Türk Devletleri Teşkilatı: Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Superyetkin (mesaj | katkılar) k Superyetkin, Türk Devletleri Teşkilatı sayfasını Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı sayfasına taşıdı: Geçmiş birleştirme |
Gerekçe: + Kaynak gerektiren değişiklik Etiket: Elle geri alma |
||
(18 kullanıcı tarafından yapılan 34 ara revizyon gösterilmiyor) | |||
148. satır:
'''Türk Devletleri Teşkilatı''' ('''TDT''') veya eski adıyla '''Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi''' ('''Türk Konseyi'''), [[Azerbaycan]], [[Kazakistan]], [[Kırgızistan]], [[Özbekistan]], [[Türkiye]]'nin üye; [[Macaristan]], [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] ve [[Türkmenistan|Türkmenistan'ın]] gözlemci statüsünde yer aldığı [[Türk devletleri]]nden oluşan bir [[Uluslararası kuruluş|uluslararası kuruluştur.]]<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.turkkon.org/assets/pdf/temel_belgeler/Ev_Sahibi_Ulke_Anlasmasi1_20140417_194044.pdf|başlık=TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKUMETİ İLE TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KONSEYİ ARASINDA TÜRK DİLİ KONUŞAN ÜLKELER İŞBİRLİĞİ KONSEYİ SEKRETARYASINA DAİR EVSAHİBİ ÜLKE ANLAŞMASI|erişimtarihi=|arşivtarihi=21 Haziran 2019|arşivurl=https://web.archive.org/web/20190621182212/https://www.turkkon.org/assets/pdf/temel_belgeler/Ev_Sahibi_Ulke_Anlasmasi1_20140417_194044.pdf|tarih=|ölüurl=evet|çalışma=|yayıncı=www.turkkon.org}}</ref> Genel amacı, [[Türk dilleri]] konuşan devletler arasında kapsamlı iş birliğini teşvik etmek olan bir [[hükûmetlerarası kuruluş]]tur.
Türk Devletleri Teşkilatının temeli, 1992 yılında [[Türkiye]]'nin başkenti [[Ankara]]’da ilki düzenlenen [[Türk Dili Konuşan Ülkeler Zirvesi]] ile atılmıştır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://
Teşkilatın Genel Sekreterliği [[İstanbul]]'dadır. Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen İstanbul zirvesine ilk kez gözlemci ülke statüsünde katılan [[Türkmenistan|Türkmenistan'ın]], 11 Kasım 2022'de gerçekleştirilen [[9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi|9. Türk Devletleri Teşkilatı Semerkant Zirvesi'nde]] tam üye olacağı duyurulmuş,<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bakan-cavusoglu-ekonominin-guc-merkezi-asya-olmaya-basladi-42145530 | başlık = Bakan Çavuşoğlu: Ekonominin güç merkezi Asya olmaya başladı | erişimtarihi = 30 Eylül 2022 | dil = Türkçe | website = www.hurriyet.com.tr | arşivengelli = evet | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220930005958/https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bakan-cavusoglu-ekonominin-guc-merkezi-asya-olmaya-basladi-42145530 | arşivtarihi = 30 Eylül 2022 | ölüurl = hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=http://turkkon.org/docs/02_a_NahcivanAnlasmasi_Turkce.pdf|başlık=Turk Dili Konusan Ulkeler Isbirligi Konseyi'nin Kurulmasina Dair Nahcivan Anlasmasi|erişimtarihi=5 Mart 2014|arşivtarihi=6 Ocak 2012|arşivurl=https://web.archive.org/web/20120106033538/http://turkkon.org/docs/02_a_NahcivanAnlasmasi_Turkce.pdf|yayıncı=Turkkon.org|ölüurl=evet}}</ref> [[Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti]] ise teşkilata gözlemci üye olarak katılmıştır.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.ntv.com.tr/dunya/cavusoglu-kktc-turk-devletleri-teskilatina-gozlemci-uye-olarak-kabul-edildi,4lQqwn1d3EiXVc0JqoKIOw | başlık = Çavuşoğlu: KKTC, Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye olarak kabul edildi | erişimtarihi = 13 Kasım 2022 | dil = Türkçe | çalışma = [[NTV]] | arşivurl = https://web.archive.org/web/20221111073603/https://www.ntv.com.tr/dunya/cavusoglu-kktc-turk-devletleri-teskilatina-gozlemci-uye-olarak-kabul-edildi,4lQqwn1d3EiXVc0JqoKIOw | arşivtarihi = 11 Kasım 2022}}</ref>
171. satır:
=== Bayrak ===
[[Dosya:Flag of the Organization of Turkic States.svg|küçükresim|[[Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı]]|sol|150x150pik]]'''Türk Devletleri Teşkilatı bayrağı,'''
=== Tasarımı ===
184. satır:
== Misyon ve hedefler ==
Nominal olarak [[Nahçıvan Anlaşması]]'nın
Nahçıvan Anlaşması, teşkilatın temel amaç ve görevlerini şu şekilde ortaya koymaktadır:<ref name=":0" />
241. satır:
== Nahçıvan Antlaşması ==
{{Antlaşma bilgi kutusu|adı=Nahçıvan Anlaşması|uzun_adı=|resim=|resim_boyutu=|altyazı=|çeşit=Kuruluş anlaşması|yazılma_tarihi=|imza_tarihi=3 Ekim 2009|imza_yeri=[[Nahçıvan]], [[Azerbaycan]]|onay_tarihi=|yürürlük_tarihi=|yürürlük_koşulu=|bitiş_tarihi=|imzacı_devletler={{AZE}}<br>{{KAZ}}<br>{{KGZ}}<br>{{TUR}}|imzalayan=|korunma_yeri=|yazı_dili=|yazı_dilleri=|vikikaynak=}}
'''Nahçıvan Anlaşması''', 3 Ekim 2009 tarihinde 9. Türk Dili Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirvesi'nde katılımcı devletler olan [[Azerbaycan]], [[Kazakistan]], [[Kırgızistan]] ve [[Türkiye]] tarafından imzalanan ve [[Türk Keneşi]]'nin kurulmasına önayak olan anlaşmadır.<ref name="kaynak 12"
== Projeler ==
248. satır:
=== Ortak yatırım fonu ===
[[Kırgızistan Dışişleri Bakanlığı|Kırgızistan Dışişleri Bakanı]] [[Ruslan Kazakbayev]]; Kasım 2020'de, [[Türkiye dışişleri bakanları listesi|Türkiye Dışişleri Bakanı]] [[Mevlüt Çavuşoğlu]] ile yaptığı görüşmede, Türk Devletleri Teşkilatı üyelerinin ekonomik ilişkilerini güçlendirmeleri, ortak bir yatırım fonu kurmaları ve merkezini Kırgızistan'a kurmaları gerektiğine dikkat çekti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.youtube.com/watch?v=yBNQHuPMhlM&t|başlık=Kyrgz and Turkish Ministers of Foreign Affairs meeting|arşivtarihi=20 Aralık 2021|arşivurl=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211220/yBNQHuPMhlM|website=Youtube - Turkic Council channel|ölüurl=hayır}}{{cbignore}}</ref> Genel Sekreter [[Bağdad Amreyev]], dönemin [[Türkiye Cumhuriyeti Hazine ve Maliye Bakanlığı|Hazine ve Maliye Bakanı]] [[Lütfi Elvan]]'ı ziyaret ederek Ortak Yatırım Fonu'nun kurulması hakkında görüştü.<ref>{{Web kaynağı | url = https://twitter.com/TurkicCouncil/status/1435232165609017344 | başlık = Turkic Council official account's tweet | website = Twitter | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 4 Ekim 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20220915175157/https://twitter.com/TurkicCouncil/status/1435232165609017344 | arşivtarihi = 15 Eylül 2022 | ölüurl = hayır }}</ref> Eylül 2021'de, ekonomiden sorumlu Türk bakanlarının toplantısında taraflar, bir Türk Ortak Yatırım Fonu fizibilite çalışması ve fonun kurulması için anlaşma hakkında müzakerelerde bulundu.<ref>{{Web kaynağı | url = https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/turk-konseyi-ekonomiden-sorumlu-bakanlari-bakude-bir-araya-geldi/613b44da01a30ac5ac8d9aa2 | başlık = Turkic Council Ministers in charge of economy got together | website = TRT Avaz | ölüurl = hayır | arşivengelli = evet | erişimtarihi = 4 Ekim 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20221004203512/https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/turk-konseyi-ekonomiden-sorumlu-bakanlari-bakude-bir-araya-geldi/613b44da01a30ac5ac8d9aa2 | arşivtarihi = 4 Ekim 2022 }}</ref>
Ortak fon, Türk Yatırım Fonu adıyla 16 Mart 2023'te kurulmuştur.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trthaber.com/haber/gundem/turk-yatirim-fonu-anlasmasi-tbmmde-kabul-edildi-809080.html|başlık=Türk Yatırım Fonu Anlaşması TBMM'de kabul edildi|erişimtarihi=7 Mayıs 2024|tarih=1 Kasım 2023|dil=Türkçe|çalışma = [[TRT Haber]]|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240507123939/https://www.trthaber.com/haber/gundem/turk-yatirim-fonu-anlasmasi-tbmmde-kabul-edildi-809080.html|arşivtarihi=7 Mayıs 2024|ölüurl=hayır}}</ref> Türk Devletleri Teşkilatı'nın ekonomik kuruluşudur; Türk devletleri teşkilatının 5 üyesi tarafından kurulmuş olup İstanbul'dan yönetilecektir.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trtworld.com/turkiye/erdogans-dream-of-a-turkic-fund-is-now-a-reality-heres-how-it-works-13539930|başlık=Erdogan’s dream of a Turkic fund is now a reality. Here’s how it works|ad=Ayse Isin|soyadı=Kirenci|website=Turkic Investment Fund: Empowering Turkic States and Fostering Economic Independence|erişimtarihi=7 Mayıs 2024|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240507123944/https://www.trtworld.com/turkiye/erdogans-dream-of-a-turkic-fund-is-now-a-reality-heres-how-it-works-13539930|arşivtarihi=7 Mayıs 2024|ölüurl=hayır}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.dunya.com/ekonomi/turk-yatirim-fonu-resmen-kuruldu-haberi-710584|başlık='Türk Yatırım Fonu' resmen kuruldu|erişimtarihi=7 Mayıs 2024|tarih=11 Kasım 2023|dil=tr-TR|ad=Dünya|soyadı=Gazetesi|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240507123944/https://www.dunya.com/ekonomi/turk-yatirim-fonu-resmen-kuruldu-haberi-710584|arşivtarihi=7 Mayıs 2024|ölüurl=hayır}}</ref>
Sermayesinin 500 milyon dolar olması beklenmektedir ve 10.000 hisseye bölünen fonda üye devletlerin eşit hisse hakkı vardır.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.sozcu.com.tr/turk-yatirim-fonu-kuruldu-p8224|başlık=Türk Yatırım Fonu resmen kuruldu - Sözcü Gazetesi|erişimtarihi=7 Mayıs 2024|tarih=13 Aralık 2023|dil=Türkçe|çalışma = [[Sözcü (gazete)|Sözcü]]|soyadı=Sozcu.com.tr|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240507123945/https://www.sozcu.com.tr/turk-yatirim-fonu-kuruldu-p8224|arşivtarihi=7 Mayıs 2024|ölüurl=hayır}}</ref>
=== Orhun Değişim Programı ===
Satır 418 ⟶ 422:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|—
Satır 432 ⟶ 436:
|{{Evet2|D}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|{{
|-
|II
Satır 446 ⟶ 450:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|III
Satır 460 ⟶ 464:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|IV
Satır 474 ⟶ 478:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|V
Satır 488 ⟶ 492:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|VI
Satır 502 ⟶ 506:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|-
|VII
Satır 516 ⟶ 520:
|{{Evet|C}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|{{
|-
|VIII
Satır 530 ⟶ 534:
|{{Evet2|D}}
|{{Na}}
|{{
|{{
|-
|—
Satır 544 ⟶ 548:
|{{Na}}
|{{Na}}
|{{
|{{
|-
|IX
Satır 558 ⟶ 562:
|{{Evet2|D}}
|{{Na}}
|{{
|{{
|-
|X
Satır 572 ⟶ 576:
|{{Evet|C}}
|{{Na}}
|{{
|{{
|-
! colspan="13" |Türk Konseyi Zirveleri
Satır 586 ⟶ 590:
|{{Evet|C}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|{{
|{{
|{{
|-
|II
Satır 600 ⟶ 604:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|{{
|{{
|-
|III
Satır 614 ⟶ 618:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|{{
|{{
|-
|IV
Satır 629 ⟶ 633:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{
|{{
|-
|—
Satır 642 ⟶ 646:
|{{Evet2|D}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|{{
|{{
|{{
|-
|V
Satır 657 ⟶ 661:
|{{Evet2|D}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|{{
|{{
|-
|VI
Satır 670 ⟶ 674:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|VII
Satır 687 ⟶ 691:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|—
Satır 700 ⟶ 704:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|—
Satır 713 ⟶ 717:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|VIII
Satır 727 ⟶ 731:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|—
Satır 740 ⟶ 744:
|{{Evet2|D}}
|{{Evet2|D}}
|{{
|-
! colspan="13" |Türk Devletleri Teşkilatı Zirveleri
Satır 756 ⟶ 760:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{
|-
|—
Satır 771 ⟶ 775:
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|-▼
|{{UZB}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Na}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Evet2|D}}▼
|{{Na}}▼
|-
|X
Satır 801 ⟶ 791:
|-
|—
|
|{{AZE}}
|[[Şuşa]]
|Gayriresmî zirve<ref name="astanadecl">{{web kaynağı|url=https://www.turkicstates.org/assets/pdf/haberler/astana-declaration-3113-215.pdf|başlık=Astana Declaration of the 10th Summit of the Organization of Turkic States|erişimtarihi=3 Kasım 2023|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231103181449/https://www.turkicstates.org/assets/pdf/haberler/astana-declaration-3113-215.pdf|arşivtarihi=3 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
|▼
▲|{{Evet2|D}}
|{{Evet|C}}
|-
|XI
|
|{{KGZ}}
|[[Bişkek]]
|On birinci Türk Devletleri Teşkilatı Zirvesi<ref name="astanadecl" />
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
▲|{{Evet2|D}}
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|{{Evet|C}}
|}
{{lejant|#9EFF9E|Cumhurbaşkanı veya hükûmet başkanı düzeyinde katılım|text=C}}
{{lejant|#bfd|Devlet görevlisi düzeyinde katılım|text=D}}
{{lejant|#FFE3E3|Katılım yok|text=[[Dosya:Dark Red x.svg|13px]]}}
{{lejant|#ECECEC|Henüz üye/gözlemci değil|text=-}}
== Genel sekreterler listesi ==
Satır 941 ⟶ 930:
|{{KAZ}}
|3 Kasım 2023<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kazakistan-cumhurbaskani-tokayev-turk-devletlerinin-tehditlere-karsi-birlesmesi-cok-onemli/3042268|başlık=Kazakistan Cumhurbaşkanı Tokayev: Türk devletlerinin tehditlere karşı birleşmesi çok önemli|erişimtarihi=3 Kasım 2023|çalışma=www.aa.com.tr|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231103171855/https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kazakistan-cumhurbaskani-tokayev-turk-devletlerinin-tehditlere-karsi-birlesmesi-cok-onemli/3042268|arşivtarihi=3 Kasım 2023|ölüurl=hayır}}</ref>
|6 Kasım 2024
▲|-
▲|9
|[[Sadır Caparov]]
|6 Kasım 2024<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kirgizistan-cumhurbaskani-caparov-turk-devletleri-teskilatinin-donem-baskanligini-kabul-etmek-bizim-icin-onurdur/3386000|başlık=Kırgızistan Cumhurbaşkanı Caparov: Türk Devletleri Teşkilatı'nın dönem başkanlığını kabul etmek bizim için onurdur|erişimtarihi=20 Aralık 2024|çalışma=www.aa.com.tr|arşivurl=https://web.archive.org/web/20241221001804/https://www.aa.com.tr/tr/dunya/kirgizistan-cumhurbaskani-caparov-turk-devletleri-teskilatinin-donem-baskanligini-kabul-etmek-bizim-icin-onurdur/3386000|arşivtarihi=21 Aralık 2024|ölüurl=hayır}}</ref>
|''Görevde''
|}
Satır 969 ⟶ 964:
[[Kategori:Türk Devletleri Teşkilatı]]
[[Kategori:Asya uluslararası kuruluşları]]
[[Kategori:İstanbul
[[Kategori:Bölgesel politika]]
[[Kategori:Türk dünyası]]
[[Kategori:2009'da kurulan
[[Kategori:2019'da kurulan
|