Vikipedi

Mudurnu

Bolu'nun ilçesi

Mudurnu, Bolu'nun bir ilçesidir. İl merkezine 52 km uzaklıktaki Mudurnu İlçesi eski Türk evleri bakımından önemli bir özelliğe sahiptir. Yeşilin hakim olduğu ilçede 207 konut, 20 dini kültürel yapı, 2 askeri yapı, 2 doğal anıt, çeşme ve hamam olmak üzere toplam 231 adet mimari değeri yüksek yapı bulunmaktadır.[3] Bu nedenle ilçe "Kentsel Sit Alanı" ilan edilmiştir. Türk sivil mimarisinin en güzel örneklerinden biri ise Armutçular Konağı ve Keyvanlar Konağıdır. Yöresel ev yemeklerinin tanıtıldığı konaklardan oda kiralamak da mümkün. İlçe sınırlarındaki Abant Gölü, Sülük Gölü, Karamurat Gölü, Şeyh-ül Ümran Tepesi (Şeyh-ül imran bayramı temmuz ayının ilk haftası yapılır) görülmeye değer yerlerinden olup tüm Mudurnu'yu kuş bakışı izleme imkânı sunar. Ana gelir kaynağı hayvancılık olan Mudurnu'da bayanların hünerle işlediği iğne oyası da önemli bir gelir kaynağıdır. Ayrıca pişmaniye adıyla bildiğimiz Mudurnu Saray Helvalarının üretim merkezi olan Mudurnu birçok isimle kendini Türkiye ve dünya çapında duyurmuştur. Demirciler çarşısında eskilerin el işlerini bu güne taşıyan birkaç esnaf bulmak da mümkündür.

Mudurnu
İlçe
Kasabanın genel görünümü (Haziran 2019)
Kasabanın genel görünümü (Haziran 2019)
Türkiye'de yeri
Türkiye'de yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlBolu
Coğrafi bölgeKaradeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamMuhammed İkbal Yelek[1]
 • Belediye başkanıDoğan Onurlu (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam1409 km²
Rakım850 m
Nüfus
 (1970)
 • Toplam25.550
 • Kır
13,481
 • Şehir
5.209
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu14800
İl alan kodu0374
İl plaka kodu14

Mudurnu'ya 5 km mesafede bulunan Babas Kaplıcası'nın metabolizma hastalıkları ve hafif diyabetliler üzerinde olumlu etkileri vardır. Konaklama tesisi olarak restore edilmiş konaklar tarih öncesinin ihtişamını taşımaktadır. Mudurnu'nun 30 km kuzeybatısında yer alan Sarot Kaplıcası Taşkesti - Ilıca Köyü hudutları içerisindedir. Bolu ili dahilinde bulunan bütün maden sularından ayrı bir özellik taşıyan kaynak, sıcak ve sülfatlıdır.

Mudurnu, Mudurnu Tarihi Ahi Kenti adı ile 2014 yılında Dünya Mirası Listesine dahil edilmiştir.[4]

Tarihçe

değiştir

Antik tarihte kent adının Modrene, Modra olduğu Mudurnu ilçesinin tarih öncesi yerleşim izlerini taşıdığı ve ilçesinin tarihi hakkındaki bilgilerin 4000 yıl öncesine dayandığı düşünülmektedir.[5] Modra isminin Luwi dilinden gelen ana tanrıçanın kocası anlamında bir sözcük olduğu sanılmaktadır.

İlk Türk yerleşiminin Selçuklu döneminde başlandığını bildiğimiz Mudurnu, daha sonra Osmanlı İmparatorluğunun çekirdeğini oluşturan ana bölge içinde yer alır. Osman Bey döneminde yoğun Türk akınlarına uğrayan Mudurnu, Samsa Çavuş ve Köse Mihal'in rehberliğinde Osmanlı Beyliğinin ilk topraklarına katılır. I. Murat Döneminde, Osmanlı Devletinin ilk düzenli ordusunun temeli olan "Yaya Örgütünü" oluşturan ve yine Osmanlının ilk Maliye Hazine örgütünü kuran Halil Hayrettin Paşa (Çandarlı Kara Halil) Mudurnuludur. Şeyh Fahreddin-i Rumi'nin öğrencisi olup, Mudurnu ahi örgütlerinde yetişen Çandarlı, daha sonra Osmanlı'nın ilk veziri olacaktır.

Yıldırım Beyazıt döneminde yapılan Yıldırım Beyazıt Camii (1374) ve Yıldırım Beyazıt Hamamı (1382) altı yüz yıldır ayakta durmaktadır. Fetret Devrinde güvenli bir Osmanlı beldesi olarak bilinen Mudurnu, Şehzade Mehmet Çelebi ve Emir Süleyman'a bir dönem sığınak olmuştur. 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında Anadolu, işgal edilmeye başlanmıştır.

Mudurnu ve yöresindeki yurtsever güçler, Osmanlı Teşkilatı Mahsus Lideri Kuşçubaşı Eşref öncülüğünde 30 Mayıs 1919'da "Mudurnu Redd-i İlhak Cemiyeti"ni, 20 Ekim 1919'da "Mudurnu Müdafa-i Hukuk Cemiyeti"ni kurarlar. Anadolu isyanının alevlenmeden söndürülmesini amaçlayan İtilaf Devletleri ve Osmanlı saray yönetiminin siyasi ve dini etkisi ile örgütlenen Hilafet ve şeriat yanlısı kuvvetler, 21 Nisan 1920'de Mudurnu şehir merkezini basarak, Kaymakam Ali Nail'i ve Savcı Salih Zeki Bey'i hapsederler. Kaymakamlık makamına çevre köylülerinden Hacı Hamdi'yi oturturlar.

Kuva-i Milliyeciler şehri terkederler. 4 Mayıs 1920'de Mudurnu'ya gelen Çolak İbrahim Bey kuvvetleri Mudurnu'yu hilafetçilerin elinden kurtarırlar. Çevre köylüleri tekrar toparlayan Düzce ve Bolu isyancıları 13 Mayıs 1920'de tekrar Mudurnu'yu kuşatırlar. 13-14-15 Mayıs günleri boyunca devam eden çatışmalar sonrasında, şehir halkı topyekûn Kuva-i Milliye saflarında yer alır ve hilafet kuvvetleri dağıtılır.

Mudurnu Kültürü

değiştir

Mudurnu, örf-âdet ve geleneklerin sahip çıkıldığı, sıcak insan ilişkilerin yaşandığı bir ilçe. Bu gelenekler arasında birikme geceleri, kına geceleri, hacet bayramları ve damat ve gelin hamamı bulunuyor. Bu şirin şehrin Mudurnu böreği, keş, Mudurnu baklavası ve Mudurnu helvası gibi pek çok yöresel yemeği de mevcuttur.[3]

Tarihi Yapılar

değiştir

Saat Kulesi

değiştir

12 metre yüksekliğinde olan bu kule 1890-1891 tarihlerinde ahşap olarak inşa edilmiş 1900 yılında yangın atlatmıştır. Saat; günümüzde de Mudurnululara ve misafirlerine her saat başı, zamanı hatırlatmaktadır.

Yıldırım Bayezid Camii

değiştir

Padişah 1.Murat'ın oğlu Yıldırım Beyazıt’ın Bolu şehzadeliği döneminde M.1374 yılında yapılmıştır. Hala kullanılır durumda olan bu camii Osmanlı erken dönem mimarisinin en güzel örneklerindendir.

Kanuni Sultan Süleyman Camii

değiştir

1546 yılında Kanuni Sultan Süleyman tarafından yaptırılan bu cami tavanı ahşap olup duvarları taştandır. Halk arasındaki bir söylenceye göre Kanuni, caminin istediği büyüklükte yapılmadığı için beğenmeyip kapısına kilit vurdurmuş ve bu nedenle cami ancak vefatından 50 yıl sonra ibadete açılabilmiştir.

Orhan Bey Camii

değiştir

İnşa ediliş tarihi tam olarak bilinmemektedir.

Samsa Çavuş Camii

değiştir

Mudurnu İlçesi Güveytepe Köyü yakınında bulunan bu cami bir Cuma mescididir.

Yıldırım Bayezid Hamamı

değiştir

Yıldırım Beyazıt Camii’nin karşısında bulunan bu hamam Yıldırım Bayezid tarafından Ömer bin İbrahim’e yaptırılmıştır.[3]

Mudurnu Konakları

değiştir

Mudurnu'da Hacı Abdullahlar, Fuat Beyler, Keyvanlar, Yarışkaşı, Hacı Şakirler, Karataş ve Tekkeliler olmak üzere 7 konak bulunmaktadır[3]

Görülmesi Gereken Noktalar

değiştir

Abant Gölü

değiştir

İlçe merkezine 18 km uzaklıkta konumlanmış olan Abant Gölü, Abant ve Mudurnu sıradağları arasında oval biçimli bir çukurluk içinde bulunmaktadır.

Sülüklügöl

değiştir

Doğa harikası Sülüklügöl, Mudurnu-Akyazı yoluna 9 km uzaklıktadır. Üç tarafı dik yamaçla çevrilmiş, üzeri yeşillikler ve birçok ağaç türüyle çevrelenmiş, kendine özgü bitki çeşitlerini yaşatmaya devam etmektedir.

Karamurat Gölü

değiştir

Mudurnu'nun 30 km kuzeybatısında Mudurnu-Adapazarı yol güzergâhı üzerinde konumlanmaktadır. İsmini, yakınında bulunan Karamurat Köyü'nden alan göl, bir krater gölüdür.

Babas Kaplıcası

değiştir

Babas Kaplıcası, ilçesi merkezine 3 km uzaklıkta bir şifa merkezidir. Kaplıca suyunun şifalı olduğu ve romatizmal hastalıklara iyi geldiği bilinmektedir.

Sarot Termal Vadi

değiştir

Kaplıca, Mudurnu Taşkesti Beldesi civarında, Taşkesti - Adapazarı yol güzergâhında bulunmaktadır. Günde 4.500 kişiye hizmet kapasitesi vardır. Mudurnu Sarot Termal suları içme kürü şeklinde kullanıldığında, idrar yolu ve böbrek rahatsızlıklarına; banyo olarak kullanıldığında ise romatizma hastalıklarına iyi gelmektedir.[3]

Nüfus

değiştir

İlçe; 1 belde, 70 köy ve 7 mahalleden oluşmaktadır.

Yıl Toplam Şehir Kır
1927[6] 21.618 2.945 18.673
1935[7] 23.038 2.659 20.379
1940[8] 22.896 2.803 20.093
1945[9] 22.420 3.038 19.382
1950[10] 23.776 2.913 20.863
1955[11] 23.691 3.192 20.499
1960[12] 24.890 3.462 21.428
1965[13] 25.813 3.727 22.086
1970[14] 25.550 3.682 21.868
1975[15] 25.844 3.905 21.939
1980[16] 27.460 4.986 22.474
1985[17] 27.237 5.208 22.029
1990[18] 27.153 5.237 21.916
2000[19] 25.148 5.955 19.193
2007[20] 21.450 4.856 16.594
2008[21] 21.000 4.671 16.329
2009[22] 20.661 4.596 16.065
2010[23] 20.729 4.830 15.899
2011[24] 20.528 4.936 15.592
2012[25] 20.536 5.261 15.275
2013[26] 20.410 5.166 15.244
2014[27] 19.987 5.115 14.872
2015[28] 19.721 5.117 14.604
2016[28] 19.374 5.082 14.292
2017[28] 19.066 5.036 14.030
2018[28] 19.327 5.123 14.204
2019[28] 18.880 5.132 13.748
2020[28] 18.690 5.209 13.481

Resimler

değiştir
  •  
    Mudurnu'nun Tımaraktaş köyünde yetişen bir Karaçam tomruğunun Mudurnu merkezde sergilenişi. 2008 yılında kesilen tomruğun yaşı 252 yıldır.
  •  
    Mudurnu'da Osmanlı döneminden kalma tarihi hamam.
  •  
    Mudurnu'da Yıldırım Bayezid Camii. 1374 yılında yapılmıştır.
  •  
    Yıldırım Bayezid Camii.
  •  
    Yıldırım Bayezid Camii.
  •  
    Yıldırım Bayezid Camii.
  •  
    Mudurnu'da Osmanlı döneminden kalma tarihi bir ev.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2008. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  3. ^ a b c d e "Mudurnu Hakkında - Mudurnu Belediyesi". mudurnu.bel.tr. 18 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2024. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Bithynia'daki Antik Kentler". Araştırma yazısı.Yönetmen Tekin Gün. Mootol,Kültür Sanat.Mayıs 2018. 9 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  7. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  8. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  9. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  13. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  26. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  27. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  28. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Mudurnu Nüfusu - Bolu". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Bolu Mudurnu Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Mudurnu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mudurnu&oldid=34198993" sayfasından alınmıştır