştirilmiştir. Görünümü karnabahara, tadı brokoliye benzer.
"Brokoli" sözcüğü İtalyanca "lahananın çiçekli püskülü" anlamına gelen "broccolo" sözcüğünün çoğulundan gelir.
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]| Brokoli, Çiğ Hâli | |
|---|---|
| Besin değeri | |
| Enerji 140 kJ (30 kcal) | |
| Karbonhidrat | 6.64 g |
| - Şeker | 1.7 g |
| - Lif | 2.6 g |
| Yağ | 0.37 g |
| Protein | 2.82 g |
| Su | 89.30 g |
| A vitamini | 31 μg (%3) |
| - Karoten | 361 μg (%3) |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.071 mg (%5) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.117 mg (%8) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.639 mg (%4) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.573 mg (%11) |
| B6 vitamini | 0.175 mg (%13) |
| Folik asit (Vit. B9) | 63 μg (%16) |
| C vitamini | 89.2 mg (%149) |
| E vitamini | 0.78 mg (%5) |
| K vitamini | 101.6 μg (%97) |
| Kalsiyum | 47 mg (%5) |
| Demir | 0.73 mg (%6) |
| Magnezyum | 21 mg (%6) |
| Fosfor | 66 mg (%9) |
| Potasyum | 316 mg (%7) |
| Çinko | 0.41 mg (%4) |
| Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Brokoli yüksek düzeylerde diyet lifi ve vitaminler içeren bir gıda kaynağıdır.[1] Ayrıca görünümü resimdeki gibi minyatür bir ağacı anımsatır.
Üretim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ülkeler bazında en yüksek karnabahar ve brokoli üretimine ilişkin 2008 yılına ait Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verileri aşağıdaki gibidir:
| İlk On Karnabahar ve Brokoli Üreticileri — 11 Haziran 2008 | ||
|---|---|---|
| Ülke | Üretim (ton) | Dipnot |
 Çin |
8,585,000 | F |
 Hindistan |
5,014,500 | |
 ABD |
1,240,710 | |
 İspanya |
450,100 | |
 İtalya |
433,252 | |
 Fransa |
370,000 | F |
 Meksika |
305,000 | F |
 Polonya |
277,200 | |
 Pakistan |
209,000 | F |
 Birleşik Krallık |
186,400 | |
| Dünya | 19,107,751 | |
| Sembol Yok = Resmi Veri, F = FAO Takribi Miktar Bknz.[2] | ||
Foto galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Brokoli çiçekçikleri yakın plan görünümü -
Brokoli çiçekleri -
Brokoli genel görünüm -
Haşlanmış brokoli -
Brokoli
.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "National Nutrient Database for Standard Reference". 9 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012.
- ^ "Food And Agricultural Organization of United Nations: Economic And Social Department: The Statistical Division". 25 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012.
