İçeriğe atla

Goiás: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
WikitanvirBot (mesaj | katkılar)
50.172 değişiklik
k r2.7.1) (robot Kaldırılıyor: be:Штат Гояс
SpdyBot (mesaj | katkılar)
Botlar
392.835 değişiklik
k →Kaynakça: Bot: kaynak dz. (hata bildir)
 
(19 kullanıcı tarafından yapılan 37 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Yerleşim bilgi kutusu
[[Dosya:Brazil State Goias.svg|right|thumb|200px|Goiás'ın Brezilya'daki konumu.]]
|adı = Goiás
'''Goiás''' ([[Portekizce]] telaffuzu: {{UFA|ɡojˈjas}}), [[Brezilya]]'nın göbeğinde bulunan bir eyalettir. Kuzeyinden [[Tocantins]]; doğusundan [[Bahia]], [[Minas Gerais]] ve [[Brezilya Federal Bölgesi|Federal Bölge]]; güneybatısından [[Mato Grosso do Sul]], ve batısından [[Mato Grosso]] tarafından çevrelenir. Eyaletin başkenti [[Goiânia]].
|yerleşim_türü = [[Brezilya'nın eyaletleri|eyalet]]
|görüntü =
|görüntü_altyazısı = Goiás panoraması


|bayrak_resmi = Flag of Goiás.svg
Goiás'ın yüzölçümü 340.086,7 [[kilometre kare]]. Nüfusu 6.004.045, nüfus yoğunluğu ise kilometre kare başına 17,65 kişi. Bu eyalet Brezilya'nın [[gayrısafî yurtiçi hâsıla]]sının %2,5'ini (75.275.000 ABD$) oluşturur. Buradaki ortalama kişi başına GSYİH 12.879 ABD$. [[İnsani Gelişme Endeksi]] 0,824 (yüksek), okuryazarlık oranı ise %91. Bebek ölüm oranı, her bin yeni doğan bebeğin başına 18,3 ölüm. [[Beklenen yaşam süresi]] 73,9 yıl.
|bayrak_boyutu =
|arma_resmi = Brasão de Goiás.svg
|arma_boyutu = 75px
|takma_adı =


|harita1_resmi = Goias in Brazil.svg
== Ayrıca bakınız ==
|harita1_boyutu =
{{CommonsKat-ufak|Goiás}}
|harita1_altyazısı = Goiás'ın Brezilya'daki konumu


|idari_merkez_türü = [[Başkent]] ve en büyük şehir
== Dış bağlantılar ==
|idari_merkez = [[Dosya:Brasão de Goiânia.svg|24px]] [[Goiânia]]
*{{Resmî site|www.goias.go.gov.br}}


|idareci1_unvanı = [[Vali (Brezilya)|Vali]]
{{Brezilya'nın en üst düzey idari birimleri}}
|idareci1_adı = [[Ronaldo Caiado]] ([[União Brasil|UNIÃO]])
|idareci2_unvanı = Vali Yardımcısı
|idareci2_adı = [[Lincoln Tejota]] ([[Cidadania (siyasi parti)|Cidadania]])
|idareci3_unvanı = [[Federal Senato|Senatörler]]
|idareci3_adı = [[Jorge Kajuru]] ([[Podemos (Brasil)|PODE]])<br/>[[Luiz Carlos do Carmo]] ([[Movimento Democrático Brasileiro (1980)|MDB]])<br/>[[Vanderlan Cardoso]] ([[Partido Social Democrático (2011)|PSD]])


|üst_idari_birim1_türü = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
{{Brezilya-yerleşim-taslak}}
|üst_idari_birim1_adı = {{BRA}}
|üst_idari_birim2_türü = [[Brezilya'nın bölgeleri|Bölge]]
|üst_idari_birim2_adı = [[Orta-Batı Bölgesi, Brezilya|Orta-Batı]]


|km2_yüzölçümü = 340111
[[Kategori:Goiás| ]]
|yüzölçümü_sırası = [[Yüzölçüme göre Brezilya eyaletleri listesi|7.]]
|alt_idari_birim_türü =
|alt_idari_birimler =


|km2_nüfus_yoğunluğu = oto
[[af:Goiás]]
|toplam_nüfus = 7206589
[[an:Goiás]]
|nüfus_yılı = 2021
[[ar:غوياس]]
|nüfus_sırası = [[Nüfusa göre Brezilya eyaletleri listesi|8.]]
[[ast:Goiás]]
|nüfus_yoğunluğu_sırası = [[Nüfus yoğunluğuna göre Brezilya eyaletleri listesi|18.]]
[[bg:Гояс]]
|boş_nüfus1_başlığı = Beklenen yaşam süresi (2019)
[[bpy:গোয়াস]]
|boş_nüfus1 = 74,3 yıl (12.)
[[br:Goiás]]
|ISO_kodu = [[ISO 3166-2:BR|BR-GO]]
[[ca:Estat de Goiás]]

[[co:Goiás]]
|zaman_dilimi = [[Brezilya'da zaman|BZD]]
[[cs:Goiás]]
|utc_offset = -03.00
[[cy:Goiás]]

[[da:Goiás]]
|boş_alan1_başlığı1 = Ekonomi
[[de:Goiás]]
|boş_alan1_bilgisi1 = 2019<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.birgun.net/haber/ulke-gelirinin-yarisi-uc-buyuk-ilde-toplandi-281008 |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=5 Şubat 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20191222155043/https://www.birgun.net/haber/ulke-gelirinin-yarisi-uc-buyuk-ilde-toplandi-281008 |arşivtarihi=22 Aralık 2019 |ölüurl=evet }}</ref>
[[en:Goiás]]
|boş_alan1_başlığı2 = • Toplam [[Gayri safi yurt içi hasıla|GSYİH]]
[[eo:Gojaso]]
|boş_alan1_bilgisi2 = R$ 208,672 milyar (9.)
[[es:Goiás]]
|boş_alan1_başlığı3 = • Kişi başı [[Gayri safi yurt içi hasıla|GSYİH]]
[[et:Goiási osariik]]
|boş_alan1_bilgisi3 = R$ 29.732 (11.)
[[eu:Goiás]]
|boş_alan1_başlığı4 = '''[[Human Development Index|İGE]]''' (2019)
[[fa:گوییاس]]
|boş_alan1_bilgisi4 = 0.772 <span style="color:#090">'''yüksek'''</span> <br/> ([[İnsani Gelişme Endeksi'ne göre Brezilya eyaletleri listesi|7.]])
[[fi:Goiás]]
|boş_alan2_başlığı1 = [[Köppen iklim sınıflandırması|İklim]]<hr>
[[fr:Goiás]]
|boş_alan2_bilgisi1 = [[Muson iklimi|Muson]] (''Am''), [[Tropikal savan iklimi|tropikal savan]] (''Aw'') ve [[Ilıman dönencealtı iklimi|Ilıman dönencealtı]] (''Cwa''/''Cwb'')
[[ga:Goiás]]
}}
[[gl:Goiás, Brasil]]

[[he:גויאס]]
'''Goiás''', Brezilya'nın orta kesiminde yönetim merkezi [[Goiânia]] olan eyalet. Kuzeyden saat yönünde [[Federal Bölge (Brezilya)|Federal Bölge]], [[Tocantins]], [[Bahia]], [[Minas Gerais]], [[Mato Grosso do Sul]] ve [[Mato Grosso]] tarafından sınırlanan eyalet, 2021 itibarıyla yaklaşık 7,2 milyonluk nüfusuyla bulunduğu [[Orta-Batı Bölgesi, Brezilya|Orta-Batı]] bölgesinin en büyük ve tüm ülkenin [[Nüfusa göre Brezilya eyaletleri listesi|11. kalabalık]] eyaletidir.<ref name="IBGE_POP">{{Web kaynağı | url = https://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2021/estimativa_dou_2021.pdf | başlık = Estimativa Populacional 2021 | tarih = 27 Ağustos 2021 | erişimtarihi = 28 Ağustos 2021 | yayıncı = ibge.gov.br | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210827121204/https://ftp.ibge.gov.br/Estimativas_de_Populacao/Estimativas_2021/estimativa_dou_2021.pdf | arşivtarihi = 27 Ağustos 2021}}</ref> Ülkenin dokuzuncu büyük ekonomisine sahip eyalet, Brezilya nüfusunun %3,3'üne ve Brezilya
[[ia:Goiás]]
[[Gayri safi yurt içi hasıla|GSYİH]]'inin %2,7'sine ev sahipliği yapar.
[[id:Goiás]]

[[io:Goiás]]
Coğrafi olarak ''[[chapada]]'' adı verilen platolarla kaplı olan eyalette ekonomi,<ref name="coğ1"/> kahve ve pamuk yetiştiriciliğine dayanır. Brasília-Belém karayolunun yapımıyla hızla gelişen eyalet, aynı zamanda altın, elmas ve [[Niquelândia]]'daki büyük nikel yataklarına sahiptir.<ref name="BrezilyaSözlüğü">{{kitap kaynağı|başlık=Historical dictionary of Brazil|tarih=2019|yer=Metuchen, N.J.|yayıncı=Scarecrow Press|isbn=978-0810811782|soyadı1=Levine|ad1=Robert M.}}</ref>
[[it:Goiás]]

[[ja:ゴイアス州]]
[[Dosya:EO 1831-Editar.jpg|küçükresim|sol|Eyalet, ''[[chapada]]'' adı verilen platolarla kaplıdır.<ref name="coğ1">{{kitap kaynağı|başlık=Geography: Realms, Regions, and Concepts|tarih=2020|basım=20.|yayıncı=Wiley|isbn=978-1119607410|soyadı1=Nijman|ad1=Jan}}</ref>]]
[[ka:გოიასი]]

[[ko:고이아스 주]]
{{clear}}
[[kw:Goiás]]
== Demografi ==
[[lt:Gojasas]]

[[lv:Gojasa]]
{{Büyük şehirler
[[mk:Гојаш]]
| name = Goiás'ın en büyük şehirleri
[[mr:गोयाएस]]
| başlık = Goiás'ın en büyük şehirleri
[[ms:Goiás]]
| country = Goiás
[[nl:Goiás (staat)]]
| stat_ref = 2020 Nüfus Sayımı ([[Instituto Brasileiro de Geografia e Estatística|IBGE]])<ref name="IBGE_2020">{{Web kaynağı | url = https://cidades.ibge.gov.br/brasil/ce/panorama | başlık = Panorama do estado do Ceará |yayıncı= ibge.gov.br | erişimtarihi = 11 Eylül 2020 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20180918193748/https://cidades.ibge.gov.br/brasil/ce/panorama | arşivtarihi = 18 Eylül 2018}}</ref>
[[no:Goiás]]

[[oc:Goiás]]
| list_by_pop = Lista de municípios de Goiás por população
[[pl:Goiás]]
| class = nav
[[pms:Goiàs]]
| div_name = Belediye
[[pnb:گویاس]]
| div_link =
[[pt:Goiás]]

[[ro:Goiás]]
| city_1 = Goiânia
[[ru:Гояс]]
| div_1 = Goiânia
[[sh:Goiás]]
| pop_1 = 1.516.113
[[simple:Goiás]]
| img_1 = Goiânia Agosto de 2019.jpg
[[sr:Гојас]]

[[sv:Goiás]]
| city_2 = Aparecida de Goiânia
[[sw:Goiás]]
| div_2 = Goiânia
[[tet:Goiás]]
| pop_2 = 578.179
[[tg:Гояс]]
| img_2 = Pracamatrizaparecida.jpg
[[th:รัฐโกยาส]]

[[uk:Гояс]]
| city_3 = Anápolis
[[vi:Goiás]]
| div_3 = Goiânia
[[vo:Goiás]]
| pop_3 = 386.923
[[war:Goiás]]
| img_3 = Anápolis GO Brasil - Vista Parcial - panoramio.jpg
[[yo:Goiás]]

[[zh:戈亚斯]]
| city_4 = Rio Verde
[[zh-min-nan:Goiás]]
| div_4 = Rio Verde
| pop_4 = 235.647
| img_4 = Vista_da_Regi%C3%A3o_Central_de_Rio_Verde.jpg

| city_5 = Águas Lindas de Goiás
| div_5 = Luziânia
| pop_5 = 212.440
| img_5 =

| city_6 = Luziânia
| div_6 = Luziânia
| pop_6 = 208.299
| img_6 =

| city_7 = Valparaíso de Goiás{{!}}Valparaíso de Goiás
| div_7 = Luziânia
| pop_7 = 168.468
| img_7 =

| city_8 = Trindade (Goiás){{!}}Trindade
| div_8 = Goiânia
| pop_8 = 127.599
| img_8 =

| city_9 = Formosa (Goiás){{!}}Formosa
| div_9 = Luziânia
| pop_9 = 121.617
| img_9 =

| city_10 = Novo Gama
| div_10 = Luziânia
| pop_10 = 115.711
| img_10 =

| city_11 = Senador Canedo
| div_11 = Goiânia
| pop_11 = 115.371
| img_11 =

| city_12 = Catalão (Goiás){{!}}Catalão
| div_12 = Goiânia
| pop_12 = 108.823
| img_12 =

| city_13 = Itumbiara
| div_13 = Itumbiara
| pop_13 = 104.742
| img_13 =

| city_14 = Jataí (Goiás){{!}}Jataí
| div_14 = Rio Verde
| pop_14 = 100.882
| img_14 =

| city_15 = Caldas Novas
| div_15 = Itumbiara
| pop_15 = 91.162
| img_15 =

| city_16 = Planaltina (Goiás){{!}}Planaltina
| div_16 = Luziânia
| pop_16 = 89.918
| img_16 =

| city_17 = Santo Antônio do Descoberto
| div_17 = Luziânia
| pop_17 = 74.744
| img_17 =

| city_18 = Cidade Ocidental
| div_18 = Luziânia
| pop_18 = 71.376
| img_18 =

| city_19 = Goianésia
| div_19 = Porangatu-Uruaçu
| pop_19 = 70.084
| img_19 =

| city_20 = Mineiros (Goiás){{!}}Mineiros
| div_20 = Rio Verde
| pop_20 = 66.801
| img_20 =

| city_21 = Cristalina (Goiás){{!}}Cristalina
| div_21 = Luziânia
| pop_21 = 58.997
| img_21 =
}}

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

{{Goiás'ın belediyeleri}}
{{Brezilya'nın en üst düzey idari birimleri}}
{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Goiás| ]]

07.24, 20 Mayıs 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Goiás
eyalet
Goiás bayrağı
Bayrak
Goiás arması
Arma
Goiás'ın Brezilya'daki konumu
Goiás'ın Brezilya'daki konumu
Ülke Brezilya
BölgeOrta-Batı
Başkent ve en büyük şehir Goiânia
İdare
 • ValiRonaldo Caiado (UNIÃO)
 • Vali YardımcısıLincoln Tejota (Cidadania)
 • SenatörlerJorge Kajuru (PODE)
Luiz Carlos do Carmo (MDB)
Vanderlan Cardoso (PSD)
Yüzölçümü
 • Toplam340111 km²
Yüzölçümü sırası7.
Nüfus
 (2021)
 • Toplam7.206.589
 • Sıra8.
 • Yoğunlukoto/km²
 • Yoğunluk sırası18.
 • Beklenen yaşam süresi (2019)
74,3 yıl (12,)
Zaman dilimiUTC-03.00 (BZD)
ISO 3166 koduBR-GO
Ekonomi2019[1]
• Toplam GSYİHR$ 208,672 milyar (9.)
• Kişi başı GSYİHR$ 29.732 (11.)
İGE (2019)0.772 yüksek
(7.)
İklim
Muson (Am), tropikal savan (Aw) ve Ilıman dönencealtı (Cwa/Cwb)

Goiás, Brezilya'nın orta kesiminde yönetim merkezi Goiânia olan eyalet. Kuzeyden saat yönünde Federal Bölge, Tocantins, Bahia, Minas Gerais, Mato Grosso do Sul ve Mato Grosso tarafından sınırlanan eyalet, 2021 itibarıyla yaklaşık 7,2 milyonluk nüfusuyla bulunduğu Orta-Batı bölgesinin en büyük ve tüm ülkenin 11. kalabalık eyaletidir.[2] Ülkenin dokuzuncu büyük ekonomisine sahip eyalet, Brezilya nüfusunun %3,3'üne ve Brezilya GSYİH'inin %2,7'sine ev sahipliği yapar.

Coğrafi olarak chapada adı verilen platolarla kaplı olan eyalette ekonomi,[3] kahve ve pamuk yetiştiriciliğine dayanır. Brasília-Belém karayolunun yapımıyla hızla gelişen eyalet, aynı zamanda altın, elmas ve Niquelândia'daki büyük nikel yataklarına sahiptir.[4]

Eyalet, chapada adı verilen platolarla kaplıdır.[3]

Demografi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Goiás büyük şehir ve merkezleri
2020 Nüfus Sayımı (IBGE)[5]
Sıra Şehir ismi Belediye Nüfus Sıra Şehir ismi Belediye Nüfus
Goiânia
Goiânia

Aparecida de Goiânia
Aparecida de Goiânia

1 Goiânia Goiânia 1.516.113 11 Senador Canedo Goiânia 115.371 Anápolis
Anápolis

Rio Verde
Rio Verde

2 Aparecida de Goiânia Goiânia 578.179 12 Catalão Goiânia 108.823
3 Anápolis Goiânia 386.923 13 Itumbiara Itumbiara 104.742
4 Rio Verde Rio Verde 235.647 14 Jataí Rio Verde 100.882
5 Águas Lindas de Goiás Luziânia 212.440 15 Caldas Novas Itumbiara 91.162
6 Luziânia Luziânia 208.299 16 Planaltina Luziânia 89.918
7 Valparaíso de Goiás Luziânia 168.468 17 Santo Antônio do Descoberto Luziânia 74.744
8 Trindade Goiânia 127.599 18 Cidade Ocidental Luziânia 71.376
9 Formosa Luziânia 121.617 19 Goianésia Porangatu-Uruaçu 70.084
10 Novo Gama Luziânia 115.711 20 Mineiros Rio Verde 66.801

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020. 
  2. ^ "Estimativa Populacional 2021" (PDF). ibge.gov.br. 27 Ağustos 2021. 27 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2021. 
  3. ^ a b Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  4. ^ Levine, Robert M. (2019). Historical dictionary of Brazil. Metuchen, N.J.: Scarecrow Press. ISBN 978-0810811782. 
  5. ^ "Panorama do estado do Ceará". ibge.gov.br. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Goiás&oldid=32820143" sayfasından alınmıştır