On Emir
Yahudîlikte On Emir
ile ilgili metin bulabilirsiniz.
On Emir (İbranice: עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת, romanize: Aseret HaDibrot) veya Dekalogos,[1] Yahudiliğe göre Sina Dağı'nda Musa'ya vahyedilmiş ve YHVH'nin İsrailoğulları'na emrettiği on adet emiri içeren bir ilkeler dizisidir.[2] Çıkış 20:2–17 ve Tesniye 5:6–21 olmak üzere Tanah'ın iki kitabında On Emir metni yer alır.
Modern Tarih bilimcileri On Emir'in, muhtemelen Hitit veya Mezopotamya yasalarının üzerine modellendiğini öne sürüyor.[kaynak belirtilmeli]
Terminoloji
değiştirKutsal İbranice'de Aseret HaDibrot (עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת) denilen On Emirler'e, Çıkış 34:28, Tesniye 4:13 ve Tesniye 10:4'te apaçık atıfta bulunulur.[3] Bu kavramlara göre On Emirler'e bazen 'On Kelime', 'On Söz' veya 'On Mesele' de denilebilir.[4]
Emirler
değiştirEmirlerin İbraniceden birebir çevirisi:
- Tanrın YHVH'den başka ilah(lar)ın olmayacak.
- Kendine yukarıda, gökte; aşağıda, yerde; veya derinlerde, yeraltında yaşayan put(lar) yapmayacaksın. Onlara eğilmeyeceksin ve onlara ibadet etmeyeceksin.
- Tanrın YHVH'nin ismini boş yere anmayacaksın. Çünkü YHVH onun adını boş yere ağza alan kişiyi cezasız bırakmayacaktır.
- Haftanın altı günü üretecek ve dünyevi çalışmalarını gerçekleştireceksin. Haftanın son günü, yedinci gün mukaddes Şabat günündeyse bütün işlerini bırakacak ve Tanrın YHVH'e ibadet edeceksin. O gün Sebt'tir.
- Annene ve babana hürmet edeceksin.
- Öldürmeyeceksin.
- Zina etmeyeceksin.
- Çalmayacaksın.
- Komşu(ları)na karşı yalan yere şahitlik yapmayacaksın.
- Komşu(ları)nın, yakın(lar)ının mülklerine tamah etmeyeceksin.
Popüler kültürde yeri
değiştirFilmler
değiştir- The Ten Commandments (On Emir) (1956)
- 'The Bible' (1966)
- Dekalog (10 Kısa Film, 1989-1990) (Krzysztof Kieślowski) Link14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Moses' (TV, 1995) Ben Kingsley
- 'The Prince of Egypt' (Anime, 1998) Fragman19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'The Ten Commandments' (Anime, 2007) Fragman30 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Göç Tanrılar Ve Krallar' (2014) Fragman10 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Galeri
değiştir-
Teksas Eyalet Merkez Binası önündeki On Emir Anıtı. -
MÖ 2. yüzyıldan kalma Naş Papirüsü. Masoretik yazı varyasyonları içermektedir. -
-
Portugese Synagoge'nda bulunan, 1768 yılına ait On Emir'i içeren bir parşömen.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "On Emir". TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Ten Commandments | Description, History, Text, & Facts". Encyclopedia Britannica. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Deuteronomy 4:13 – multiple versions and languages". studybible.info. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ Rooker, Mark (2010). The Ten Commandments: Ethics for the Twenty-First Century. Nashville, Tennessee: B&H Publishing Group. s. 3. ISBN 978-0-8054-4716-3. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011.