Diego Maradona

Arjantinli futbolcu (1960-2020)

Diego Armando Maradona (İspanyolca telaffuz: [ˈdjeɣo maɾaˈðona], 30 Ekim 1960 - 25 Kasım 2020), Arjantinli profesyonel futbolcu, teknik direktör ve menajerdi. Birçok uzman, futbol eleştirmenleri, eski futbolcular, faal futbolcular ve futbol taraftarlarınca tüm zamanların en iyi futbolcularından biri olarak görülmektedir.[1][2][3][4] Ayrıca Pelé ile beraber FIFA 20. Yüzyılın Oyuncusu ödülü almıştır.[5][6]

Diego Maradona
1986 Dünya Kupası'nı kazandıktan sonra Maradona.
Kişisel bilgileri
Tam adı Diego Armando Maradona
Doğum tarihi 30 Ekim 1960(1960-10-30)
Doğum yeri Buenos Aires, Arjantin
Ölüm tarihi 25 Kasım 2020 (60 yaşında)
Ölüm yeri Tigre, Arjantin
Boyu 1,65 m (5 ft 5 in)
Mevkii Ofansif orta saha
İkinci forvet
Santrafor
Altyapı kariyeri
1969-1969 Estrella Roja
1970-1974 Los Cebollitas
1975-1976 Argentinos Juniors
Profesyonel kariyeri*
Yıllar Takım Maç (Gol)
1976-1981 Argentinos Juniors 167 (116)
1981-1982 Boca Juniors 40 (28)
1982-1984 Barcelona 36 (22)
1984-1991 Napoli 188 (81)
1992-1993 Sevilla 26 (5)
1993-1994 Newell's Old Boys 5 (0)
1995-1997 Boca Juniors 30 (7)
Toplam 492 (259)
Millî takım kariyeri
1979  Arjantin U-20 6 (6)
1977-1994 Arjantin Arjantin 91 (34)
Teknik direktörlük kariyeri
1994 Textil Mandiyú
1995 Racing Avellaneda
2008-2010  Arjantin
2011-2012 Al-Wasl
2017-2018 Fujairah
2018-2019 Dorados de Sinaloa
2019-2020 Gimnasia de La Plata
Başarıları
FIFA Dünya Kupası
Arjantin Arjantin adına
Erkekler Futbol
Altın 1986 Meksika Takım
Gümüş 1990 İtalya Takım
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir.

Transferde iki kez en yüksek ücret rekoru kıran iki futbolcudan ilkidir, ikincisi Ronaldo'dur.[7] Barcelona'ya 5 milyon £ karşılığında transfer olup rekor kırdıktan sonra Napoli'ye 6,9 milyon £'a transfer olarak yeni rekor kırmıştır. Maradona profesyonel futbol kariyeri boyunca Argentinos Juniors, Boca Juniors, Barcelona, Napoli, Sevilla ve Newell's Old Boys takımlarında oynamıştır. Kulüp seviyesinde en ünlü olduğu Napoli takımında çok sayıda övgü almıştır. Arjantin adına 91 millî maça çıkmış ve 34 gol atmıştır.

Dört FIFA Dünya Kupası turnuvasında oynamıştır ve Arjantin adına kaptanlık yaptığı 1986 Dünya Kupası'nda, Batı Almanya'yı finalde 3-2 yenip kupaya uzanmışlardır. O maçtan sonra Ballon d'Or ödülünü kazanmıştır. Aynı turnuvada çeyrek finalde İngiltere'ye iki gol atarak 2-1'lik galibiyeti sağlamıştır ve iki gol de tarihe geçmiştir. İlk golü eliyle atmıştır ve ceza verilmemiştir, o gole "Tanrı'nın Eli" denmiştir. İkinci golü ise topu 60 metre sürerken beş oyuncuyu geçerek atmıştır. Bu gol 2002 yılında FIFA.com tarafından "Asrın Golü" seçilmiştir.[8]

Maradona, sporun en tartışmalı ve haber değeri taşıyan figürlerinden biri olarak kabul edilir. İtalya'da 1991 yılında başarısız geçen bir kokain testinden sonra 15 ay boyunca futboldan uzaklaştırılmıştır. ABD'de efedrin testinin pozitif çıkması sonucu 1994 FIFA Dünya Kupası'nı evinde izlemek zorunda kalmıştır. 2005 yılında önemli miktarda kilo vermiş ve kokain bağımlılığının üstesinden gelmiştir. Açık sözlülüğüyle, basın ve spor yöneticileriyle anlaşmazlıklarıyla çokça gündeme gelmiştir. Teknik direktörlük tecrübesinin çok az olmasına rağmen Kasım 2008 tarihinde Arjantin teknik direktörlüğüne getirilmiş ve 15 ay sonra 2010 FIFA Dünya Kupası'nda istifa etmiştir.

İlk yılları

değiştir

Diego Armando Maradona, 30 Ekim 1960 tarihinde Corrientes'ten fakir bir ailenin çocuğu olarak Buenos Aires, Lanús'ta Evita Hastanesi'nde dünyaya geldi.[9] Üç kızından sonra ilk oğullarıydı. İki erkek kardeşi Hugo ve Raúl (Lalo) da kendisi gibi profesyonel futbolcuydu. Maradona İtalyan ve yerli kökenlidir.[10]

İtalyan kökenli olan Diego Armando Maradona'nın soyu Calabria'dan gelmektedir.[11]

Maradona 10 yaşındayken bir yetenek avcısı tarafından fark edildi ve mahalle kulübü olan Estrella Roja'da amatör olarak oynamaya başladı. Kısa bir süre sonra Los Cebollitas adlı kulübe geçti ve orada üç sezon geçirdikten sonra Buenos Aires'in Argentinos Juniors kulübünün altyapısına girdi. 12 yaşındayken devre aralarında top ile cambazlık yaparak seyircileri eğlendiriyordu.[12]

Kulüp kariyeri

değiştir

İlk yılları

değiştir

20 Ekim 1976 tarihinde Maradona Argentinos Juniors adlı kulüple ilk profesyonel sözleşmesini imzalarken 16 yaşına girmesine on gün kalmıştı.[13] 1976 ve 1981 yılları arasında çıktığı 167 maçta 115 gole imza attıktan sonra 1 milyon £ karşılığında Boca Juniors kulübüne transfer oldu. 1981 sezonunun yarısında Boca Juniors'a transfer olan Maradona, 1982 yılında ilk kez lig şampiyonluğu madalyasını aldı.

Barcelona

değiştir
 
FC Barcelona Müzesi'nde bulunan, Maradona'nın Barcelona döneminde giydiği 10 numaralı forma.

1982 FIFA Dünya Kupası'ndan sonra Haziran ayında Maradona, İspanyol kulübü Barcelona'ya 5 milyon £ ($7.6m) karşılığında transfer oldu ve en pahalı oyuncu unvanını aldı.[13] 1983 yılında César Luis Menotti teknik direktörlüğünde Maradonalı Barcelona, Real Madrid'i eleyerek Copa del Rey'i, Athletic Bilbao'yu yenerek Supercopa de España'yı aldı. Ancak, Maradona'nın Barcelona macerası kısa sürdü.[14] Athletic Bilbaolu oyuncu Andoni Goikoetxea ile mücadelesinde ayak bileği kırıldı ve futbol kariyeri tehlikeye girdi.[13] Ama tedaviden sonra sahalara geri döndü.

Sakatlık geçirmesine rağmen Maradona 58 maçta 38 gol attı.[15] Ancak daha sonra kulübün başkanı Josep Lluís Núñez ile sık sık anlaşmazlık yaşayan Maradona 1984 yılında transfer listesine kondu. İtalya Serie A takımı Napoli'ye 6.9m £ ($10.48m) karşılığında transfer olarak yeni rekor kırdı.[16]

Maradona Napoli'de profesyonel kariyerinin zirvesine ulaştı. Kısa sürede taraftarların sevgisini kazandı ve takım en başarılı dönemini yaşadı. Maradona önderliğinde Napoli, 1986/87 ve 1989/90 sezonlarında lig şampiyonu oldu. 1987/88 ve 1988/89 sezonlarında ise lig ikincisi oldu. Ayrıca 1987 yılında Coppa Italia, 1989 yılında Coppa Italia ikinciliği, 1989 yılında UEFA Kupası ve 1990 yılında Supercoppa Italiana'yı aldılar. Maradona 1987/88 sezonunda Serie A'da gol kralı oldu.

İtalya'da yaşadığı süre boyunca Maradona'nın kişisel sorunları arttı. Stresten kokain kullanmaya başladı ve kaybettiği maçlar ve turnuvalardan dolayı kulüp tarafından 70.000 $ para cezası aldı.[17]

Daha sonra Maradona'nın Napoli'deki başarılarının şerefine giydiği 10 numaralı forma emekliye ayrıldı.[18]

Son dönemleri

değiştir

Kokain ve uyuşturucu testlerinde başarısız olan Maradona 15 ay futboldan men edildikten sonra 1992 yılında Napoli'den ayrıldı. İspanya'dan Real Madrid ve Fransa'dan Marseille kulüplerinin ilgilenmesine rağmen Sevilla'yı seçti ve bir yıl orada oynadı.[19] 1993 yılında Newell's Old Boys'a transfer oldu. 1995 yılında Boca Juniors'a geri döndü ve iki yıl orada oynadı.[13] Maradona'nın Boca Juniors taraftarları için efsaneleşmesi ile La Bombonera stadyumunun girişine İspanyolca Boca es mi religion, Maradona es mi dios, la Bombonera es mi iglesia (dinim Boca, tanrım Maradona, mabedim La Bombonera) satırları yazılmıştır.[20]

Maradona ayrıca 1986 FIFA Dünya Kupası öncesinde Tottenham Hotspur formasıyla Internazionale karşısında bir hazırlık maçına çıktı. Tottenham maçı 2-1 kazandı. Daha sonra birlikte oynadığı Glenn Hoddle için Arjantin'de on numaralı formayı giymekten vazgeçti.

Millî takım kariyeri

değiştir

Diego Maradona, Arjantin millî takımı ile çıktığı 91 maçta 34 gol attı. İlk millî maçına 27 Şubat 1977 tarihinde daha 16 yaşındayken, Macaristan karşısında çıktı. 18 yaşındayken Dünya Genç Şampiyonası'nda oynadı ve finalde karşılaştıkları Sovyetler Birliği maçında parladı ve 3-1 kazandılar. 2 Haziran 1979 tarihinde Maradona, A millî takımdaki ilk golünü Hampden Park'ta 3-1 kazandıkları İskoçya maçında attı.[21] 1979 ve 1986 yıllarında FIFA 20 Yaş Altı Dünya Kupası ve FIFA Dünya Kupası'nda Altın Top alarak bunu başaran tek futbolcu oldu.

1982 FIFA Dünya Kupası

değiştir

Maradona'nın millî takım bazında oynadığı ilk turnuva 1982 yılındaki Dünya Kupası oldu. Barselona'daki turnuvanın açılış maçı Arjantin ve Belçika arasındaydı. 3. gruba düşen Arjantin, Belçika ile yaptığı maçta 1-0 yenildi. Grubun diğer maçlarında Macaristan ve El Salvador'u yenen Arjantin, ikinci tura yükseldi. C grubunda Brezilya ve o senenin şampiyonu İtalya ile eşleşti. Claudio Gentile'in Maradona'ya karşı agresif bir şekilde oynadığı İtalya maçını, İtalya 2-1 kazandı.[22] Maradona Beş maçın tamamında forma giydi ve Macaristan'a iki gol attı, ancak Brezilya maçında maçın bitmesine 5 dakika kala kırmızı kartla oyun dışı kaldı.[23] O maçta 3-1 yenilen Arjantin kupaya veda etti.

1986 FIFA Dünya Kupası

değiştir
 
Diego Maradona, 1986.

Maradona'nın kaptanlık yaptığı Arjantin millî takımı, 1986 FIFA Dünya Kupası'nda Meksika'da oynanan finalde Batı Almanya'yı yenerek kupanın sahibi oldu. 1986 Dünya Kupası boyunca Maradona'nın turnuvanın en dinamik oyuncusu olduğu söylendi. Tüm maçlarda forma giyen Maradona 5 gol atıp 5 asist yaptı. Turnuvadaki ilk rakibi olan Güney Kore'ye karşı üç asist yaptı. Turnuvadaki ilk golünü ise bulunduğu grubun ikinci maçında İtalya'ya attı.[24] Sonraki iki golünü ise çeyrek finalde İngiltere'ye atarak takımının 2-1 kazanmasına katkıda bulundu. Maçın arka planında hâlâ Falkland Savaşı'ndan kalan duygular vardı. Maradona maçtaki ilk golünü "Tanrı'nın Eli" olarak bilinen golü attı. Maradona bu golle ilgili olarak "Maradona'nın kafasıyla ve Tanrı'nın eliyle gelen küçük bir gol" dedi. 22 Ağustos 2005 tarihinde Maradona bir televizyon programında golü bilerek eliyle attığını ve topun kafasına isabet etmediğini itiraf etti. Bu gol Dünya Kupası tarihinin uluslararası bir fiyaskosu olarak tanındı.

Maradona eliyle attığı golden sadece dört dakika sonra ikinci golünü attı. Bu gol FIFA tarafından FIFA Dünya Kupası tarihinin en iyi golü seçildi. Kendi yarı sahasında topu alan Maradona, topu etrafında döndürerek ve topa 11 kez dokunarak altı İngiliz oyuncuyu (Peter Beardsley, Steve Hodge, Peter Reid, Terry Butcher, Terry Fenwick ve kaleci Peter Shilton) geçerek golü attı. Bu gol 2002 yılında FIFA tarafından yapılan çevrimiçi ankette "Asrın Golü" seçildi.[8]

Yarı finalde Belçika'ya iki gol daha attı. Finalde Batı Almanya defanslarının uyguladığı çifte markaja rağmen Jorge Burruchaga'ya gol pası vererek takımının galibiyet golüne katkıda bulundu. Arjantin'in 3-2 yendiği maçta, Azteca Stadyumu'nda 115.000 seyirci vardı.

Turnuva boyunca Maradona, 90 kez, Arjantin'in herhangi bir oyuncusundan üç kat daha fazla top sürdü. Ayrıca 53 kez faule maruz kalarak diğer oyunculara göre takımına iki kat daha fazla serbest vuruş kazandırdı.[25][26] Maradona, turnuva boyunca Arjantin'in 14 golünün 10'u kendisinden geldi veya kendi asistiyle gerçekleşti.

Turnuva sonunda yapılan oylamayla turnuvanın en iyi oyuncusu seçilerek Altın Top ödülünü aldı.[26][27][28][29] Azteca Stadyumu'nun girişine heykeli dikildi.[30]

1990 FIFA Dünya Kupası

değiştir

Maradona kaptanlığında Arjantin, 1990 FIFA Dünya Kupası'nda finalist oldu. Ayak bileğinden geçirdiği bir sakatlık onun performansını etkiledi. Arjantin grubunda üçüncü olmuştu ve neredeyse eleniyordu. Arjantin, son 16'da karşılaştığı Brezilya'yı, Maradona'nın yaptığı atakta Claudio Caniggia'nın attığı golle yendi.

Çeyrek finalde Yugoslavya ile yaptığı maçta 120 dakikada 0-0 biten maçın sonunda penaltı atışlarıyla Arjantin, maçı kazandı. Maradona maçta sağa doğru zayıf bir şut çekerek penaltıyı kaçırdı. Yarı finalde de ev sahibi İtalya ile 1-1'in sonunda maç berabere kaldı ve penaltılara gitti. Maradona bu sefer penaltıyı gole çevirdi. Finalde Batı Almanya ile karşılaşan Arjantin 1-0 yenildi ve maçın tek golü, Rudi Völler'in faulüyle gelen tartışmalı penaltıyı gole çeviren Andreas Brehme'den geldi.

1994 FIFA Dünya Kupası

değiştir

1994 FIFA Dünya Kupası'nda sadece iki maçta oynadı. Yunanistan'a bir gol attı. Maç sonrasında kendisine yapılan doping testinde başarısız olan Maradona evine gönderildi. Maradona otobiyografisinde dopingin çıkmasının nedeninin antrenörünün verdiği Rip Fuel adlı bir güç içeceği olduğunu savundu. Antrenörü ise farkında olmadan farklı bir kimyasal verdiğini söyledi. Arjantin o sene ikinci turda elendi.

O doping testi, Maradona'nın millî futbol kariyerinin sonu oldu. 17 yaşından beri millî takımda oynayan Maradona 91 maçta 34 gol kaydetmişti.

Teknik direktörlük kariyeri

değiştir

Kulüp takımları

değiştir

Maradona, Argentinos Juniors'tan takım arkadaşı Carlos Fren ile birlikte antrenörlüğe başladı. Corrientes'in Mandiyú takımını ve Racing adlı takımı çalıştırdı ve küçük başarılar elde etti. Mayıs 2011 tarihinde Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kulübü Al Wasl'da teknik direktörlüğe başlayan Maradona, 10 Temmuz 2012 tarihinde takımdan kovuldu.[31] [32]

Millî takım

değiştir
 
2009 yılında Arjantin teknik direktörü Maradona.

Arjantin millî futbol takımı teknik direktörü Alfio Basile'in 2008 yılında istifa etmesiyle, boşalan koltuğa, Diego Maradona geçti.

29 Ekim 2008 tarihinde AFA başkanı Julio Grondona, Maradona'nın Aralık 2008'den itibaren teknik direktör olacağını doğruladı. 19 Kasım 2008 tarihinde, Diego Maradona Arjantin teknik direktörlüğündeki ilk maçına Glasgow'da Hampden Park'ta İskoçya karşısında çıktı ve ilk maçını 1-0 kazandı.[33]

Üç maçlık bir galibiyet serisinden sonra Bolivya'ya 6-1 yenilen millî takım en farklı mağlubiyetini egale etti. 2010 FIFA Dünya Kupası elemelerinde son iki maç kala beşinci olan Arjantin'in FIFA Dünya Kupası'na gidememe tehlikesi bulunuyordu. Ama son iki maçta finallere gitmeyi başardılar.[34][35]

Arjantin'in finallere gitmesi sonrasında maç sonrası basın toplantısında küfürlü dil kullandığı gerekçesiyle FIFA tarafından tüm futbol aktivitelerinden 15 Ocak 2010 tarihine kadar iki aylık bir men cezası aldı.[36] Bunun yanında CHF 25.000 para cezasına çarptırıldı.[37] Arjantin'de 15 Aralık'ta Çekya ile evde yapılması planlanan hazırlık maçı ceza nedeniyle iptal edildi. Arjantin, Maradona'nın cezası sırasında deplasmanda Katalonya ile yaptığı deplasman maçını 4-2 kaybetti.

Haziran 2010 tarihinde Dünya Kupası finallerine kalan Arjantin ilk maçında Nijerya'yı 1-0 yendi. 4-1 kazandıkları Güney Kore maçında Gonzalo Higuaín hat-trick yaptı.[38][39] Gruptaki son maçını Yunanistan ile yapan Arjantin maçı 2-0 kazanarak gruptan lider çıktı ve ikinci turda Meksika ile eşleşti.[40] Meksika'yı da 3-1 ile geçen Arjantin çeyrek finalde Almanya'ya 4-0 yenildi ve turnuva dışı kalarak beşinci oldu.[41] Almanya yenilgisinden sonra Maradona Arjantin teknik direktörlüğü geleceği hakkında "Yarın bırakabilirim" dedi.[42] 15 Temmuz 2010 tarihinde Arjantin Futbol Federasyonu 2014 yazındaki Dünya Kupası'na kadar geçerli olabilecek dört yıllık bir sözleşme teklifi yapabileceğini açıkladı,[43] ancak 27 Temmuz'da AFA sözleşme yenilememe kararı aldı.[44] 29 Temmuz 2010 tarihinde Maradona AFA başkanı Julio Grondona ve millî takımlar direktörü Carlos Bilardo'nun kendisini görevden aldığını söyledi.[45]

Özel hayatı

değiştir
 
Katolik inancına döndükten sonra, Maradona imzalı bir Arjantin formasını Papa Francis'e bağışladı ve bu formalar Vatikan Müzeleri nden birinde tutuluyor.

Roma Katoliği bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Maradona'nın ebeveynleri Diego Maradona Senior ve Dalma Salvadora Franco idi. Maradona, uzun süredir nişanlısı Claudia Villafañe ile Buenos Aires'te 7 Kasım 1984'te evlendi ve bu evliliğinden Dalma Nerea (2 Nisan 1987 doğumlu) ve Gianinna Dinorah (16 Mayıs 1989 doğumlu) adında iki kızı doğdu. Maradona, 2009'da torunu Sergio Aguero Junior'ın doğmasıyla dede oldu.[46]

Maradona ve Villafañe 2004 yılında boşandılar. O zamandan beri kızı Dalma, ebeveynleri dostça ayrıldığı için boşanmalarının herkes için en iyi çözüm olduğunu söyledi. Haziran 2005'te saygı duruşunda bulunmak için birlikte Napoli'ye gittiler ve 2006 Dünya Kupası'nda Arjantin maçları da dahil olmak üzere başka durumlarda birlikte görüldüler.[47]

Boşanma davası sırasında Maradona, Diego Sinagra'nın (20 Eylül 1986 Napoli doğumlu) babası olduğunu itiraf etti. İtalyan mahkemeleri, Maradona'nın babalığını kanıtlamak veya çürütmek için DNA testlerine girmeyi reddetmesinin ardından 1993 yılında zaten karar vermişti. Diego Junior, Maradona'nın oynadığı İtalya'daki bir golf sahasına giderek, Mayıs 2003'te ilk kez Maradona ile tanıştı.[48] Sinagra artık İtalya'da oynayan bir futbolcudur.[49] Boşanmanın ardından Claudia, tiyatro yapımcısı olarak bir kariyere başladı ve Dalma oyunculuk kariyeri yapma arayışındaydı; Los Angeles'taki Actor's Studio'ya katılmak istediğini ifade etmişti.[50][51]

Maradona'nın ailesiyle ilişkisi yakındı ve 1990'da Sports Illustrated ile yaptığı bir röportajda, ebeveynlerini ve kardeşlerini aramak için ayda en az 15.000 ABD doları harcadığı telefon faturalarını gösterdi.[52] Maradona'nın annesi Dalma, 19 Kasım 2011'de öldü fakat o sırada Maradona Dubai'deydi ve çaresizce onu görmek için zamanında geri dönmeye çalıştı, ama çok geçti. Annesi, öldüğünde 81 yaşındaydı. Babası "Don" Diego da 25 Haziran 2015'te 87 yaşında öldü.[53]

Maradona'nın büyük yeğeni Hernán López profesyonel bir futbolcudur.[54]

Uyuşturucu kullanımı ve sağlık sorunları

değiştir
 
Maradona, Arjantin'in Nijerya'ya karşı kazandığı zaferden sonra çöktükten sonra sağlık görevlileri tarafından tedavi edildiği Rusya'daki 2018 FIFA Dünya Kupası'nda.[55]

1980'lerin ortalarından 2004'e kadar Maradona kokain bağımlısıydı. Bu uyuşturucuyu 1983'te Barselona'da kullanmaya başladığı iddia ediliyor.[56] Napoli takımında oynadığı sırada, futbol oynama yeteneğini engelleyen tam gelişmiş bir bağımlılığı vardı.[57] 1991'deki uyuşturucu krizinin ortasında, gazeteciler Maradona'ya hit şarkısı Mi enfermedad'ın (Benim Hastalığım) kendisine ithaf edilip edilmediğini sordu.[58]

Maradona kilo alma eğilimindeydi ve bir noktada 280 lb (130 kg) ağırlığa çıkarak obeziteye yakalandı. 6 Mart 2005'te Kolombiya'daki Cartagena de Indias'ta bir klinikte midesinden baypas ameliyatı geçirene kadar kariyerinin sonunda bir obezdi. Cerrahı, Maradona'nın normal kilosuna dönmek için üç ay boyunca sıvı diyet uygulayacağını söyledi.[59] Maradona kısa bir süre sonra halkın önüne çıkmaya başladığında, belirgin şekilde daha da zayıfladığı görüldü.[60]

29 Mart 2007'de Maradona, Buenos Aires'teki bir hastaneye kaldırıldı. Hepatit ve alkol bağımlılığının etkileri nedeniyle tedavi edildi ve 11 Nisan'da taburcu edildi, ancak iki gün sonra yeniden hastaneye kaldırıldı.[61] Sonraki günlerde, bir ay içinde ölümüne dair üç asılsız iddia da dahil olmak üzere sağlığı hakkında sürekli söylentiler dolaştı.[62] Alkolle ilgili sorunlar konusunda uzmanlaşmış bir psikiyatri kliniğine nakledildikten sonra 7 Mayıs'ta taburcu edildi.[63] 8 Mayıs 2007'de Arjantin televizyonuna çıkan Maradona, iki buçuk yıldır içkiyi bıraktığını ve uyuşturucu kullanmadığını söyledi.[64] Maradona, Arjantin ve Nijerya arasındaki 2018 Dünya Kupası maçında, televizyon kameralarının önünde son derece dengesiz davranırken, tribünlerindeki koltuğunun önündeki camda bol miktarda beyaz kalıntı görüldü. Lekeler parmak izi olabilirdi ve daha sonra bu davranışını çok fazla şarap tüketmekle ilişkilendirdi.[64] Ocak 2019'da Maradona, midesindeki iç kanama nedeniyle ameliyat oldu.[65]

Siyasi Görüşleri

değiştir
 
Maradona, Aralık 2007'de eski Arjantin Cumhurbaşkanı Néstor Kirchner'e imzalı bir gömlek sundu.

Daha önce neoliberal Arjantin Cumhurbaşkanı Carlos Menem ve Harvard Üniversitesi'nden eğitim almış ekonomist Domingo Cavallo'ya verdiği destekte sesini duyuran Maradona, sol görüş ideolojilerine sempati gösterdi. Bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını destekledi ve İsrail'in 2014 İsrail-Gazze çatışması sırasında Gazze'ye yönelik askeri saldırılarını kınadı: "İsrail'in Filistinlilere yaptığı utanç verici" dedi.[66] Ada'da tedavi görürken Küba lideri Fidel Castro ile arkadaş oldu ve Castro, "Diego çok iyi bir arkadaş ve çok asil. Onun harika bir sporcu olduğuna ve Küba ile hiçbir maddi kazanç sağlamadan dostluğunu sürdürdüğüne şüphe yok" dedi. Maradona'nın sol bacağında Castro'nun, sağ kolunda ise Fidel'in ikinci komutanlarından biri olan Arjantinli Che Guevara'nın bir portresinin dövmesi vardı.[67]

 
Maradona, o zamanki başkan Cristina Fernández de Kirchner ve Evo Morales, eski Arjantin Cumhurbaşkanı Néstor Kirchner'in cenazesinde, 28 Ekim 2010

Maradona, Bolivya'nın devrik devlet başkanı Evo Morales'e[68] destek verdi ve aynı zamanda eski Venezuela Devlet Başkanı Hugo Chávez'in de destekçisiydi. 2005'te kendisini Miraflores Sarayı'nda kabul eden Chavez'le buluşmak için Venezuela'ya geldi. Toplantıdan sonra Maradona, "büyük bir adam" (un grande, İspanyolcada "büyük adam" anlamına da gelir) ile tanışmaya geldiğini, ancak bunun yerine devasa bir adamla tanıştığını söyledi. Ayrıca, "Chávez'e inanıyorum, ben bir Chavistim. Fidel'in yaptığı her şey, Chavez'in yaptığı her şey, benim için en iyisidir" dedi.[69] Maradona, Venezuela'da düzenlenen 2007 Copa América'nın açılış maçında Chavez'in onur konuğu oldu.[70]

2004'te ABD'nin Irak'ı işgal etmesine karşı bir protestoya katıldı.[71] Maradona, emperyalizm olarak tanımladığı şeye muhalefetini, özellikle Arjantin'in Mar del Plata kentinde 2005 Amerika Kıtası Zirvesi'nde ilan etti. Orada George W. Bush'un Arjantin'e gelişini protesto etti, üzerinde "DUR BUSH" yazan bir tişört ("Bush" daki "s" harfleri gamalı haç ile değiştirildi) ve Bush'tan "insan çöpü" olarak söz etti.[72][73] Ağustos 2007'de Maradona daha da ileri giderek Chávez'in haftalık televizyon programı Alo Presidente'de göründü ve "Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen her şeyden nefret ediyorum. Tüm gücümle ondan nefret ediyorum" dedi.[74] Ancak, Aralık 2008'e gelindiğinde, Maradona daha ABD yanlısı bir tutum benimsemişti ve Bush'un ardılı, o zamanki başkan seçilen Barack Obama'ya büyük beklentileri olan hayranlığını dile getirmişti.

Gecekondu kasabasında yetişen Maradona, bir halk adamı kişiliği geliştirdi. Papa II. John Paul ile 1987'de Vatikan'da yaptıkları bir görüşmede, servet eşitsizliği konusunda çatışmaya girdiler. Maradona "Onunla tartıştım çünkü Vatikan'daydım ve tüm bu altın tavanları gördüm ve daha sonra Papa'nın Kilise'nin fakir çocukların refahı konusunda endişelendiğini söylediğini duydum. Tavanını sat amigo, sonra bir şeyler yap!"[75] Eylül 2014'te Maradona, Roma'da Papa Francis ile bir araya geldi ve Francis'e yıllar sonra dine dönmesinde ilham verdiği için teşekkür etti; "Hepimiz Papa Francis'i taklit etmeliyiz. Eğer her birimiz bir başkasına bir şey verirsek, dünyadaki hiç kimse açlıktan ölmez."[76]

Aralık 2007'de Maradona, İran halkına destek mesajı içeren imzalı bir gömlek sundu: Gömlek, İran Dışişleri Bakanlığı müzesinde sergilenmektedir.[77] Nisan 2013'te Maradona, Hugo Chávez'in mezarını ziyaret etti ve Venezuelalıları, sosyalist liderin mirasını sürdürmek için merhum liderin tayin ettiği halefi Nicolas Maduro'yu seçmeye çağırdı; Maradona televizyonda "Mücadeleye devam edin" dedi.[78] Maradona, Maduro'nun Caracas'taki son kampanya mitingine katıldı, futbolcularla sözleşme imzaladı ve Maduro'ya Arjantin forması hediye etti. Maradona ile Chavez'in mezarını ziyaret eden Maduro, "Diego ile konuşmak çok duygusaldı çünkü komutan Chávez de onu çok seviyordu dedi." Maradona, Venezuela'daki 2018 başkanlık seçimleri sırasında seçim kampanyası mitingine katıldı ve dans etti.[79][80] 2019 Venezuela başkanlık krizi sırasında, Meksika Futbol Federasyonu, etik kurallarını ihlal ettiği ve Nicolás Maduro'ya bir takım zaferi adadığı için ona para cezası verdi.[81]

 
Maradona 26 Aralık 2019'da Arjantin'in yeni başkanını Alberto Ángel Fernández (sağda) ziyaret etti.

Maradona, Yo Soy El Diego adlı 2006 otobiyografisinde, 1986 FIFA Dünya Kupası'nda İngiltere'ye karşı Tanrı'nın Eli ("Hand of God") golünü Falkland Savaşı'na bağladı: "Maçtan önce futbolun Malvinas (Falkland Adaları'nın İspanyolca adı) Savaşı ile hiçbir ilgisi olmadığını söylemiştik. Orada pek çok Arjantinli çocuğu öldürdüklerini, onları küçük kuşlar gibi öldürdüklerini biliyorduk. Ve bu intikamdı" dedi.[82] Ekim 2015'te Maradona, Kraliçe II. Elizabeth ve Londra'daki Parlamento Binası'na, küçük çocuklara yardım etmek için tasarlanmış bir örgütün başkanı olarak "gerçek adaleti" sağlama şansı verdikleri için teşekkür etti. Resmî Facebook sayfasında yayınlanan bir videoda Maradona, sivil toplum kuruluşu Football for Unity'nin Latin Amerika direktörü olması için aday isteklerini kabul edeceğini doğruladı.[83]

Finansal problemleri

değiştir

Mart 2009'da İtalyan yetkililer, Maradona'nın İtalyan hükûmetine hala 37 milyon € vergi borcu olduğunu açıkladı ve bunun 23.5 milyon €'sunun orijinal borcuna faiz tahakkuk ettirildi. Bu noktada, Maradona'nın sadece 42.000 € ödediğini, iki lüks saat ve bir küpe taktığını bildirdi.[84][85]

Ölümü

değiştir

2 Kasım 2020'de Maradona, psikolojik nedenlerle La Plata'daki bir hastaneye kaldırıldı. Eski futbolcunun bir temsilcisi durumunun ciddi olmadığını söyledi.[86] Bir gün sonra, subdural kanamasını tedavi etmek için acil beyin ameliyatı geçirdi.[87] Başarılı bir ameliyattan sonra 12 Kasım'da taburcu edildi ve poliklinikte doktorlar tarafından denetlendi.[88] Geçirdiği beyin ameliyatının ardından Tigre'deki evinde tedavi sürecini geçiren Maradona, 25 Kasım 2020'de kalp krizi geçirerek öldü.[89][90][91] Yakın dostu Fidel Castro ve bir başka futbol efsanesi George Best ile aynı gün (25 Kasım) ölmüştür.

Arjantin Futbol Federasyonunun sosyal medyada yaptığı açıklamada, "efsanemizin ölümünden en derin üzüntülerimizi dile getiriyoruz, "Her zaman kalbimizde olacaksın" ifadesi yer aldı.[92] Cumhurbaşkanı Alberto Ángel Fernández üç günlük ulusal yas ilan etti.[93] UEFA, UEFA Şampiyonlar Ligi ve UEFA Avrupa Ligi'ndeki her maçın başlama vuruşundan önce bir dakikalık saygı duruşunda bulunacağını duyurdu.[94]

Napoli'de San Paolo Stadyumu geceleri Maradona'nın şerefine aydınlatıldı ve çok sayıda taraftar stadyumun dışında toplanarak duvar resimlerini yerleştirdi. Hem Napoli kulübünün sahibi Aurelio De Laurentiis hem de Napoli Belediye Başkanı Luigi de Magistris, statlarının adını Maradona'dan sonra yeniden adlandırmak istediklerini dile getirdi. Maradona'nın vefatından sonraki gün Napoli'nin Rijeka'ya karşı oynadığı Avrupa Ligi maçından önce, tüm Napoli oyuncuları bir dakikalık saygı duruşunda bulunmadan önce arkasında "Maradona 10" yazan forma giydiler.[95]

Kariyer istatistikleri

değiştir
  • Yerel maçlardaki gol ortalaması 0,526.

Millî takım

değiştir
  • Art arda dört Dünya Kupası (1982, 1986, 1990, 1994) 21 maçta 11'de başladı.
  • Dünya Kupası'nda millî takımda 16 maçta kaptanlık yaparak rekor kırdı.
  • 21 Dünya Kupası maçında 8 gol attı ve 8 asist yaptı. 1986 Dünya Kupası'nda 5 gol attı, 5 asist yaptı.
  • Dünya Kupası finallerinde Arjantin'in en golcü oyuncusu (1994 yılında Guillermo Stábile'in rekorunu egale etti. 1998 yılında rekoru Gabriel Batistuta'nın elinden aldı.)

İstatistikler

değiştir
Sezon Kulüp Lig Lig Kupa Kıtasal Diğer Toplam
Maç Gol Maç Gol Maç Gol Maç Gol Maç Gol
1976 Argentinos Juniors Primera División 11 2 - - - 11 2
1977 49 19 - - - 49 19
1978 35 25 - - - 35 25
1979 27 26 - - - 27 26
1980 45 43 - - - 45 43
1981 Boca Juniors 40 28 - - - 40 28
1982-83 Barcelona La Liga 20 11 5 3 4 5 6 4 35 23
1983-84 16 11 4 1 3 3 - 23 15
1984-85 Napoli Serie A 30 14 6 3 - - 36 17
1985-86 29 11 2 2 - - 31 13
1986-87 29 10 10 7 2 0 - 41 17
1987-88 28 15 9 6 2 0 - 39 21
1988-89 26 9 12 7 12 3 - 50 19
1989-90 28 16 3 2 5 0 - 36 18
1990-91 18 6 3 2 4 2 1 0 26 10
1992-93 Sevilla La Liga 26 5 3 3 - - 29 8
1993-94 Newell's Old Boys Primera División 5 0 - - - 5 0
1995-96 Boca Juniors 24 5 - - - 24 5
1996-97 1 0 - 1 0 - 2 0
1997-98 5 2 - - - 5 2
Toplam Arjantin 242 150 - 1 0 - 243 150
İspanya 62 27 12 7 7 8 6 4 87 46
İtalya 188 81 45 29 25 5 1 0 259 115
Toplam kariyer 492 258 57 36 33 13 7 4 589 311

[96]

  • Diğer – Lig Kupası (İspanya) ve Süper Kupası (İtalya)[97]
Arjantin millî takımı
Yıl Maç Gol
1977 3 0
1978 1 0
1979 8 3
1980 10 7
1981 2 1
1982 10 2
1983 0 0
1984 0 0
1985 10 6
1986 10 7
1987 6 4
1988 3 1
1989 7 0
1990 10 1
1991 0 0
1992 0 0
1993 4 0
1994 7 2
Toplam 91 34

Teknik direktörlük istatistikleri

değiştir
Takım Ülke İlk Son Başarı
O G B M Başarı %
Mandiyú de Corrientes   Ocak 1994 Haziran 1994 12 1 5 6 8.33
Racing   Mayıs 1995 Kasım 1995 11 2 3 6 18.18
Arjantin   Kasım 2008 Temmuz 2010 19 14 0 5 73.68
Al Wasl FC   Mayıs 2011 Temmuz 2012 22 7 5 10 31.82

Başarıları

değiştir
Kulüp
Millî takım

Teknik direktör

değiştir

Kişisel

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "The Best of The Best" 26 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (19 Haziran 2009). 31 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
  2. ^ – "The 100 greatest players of all time" 10 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Football Pantheon, 20 Eylül 2011
  3. ^ – "Castrol Debate: Pele Versus Maradona" 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. goal.com, 23 Ekim 2010
  4. ^ Other opinions about Maradona as the greatest player can be found at:
    – "Ruud Gullit: Diego Maradona is the best ever in my opinion" 20 Ekim 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. goal.com, 29 Temmuz 2012
    – "Lionel Messi: Diego Maradona is the greatest of all-time" 10 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. SoccerAnchor, 7 Eylül 2011
    – "Rummenigge: Maradona better than Pele" 9 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Times of India, 12 Kasım 2008
    – "Paolo Maldini: Maradona best ever, Ronaldo close second" 8 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Paolo Maldini fan page, 21 July 2008
    – "Gary Lineker: Diego has been the best player without a doubt, better than Pele" 6 Aralık 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SoccerBlog, 25 Mart 2006
    – "Glenn Hoddle: Diego Maradona is the greatest player of all time" 2 Şubat 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. SoccerBible, 22 Temmuz 2010.
    – "Ryan Giggs: Maradona is the best of all time" 16 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. tribalfootball, 11 Ekim 2011.
    – "Rio Ferdinand: In my eyes Maradona is the best footballer ever" 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. fifa.com, 7 Kasım 2008
    – "Mario Kempes: Maradona is absolutely the best" 24 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. ESPN soccernet, 18 Nisan 2005.
    – "Aguero: It is disrespectful to compare me to Maradona" 15 Ocak 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Mirro Football, 20 Kasım 2011.
    – "Frank McGarvey: Diego Maradona was world's best player" 29 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. Daily Record, 30 Ekim 2008.
    – "Gordon Smith: Maradona was the best player I ever saw play the game" 23 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. Daily Record, 30 Ekim 2008.
    – "Trevor Edwards: Maradona is best" 21 Temmuz 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi Central Telegraph, 11 Nisan 2012
    – "Maradona’s still number one" 3 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Sun, 29 Nisan 2011.
    – "Considered by many as the greatest football player to have ever walked the face of the earth" 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FIFA.com
  5. ^ FIFA Player of the Century 26 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. touri.com
  6. ^ "Maradona or Pele?" 18 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CNN Sports Illustrated, 10 Kasım 2000. 13 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2020. 
  8. ^ a b "Diego Maradona goal voted the FIFA World Cup™ Goal of the Century" 14 Mayıs 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FIFA (30 Mayıs 2002). 13 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
  9. ^ The greatest rags-to-riches stories ever 4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. James Dart, Paul Doyle and Jon Hill, 12 April 2006. Retrieved 18 August 2006.
  10. ^ "Argentina's Maradona: A Soccer God Turned Mortal 26 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Time. 23 October 2009.
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. 
  12. ^ The Hand of God 17 Şubat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved 18 August 2006.
  13. ^ a b c d A SUMMARY OF MARADONA's LIFE 11 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.vivadiego.com. 18 Ağustos 2006 tarihinde erişilmiştir.
  14. ^ That's one hell of a diet, Diego 13 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 8 Ocak 2006. Guardian Newspapers Limited. 13 Ağustos 2006 tarihinde erişilmiştir.
  15. ^ "Backgrounder: Diego Maradona" 28 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. CBC Sports. 14 Aralık 2012 tarihinde erişilmiştir.
  16. ^ "Snapshot: Maradona is toast of the town after signing for Napoli" 10 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Times. 30 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
  17. ^ "SPORTS PEOPLE; Maradona Fined". The New York Times. 13 Ocak 1991. 7 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2010. 
  18. ^ Landolina, Salvatore. (14 Ocak 2011) Diego Maradona Backs Ezequiel Lavezzi To Earn Napoli Number 10 Shirt 8 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Goal.com. 31 Mart 2013 tarihinde erişilmiştir.
  19. ^ "Sport in Short: Football – Sport". The Independent. Birleşik Krallık. 15 Temmuz 1992. 11 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2011. 
  20. ^ "Dinim Boca, Tanrım Maradona". Sporx.com. 31 Ekim 2008. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2014. 
  21. ^ MacPherson, Graeme (30 October 2008). Maradona to receive Hampden welcome, The Herald.
  22. ^ Brewin, John (9 June 2010) "Diego Maradona: God's gift" 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ESPN Soccernet.
  23. ^ "Castrol World Cup Legends: Diego Maradona – 1986" 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Goal.com (10 June 2010). Retrieved 14 December 2012
  24. ^ "1986 FIFA World Cup Mexico: Italy – Argentina" 19 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FIFA. Retrieved 14 December 2012
  25. ^ Castrol Worldcup Statistics – Diego Maradona 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Castrolfootball.com. 31 Mart 2013 tarihinde erişildi.
  26. ^ a b Darby, James. (10 June 2010) WorldCup Legends: Maradona 8 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Goal.com. 31 Mart 2013 tarihinde erişildi.
  27. ^ Argentina's Road to the World Title 12 Temmuz 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. FIFA. page 43
  28. ^ "Adidas Golden Ball Winners" from 17 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FIFA.com (14 November 2012). 31 Mart 2013 tarihinde erişildi.
  29. ^ Pelé and Maradona – two very different number tens 8 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. FIFA.com (25 Ocak 2001). 31 Mart 2013 tarihinde erişildi.
  30. ^ Messi’s Goal Better Than Maradona's Goal of the Century? 9 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. worldrec.info. 29 Ocak 2009 tarihinde erişildi.
  31. ^ "Diego Maradona fired as Al Wasl coach". San Francisco Chronicle. 10 Temmuz 2012. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2012. 
  32. ^ "Maradona wants to hold talks to save Al Wasl job". 12 Temmuz 2012. 13 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2014. 
  33. ^ Campbell, Andy (19 Kasım 2008). "Scotland 0–1 Argentina". BBC Sport. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2010. 
  34. ^ "Last-gasp Palermo wins it in the rain". ESPN. 10 Ekim 2009. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2009. 
  35. ^ "Late winner puts Argentina in World Cup finals". CNN. 14 Ekim 2009. 15 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2009. 
  36. ^ World Cup 2010 (15 Ekim 2009). "Diego Maradona Tells Press To 'Suck It' After Argentina Triumph Over Uruguay". Goal.com. 4 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  37. ^ "Maradona hit with two-month ban". Londra: BBC Sport. 15 Kasım 2009. 11 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2009. 
  38. ^ Dawkes, Phil (12 Haziran 2010). "Argentina 1–0 Nigeria". BBC Sport. 22 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2010. 
  39. ^ Stevenson, Jonathan (17 Haziran 2010). "Argentina 4–1 South Korea". BBC Sport. 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2010. 
  40. ^ "Maradona's men in top spot". ESPNsoccernet. ESPN. 22 Haziran 2010. 4 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2010. 
  41. ^ Longman, Jeré (3 Temmuz 2010). "Germany Shows Its Strength". The New York Times. 24 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2010. 
  42. ^ "Sad Maradona considers quitting". BBC Sport. 4 Temmuz 2010. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010. 
  43. ^ "Argentina to offer Diego Maradona new four-year deal". BBC Sport. 15 Temmuz 2010. 28 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2010. 
  44. ^ "Diego Maradona departs as manager of Argentina". The Guardian. Londra. Press Association. 27 Temmuz 2010. 29 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2010. 
  45. ^ "'Betrayed' Maradona lashes out at AFA". ESPNsoccernet. ESPN. 29 Temmuz 2010. 3 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2010. 
  46. ^ La Liga (19 Şubat 2009). "Diego Maradona Becomes A Grandfather As Sergio Aguero Junior Is Born". Goal.com. 21 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  47. ^ ESPN Deportes – "Llega en son de paz" 4 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ESPN. Retrieved 19 May 2006
  48. ^ ESPN Deportes – "El amor al ídolo" 4 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. ESPN. Retrieved 19 May 2006
  49. ^ "Diego Maradona Junior". Resport.it. 6 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  50. ^ Clarin.com – "Había una vez... un elenco para la selección" 16 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Clarin. Retrieved 19 May 2006
  51. ^ Clarin.com – "Dalma Maradona: diario de una princesa" 30 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Clarin. Retrieved 19 May 2006
  52. ^ "Prima Dona". Sports Illustrated. 20 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2018. 
  53. ^ “Diego Maradona’s father Don Diego dies aged 87” 8 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Guardian. Retrieved 19 August 2018
  54. ^ "La historia del sobrino de Maradona que juega en River: su polémica llegada al club y su particular parecido con el tío". La Nación. 3 Mayıs 2018. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2019. 
  55. ^ "Diego Maradona treated by paramedics after appearing to collapse at Argentina vs Nigeria World Cup 2018 game". The Independent. 27 Haziran 2018. 6 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  56. ^ Maradona's fall from grace 4 Nisan 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. John May, 19 April 2004, BBC Sport. Retrieved 18 August 2006.
  57. ^ "The New York Times: SOCCER; Maradona Sentenced". AP via New York Times. 19 Eylül 1991. 6 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  58. ^ Firpo, Hernán (2 Nisan 2020). "El éxito que llegó de España La extraña historia de Mi enfermedad, o cuando Fabiana Cantilo resucitó a Andrés Calamaro". Clarin (İspanyolca). 4 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2020. 
  59. ^ "Maradona has surgery on stomach". BBC. 6 Mart 2005. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  60. ^ Associated Press. "Maradona's gastric bypass inspires obese Colombians". ESPN. 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  61. ^ "Maradona treated for alcoholism" 11 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. Retrieved 1 February 2015
  62. ^ Calegari, Rodrigo (26 April 2007). "Malas lenguas" 18 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Diario Olé (İspanyolca)
  63. ^ "Maradona leaves alcoholism clinic". BBC News. 7 Mayıs 2007. 5 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2010. 
  64. ^ a b [1] 4 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Evening Standard (27 Jun 2018).
  65. ^ "Diego Maradona recovering in hospital after operation for internal bleeding". BBC Sport. 13 Ocak 2019. 10 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2019. 
  66. ^ "'In my heart I am Palestinian': Maradona's activism remembered". Al-Jazeera. 26 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  67. ^ Taylor, Chris (6 Kasım 2005). "A big hand". The Observer. Birleşik Krallık. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2006. 
  68. ^ "Maradona, football legend, was a champion of Latin America's left". Reuters. 25 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  69. ^ Carroll, Rory (20 Ağustos 2007). "Maradona and Chávez laugh over 'hand of god' goal on chat show". The Guardian. Birleşik Krallık. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2007. 
  70. ^ "Maradona fancies a Copa" 3 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Metro. Retrieved 21 May 1014
  71. ^ "Beyond soccer, here are some of the political causes, leaders, and movements Diego Maradona supported in his life". Insider. 26 Kasım 2020. 
  72. ^ "Chávez and Maradona Lead Massive Rebuke of Bush". The Nation. 5 Kasım 2005. 5 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2006. 
  73. ^ "Image of Maradona wearing the STOP BU卐H shirt". 23 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2010. 
  74. ^ "Ex-soccer star Maradona tells Chavez he hates U.S." Reuters. 19 Ağustos 2007. 29 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2007. 
  75. ^ "Football awaits an audience with Italy and Argentina" 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Eurosport. Retrieved 2 September 2014
  76. ^ "Diego Maradona meets Pope Francis in Rome" 2 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Sydney Morning Herald. Retrieved 2 September 2014
  77. ^ Naughton, Philippe (3 Nisan 2008). "Diego Maradona makes a fan of President Ahmadinejad of Iran". The Sunday Times. Londra. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2010. 
  78. ^ "Diego Maradona visits Şablon:As written tomb" 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. NDTV. Retrieved 29 November 2013
  79. ^ "Así bailó Maradona durante el cierre de campaña de Maduro". El Nacional. 17 Mayıs 2018. 28 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2018. 
  80. ^ "Maradona acompañó a Maduro en su cierre de campaña electoral". Panorama. 17 Mayıs 2018. 17 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2018. 
  81. ^ "Federación México multa a Maradona por dedicar triunfo a Maduro". Reuters (İspanyolca). 8 Nisan 2019. 9 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2019. 
  82. ^ "Why Diego Maradona will always be Argentina's favourite son". CBC News. 25 Kasım 2020. 27 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  83. ^ "Diego Maradona sends a 'big hug to the Houses of Parliament' and thanks the Queen". London Evening Standard. 21 Ekim 2015. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2020. 
  84. ^ Police seize Maradona's earrings 6 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC News, 19 September 2009
  85. ^ Maradona still owes 37 million euros, taxman says 31 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. wsn.com (28 March 2009).
  86. ^ Rey, Deborah; McStay, Kirsten (3 Kasım 2020). "Football legend Diego Maradona admitted to hospital with signs of depression". Daily Record (İngilizce). 3 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  87. ^ "Argentina great Maradona to have emergency brain surgery". ESPN. 3 Kasım 2020. 14 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2020. 
  88. ^ CNN, Tatiana Arias and Hugo Correa. "Diego Maradona discharged from clinic following successful brain surgery". CNN. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2020. 
  89. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  90. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  91. ^ Selección Argentina [@Argentina] (25 Kasım 2020). "Hasta siempre, Diego. Serás #Eterno en cada corazón del planeta fútbol. t.co/jcsGP3GlNI" (X gönderisi). Erişim tarihi: 25 Kasım 2020X vasıtasıyla. 
  92. ^ "Diego Maradona: Argentina legend dies aged 60". BBC News. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  93. ^ Ben Church (25 Kasım 2020). "Diego Maradona dies aged 60". CNN. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2020. 
  94. ^ "Champions League clubs pay tribute to Maradona with moment of silence". TSN. 25 Kasım 2020. 7 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  95. ^ "Napoli v HNK Rijeka: Hosts pay tribute to Maradona at Stadio San Paolo". BBC Sport. 26 Kasım 2020. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2020. 
  96. ^ Club Statistics. expertfootball.com
  97. ^ "Diego Armando Maradona – International Appearances". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 31 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2011. 

Dış bağlantılar

değiştir
Sportif görevi
Önce gelen:
  Mario Kempes

Güney Amerika Yılın Futbolcusu Ödülü
1979
1980
Sonra gelen:

  Zico
Önce gelen:
Daniel Martinazzo Buz Hokeyi
  Hugo Porta Ragbi
Olimpiyat Ödülü
1979
1986
Sonra gelen:
Sergio Víctor Palma Boks
  Gabriela Sabatini Tenis
Önce gelen:
  Michel Platini
Dünya'da Yılın Futbolcusu
1986
Sonra gelen:
  Ruud Gullit
Önce gelen:
  Paolo Rossi
FIFA Dünya Kupası Altın Top Ödülü
1986
Sonra gelen:
  Salvatore Schillaci
Önce gelen:
  Preben Elkjær
FIFA Dünya Kupası Bronz Top Ödülü
1990
Sonra gelen:
  Hristo Stoiçkov
Önce gelen:
  Steve Cram
Uluslararası Birleşik Basın Yılın Atleti Ödülü
1986
Sonra gelen:
  Ben Johnson
Önce gelen:
  Dino Zoff
FIFA Dünya Kupası Kaptanı Ödülü
1986
Sonra gelen:
  Lothar Matthäus
Önce gelen:
  Pietro Paolo Virdis
İtalya Serie A Gol Kralı
1987-1988
Sonra gelen:
  Aldo Serena