Rheinland-Pfalz sayfasının kaynağını görüntüle

{{Koordinat|49|54|47|N|7|27|0|E|display=title}}
{{Yerleşim bilgi kutusu
 | ad				= Rheinland-Pfalz
 | resmi_ad			= 
 | diğer_ad			= 
 | yerli_ad	 		=
 | takma_ad			= 
 | yerleşim_türü		= [[Almanya'nın eyaletleri|Eyalet]]
 | slogan			= 
 | görüntü			= 
 | görüntü_boyutu		= 
 | görüntü_açıklaması		= 
 | bayrak			= Flag of Rhineland-Palatinate.svg
 | bayrak_boyutu		= 
 | damga			= 
 | damga_boyutu			= 
 | damga_link			= 
 | arma				= Coat of arms of Rhineland-Palatinate.svg
 | arma_boyutu			= 
 | city_logo			= 
 | harita			= Rhineland-Palatinate in Germany.svg
 | harita_boyutu		= 
 | harita_açıklaması		= 
 | raptiye_harita               = 
 | raptiye_etiket_konum         = 
 | raptiye_harita_boyutu        =
 | altbölüm_türü		= Ülke
 | altbölüm_adı			= {{bayrakülke|Almanya}}
 | idari_merkez_türü		= Başkent
 | idari_merkez		= [[Mainz]]
 | altbölüm_türü2		= 
 | altbölüm_adı2		= 
 | kuruluş_sıfatı		= 
 | kuruluş_tarihi		= 
 | kurucu			= 
 | named_for			= 
 | yönetim_türü			= 
 | yönetim_dipnotlar		= 
 | önder_türü			= Başbakan
 | önder_adı			= [[Alexander Schweitzer]]
 | önder_parti			= 
 | önder_türü1			= 
 | önder_adı1			= 
 | toplam_türü			= 
 | yüz_ölçümü_toplam_dunam	= 
 | yüz_ölçümü_toplam_km2	= 19.486
 | yüz_ölçümü_land_km2		= 
 | yüz_ölçümü_su_km2		=  
 | yüz_ölçümü_urban_km2		= 
 | nüfus_as_of			= 31 Aralık 2022
 | nüfus_not			= 
 | nüfus_urban			= 
 | nüfus_metro			= 
 | nüfus_toplam			= 4,159,150
 | nüfus_yoğunluğu_km2		= 210
 | nüfus_yoğunluğu_urban_km2	= 
 | nüfus_yoğunluğu_metro_km2	= 
 | zaman_dilimi			= [[Orta Avrupa Saati|OAS]]
 | utc_offset			= +01.00
 | zaman_dilimi_DST		= [[Orta Avrupa Yaz Saati|OAYS]]
 | utc_offset_DST		= +02.00
	| latd	 = | latm	 = | lats	 = | latNS	 = 
	| longd	 = | longm	 = | longs	 = | longEW	 = 
 | rakım_m			= 
 | posta_kodu			= 
 | alan_kodu			= 
 | iso_kodu			= 
 | blank_info			= 
 | website			= [http://www.rlp.de www.rlp.de]
 | dipnotlar			= 
}}
[[Dosya:Rhineland-Palatinate, administrative divisions - de - colored.svg|küçükresim|upright=1.36|Rheinland-Pfalz eyaleti ve illeri]]
'''Rheinland-Pfalz''', '''Renanya-Palatina'''<ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=mm1NCwAAQBAJ&pg=PA27&dq=renanya+palatina&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwiT48ufhsjsAhU-TRUIHdp9CYYQ6AEwAHoECAIQAg|başlık=Basiswissen für Dolmetscher – Deutschland und die Türkei|tarih=23 Aralık 2015|dil=de|yayıncı=Frank & Timme GmbH|ad=Mehmet Tahir|soyadı=Öncü|isbn=978-3-7329-0154-8|erişimtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026082753/https://books.google.de/books?id=mm1NCwAAQBAJ&pg=PA27&dq=renanya+palatina&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwiT48ufhsjsAhU-TRUIHdp9CYYQ6AEwAHoECAIQAg|arşivtarihi=26 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=AA8uAAAAIAAJ&q=%22Renanya-Palatina%22&dq=%22Renanya-Palatina%22&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvt6_nhsjsAhX-aRUIHYzIC44Q6AEwAXoECAAQAg|başlık=Türk ansiklopedisi|tarih=1955|dil=Türkçe|yayıncı=Millî Eğitim Basımevi|erişimtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026172655/https://books.google.de/books?id=AA8uAAAAIAAJ&q=%22Renanya-Palatina%22&dq=%22Renanya-Palatina%22&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvt6_nhsjsAhX-aRUIHYzIC44Q6AEwAXoECAAQAg|arşivtarihi=26 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=OZJPAQAAIAAJ&q=%22Renanya-Palatina%22&dq=%22Renanya-Palatina%22&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvt6_nhsjsAhX-aRUIHYzIC44Q6AEwBHoECAQQAg|başlık=Adını arayan coğrafya|tarih=2009|dil=Türkçe|yayıncı=Özedönüş Yayınları|ad=İbrahim|soyadı=Sediyani|isbn=978-605-4296-00-2|erişimtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026034154/https://books.google.de/books?id=OZJPAQAAIAAJ&q=%22Renanya-Palatina%22&dq=%22Renanya-Palatina%22&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvt6_nhsjsAhX-aRUIHYzIC44Q6AEwBHoECAQQAg|arşivtarihi=26 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref> veya '''Rhineland-Palatinate''',<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.star.com.tr/dunya/nato-almanyadaki-ramstein-ussunde-yeni-bir-uzay-merkezi-planliyor-haber-1581586/ | başlık = NATO, Ramstein Üssü'nde yeni bir uzay merkezi kuruyor {{!}} STAR | erişimtarihi = 22 Ekim 2020 | çalışma = Star.com.tr | arşivurl = https://web.archive.org/web/20201026054942/https://www.star.com.tr/dunya/nato-almanyadaki-ramstein-ussunde-yeni-bir-uzay-merkezi-planliyor-haber-1581586/ | arşivtarihi = 26 Ekim 2020}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=AGPGBwAAQBAJ&pg=PA17&dq=Rhineland-Palatinate&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjVubCPiMjsAhWBsHEKHaMUBeMQ6AEwAXoECAEQAg#v=onepage&q=Rhineland-Palatinate&f=false|başlık=Türkiye’nin Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı’na Uyumu: Özerklik Miti|tarih=3 Nisan 2015|dil=Türkçe|yayıncı=SETA|ad=Mehmet Zahid|soyadı=Sobacı|erişimtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026131101/https://books.google.de/books?id=AGPGBwAAQBAJ&pg=PA17&dq=Rhineland-Palatinate&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjVubCPiMjsAhWBsHEKHaMUBeMQ6AEwAXoECAEQAg#v=onepage&q=Rhineland-Palatinate&f=false|arşivtarihi=26 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Kitap kaynağı|url=https://books.google.de/books?id=DEUtAQAAIAAJ&q=Rhineland-Palatinate&dq=Rhineland-Palatinate&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjVubCPiMjsAhWBsHEKHaMUBeMQ6AEwA3oECAAQAg|başlık=Hürriyet ansiklopedik yıllığı|tarih=1981|dil=Türkçe|yayıncı=Hürriyet.|erişimtarihi=22 Ekim 2020|arşivurl=https://web.archive.org/web/20201026224954/https://books.google.de/books?id=DEUtAQAAIAAJ&q=Rhineland-Palatinate&dq=Rhineland-Palatinate&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjVubCPiMjsAhWBsHEKHaMUBeMQ6AEwA3oECAAQAg|arşivtarihi=26 Ekim 2020|ölüurl=hayır}}</ref> [[Almanya|Almanya Federal Cumhuriyeti]]'ni oluşturan 16 eyaletten biridir. Eyaletin başkenti [[Mainz]] şehridir.<ref name="statistik-portal.de">{{Web kaynağı |url=http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/de_zs01_rlp.asp |başlık=Arşivlenmiş kopya |erişimtarihi=9 Şubat 2014 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20120118170435/http://www.statistik-portal.de/Statistik-Portal/de_zs01_rlp.asp |arşivtarihi=18 Ocak 2012 |ölüurl=evet }}</ref> Kuzeyinde [[Kuzey Ren-Vestfalya]] eyaleti, doğusunda [[Hessen]] eyaleti, güneydoğusunda [[Baden-Württemberg]] eyaleti, güneyinde [[Saarland]] eyaleti ile [[Fransa]], batısında ise [[Lüksemburg]] ve [[Belçika]] bulunmaktadır. [[II. Dünya Savaşı|II. Dünya Savaşı'nın]] ardından 30 Ağustos 1946 tarihinde kuruldu.

== Önemli Şehirler ==
Başkent Mainz dışında eyalette bulunan diğer önemli şehirler şunlardır:

* [[Kaiserslautern]]
* [[Koblenz]]
* [[Landau]]
* [[Trier]]
* [[Ludwigshafen]]

== Ekonomi ==
Rheinland-Pfalz eyaleti, Almanya'da en önemli şarapçılık merkezidir. Almanya'da yetiştirilen üzümlün üçte ikisi burada yetişir. Eyalet, önemli bir kereste üreticisidir. Ayrıca kimya ve otomobil yan sanayisi oldukça yüksek seviyededir. Ludwigshafen kentinde [[BASF]], kimya alanında dünyanın en büyük üreticisidir ve eyaletteki en önemli işveren durumundadır. Burada [[Idar-Oberstein]]’de değerli taş sanayisi, Westerwald'de seramik ve cam üretimi ile Hunsrück ve Pfalz’da deri sanayisi de önemli rol oynar.

Eyaletin işsizlik oranı %4,3'tür. Yıllık [[Gayri safi millî hasıla|gayri sâfi hasıla]], yaklaşık 145 milyar avrodur.

== Nüfus ==
1815 - 2005 yılları itibarıyla nüfus verileri:
 
{|
| valign="top" |
{| class="prettytable" 
! style="background:#efefef;" | Yıllar
! style="background:#efefef;" | Nüfus
|-----
| 1815 || align="right" | 1.202.412
|-----
| 1835 || align="right" | 1.614.684
|-----
| 1871 || align="right" | 1.832.388
|-----
| 1905 || align="right" | 2.434.505
|-----
| 1939 || align="right" | 2.959.994
|-----
| 1950 || align="right" | 3.004.784
|-----
| 1961 || align="right" | 3.417.116
|-----
| 1965 || align="right" | 3.581.993
|-----
|}
| valign="top" |
{| class="prettytable" 
! style="background:#efefef;" | Yıllar
! style="background:#efefef;" | Nüfus
|-----
| 1970 || align="right" | 3.658.932
|-----
| 1975 || align="right" | 3.665.777
|-----
| 1980 || align="right" | 3.642.482
|-----
| 1985 || align="right" | 3.615.049
|-----
| 1990 || align="right" | 3.763.510
|-----
| 1995 || align="right" | 3.977.919
|-----
| 2000 || align="right" | 4.034.557
|-----
| 2005 || align="right" | 4.058.843
|-----
|}
|}

== Tarihi yapılar ==
Eyalette [[UNESCO]] [[Dünya Mirası listesi|Dünya Mirasları Listesi]]'ne alınmış tarihî eser ve yapılar şunlardır:

* 1981: ''[[Speyerer Dom|Dom]] [[Speyer]]''
* 1986: Das ''[[Römisches Reich|römische]] [[Trier]]'' ([[Augusta Treverorum]]) ile [[Porta Nigra]], [[Amphitheater von Trier|Amphitheater]], [[Kaiserthermen]], [[Konstantinsbasilika (Trier)|Konstantinsbasilika]], [[Trierer Dom|Dom]] ve [[Liebfrauenkirche (Trier)|Liebfrauenkirche]]
* 2002: Die Kulturlandschaft ''[[Mittelrhein|Oberes Mittelrheintal]]'' [[Bingen am Rhein|Bingen]] ve [[Koblenz]] arasında
* 2005: 550&nbsp;km uzunluğundaki ''[[Obergermanisch-Raetischer Limes|Obergermanisch-Rätische Limes]]'' [[Rheinbrohl]] ve [[Neustadt an der Donau#Stadtgliederung|Eining]]

== Park ve hayvanat bahçeleri ==
Renanya-Palatina Eyaleti'nde bulunan hayvanat bahçeleri, doğal yaşamı koruma ve dinlenme parkları:
* [[Hayvanat Bahçesi Kaiserslautern]] [[Kaiserslautern]]
* [[Hayvanat Bahçesi Landau in der Pfalz]] [[Landau in der Pfalz|Landau]]
* [[Hayvanat Bahçesi Neuwied]] [[Neuwied]]
* [[Eifelparkı]] [[Gondorf]]
* [[Holiday Parkı]] [[Haßloch]]
* [[Kurpfalz-Parkı]] [[Wachenheim an der Weinstraße|Wachenheim]]
* [[Vahşi hayvanlar parkı Klotten]] [[Klotten]] 
* [[Vahşi hayvanlar ve gezinti parkı Südliche Weinstraße]] [[Silz (Pfalz)|Silz]]
* [[Vahşi hayvanları koruma parkı Hunsrück]] [[Rheinböllen]]

== Üniversite ve yüksek okullar ==
[[Dosya:Gutenberg-statue-uni-mainz.jpg|küçükresim|upright=0.68|[[Johannes Gutenberg]]-Üniversitesindeki ([[Mainz]]) Gutenberg heykeli]]

Renanya-Palatina Eyaleti'nde bulunan üniversite ve yüksek okullar
* Deutsche Hochschule für Verwaltungswissenschaften Speyer
* [[Johannes Gutenberg-Universität Mainz]]
* Kaiserslautern Teknik Üniversitesi
* Koblenz-Landau Üniversitesi 
*[[Trier Üniversitesi]]
* Bingen Meslek Yüksekokulu
* Kaiserslautern Meslek Yüksekokulu
* Koblenz Meslek Yüksekokulu
* Ludwigshafen Meslek Yüksekokulu
* Ludwigshafen Protestan Meslek Yüksekokulu
* Mainz Meslek Yüksekokulu
* Trier Meslek Yüksekokulu 
* Worms Meslek Yüksekokulu
* Katholische Fachhochschule Mainz
* WHU - Otto Beisheim School of Management (özel)
* Vallendar Teoloji ve Felsefe Yüksekokulu (kiliseye ait)

== Kardeş eyaletler ==
Rheinland-Pfalz eyaleti aşağıdaki eyalet ve bölgeler ile işbirliği yapmaktadır: 
* [[Burgonya]], [[Fransa]],
* [[Valensiya]], [[İspanya]],
* [[Opole]], [[Polonya]],
* [[Merkez Bohemya (il)|Merkez Bohemya]] ili, [[Çekya]], 
* [[Fujian]], [[Çin]],
* [[Güney Karolina]] Eyaleti, [[Amerika Birleşik Devletleri|A.B.D.]]
* [[Japonya]] İvate,
* [[Ruanda]].

[[Dosya:PartnerRheinlandPfalz.png|upright=1.36|küçükresim|Kardeş Eyaletler]]

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

== Dış bağlantılar ==
* [http://www.rlp.de/ Resmi web sitesi] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20150511015404/http://www.rlp.de/ |tarih=11 Mayıs 2015 }}

{{Almanya Federal Cumhuriyeti eyaletleri}}
{{Almanya-Rheinland-Pfalz}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Renanya-Palatina| ]]