Artvin (il): Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Esc2003 (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + Nedensiz içerik silinmesi
Etiket: Elle geri alma
60. satır:
2020 yılında TÜİK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 9 ilçe, 9 belediye, bu belediyelerde 39 mahalle ve ayrıca 320 köyü vardır.<ref name="Güncel Nüfus Değerleri"/>
 
Coğrafi ve kültürel yapısıyla Anadolu'nun diğer bölgelerinden keskin çizgilerle ayrılır. Yüzey şekilleri çok engebelidir. İklim çeşitliliği fazladır. İlin en önemli akarsuyu, 1956 yılına kadar adını veren [[Çoruh|Çoruh Nehri]]'dir. Artvin boğalarıyla meşhur bir il olup simgesi boğadır. Artvin il topraklarının yaklaşık %55’ini ormanlık alanlar kaplamıştır. [[Murgul]]'da [[bakır]] madeni vardır. Tarihte genellikle ''Livane'' ve ''Çoruh'' adıyla bilinir. Artvin il nüfusunu [[Gürcüler]], [[Hemşinliler]], [[Türkler]] ve [[Lazlar|Laz]]lar oluşturur.
 
Millî parklarıyla ünlüdür. [[Şavşat]] ilçesinde bulunan [[Karagöl Sahara Millî Parkı]] içerisinde bulunan Şavşat-Karagöl ve Borçka-[[Karagöl (Borçka)|Karagöl]] turistik yerlerden bazılarıdır. Efeler-Gorgit Tabiatı Koruma Alanı esas olmak üzere [[Camili, Borçka|Camili]] yöresi [[UNESCO|Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü]] tarafından biyosfer rezerv alanı olarak belirlenen [[Türkiye]]'deki tek bölgedir ve bir dünya mirası olarak görülmektedir.<ref name="camili">{{Web kaynağı | url = http://www.haberalemi.net/136576_Dunyanin-en-bakir-alani-Artvin-de.html | başlık = Türkiye'nin tek biyosfer rezerv alanı Artvin'de | erişimtarihi = 20 Ağustos 2010 | dil = Türkçe | arşivurl = https://web.archive.org/web/20100519145934/http://www.haberalemi.net/136576_Dunyanin-en-bakir-alani-Artvin-de.html | arşivtarihi = 19 Mayıs 2010 | ölüurl =evet}}</ref>
68. satır:
== Tarihçe ==
=== Antik çağlar ===
Toprak yapısının elverişsiz olması ve bilim merkezlerinden uzaklığı nedeni ile planlı ve bilimsel tarzda arkeolojik çalışmalar yapılamamıştır. 1933 ve 1955 yıllarında [[Yusufeli]] ve [[Şavşat]] yörelerinde halkın bulduğu bakır baltaların MÖ 4000-3000 yıllarına ait olduğu sanılmaktadır. Aynı yörede bulunan tunç baltaların MÖ 3000-2000 yıllarına ait oldukları bilinmektedir.
 
Artvin ve çevresi tarih öncesi devirleri [[Cilalı Taş Devri]]'nden başlayarak [[Bakır Çağı|Bakır]], [[Tunç Çağı|Tunç]] ve [[Demir Çağı|Demir]] çağlarını sırası ile yaşamıştır. MÖ 10 bin ile 8 bin yıllarından kalma [[Cilalı Taş Devri]]'ne ait insan izleri Artvin’de de bu çağlarda insanların yaşamış olduğu izlenimini vermektedir. Bulunan madeni eşyalar ise tarih öncesi devirlerin sırası ile yaşandığını belgelemektedir.
 
=== Osmanlı dönemi ===
[[Dosya:Hopa-madenleri.jpg|küçükresim|sol|upright=1.36| Bir Alman firması tarafından işletilen Hopa madenleri 20. y.y. başları]]
Artvin ilinin Osmanlı yönetimine ne zaman geçtiği konusunda kesin bir bilgi ya da belge yoktur. [[II. Mehmed]]’in [[Trabzon İmparatorluğu|Tzaniti Krallığı]]'nı yıkarak Karadeniz bölgesinin sahil kıyısını Artvin ilinin kıyı kesiminden itibaren ele geçirdiği bilinmektedir. Bu sırada Artvin, Yusufeli, Ardanuç, Borçka, [[Çıldır Atabeyliği]]'nin elinde bulunuyordu.
 
[[I. Selim]] Trabzon valisiyken Gürcistan’a yaptığı seferde Batum’un güneybatısında bulunan Güney Kalesini ele geçirmiştir. Bu kalenin adı ile sancak kuran I. Selim sancağa [[Borçka]], [[Hopa]] ve Artvin’i bağlamıştır. 1534'te Erzurum beylerbeyi Mehmed Han, Yusufeli civarına akınlar yapmıştır. Ardanuç Atabeyi II. Keykavus ayaklanınca I. Selim’in oğlu padişah [[I. Süleyman]] ikinci veziri [[Kara Ahmed Paşa]]'yı isyanı bastırmakla görevlendirmiştir. Kara Ahmet Paşanın ikinci seferi ile Pert-Eğekte adlı ilk Livane Sancağı kuruldu. 1549-51 yılları arasında Şavşat-Yusufeli arasındaki Ardanuç bölgesi iki yıl kadar II. Keykavus’un elinde kaldı. 13 Haziran 1551 günü [[Ardanuç Kalesi]]'ni de fetheden Erzurum Beylerbeyi İskender Paşa bu bölgeyi de Osmanlı'ya kattı.