Pegasus (takımyıldız) sayfasının kaynağını görüntüle

{{Takımyıldız bilgi kutusu
| isim = Pegasus
| kısa = Peg
| genitive = Pegasi
| sembol = Pegasus/ [[Pegasus]]
| sağ_açıklığı = 23
| dik_açıklığı = 15
| alan = 1121
| alan_sıra = 7
| anayıldızsayı = 9, 17
| yıldız_sayısı = 5
| bfyıldızsayı = 88
| yılgezsayı = 8
| yakınyıldızsayı = 2
| enyakınyıldız = EQ Peg
| yıldızmesafe = 20.7
| messiersayı = 1
| en_parlak_yıldız = [[Epsilon Pegasi|ε Peg]] (Enif)
| en_parlak_kadir = 2.39
| meteor_yağmurları = 
* [[Pegasit meteor yağmuru|Temmuz Pegasid]]
| çevreleyen = 
* [[Andromeda (takımyıldız)|Andromeda]]
* [[Lacerta (takımyıldız)|Lacerta]]
* [[Cygnus (takımyıldız)|Cygnus]]
* [[Vulpecula (takımyıldız)|Vulpecula]]
* [[Delphinus (takımyıldız)|Delphinus]]
* [[Equuleus (takımyıldız)|Equuleus]]
* [[Aquarius (takımyıldız)|Aquarius]]
* [[Pisces (takımyıldız)|Pisces]]
| latmax = 90
| latmin = 65
| ay = Ekim
| notlar = 
}}

'''Kanatlı At''' ya da '''Pegasus''', modern 88 takımyıldızdan biridir.

== Dikkate değer özellikler ==
=== Yıldızlar ===
[[Alfa Pegasi|α Peg]], [[Beta Pegasi|β Peg]] ve [[Gama Pegasi|γ Peg]], [[Alfa Andromedae|α Andromedae]] (Alferatz) ile birlikte ''Büyük Kare'' olarak bilinen [[yıldız deseni (gökbilim)|yıldız deseni]]ni oluştururlar. [[51 Pegasi]], takımyıldız içinde [[Güneşdışı gezegen]]e sahip olan Güneş benzeri bir yıldızdır. [[IK Pegasi]], bir [[süpernova]] adayıdır. [[HD 209458 b]], spektroskopik analizleri sonucu [[Güneş sistemi]] dışında atmosferinde su buharı olduğu tespit edilen ilk Güneş dışı gezegen olmuştur. Bu gezegen [[HR 8799]] yıldızının yörüngesindedir.

=== Adlandırılmış yıldızlar ===
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" align="center" width="400" style="margin-left: 1em"
! | [[Bayer belirtmesi]] || Adı || Kökeni || Anlamı
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;α || [[Alfa Pegasi|Markab]] || [[Arapça]] || at eyeri
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;β || [[Beta Pegasi|Scheat]] || [[Arapça]] || bacak
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;γ || [[Gama Pegasi|Algenib]] || [[Arapça]] || kanat
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;ε || [[Epsilon Pegasi|Enif]] || [[Arapça]] || burun
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;ζ || [[Zeta Pegasi|Homam]] || [[Arapça]] || yüksek ruhlu insan
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;η || [[Eta Pegasi|Matar]] || [[Arapça]] || yağmurun şanslı yıldızı
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;θ || [[Teta Pegasi|Baham]] || [[Arapça]] || çiftlik hayvanı
|-
| &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp; &nbsp;μ || [[Mu Pegasi|Sadalbari]] || [[Arapça]] || muhteşem şanslı yıldız
|}

=== Büyük Kare ===

Gökyüzünde yolumuzu bulurken, bazı işaretçi yıldızlardan ve takımyıldızlardan yararlanılır. Bunlardan biri de Kanatlı At takımyıldızı'nın gövdesini oluşturan Büyük Kare'dir. Takımyıldız genellikle bu kareyle tanınır. Büyük Kare'yi oluşturan yıldızlar aslında pek de parlak değildir. Ancak, hem birbirlerine yakın parlaklıklarda olmaları, hem de bölgedeki öteki yıldızların daha sönük oluşları, bu kareyi belirgin kılar.

Büyük Kare'yi oluşturan dört yıldızdan birisi Kanatlı At takımyıldızına ait değildir. [[Alfa Andromedae|α Andromedae]] (Alferatz) adlı bu yıldız [[Andromeda takımyıldızı]]'nın sınırları içindedir. Aslında daha doğrusu, iki takımyıldız bu yıldızı paylaşmaktadır.

Karenin en parlak üyesi olan Alferatz'ın adı Arapçadan gelmektedir. Bu yıldız, aynı zamanda Andromeda'nın en parlak yıldızıdır ve bu nedenle de Alfa (α) Andromedae olarak da bilinir. α Andromedae, 2,1 [[kadir (gökbilim)|kadirlik]] parlaklığıyla [[Kutupyıldızı]]'na yakın parlaklıkta bir yıldızdır. Karenin öteki yıldızları biraz daha sönüktür. α Pegasi 2,8, γ Pegasi 2,5 kadir parlaklıkta; bir [[değişen yıldız]] olan β Pegasi'nin parlaklığıysa 2,3 ile 2,8 kadirler arasında değişir.

Karedeki en ilginç yıldız Beta (β) Pegasi'dir. Bu yıldız, yaklaşık 250 milyon km çaplı bir [[kırmızı dev]]dir. Bu yıldızın kütlesi, [[Güneş kütlesi|Güneş]]'inkinin dokuz katıdır. Ancak, çapı onunkinin yaklaşık 100 katıdır. Bu, aynı zamanda kırmızı devlerin bir özelliğidir. Yaşamının sonuna gelen yıldız genişler ve buna bağlı olarak da dış katmanları soğur. Beta Pegasi, onun kadar parlak olmasa da [[Avcı (takımyıldız)|Avcı]]'daki kırmızı dev [[Betelgeuse]]'e benzer. Parlaklığının değişim periyodu yaklaşık 40 gündür.

Büyük kare, genişçe bir alan kapsamasına karşın, içerisinde çıplak gözle görülebilen çok az sayıda yıldız vardır. Aslında, buradaki çıplak gözle görülen yıldızların sayısıyla, o gece gökyüzünün gözlem için ne derece uygun olduğu anlaşılabilir. Karenin içerisinde en azından bir düzine yıldız görülebiliyorsa, gökyüzü gözlem için oldukça iyi denebilir.

=== Derin gökyüzü cisimleri ===
Kanatlı At takımyıldızı, yıldızlar bakımından olduğu gibi, derin gökyüzü cisimleri bakımından da fakirdir. Ancak yine de ünlü bir gökcismini barındırır. Bu gökcismi [[Messier 15|M15]]'dir. Bir [[küresel yıldız kümesi]] olan M15, Kanatlı At'ın burnunu oluşturan Epsilon (ε) Pegasi'nin kuzeybatısında yer alır. Yani, küme atın burnunun tam ucunda denebilir. Ortalama 6,4 kadir parlaklıktaki M15, temiz gökyüzü koşullarında çıplak gözle de görülebilir. Bu küme, [[sonbahar]]ın en çok gözlenen gökcisimlerinden biridir. Kümenin, gökyüzünde dürbünle bulunması ve görülmesi çok kolaydır. M15, içerisinde bir [[gezegenimsi bulutsu]] ([[Pease 1]]) olduğu bilinen tek küresel yıldız kümesidir. Doğal olarak, bu gezegenimsi bulutsuyu bir dürbünle görmek olası değildir. Takımyıldız içindeki bir diğer cisim Tip 2 Seyfert gökadası olan [[NGC 7742]]'dir.

== Mitoloji ==
[[Dosya:The-Winged-Horse.jpg|küçükresim|sol|Bellerophon, kanatlı at Pegasus'a biniyor.]]

Pegasus (Kanatlı At), [[Perseus (mitoloji)|Perseus]] [[Medusa]]'yı öldürdüğü zaman Medusa'nın başından dışarıya uçar. Pegasus, zeka tanrıçası [[Athena]] tarafından [[Korint]]hos şehrinin kralı Glaukos'un oğlu [[Bellerophon]]'a verilir. Pegasus'un Bellerophon'a verilmesinin nedeni [[Kimera]] adındaki bir canavarla savaşmaya gidecek olmasıdır. Bu canavar ağzından ateş saçan, aslan başlı, keçi gövdeli ve yılan kuyruklu bir yaratıktır.

Bellerophon, kanatlı atı Pegasus'a binerek canavarın ağzından fışkıran alevlerin yetişemeyeceği kadar yükseğe çıkar. Havadan saldırarak ucu kurşun ve demirden yapılmış uzun mızrağını Kimera'nın çenesine saplar. Canavarın nefesi kurşunu eritir. Eriyen kurşun canavarın boğazından akarak ölümüne neden olur.

Bellerophon, Pegasus'a binerek tanrıların evi [[Olympos]]'a gitmek ve ölümsüzler arasına katılmak ister. Bellerophon tanrıların dağı [[Olimpos (mitoloji)|Olympos]]'un tepesine yükselmeye çalışırken [[Zeus]] bir at sineği gönderir. At sineği Pegasus'u ısırınca atın canı yanar. Pegasus çıldırmış gibi uçarken Bellerophon yere düşer ve yaptığı küstahlık nedeniyle öleceği güne kadar insanların yaklaşmaktan çekindiği kör, sakat biri olarak yaşar.

Pegasus ise yıldızların yanına kadar yükselir. Zeus, Pegasus'u yere indirmez ve yıldızlar arasına yerleştirir.

{{Commons|Pegasus}}
{{Kanatlıat'taki yıldızlar}}
{{Takımyıldızların listesi}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Kanatlıat takımyıldızı| ]]