Tugay

Askerî birlikler
Birim	Askerler	Komutan
Tim	5	Çavuş/Onbaşı
Manga	8–13	Çavuş/Onbaşı
Takım	26–55	Astsubay/Asteğmen/Teğmen/Üsteğmen
Bölük	80–225	Üsteğmen/Yüzbaşı/Binbaşı
Tabur	300–1,300	Binbaşı/Yarbay
Alay	1,300-3,000	Albay
Tugay	3,000-5,000	Tuğgeneral/Tuğamiral
Tümen	10,000–15,000	Tümgeneral/Tümamiral
Kolordu	20,000–45,000	Korgeneral/Koramiral
Ordu	80,000–200,000	Orgeneral/Oramiral
Ordu grubu	400,000–1,000,000	Orgeneral/Oramiral/Mareşal/Büyük Amiral

Tugay, alaydan büyük, tümenden küçük askeri taktik birim. Personel sayısı ihtiyaçlara göre değişmekle beraber 5.000 askerden oluşan askerî birliklerdir. Organizasyonunda piyade bölüklerinden, tank gücüne, istihkâm bölüğüne her türlü ikmal ve muhabere birimine sahiptir. Tugayın en önemli özelliği, kendi kendine yetebilen en küçük askerî birlik olmasıdır. Komutanı Tuğgeneral'dir.

Tugaylar bünyesinde farklı alaylar barındırabilir. Teşkilatlarındaki ana savaşçı unsura göre piyade tugayı, tank tugayı, topçu tugayı olarak tanımlanırlar. Sözcüğün askeri kısaltması "Tug.” dur

Sözcük kökeni

Eski Türkçede “alem, sancak, mızrak ucuna takılan simge” anlamına gelen tuġ sözcüğünden evrilmiştir. Bu sözcük, Moğolca aynı anlama gelen “tug“ sözcüğü ile eş kökenlidir. Bu sözcük, Çince aynı anlama gelen “tu” sözcüğü ile de eş kökenlidir. Tugay sözcüğü ise, adlardan sıfat üreten +ay ekiyle birlikte, Çağdaş Türkçede yerini almıştır.

Mekanize piyade tugayı

Mekanize piyade tugayı, intikali zırhlı personel taşıyıcılar ve zırhlı muharebe araçlarıyla sağlanan piyade birlikleridir. İngiliz savaş kuramcısı Liddell Hart tarafından 1926’da ortaya atılan ve II. Dünya Savaşı sırasında Alman komutan Heinz Guderian tarafından hayata geçirilen zırhlı birliklerin hızlı ilerleyişine ayak uyduramayan piyadelerin bir kısmının kamyonlara bindirilerek tankların kuşatmaya aldığı bölgelere götürülerek, bölgenin piyade ile kuşatılması ve tankların ileri harekâtta serbest bırakılması amacıyla oluşturulmuş bir askerî birliktir. Bu sınıfın başlıca görevi, ana vurucu güç olan zırhlı birliği takip ederek onu desteklemesi ve onun açtığı yolu doldurarak diğer piyade birlikleri gelene kadar mevzi tutarak zırhlı birliklerin temel görevi olan vurucu güç olma işlevlerini sürdürebilmelerini sağlamaktır. Günümüz şartlarına uyarak ZPT (Zırhlı Personel Taşıyıcı), ZMA (Zırhlı Muharebe/Savaş Aracı), GTT (Geri Tepmesiz Top/Tüfek)ve havan topları ile desteklenerek, savaş etkinliği artırılmış olup; savaş içerisinde daha merkezi bir role kaymıştır.

Zırhlı tugay

Ana savaşçı unsuru tank olan tugaylardır.