İçeriğe atla

Uzman sistemler: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki fark
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Luckas-bot (mesaj | katkılar)
216.721 değişiklik
k r2.7.1) (Bot değişikliği Ekleniyor: hy:Էքսպերտային համակարգ
İmmoBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.045.420 değişiklik
k dz.
 
(29 kullanıcı tarafından yapılan 34 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: 1. satır:
{{Dipnotsuz|tarih=Şubat 2020}}
'''Uzman sistemler''', belirli bir uzmanlık alanında, gerçek kişilerden derlenen bilgileri temel alarak, zamanla kendisini geliştirebilme yeteneği de olan yazılımlardır. Uzman davranışını taklit etmek üzere çok farklı metodlar kullanılmakla birlikte, en yaygın kullanılanlar 1)[[bilgi temsili]] yöntemleri ve 2)[[bilgi mühendisliği]] yöntemleridir. Her uzman sistemde öğrenme davranışı olmayabilir fakat her uzman sistem geliştirildikten sonra gerçek problemler karşısında insan uzmanla aynı sonuca varmalıdır.
[[Dosya:Symbolics3640 Modified.JPG|küçükresim|upright=0.61|Bir Symbolics Lisp: uzman sistemler için eski bir örnek.]]
'''Uzman sistemler''', belirli bir uzmanlık alanında, gerçek kişilerden derlenen bilgileri temel alarak sebepten sonuca veya sonuçtan sebeplere ulaşabilen sistemlerdir.<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://www.academia.edu/35714946/YAPAY_ZEK%C3%82_TEKNOLOJ%C4%B0S%C4%B0|başlık=Yapay Zekâ Teknolojisi (Yapay Zekâların Dünü Bugünü Yarını)|tarih=2017|sayfa=13-14|ad=Şamil Emre|soyadı=Aydın|erişimtarihi=11 Ağustos 2021|arşivurl=https://web.archive.org/web/20210808203923/https://www.academia.edu/35714946/YAPAY_ZEK%C3%82_TEKNOLOJ%C4%B0S%C4%B0|arşivtarihi=8 Ağustos 2021|ölüurl=hayır}}</ref>


[[1970]]'lerde [[yapay zeka]] alanındaki araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ve ticari olarak [[1980'ler]]de uygulanmaya başlanmıştır. Bu programlar, belirli bir problem hakkındaki bilgiyi çözümleyen, problemlere çözümler sağlayan, tasarımına bağlı olarak, düzeltmeleri yapmak için bir iş dizisi öneren programlardır.
[[1970'ler]]de [[yapay zekâ]] alanındaki araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ve ticari olarak [[1980'ler]]de uygulanmaya başlanmıştır. Bu programlar, belirli bir problem hakkındaki bilgiyi çözümleyen, problemlere çözümler sağlayan, tasarımına bağlı olarak düzeltmeleri yapmak için bir iş dizisi öneren programlardır.

Sistem çıkarım motoru kullanarak [[bilgi tabanı]] üzerinde çözümlemeler yaparak uzmanlık gerektiren soruları cevaplar.


Özellikle tıp ve danışmanlık gibi hizmet sektörlerinde, uzman eksiğini giderme veya maliyetleri düşürmek amacıyla kullanılırlar.
Özellikle tıp ve danışmanlık gibi hizmet sektörlerinde, uzman eksiğini giderme veya maliyetleri düşürmek amacıyla kullanılırlar.


== Uygulama Alanları ==
Uzman sistemler konusu; sistem teorisi, yöneylemsel araştırma, iş süreçleri, uygulamalı matematik ve bilim yönetimi konularıyla ilişkilidir.


* [[Endüstri mühendisliği]]
⚫
== Dış bağlantılar ==
* [[İş süreci|İş süreçleri]]
* [http://www.pcai.com/web/ai_info/expert_systems.html Uzman sistem sağlayıcılar]
* Arıza tespit sistemleri
* Tıpta teşhis ve karar verme
* [[Finans]]
* [[Sigorta]]cılık
* Konfigürasyon hazırlama
* [[Kütüphanecilik]]
* Sistem kontrolü


gibi birçok uygulama alanı bulunmaktadır.
{{yazılım-taslak}}

== Temel Bileşenleri ==
Bir uzman sistem temelde üç bileşenden oluşur.{{Kaynak belirt}}

# [[Kullanıcı arayüzü|Kullanıcı Arayüzü]]
# Çıkarım Motoru
# Bilgi Tabanı

== Bilgi Girişi ==
Uzman sisteme girilen bilgilerin uzman sistemin anlayacağı formatta girilmesi gereklidir. Bu işlem bir '''bilgi mühendisi''' tarafından gerçekleştirilir. Bilgi mühendisi genellikle uzman sistemin tasarlayıcısı olan sistem mühendisidir. Bilgi mühendisi, uzmandan veya uzmanlardan ve araştırma raporları, analiz raporları gibi çeşitli diğer kaynaklardan derlediği bilgileri, uzman sistemin anlayacağı formata çevirip uzman sisteme girer.

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

⚫
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.pcai.com/web/ai_info/expert_systems.html Uzman sistem sağlayıcılar] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20070109014453/http://www.pcai.com/web/ai_info/expert_systems.html |tarih=9 Ocak 2007 }}


{{bilgisayar bilimi}}
[[Kategori:Kullanım alanlarına göre yazılımlar]]
{{Otorite kontrolü}}
⚫
[[Kategori:Yapay zeka]]


[[Kategori:Karar teorisi]]
[[ar:نظم خبيرة]]
⚫
[[Kategori:Yapay zekâ]]
[[az:Ekspert sistemlər]]
[[Kategori:İşletme yönetimi]]
[[bs:Ekspertni sistemi]]
[[ca:Sistema expert]]
[[cs:Expertní systém]]
[[de:Expertensystem]]
[[en:Expert system]]
[[es:Sistema experto]]
[[et:Ekspertsüsteem]]
[[fa:سیستم خبره]]
[[fr:Système expert]]
[[he:מערכת מומחה]]
[[hr:Ekspertni sustavi]]
[[hu:Szakértő rendszer]]
[[hy:Էքսպերտային համակարգ]]
[[id:Sistem pakar]]
[[it:Sistema esperto]]
[[ja:エキスパートシステム]]
[[ko:전문가 시스템]]
[[lt:Ekspertinė sistema]]
[[lv:Ekspertsistēma]]
[[nl:Expertsysteem]]
[[pl:System ekspertowy]]
[[pt:Sistema especialista]]
[[ro:Sistem expert]]
[[ru:Экспертная система]]
[[sh:Ekspertni sistemi]]
[[simple:Expert system]]
[[sk:Expertný systém]]
[[sr:Ekspertski sistemi]]
[[sv:Expertsystem]]
[[th:ระบบผู้เชี่ยวชาญ]]
[[uk:Експертні системи]]
[[vi:Hệ chuyên gia]]
[[zh:专家系统]]

06.41, 8 Mart 2024 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Bir Symbolics Lisp: uzman sistemler için eski bir örnek.

Uzman sistemler, belirli bir uzmanlık alanında, gerçek kişilerden derlenen bilgileri temel alarak sebepten sonuca veya sonuçtan sebeplere ulaşabilen sistemlerdir.[1]

1970'lerde yapay zekâ alanındaki araştırmacılar tarafından geliştirilmiş ve ticari olarak 1980'lerde uygulanmaya başlanmıştır. Bu programlar, belirli bir problem hakkındaki bilgiyi çözümleyen, problemlere çözümler sağlayan, tasarımına bağlı olarak düzeltmeleri yapmak için bir iş dizisi öneren programlardır.

Sistem çıkarım motoru kullanarak bilgi tabanı üzerinde çözümlemeler yaparak uzmanlık gerektiren soruları cevaplar.

Özellikle tıp ve danışmanlık gibi hizmet sektörlerinde, uzman eksiğini giderme veya maliyetleri düşürmek amacıyla kullanılırlar.

Uygulama Alanları

[değiştir | kaynağı değiştir]

gibi birçok uygulama alanı bulunmaktadır.

Temel Bileşenleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir uzman sistem temelde üç bileşenden oluşur.[kaynak belirtilmeli]

  1. Kullanıcı Arayüzü
  2. Çıkarım Motoru
  3. Bilgi Tabanı

Bilgi Girişi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzman sisteme girilen bilgilerin uzman sistemin anlayacağı formatta girilmesi gereklidir. Bu işlem bir bilgi mühendisi tarafından gerçekleştirilir. Bilgi mühendisi genellikle uzman sistemin tasarlayıcısı olan sistem mühendisidir. Bilgi mühendisi, uzmandan veya uzmanlardan ve araştırma raporları, analiz raporları gibi çeşitli diğer kaynaklardan derlediği bilgileri, uzman sistemin anlayacağı formata çevirip uzman sisteme girer.

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Aydın, Şamil Emre (2017). Yapay Zekâ Teknolojisi (Yapay Zekâların Dünü Bugünü Yarını). s. 13-14. 8 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Uzman_sistemler&oldid=31984906" sayfasından alınmıştır