|
'''Bağışıklık uyarıcılar ('''''İngilizce: Immunostimulant'' ''')''' [[Bağışıklıkbağışıklık sistemi|bağışıklık sisteminin]]nin veya bileşenlerinin aktivasyonunu indükleyerek veya bileşenlerinden herhangi birinin aktivitesini arttırarak uyaran maddelerdir (ilaçlar ve besinler) . Dikkate değer bir örneği, [[Granülositgranülosit makrofaj koloni uyarıcı faktör|granülosit makrofaj koloni uyarıcı faktördür]]dür .
== Sınıflandırma ==
İmmünostimülanlar iki ana kategoride değerlendirilir: <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=A review on immunostimulatory plants|yazarlar=Kumar|sayı=2|sayfalar=117-128|çalışma=Journal of Chinese Integrative Medicine|yıl=2011|cilt=9|pmid=21288444|doi=10.3736/jcim20110201}}</ref>
# '''Özgül Bağışıklık Uyarıcılar''' [[Aşı (tıp)|aşılar]] veya herhangi bir [[antijen]] gibi [[Bağışıklıkbağışıklık yanıtı|bağışıklık yanıtında]]nda antijenik [[özgüllük]] sağlar.
# '''Özgül olmayan Bağışıklık Uyarıcılar''' antijenin bağışıklık yanıtını artırmak için antijenik özgüllükten bağımsız olarak hareket eder yada antijenik özgüllük olmadan bağışıklık sisteminin bileşenlerini uyarır. [[Adjuvan|Adjuvanlar]]lar ve özgül olmayan immünostimülatörler gibi
=== Özgül olmayan ===
Birçok endojen madde, özgül olmayan bağışıklık uyarıcılarıdır. Örneğin, [[Cinsiyet steroidi|kadın cinsiyet hormonlarının]] hem adaptif <ref>{{Kitap kaynağı|başlık=Mucosal Immunology|kısım=Endocrine Regulation of the Mucosal Immune System in the Female Reproductive Tract|sayfalar=2141-2156|yayıncı=Academic Press|seri=4th|yıl=2015|isbn=978-0-12-415847-4|editör2-ad=Warren|editör3-ad=Michael W.|editör4-ad=Brian L.|editör5-ad=Hilde|editör6-ad=Bart N.|editör2-soyadı=Strober|editör3-soyadı=Russell|editör4-soyadı=Kelsall|editör5-soyadı=Cheroutre|editör6-soyadı=Lambrecht|doi=10.1016/B978-0-12-415847-4.00110-5}}</ref> hem de doğuştan gelen [[Bağışıklık yanıtı|bağışıklık tepkilerini]] uyardığı bilinmektedir. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Estrogen as an immunomodulator|yazarlar=Lang|tarih=December 2004|sayı=3|sayfalar=224-230|çalışma=Clinical Immunology|cilt=113|pmid=15507385|doi=10.1016/j.clim.2004.05.011}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Secretory leukocyte protease inhibitor (SLPI) concentrations in cervical mucus of women with normal menstrual cycle|yazarlar=Moriyama|tarih=1 Temmuz 1999|sayı=7|sayfalar=656-661|çalışma=Molecular Human Reproduction|cilt=5|pmid=10381821|doi=10.1093/molehr/5.7.656}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Sex hormones influence on the immune system: basic and clinical aspects in autoimmunity|yazarlar=Cutolo|tarih=September 2004|sayı=9|sayfalar=635-638|çalışma=Lupus|cilt=13|pmid=15485092|doi=10.1191/0961203304lu1094oa}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Presence of secretory leukocyte protease inhibitor in human endometrium and first trimester decidua suggests an antibacterial protective role|yazarlar=King|tarih=1 Şubat 2000|sayı=2|sayfalar=191-196|çalışma=Molecular Human Reproduction|cilt=6|pmid=10655462|doi=10.1093/molehr/6.2.191}}</ref>
Lupus eritematozus gibi bazı otoimmün hastalıklar kadınları daha çok tercih eder ve başlangıçları sıklıkla [[Ergenlik dönemi|ergenliğe]] denk gelir. Özellikle [[prolaktin]], [[büyüme hormonu]] ve [[D vitamini]] gibi diğer hormonların da bağışıklık sistemini düzenlediği görülmüştür,. <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=The Roles of Prolactin, Growth Hormone, Insulin-Like Growth Factor-I, and Thyroid Hormones in Lymphocyte Development and Function: Insights from Genetic Models of Hormone and Hormone Receptor Deficiency|yazarlar=Dorshkind|tarih=1 Haziran 2000|sayı=3|sayfalar=292-312|çalışma=Endocrine Reviews|cilt=21|pmid=10857555|doi=10.1210/edrv.21.3.0397}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Noncalcemic Actions of Vitamin D Receptor Ligands|yazarlar=Nagpal|tarih=1 Ağustos 2005|sayı=5|sayfalar=662-687|çalışma=Endocrine Reviews|cilt=26|pmid=15798098|doi=10.1210/er.2004-0002}}</ref>
Bazı yayınlar, özgül olmayan [[Bağışıklıkbağışıklık sistemi|bağışıklık sisteminin]]nin bir bağışıklık uyarıcısı olarak deoksikolik asidin (DCA) etkisine işaret eder <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Evidence of the Participation of Deoxycholate in Cancer Immunity|yazarlar=Vlček|tarih=1 Mayıs 1971|sayı=5|sayfalar=419-424|çalışma=Zeitschrift für Naturforschung B|cilt=26|pmid=4398280|doi=10.1515/znb-1971-0509}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Potentiation of the immune response with DCA|yazarlar=Vlček|dil=cs|sayfalar=326-330|çalışma=Praktický Lékař|yıl=1972|cilt=52}}</ref> <ref>{{Akademik dergi kaynağı|başlık=Regulation of the immune response with DCA|yazarlar=Chyle|dil=cs|sayfalar=212-218|çalışma=Sborník Lékařský|yıl=1982|cilt=84}} (English summary)</ref>
Bu yayınlara göre, insan vücudunda yeterli miktarda DCA, spesifik olmayan bağışıklık sisteminin iyi bir bağışıklık tepkisine denk gelir.
=== Yapay immünostimülanlar ===
* Imiquimod ve resiquimod [[TLR7|,]] [[:en:Toll-like_receptor_7like receptor 7|toll-like receptor 7]] aracılığıyla bağışıklık hücrelerini aktive eder
== Kaynakça ==
{{kaynakça|30em}}
[[Kategori:Bağışıklık sistemi]]
| 