Minsk sayfasının kaynağını görüntüle

{{Yerleşim bilgi kutusu
|ad         = Minsk
|resmi_ad   = 
|diğer_ad   =
|yerli_ad   = Мiнск, Менск, Минск
|takma_ad   = 
|slogan =
|yerleşim_türü   = [[Başkent]]
|kent_türü       = 
|görüntü         = {{Photomontage
 | photo1a = Church of Saints Simon and Helena (Minsk).jpg|px300{{!}}
 | photo2a = Miensk, old town (34221353642).jpg{{!}}
 | photo2b = Мінск. Петрапаўлаўская царква 2.jpg{{!}}
 | photo3a = Theatre opera&ballet, Minsk.JPG{{!}}
 | photo3b = Babrujskaja, Minsk.jpg{{!}}
 | photo4a = Niezaliežnasci Square, Minsk 08.jpg{{!}}
 | photo4b =
 | photo5a =
 | photo5b =
 | color = white
 | color_border = white
 | position = center
 | spacing = 2
 | size = 267
 | foot_montage =
 }}
|görüntü_boyutu  = 250px
|görüntü_açıklaması = Sağ üst taraf'ta [[Aziz Simon ve Azize Helena Kilisesi]]
|bayrak          = Flag of Minsk, Belarus.svg
|bayrak_boyutu   = 100px
|arma           = Coat of arms of Minsk.svg
|arma_boyutu    = 90px
|raptiye_harita         = Belarus
|raptiye_etiket_konum   = Minsk
|raptiye_harita_boyutu     = 270
|raptiye_harita_açıklaması = Minsk'in [[Belarus]]'taki konumu
|harita=
|harita_boyutu=
|harita_açıklaması=
| altbölüm_türü   = [[Ülkeler listesi|Ülke]]
| altbölüm_adı    = {{Bayraksimge|Belarus}} [[Belarus]]
| altbölüm_türü2  = Başkent
| altbölüm_adı2   = Minsk
| kuruluş_sıfatı  = 
| kuruluş_tarihi  = 
| kurucu      = 
| parts            = 9 [[Minsk'in idari yapılanması|rayon]]
| yönetim_türü= 
| yönetim_dipnotlar = 
| önder_türü   = Belediye Başkanı
| önder_adı    = Vladimir Kukharev
| önder_parti  = 
| toplam_türü  = 
| yüz_ölçümü_magnitude    = 
| yüz_ölçümü_toplam_dunam =
| km2_yüzölçümü    = 409,5
| yüz_ölçümü_toplam_sq_mi = 
| yüz_ölçümü_land_km2     = 
| yüz_ölçümü_land_sq_mi   = 
| yüz_ölçümü_su_km2       = 
| yüz_ölçümü_su_sq_mi     = 
| yüz_ölçümü_urban_km2    = 
| yüz_ölçümü_urban_sq_mi  = 
| yüz_ölçümü_blank1_sq_mi = 
| yüz_ölçümü_blank1_km2   = 
| yüz_ölçümü_blank1_title = 
| yüz_ölçümü_blank2_sq_mi = 
| yüz_ölçümü_blank2_km2   = 
| yüz_ölçümü_blank2_title = 
| nüfus_as_of      = 2021
| nüfus_not        = <ref>{{Web kaynağı |başlık= Population of Minsk | url = https://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/ssrd-mvf_2/natsionalnaya-stranitsa-svodnyh-dannyh/naselenie_6/chislennost-naseleniya1_yan_poobl/ | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170512033449/https://www.belstat.gov.by/ofitsialnaya-statistika/ssrd-mvf_2/natsionalnaya-stranitsa-svodnyh-dannyh/naselenie_6/chislennost-naseleniya1_yan_poobl/ | arşivtarihi = 12 Mayıs 2017}}</ref>
| nüfus_kent      = 
| toplam_nüfus     = 2,009,786
| km2_nüfus_yoğunluğu     =
| nüfus_yoğunluğu_sq_mi   = 
| nüfus_yoğunluğu_urban_km2    = 
| nüfus_yoğunluğu_urban_ksq_mi = 
| nüfus_yoğunluğu_metro_sq_mi  = 
| nüfus_yoğunluğu_metro_km2    = 
| nüfus_metro     = 
| nüfus_blank1    = 
| nüfus_blank1_title = 
| nüfus_yoğunluğu_blank1_sq_mi = 
| nüfus_yoğunluğu_blank1_km2   = 
| nüfus_blank2       = 
| nüfus_blank2_title = 
| nüfus_yoğunluğu_blank2_sq_mi = 
| nüfus_yoğunluğu_blank2_km2   = 
| UrbanArea_sq_mi  = 
| MetroArea_sq_mi  = 
| LandArea_sq_mi   = 
| ToplamAlan_sq_mi = 
| SuAlanı_sq_mi    = 
| unit_pref        = 
| blank2_info      = 
| zaman_dilimi     = [[Moskova Saati|MSK]]
| utc_offset       = +03.00
| rakım_m      = 280,6
| rakım_ft     = 
| rakım_max_m  = 
| rakım_max_ft = 
| rakım_min_m  = 
| rakım_min_ft = 
| rakım_dipnotlar   = 
| posta_kodu_türü   = Posta kodu
| posta_kodu = 220001-220141
| posta2_kodu_türü  = 
| posta2_kodu  = 
| plaka_kodu   = 7
| alan_kodu    = +375 17
|latd=53 |latm=54 |latNS=N
|longd=27 |longm=34 |longEW=E
| website      = [http://www.minsk.gov.by/en/ www.minsk.gov.by]
| dipnotlar    = 
}}
'''Minsk''' ({{Dil|be|Мінск|dil_adı=e}}; {{Dil|ru|Минск|dil_adı=e}}), [[Belarus]]'un [[başkent]]idir. Şehir 409,5&nbsp;km² alanda kuruludur. 2021 yılındaki nüfusu yaklaşık 2.009.786 kişidir.

== Tarihçe ==
=== 1900'ler ===
25 Mart 1918 tarihinde, Minsk, [[Belarus Halk Cumhuriyeti]]'nin başkenti ilan edilmiştir. Cumhuriyet kısa ömürlü oldu; Aralık 1918'de, Minsk Kızıl Ordu tarafından devir alınmıştır. Minsk, Ocak 1919'da sonra [[Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti]] başkenti ilan edildi ve yine 1920 yılında yine başkent ilan edildi. Şehir, Polonya-Bolşevik savaşı sırasında İkinci Polonya Cumhuriyeti tarafından kontrol edildi. [[Brest-Litovsk Antlaşması]] sonra, Alman güçleri Şubat 1918 yılında Minsk'i işgal ettiler.

Minsk'te yeniden yapılanma ve kalkınma programı 1922 yılında başlanmıştır. 1924'te 29 fabrika vardı; okullar, müzeler, tiyatrolar, kütüphaneler de kuruldu. 1920'ler ve 1930'lar boyunca, Minsk'te yeni fabrikalar inşa edildi ve yeni okullar, kolejler, yüksek eğitim kurumları, hastaneler, tiyatrolar ve sinemalar açılarak hızlı bir gelişme gördü. Bu dönemde, Minsk ayrıca Belarus dili ve kültürünün gelişmesinde bir merkez oldu.

=== II. Dünya Savaşı'nda ===
[[II. Dünya Savaşı]] öncesinde, Minsk'in 300.000 nüfusu vardı. [[Nazi Almanyası]] 22 Haziran 1941'de [[Sovyetler Birliği]]'ni işgal ettikten sonra, [[Barbarossa Harekâtı]] kapsamında, Minsk hemen saldırıya uğradı. Şehir, işgalin ilk gününde bombalandı ve dört gün sonra [[Wehrmacht]] tarafından kontrol altına alındı. Almanlar Minsk'i [[Reichskommissariat Ostland]]'ın idari merkezi olarak belirledi. Yahudiler [[Minsk Gettosu]]'na zorla yerleştirildi, çoğu sonra [[Holokost]]'un kapsamında öldürüldü; komünistler ve sempatizanlarsa öldürüldü ya da hapse atıldı. 1942'de, Minsk, bölgedeki işgale karşı Sovyet partizan direniş hareketinin önemli bir merkezi haline geldi. Bu rolünden dolayı Minsk'e 1974 yılında Kahraman Şehir unvanı verildi.

Minsk [[Bagration Harekâtı]] sırasında, 3 Temmuz 1944'te Sovyet askerleri tarafından kurtarıldı. Şehir, Sovyet ilerleyişine karşı Alman direnişinin merkezi oldu ve 1944 yılının ilk yarısında ağır çarpışmalar gördü. Fabrikalar, belediye binaları, santraller, köprüler, çoğu yollar ve evlerin %80'i moloz yığınına döndü. 1944 yılında Minsk'in nüfusu 50.000'e düşmüştür.

1960'lı yıllardan bu yana Minsk nüfusu da hızla büyüdü. 1972 yılında 1 milyona ulaşan nüfus, 1986 yılında 1,5 milyon oldu. Minsk Metro İnşaatı 16 Haziran 1977'de başladı ve Sovyetler Birliği'nde dokuzuncu metro sistemi oldu. 30 Haziran 1984 tarihinde ziyarete açıldı.

=== Son gelişmeler===
1990'lı yıllar boyunca, Komünizmin yıkılmasından sonra şehir değişmeye devam etti. Yeni bağımsız ülkenin başkenti olan Minsk, hızla büyük bir kent niteliği kazandı. Kentte elçilikler açıldı ve Sovyet idari binaları [[Hükûmet merkezi|hükûmet merkezleri]] haline geldi. 1990'ların başlarında ve ortalarında, Minsk'te ekonomik kriz belirginleşti ve birçok kalkınma projeleri durduruldu, yüksek işsizlik ve eksik istihdam oluştu. 1990'ların sonundan beri, ulaştırma ve altyapı gelişmeler olmuştur ve bir konut patlaması 2002 yılından beri devam etmektedir. Minsk eteklerinde, konut geliştirme projeleri inşa edilmiştir. Metro hatları uzatılmış ve yol sistemi (Minsk çevreyolu dahil) geliştirilmiştir. 2008 yılı Ocak ayında, şehir hükûmeti kendi resmi web sitesinde çeşitli projeler açıkladı. Bunlar arasında bazı sokakların yenilenmesi ve ana caddeleri, otel inşaatı (Komsomolkye gölü kıyısında ve Saray yakınında) otel ve spor tesislerinden oluşan bir kompleks, potansiyel yabancı yatırımcıların yardımı ile ve şehrin eteklerinde modern bir su parkı inşası ile yüzme havuzu, 2 otel, kule ve bir iş merkezi binası yapılacaktır. 8 Eylül 2015 tarihinde, Minsk şehrinin kuruluşundan bu yana 947. yılını kutladı.

11 Nisan 2011 tarihinde metro hattının en yoğun istasyonu olan Oktyarbskaya istasyonunda ülke tarihinin en büyük terör saldırısı gerçekleşti. Bu saldırıda 15 Belarus vatandaşı yaşamını yitirirken 203 kişi de yaralandı.

9 Mayıs 2014 tarihinde Minsk, [https://en.wikipedia.org/wiki/World_Hockey_Championship Dünya Buz Hokeyi Şampiyonasına] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20140426095946/http://en.wikipedia.org/wiki/World_Hockey_Championship |tarih=26 Nisan 2014 }} ev sahipliği yaptı.

== Kardeş şehirler ==
[[Dosya:Minsk city (Belarus), Sentinel-2 satellite image, 2019-05-19.jpg|küçükresim|upright=1.27|Minsk'in uzaydan görünümü]]
;Minsk'in kardeş şehirleri<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/org_ps.pl?lang=ru&k_org=3604&mode=doc&doc=3604_2 | başlık = Города, породнённые с г. Минском | erişimtarihi = 1 Nisan 2009 | yayımcı = Minsk resmî sitesi | dil = Rusça | arşivurl = https://web.archive.org/web/20080527161834/http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/org_ps.pl?lang=ru&k_org=3604&mode=doc&doc=3604_2 | arşivtarihi = 27 Mayıs 2008 | ölüurl = evet }}</ref>
# {{kardeş şehir|Nottingham|Birleşik Krallık}} (1957)
# {{kardeş şehir|Sendai|Japonya}} (1973)
# {{kardeş şehir|Bangalore|Hindistan}} (1973)
# {{kardeş şehir|Lyon|Fransa}} (1976)
# {{kardeş şehir|Çangçun|Çin}} (1992)
# {{kardeş şehir|Lodz|Polonya}} (1993)
# {{kardeş şehir|Bonn|Almanya}} (1993)
# {{kardeş şehir|Eindhoven|Hollanda}} (1994)
# {{kardeş şehir|Duşanbe|Tacikistan}} (1998)
# {{kardeş şehir|Kişinev|Moldova}} (2000)
# {{kardeş şehir|Havana|Küba}} (2005)
# {{kardeş şehir|Tahran|İran}} (2006)
# {{kardeş şehir|Abu Dabi|Birleşik Arap Emirlikleri}} (2007)
# {{kardeş şehir|Ankara|Türkiye}} (2007)
# {{kardeş şehir|Bakü|Azerbaycan}} (2009)
;Partner şehirleri<ref>{{Web kaynağı | url = http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/org_ps.pl?k_org=3604&mode=doc&doc=3604_3 | başlık = Города, с которыми у г.Минска подписаны договоры о сотрудничестве | erişimtarihi = 1 Nisan 2009 | yayımcı = Minsk resmî sitesi | dil = Rusça | arşivurl = https://web.archive.org/web/20090213021956/http://www.minsk.gov.by/cgi-bin/org_ps.pl?k_org=3604&mode=doc&doc=3604_3 | arşivtarihi = 13 Şubat 2009 | ölüurl = evet }}</ref>
# {{kardeş şehir|Almatı|Kazakistan}} (1994)
# {{kardeş şehir|St. Petersburg|Rusya}} (2000)
# {{kardeş şehir|Bişkek|Kırgızistan}} (2008)
# {{kardeş şehir|Ho Şi Min Kenti|Vietnam}} (2008)
# {{kardeş şehir|Hanoi|Vietnam}} (2008)

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
* ''Minsk'' İngilizce Wikipedia maddesi

== Dış bağlantılar ==
{{Commons-ufak|Minsk}}
* [http://www.minsk.gov.by/ Minsk'in resmî sitesi]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20120401011444/http://minsk.gov.by/ru/ |tarih=1 Nisan 2012 }}

{{Belarus'un en üst düzey idari birimleri}}
{{SSCB'nin kahraman şehirleri}}
{{Avrupa başkentleri}}

{{Otorite kontrolü}}

[[Kategori:Minsk| ]]