Shigella
Shigella (okunuşu Şigela), Gram-negatif, hareketsiz, spor oluşturmayan, çubuk şekilli bir bakteri cinsidir. Escherichia coli ve Salmonella ile yakın akrabadır. Şigelloz hastalığının etmeni olan Shigella, diğer primatlarda da hastalık yapmasına rağmen, primatlar haricindeki memeli türlerine etki etmez.[2]
| Shigella | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Dizanterili bir hastanın dışkı örneğinin mikroskobik incelemesinde S.dysenteriae ve kan hücreleri. | |||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Türler | |||||||||||||
Sınıflandırması
değiştirShigella türleri dört serotip olarak sınıflandırılırlar:
- Serogrup A: S. dysenteriae (12 serotip)
- Serogrup B: S. flexneri (6 serotip)
- Serogrup C: S. boydii (18 serotip)
- Serogrup D: S. sonnei (1 serotip)
A–C gruplarındakiler fizyolojik olarak birbirlerine benzerler; S. sonnei (grup D) biyokimyasal metobolizma testleri ile ayırdedilebilir.[3]
Hastalığın oluşumu ve gelişmesi
değiştirShigella enfeksiyonları tipik olarak yeme yoluyla (dışkıdan ağza) meydana gelir. Konağın yaş ve durumuna göre, yalnızca 10 bakteri dahi enfeksiyona neden olabilir. Shigella çekum ve rektumdaki bağırsak mukozasına imha ederek dizanteriye yol açar. Bazı suşlar, enterotoksin ve Şiga toksini salgılarlar, bu toksinler E. coli 'nin ölümcül O157:H7 serotipinin salgıladığı toksinlere çok benzerler.[4]
Etkenler hareketsiz olmasına rağmen, bir enterosit'ten diğerine geçerek patogenezis gösterir. Bunu başarmasının ardında sitoskeleton'un yapısını oluşturan aktin ipliklerine bağlanması ile yapar. Aktin'i bağlandığı noktada kırar. Bu sayede hücrenin membranına kadar ulaşır. Burada evaginasyon tarzında bir membran vakuolü oluşturarak diğer hücreye girer.[5]
Hastalığın en yaygın belirtileri ishal, mide bulantısı, kusma, mide krampları, zor dışkılamadır. Dışkıda kan, mukus veya irin bulunabilir.Düşük hacimli dışkılama gözlenir. Ender vakalarda küçük çocuklar havale geçirebilirler. Belirtilerin başlaması bir haftayı bulabilir ama genelde bakterinin yeme yoluyla alınmasından 2-4 gün sonra başlar. Hastalık genelde birkaç gün sürebilir ama haftalarca da sürebilir.
Ağır dizanteri ampisilin, TMP-SMX veya ciprofloxacin gibi fluoroquinolone grubu antibiyotiklerle tedavi edilebilir.
Kaynakça
değiştir- ^ Castellani A, Chalmers AJ. (1919). Manual of Tropical Medicine, 3rd ed. Williams Wood and Co., New York.
- ^ Ryan KJ; Ray CG (editors) (2004). Sherris Medical Microbiology, 4th ed., McGraw Hill. ISBN 0-8385-8529-9
- ^ Hale TL, Keusch GT (1996). Shigella–Structure, Classification, and Antigenic Types. In: Baron's Medical Microbiology (Barron S et al, eds.), 4th ed., Univ of Texas Medical Branch. [1] 31 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9631172-1-1
- ^ Hale TL, Keusch GT (1996). Shigella. In: Baron's Medical Microbiology (Barron S et al, eds.), 4th ed., Univ of Texas Medical Branch. [2] 31 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9631172-1-1.
- ^ Prof. Dr. Erol, GIDA HİJYENİ VE MİKROBİYOLOJİSİ
Dış bağlantılar
değiştir- İnternet Doktoru: Şigelloz25 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Pathology of Shigellosis20 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)