Cüce geyikgiller: Revizyonlar arasındaki fark

Cüce geyikgiller PreЄ Є O S D C P T J K Pg N
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia (Hayvanlar);
Şube:	Chordata (Kordalılar);
Sınıf:	Mammalia (Memeliler);
Takım:	Artiodactyla ; (Çift toynaklılar);
Alt takım:	Ruminantia ; (Geviş getirenler);
Familya:	Tragulidae ; (Cüce geyikgiller); Milne Edwards, 1864
Türler
	Metne bakınız

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmemiş revizyon]

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Satır içi

07.45, 18 Ekim 2023 itibarı ile sayfanın şu anki hâli.

Cüce geyikgiller (Tragulidae), Afrika'nın ve Asya'nın tropik ormanlarında rastlanılan bir çift toynaklı familyası. Sadece 10 türden oluşan bu familyanın mensupları ancak tavşan büyüklüğündedirler ve geviş getirenler alt takımının evrensel açıdan en ilkel üyeleridir.

Morfoloji

Cüce geyikgiller ancak 40–85 cm uzunluk ve 2–12 kg ağırlıkları ile en küçük çift toynaklılardır. Boynuzları yoktur ama misk geyiğigillerde olduğu gibi 2 adet uzun dişleri vardır. Özellikle erkeklerde bu dişler çok uzundur ve ağızdan dışarıya dikilir. Vücutları yuvarlağımsı olur ve vücutlarının büyüklüğüne göre çok ince bacakları vardır. Renkleri kavuniçi-kahverengi ile gri arası değişir. Vücutlarının altı daha açık renk, bazen beyaz olur. Dört türün ikisinde, yanlarında sıraya dizili beyaz benekleri vardır. Küçük kafaları, sivri ağızları ve büyük gözleri vardır. Fiziksel olarak Güney Amerika'daki aguti kemirgenlerine ve Afrika'daki duiker antiloplarına benzerler.

Yayılım ve yaşam alanı

Sadece Afrika cüce geyiği Orta Afrika'nın bir bölgesinde, diğer üç tür ise Güney ve Güneydoğu Asya'da Hindistan'dan Endonezya'ya varan bir coğrafyada yaşarlar. Yaşam alanı olarak özellikle tropik ormanların çok sıkı vejetasyonu ve suyun yakınında olan kısımlarını seçerler.

Yaşam şekli

Tüm cüce geyikgiller akşam ve gece aktiftir. Çok ürkektirler ve iyi saklanırlar. Bu yüzden insanlara pek görünmezler. Kendilerine ait bölgeleri idrar, katı dışkı veya da çenelerinde bulunan bir bezede üretikleri kokulu bir sıvı ile işaretlerler. Bazıları yalnız diğerleri ise çift olarak yaşarlar.

Beslenme

Bristol hayvanat bahçesinde bir *Tragulus javanicus*

Cüce geyikgillerin beslenmeleri çoğunlukla bitkisel gıdadan oluşur: Yaprak, otlar, filizler ve ağaçlardan düşen meyveler ile beslenirler. Böcek, balık ve leş gibi hayvansal maddeler beslenmelerinin sadece çok küçük bir kısmını oluşturur.

Diğer gevişgetirenlerde de olduğu gibi çok odalı bir mideleri vardır.

Üreme

Familyanın iki türünde görülmüş olan ilginç bir özellik, dişinin doğum yaptıktan sadece birkaç saat sonrasında derhal tekrar çiftleşmesidir. Böylece bu türlerde dişiler neredeyse bütün ömürlerini gebe olarak geçirir. Gebelik 5-7 ay sürer ve sonra bir (çok seyrek iki) yavru dünyaya gelir. Yavrular birkaç ay içinde ergenleşir ve annelerini terk ederler.

Sınıflandırma

Evrensel açıdan cüce geyikgiller bütün gevişgetirenlerin atasıdır. Cüce geyikgillerin en eski kalıntıları erken Miyosen çağından kalmadır. Bu dönemde en geniş yayılımlarını yaşamış ve Avrupa, Asya ve Afrika kıtalarına yayılmışlardır. Günümüzde yaşayan türler ve bu eski ataları arasında neredeyse hiç fark yoktur.

Günümüzde yaşayan türleri:

Cins Hyemoschus
- Afrika cüce geyiği ya da Su misk geyiği (Hyemoschus aquaticus)
Cins Tragulus
- Cava cüce geyiği (Tragulus javanicus)
- Küçük cüce geyik (Tragulus kanchil)
- Büyük cüce geyik (Tragulus napu)
- Filipin cüce geyiği (Tragulus nigricans)
- Vietnam cüce geyiği (Tragulus versicolor)
- Williamson cüce geyiği (Tragulus williamsoni)
Cins Moschiola
- Hint benekli cüce geyiği (Moschiola indica)
- Sri Lanka benekli cüce geyiği (Moschiola meminna)
- Sarı çizgili cüce geyik(Moschiola kathygre)

Kaynakça

Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Tragulidae ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

@@ 2. satır: / 2. satır: @@
 | renk = lightgreen
 | ad = Cüce geyikgiller
+{{Jeolojik aralık|Oligosen|0}}
 | resim = Tragulus javanicus.jpg
 | resim_bilgi =
-| alem = [[Animalia]] (<small>Hayvanlar</small>)
+| alem = [[Hayvanlar|Animalia]] (<small>Hayvanlar</small>)
-| şube = [[Chordata]] (<small>Kordalılar</small>)
+| şube = [[Kordalılar|Chordata]] (<small>Kordalılar</small>)
-| sınıf = [[Mammalia]] (<small>Memeliler</small>)
+| sınıf = [[Memeliler|Mammalia]] (<small>Memeliler</small>)
-| takım = [[Artiodactyla]] <br />(<small>Çift toynaklılar</small>)
+| takım = [[Çift toynaklılar|Artiodactyla]] <br />(<small>Çift toynaklılar</small>)
-| alttakım = [[Ruminantia]] <br />(<small>Geviş getirenler</small>)
+| alttakım = [[Gevişgetirenler|Ruminantia]] <br />(<small>Geviş getirenler</small>)
 | familya = '''Tragulidae''' <br />(<small>Cüce geyikgiller</small>)
 | familya_yazar =  [[Henri Milne Edwards|Milne Edwards]], 1864
 | altbaşlık = [[Tür]]ler
-| açıklama =
+| açıklama = ''Metne bakınız''
+|dış_bağlantılar = {{Vikitür-ufak|Tragulidae}}
-''Metne bakınız''
 }}
-'''Cüce geyikgiller''' (Tragulidae), [[Afrika]]'nın ve [[Asya]]'nın tropik ormanlarında rastlanılan bir [[Çift toynaklılar|çift toynaklı]] familyası. Sadece 4 [[tür]]den oluşan bu familyanın mensupları ancak [[tavşan]] büyüklüğündedirler ve [[geviş getirenler]] alt takımının evrensel açıdan en ilkel üyeleridir.
+'''''Cüce geyikgiller''''' (Tragulidae), [[Afrika]]'nın ve [[Asya]]'nın tropik ormanlarında rastlanılan bir [[Çift toynaklılar|çift toynaklı]] familyası. Sadece 10 [[tür]]den oluşan bu familyanın mensupları ancak [[tavşan]] büyüklüğündedirler ve [[geviş getirenler]] alt takımının evrensel açıdan en ilkel üyeleridir.
-== Özellikler ==
+== Morfoloji ==
-Cüce geyikgiller ancak 40-85 cm uzunluk ve 2-12 kg ağırlıkları ile en küçük çift toynaklılardır. Boynuzları yoktur ama [[misk geyiğigiller]]de olduğu gibi 2 adet uzun dişleri vardır. Özellikle erkeklerde bu dişler çok uzundur ve ağızdan dışarıya dikilir. Vücutları yuvarlağımsı olur ve vücutlarının büyüklüğüne göre çok ince bacakları vardır. Renkleri kavuniçi-kahverengi ile gri arası değişir. Vücutlarının altı daha açık renk, bazen beyaz olur. Dört türün ikisinde, yanlarında sıraya dizili beyaz benekleri vardır. Küçük kafaları, sivri ağızları ve büyük gözleri vardır.
+Cüce geyikgiller ancak 40–85&nbsp;cm uzunluk ve 2–12&nbsp;kg ağırlıkları ile en küçük çift toynaklılardır. Boynuzları yoktur ama [[misk geyiğigiller]]de olduğu gibi 2 adet uzun dişleri vardır. Özellikle erkeklerde bu dişler çok uzundur ve ağızdan dışarıya dikilir. Vücutları yuvarlağımsı olur ve vücutlarının büyüklüğüne göre çok ince bacakları vardır. Renkleri kavuniçi-kahverengi ile gri arası değişir. Vücutlarının altı daha açık renk, bazen beyaz olur. Dört türün ikisinde, yanlarında sıraya dizili beyaz benekleri vardır. Küçük kafaları, sivri ağızları ve büyük gözleri vardır. Fiziksel olarak Güney Amerika'daki [[aguti]] kemirgenlerine ve Afrika'daki [[duiker]] antiloplarına benzerler.
 == Yayılım ve yaşam alanı ==
@@ 27. satır: / 28. satır: @@
 == Beslenme ==
-[[Resim:Lesser.malay.mouse.deer.arp.jpg|thumb|275px|Bristol hayvanat bahçesinde bir [[küçük kançil]]]]
+[[Dosya:Lesser.malay.mouse.deer.arp.jpg|küçükresim|upright=1.25|Bristol hayvanat bahçesinde bir ''Tragulus javanicus'']]
 Cüce geyikgillerin beslenmeleri çoğunlukla bitkisel gıdadan oluşur: Yaprak, otlar, filizler ve ağaçlardan düşen meyveler ile beslenirler. [[Böcek]], [[balık]] ve leş gibi hayvansal maddeler beslenmelerinin sadece çok küçük bir kısmını oluşturur.
@@ 33. satır: / 34. satır: @@
 == Üreme ==
-Familyanın iki türünde görülmüş olan ilginç bir özellik, dişinin doğum yaptıktan sadece bir kaç saat sonrasında derhal tekrar çiftleşmesidir. Böylece bu türlerde dişiler neredeyse bütün ömürlerini gebe olarak geçirir. Gebelik 5-7 ay sürer ve sonra bir (çok seyrek iki) yavru dünyaya gelir. Yavrular bir kaç ay içinde ergenleşir ve annelerini terk ederler.
+Familyanın iki türünde görülmüş olan ilginç bir özellik, dişinin doğum yaptıktan sadece birkaç saat sonrasında derhal tekrar çiftleşmesidir. Böylece bu türlerde dişiler neredeyse bütün ömürlerini gebe olarak geçirir. Gebelik 5-7 ay sürer ve sonra bir (çok seyrek iki) yavru dünyaya gelir. Yavrular birkaç ay içinde ergenleşir ve annelerini terk ederler.
 == Sınıflandırma ==
-Evrensel açıdan cüce geyikgiller tüm gevişgetirenlerin atasıdır. Cüce geyikgillerin en eski kalıntıları erken [[Miozän]] çağından kalmadır. Bu dönemde en geniş yayılımlarını yaşamış ve [[Avrupa]], [[Asya]] ve [[Afrika]] kıtalarına yayılmışlardır. Günümüzde yaşayan türler ve bu eski ataları arasında neredeyse hiç fark yoktur.
+Evrensel açıdan cüce geyikgiller bütün gevişgetirenlerin atasıdır. Cüce geyikgillerin en eski kalıntıları erken [[Miyosen]] çağından kalmadır. Bu dönemde en geniş yayılımlarını yaşamış ve [[Avrupa]], [[Asya]] ve [[Afrika]] kıtalarına yayılmışlardır. Günümüzde yaşayan türler ve bu eski ataları arasında neredeyse hiç fark yoktur.
-Günümüzde yaşayan 4 tür tanılmaktadır:
+Günümüzde yaşayan türleri:
-* Cins ''Hyemoschus''
+* Cins '''''[[Afrika cüce geyiği|Hyemoschus]]'''''
 ** [[Afrika cüce geyiği]] ya da ''Su misk geyiği'' (''Hyemoschus aquaticus'')
-* Cins ''Tragulus''
+* Cins '''''[[Tragulus]]'''''
-** [[Büyük kançil]] (''Tragulus napu'')
+** [[Cava cüce geyiği]] (''Tragulus javanicus'')
-** [[Küçük kançil]] (''Tragulus javanicus'')
+** [[Küçük cüce geyik]] (''Tragulus kanchil'')
-* Cins ''Moschiola'' (bazı bilimciler ''Tragulus'' cinsine sayarlar)
+** [[Büyük cüce geyik]] (''Tragulus napu'')
-** [[Benekli kançil]] (''Moschiola meminna'')
+** [[Filipin cüce geyiği]] (''Tragulus nigricans'')
+** [[Vietnam cüce geyiği]] (''Tragulus versicolor'')
+** [[Williamson cüce geyiği]] (''Tragulus williamsoni'')
+* Cins '''''[[Moschiola]]'''''
+** [[Hint benekli cüce geyiği]] (''Moschiola indica'')
+** [[Sri Lanka benekli cüce geyiği]] (''Moschiola meminna'')
+** [[Sarı çizgili cüce geyik]](''Moschiola kathygre'')
 == Kaynakça ==
-* Ronald M. Nowak: ''Walker's Mammals of the World''. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0801857899
+* Ronald M. Nowak: ''Walker's Mammals of the World''. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
 == Dış bağlantılar ==
-{{Commons-ufak|Category:Tragulidae}}
+* {{Commons kategori-ufak|Tragulidae}}
-{{Species-ufak|Tragulidae}}
-[[Kategori:Cüce geyikgiller|*]]
+{{Otorite kontrolü}}
-[[de:Hirschferkel]]
-[[en:Chevrotain]]
+[[Kategori:Cüce geyikgiller| ]]
-[[it:Tragulidae]]
-[[he:איילוניים]]
-[[lt:Elniukiniai]]
-[[nl:Dwergherten]]
-[[ru:Оленьковые]]
-[[sv:Mushjortar]]
-[[zh:鼷鹿科]]