Vasıf Öngören: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at

[kontrol edilmiş revizyon]

← Önceki sürümle aradaki fark Sonraki sürümle aradaki fark →

İçerik silindi İçerik eklendi

GörselVikimetin

Sayfanın 19.32, 15 Temmuz 2022 tarihindeki hâli değiştir YBot (mesaj \| katkılar) Botlar 1.846.505 değişiklik k IMDb kişi ID bilgileri Vikiveri'den çekilmekte ← Önceki sürümle aradaki fark		Sayfanın 04.08, 18 Ağustos 2024 tarihindeki hâli değiştir geri al Khutuck Bot (mesaj \| katkılar) Botlar 1.127.293 değişiklik k Bot v3: Kaynak ve içerik düzenleme (hata bildir) Sonraki sürümle aradaki fark →
(9 kullanıcı tarafından yapılan 36 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır: {{Yazar bilgi kutusu ~~[[Dosya:Vasıf Öngören.jpg\|küçükresim\|sağ\|Vasıf Öngören]]~~ \| adı = Vasıf Öngören ~~'''Vasıf Öngören''' (15 Şubat 1938; [[Tavşanlı, Kütahya]] - 14 Mayıs 1984, [[Amsterdam]]), Türk tiyatro sanatçısı, [[dramaturg]], yönetmen, yazar, tiyatro kuramcsı.~~ \| resim = Vasıf Öngören.jpg \| doğum_tarihi = {{Doğum tarihi\|1938\|2\|15}} \| doğum_yeri = [[Tavşanlı]], [[Kütahya]] \| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı\|1984\|5\|14\|1938\|2\|15}} \| ölüm_yeri = [[Amsterdam]], [[Hollanda]] \| meslek = [[Oyun yazarı\|Tiyatro yazarı]], [[tiyatro yönetmeni]], [[tiyatrocu]], [[dramaturg]] \| eğitim = [[Berlin Özgür Üniversitesi]] \| akrabalar = [[Ferit Öngören]] (ağabeyi)<br>[[Veysel Öngören]] (ağabeyi) \| doğum_adı = Vasıf Öngören \| çocuklar = [[Aslı Öngören]] \| dönem = Cumhuriyet Dönemi Türk Tiyatrosu \| akım = [[Toplumcu gerçekçilik]] \| önemlieserler = ''[[Asiye Nasıl Kurtulur?]]'' (1969) }} '''Vasıf Öngören''' (15 Şubat 1938, [[Tavşanlı]], [[Kütahya]] - 14 Mayıs 1984, [[Amsterdam]], [[Hollanda]]), Türk tiyatro yazarı, tiyatro yönetmeni ve tiyatrocu. Oyunlarında yabancılaşma, toplumsal değerler, sınıfsal çelişkiler, ekonomik ve siyasi sorunlar gibi konuları işledi. [[Türk tiyatrosu]]nun ilk [[epik tiyatro]] denemelerinden biri olan ''[[Asiye Nasıl Kurtulur?]]'' oyunu ile tanınırlık kazandı. Vasıf Öngören, 15 Şubat 1938'de Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde doğdu. İlköğrenimini Tavşanlı'da, ortaöğrenimini Afyon'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Gençlik Tiyatrosu Gençlik Tiyatrosu'nda oyunculuk ve yönetmenlik yaparak tiyatro kariyerine başladı. 1962'de Almanya'ya giderek [[Berlin Özgür Üniversitesi]] Felsefe Fakültesi Tiyatro Bilimleri Bölümü'nde okudu. [[Berliner Ensemble]] topluluğunun provalarına gitti, dört yıl boyunca [[Manfred Wekwerth]]'in reji çalışmalarına katıldı. 1965'te ''[[Almanya Defteri\|Göç]]'' adlı ilk oyununu yazdı. ~~[[Bertolt Brecht\|Brecht'çi]] tiyatronun biçimsel özelliklerini, [[epik tiyatro]] yöntemini Türkiye'de ilk kez uygulayan dramuturgdur.~~ 1966'da askerliğini yapmak üzere Kayseri'ye gitti. Askerliğini yaparken ''Asiye Nasıl Kurtulur?'' adlı ikinci oyununu yazdı. 1969'da Ankara Birliği Sahnesi tiyatrosunu kurdu. 1971'de ''Göç'' adlı oyununu, ''Almanya Defteri'' adıyla düzenledi. 1971 yılında, kurduğu tiyatro topluluğu gizli örgüt sayılarak 6 yıl 8 ay hüküm giydi. 2 yıl cezaevinde kaldıktan sonra aftan yararlanarak cezaevinden çıktı. Cezaevinde kaldığı yıllarda ''[[Oyun Nasıl Oynanmalı?]]'' adlı üçüncü oyununu yazdı. 1976'da İstanbul Birlik Sahnesi'ni kurdu. 1977'de ''[[Zengin Mutfağı]]'' adlı son oyununu yazdı. Ülkenin temel sorunlarını ele alan dört oyunuyla ([[Asiye Nasıl Kurtulur?]], [[Almanya Defteri (oyun)\|Almanya Defteri]], [[Oyun Nasıl Oynanmalı? (oyun)\|Oyun Nasıl Oynanmalı?]] ve [[Zengin Mutfağı]]) Türk tiyatrosunda iz bırakmış bir oyun yazarıdır. ~~Yazar, karikatürcü~~ [[~~Ferit~~Bertolt ~~Öngören~~Brecht]]'in epik tiyatro anlayışından etkilenen Öngören, Türk tiyatrosunda epik tiyatronun önemli uygulayıcılarından birisidir. Karikatürist ve yazar Ferit Öngören ile şair [[Veysel Öngören]]~~’in~~'in kardeşi;, ~~oyuncu~~tiyatrocu [[Aslı Öngören]]'in babasıdır. 14 Mayıs 1984'te Amsterdam'da geçirdiği kalp krizi sonucu ölmüştür. == İlk yılları ve eğitimi == ~~== Yaşamı ==~~ Vasıf Öngören, 15 Şubat 1938'de Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde doğdu.<ref name=":8">{{Kitap kaynağı\|url=\|başlık=Şairler ve Yazarlar Sözlüğü\|tarih=1989\|ölüurl=hayır\|dil=Türkçe\|sayfa=307\|yayıncı=İnkılâp Kitabevi\|ad=Şükran\|soyadı=Kurdakul\|isbn=978-975-10-0146-7}}</ref> Annesi Cemile Hanım, babası [[madenci]] Bedrettin Öngören'di. Kardeşleri, karikatürist ve yazar Ferit Öngören ile şair Veysel Öngören'di.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|ss=804-805}} İlköğrenimini Tavşanlı'da tamamladı, sahneye ilk kez Tavşanlı İlkokulunda çıktı.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=2}} Ortaöğrenimini Afyon'da tamamladı.<ref name=":2">{{Web kaynağı\|url=https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ongoren-vasif\|başlık=Vasıf Öngören\|erişimtarihi=10 Temmuz 2024\|tarih=2019\|çalışma=\|yayıncı=Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü\|ad=Nurtaç Ergün\|soyadı=Atbaşı\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240603143835/https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ongoren-vasif\|arşivtarihi=3 Haziran 2024\|ölüurl=hayır}}</ref> Kütahya Lisesinde okurken tiyatroya ilgisi devam etti.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=2}} Ortaöğrenimini tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Jeofizik Bölümü'nde okumaya başladı.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} 1958'de girdiği İstanbul Üniversitesi Gençlik Tiyatrosu'nda 1962'ye kadar oyuncu ve yönetmen olarak çalıştı.<ref name=":2" /> Buradaki başarıları sonucunda 1960'lı yıllarda art arda altı sene Erlangen Tiyatro Festivali'ne katıldı.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=2}} 1962'de İstanbul'daki eğitimini yarıda bırakarak [[Doğu Berlin]]'e gitti.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} Gençlik Tiyatrosu'nda oyunculuk ve yönetmenlik yaparak başladığı tiyatro çalışmalarını Almanya'da devam ettirdi, [[Berlin Özgür Üniversitesi]] Felsefe Fakültesi Tiyatro Bilimleri Bölümü'nde okumaya başladı.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=366}} Aynı zamanda [[Bertolt Brecht]]'in kurmuş olduğu [[Berliner Ensemble]] topluluğunun provalarına gidip dört yıl boyunca [[Manfred Wekwerth]]'in reji çalışmalarına katıldı.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=34}} 1964'te [[Nuran Oktar]] ile evlendi.<ref>{{Web kaynağı\|url=https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sinema-ve-tiyatro-oyuncusu-nuran-oktar-oldu-38595132\|başlık=Sinema ve tiyatro oyuncusu Nuran Oktar öldü\|erişimtarihi=9 Temmuz 2024\|tarih=19 Nisan 2004\|dil=\|çalışma=www.hurriyet.com.tr\|yayıncı=[[Hürriyet (gazete)\|Hürriyet]]\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240709215211/https://www.hurriyet.com.tr/gundem/sinema-ve-tiyatro-oyuncusu-nuran-oktar-oldu-38595132\|arşivtarihi=9 Temmuz 2024\|ölüurl=hayır}}</ref> 1966'ya kadar epik tiyatroyu ve Berliner Ensemble arşivlerini inceleme olanağı buldu.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=34}}{{Kdş\|Göktaş\|2004\|s=9}} ~~1938’de [[Tavşanlı]]'da dünyaya geldi. [[Diyarbakır]]lı bir ailenin oğludur. Babası, Garp Linyitleri İşletmesi’nde memur olan Bedrettin Öngören, annesi Cemile Hanım’dır.~~ == Tiyatro kariyeri == Tavşanlı Ortaokulu ve Kütahya Lisesi’nde öğrenim gördü. Tiyatroya ilgisi ortaöğrenimi sırasında ortaya çıktı ve lisede üç yıl boyunca okulun tiyatro kolunu yöneti.<ref name=filozof>{{Web kaynağı \|url=http://www.filozof.net/Turkce/edebi-sahsiyetler-kisilikler-biyografileri/7956-vasif-ongoren-kimdir-hayati-eserleri.html \|başlık='''Vasfı Öngören, Hayatı, Eserleri''', ''Filozof.net sitesi, Erişim tarihi:07.02.2013'' \|erişimtarihi=7 Şubat 2013 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20130609070413/http://www.filozof.net/Turkce/edebi-sahsiyetler-kisilikler-biyografileri/7956-vasif-ongoren-kimdir-hayati-eserleri.html \|arşivtarihi=9 Haziran 2013 \|ölüurl=hayır }}</ref> Türkiye'den [[Almanya'daki Türkler\|Almanya'ya giden işçilerin]] yaşadıklarını yakından inceleyen Vasıf Öngören,{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=34}} 1965'te ilk oyunu ''[[Almanya Defteri\|Göç]]''<nowiki/>'ü yazdı. 1966'da Türkiye'ye döndü, Ankara ve İstanbul tiyatrolarında oyunculuk yaptı.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=100}} 1966'da Ankara'da Halk Oyuncuları tiyatrosunda çalıştı, epik tiyatro anlayışını uygulamak için Birlik Sahnesi'ni kurdu.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=100}} 1966'da askerliğini köy öğretmeni olarak yapmak üzere Kayseri'ye gitti.{{Kdş\|Horzum\|2019\|s=72}} 1966-1968 yılları arasında askerliğini yaparken ikinci oyunu ''[[Asiye Nasıl Kurtulur?]]''<nowiki/>'u yazdı.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=35}} Ocak 1968'de kızı [[Aslı Öngören]] doğdu.<ref name=":0">{{Web kaynağı\|url=https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asli-ongoren\|başlık=Aslı Öngören\|erişimtarihi=14 Aralık 2023\|arşivtarihi=14 Aralık 2023\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20231214225955/https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/asli-ongoren\|tarih=5 Mayıs 2019\|ölüurl=hayır\|çalışma=teis.yesevi.edu.tr\|yayıncı=[[Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü]]\|ad=Mehmet Bakır\|soyadı=Şengül}}</ref> 1969 yılında arkadaşları ve eşi Nuran Oktar'la birlikte, daha sonraları Ankara Sahnesi olarak anılacak, Ankara Birliği Sahnesi tiyatrosunu kurdu.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=100}}{{Kdş\|Akyüz\|2022\|s=102}} 1969-70 sezonunda Ankara Birliği Sahnesi'nde ''Asiye Nasıl Kurtulur?'' oyununu sahneledi ve bu oyunuyla o yıllarda geniş yankı uyandırdı.<ref name=":1">{{Kitap kaynağı\|url=\|başlık=Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü\|tarih=1995\|basım=16\|dil=Türkçe\|sayfa=261\|sayfalar=\|yayıncı=Varlık Yayınları\|ad=Behçet\|soyadı=Necatigil\|isbn=975-434-014-5}}</ref> Oyun, 1970-71 sezonunda yine Öngören tarafından Ankara Sahnesi'nde sahneye konuldu.{{Kdş\|İri\|2017\|s=138}} 1971'de Bertolt Brecht'in ''[[Adam Adamdır]]'' adlı oyununu yönetti.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} 1971'de ''Göç'' adlı oyununu, ''[[Almanya Defteri]]'' adıyla düzenleyerek Ankara ve İstanbul'da sahneledi.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=4}} Ankara Birliği Sahnesi'nin etkinlikleri, [[12 Mart Muhtırası\|12 Mart 1971]] itibarıyla sona erdi.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=3}} Kurduğu tiyatro topluluğu gizli örgüt sayılarak 6 yıl 8 ay hüküm giyen Öngören, 2 yıl cezaevinde kaldıktan sonra aftan yararlanarak serbest kaldı.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} Cezaevinde kaldığı iki yılda ''[[Oyun Nasıl Oynanmalı?]]''<nowiki/>'yı yazdı.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=3}} 1976'da İstanbul Birlik Sahnesi'ni kurdu.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=34}} Burada, Brecht'in ''[[III. Reich'in Korku ve Sefaleti\|Faşizmin Korku ve Sefaleti]]'' ile ''[[Sezuan'ın İyi İnsanı]]'' oyunlarını sahneledi.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=101}} 1977'de ''[[Zengin Mutfağı]]'' adlı oyunu yazdı ve ilk kez İstanbul Birlik Sahnesi'nde sahneledi.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=101}} [[Masal]] türünde yazdığı ''Masalın Aslı'' adlı eseri, 1979'da Almancaya çevrildi ve Alman Gençlik Kitap Ödülü'nü kazandı.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=36}} ''1941-42'den İnsan Manzaraları'' adlı oyunu, 1979'da Birlik Sahnesi'nde sahneledi.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=5}} Aynı yıl, ''Oyun Nasıl Oynanmalı?'' adlı oyunu [[Ankara Sanat Tiyatrosu]] tarafından sahnelendi.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=102}} Liseden sonra üniversite öğrenimi için İstanbul’a gitti; iki yıl İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü’nde okudu. 1958 yılında Eminönü Halkevi’nde Gençlik Tiyatrosu’nun çalışmalarına katıldı. 1959’da Türk Milli Talebe Federasyonu Gençlik Tiyatrosu’na girdi. Çalışmalarında yer aldığı ''Pabuççu Ahmet'' ve [[Midas’ın Kulakları (oyun)\|Midas’ın Kulakları]] adlı oyunların İtalya ve Almanya’ya götürülmesi ve Almanya’ da Erlangen Tiyatro Şenliği’ne katılması, tiyatro tutkusunu arttırdı.<ref name=filozof/> 1962’de İstanbul Üniversitesi Jeofizik Bölümü'nü yarıda bırakarak tiyatro öğrenimi görmek üzere[[Berlin]]’e gitti. [[12 Eylül Darbesi\|12 Eylül]]'de [[Barış Derneği Davası]]'nda yargılanan ve aklanan Öngören,{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} 80'lerin politik ve toplumsal ortamına karşı çıkarak 1980 yılında yurt dışına çıktı.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=36}} [[Amsterdam]] ve [[Batı Berlin]]'de araştırmalarını devam ettirdi.{{Kdş\|Polat\|2019\|s=102}} Almanya'da Bertolt Brecht ve tiyatrosu hakkındaki araştırmalarını derinleştirip Brecht'ten oyunlar sahneledi.{{Kdş\|Akyüz\|2022\|s=102}} 1982 itibarıyla tiyatro dersleri verdi, ölümünden sonra Vasıf Öngören Tiyatrosu olarak anılacak, El Kapısı adlı tiyatro topluluğunu kurdu.{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=36}} ''Yeni Nesil'' adlı oyunu üstünde çalışırken kalp krizi geçiren Öngören, 14 Mayıs 1984'te Amsterdam'da öldü.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} Berlin'de Freie Universität Theaterwissenschaft (Felsefe Fakültesi’nin Tiyatro Bilimleri) bölümüne yazıldı ve Doğu Berlin’e geçerek [[Berliner Ensemble]]’da Manfred Wekwerth’in reji çalışmalarına katıldı. Böylece, [[Epik Tiyatro]]'yu kaynağından öğrenme olanağı buldu. Geçimini sağlamak ve eğitimine devam etmek için fabrikalarda işçilik, tercümanlık, sokak ressamlığı gibi işler yaptı. Kendisi gibi İstanbul’daki eğitimini bırakıp Berlin’e tiyatro eğitimi almaya gelen arkadaşı [[Nuran Oktar]] ile 1964 yılında evlendi. Bu evlilikten bir kızı dünyaya geldi (1968). == Sanatı == Türkiye'ye döndükten sonra Ankara ve İstanbul tiyatrolarında oyunculuk yaptı. 1965 yılında, daha sonra ''Almanya Defteri'' adıyla tekrar yazacağı, ilk oyunu ''Göç'''ü yazdı. Bu oyun, İstanbul Uluslararası Tiyatro Şenliği'nde Gençlik Tiyatrosu tarafından sergilendi; ikincilik ödülü aldı. [[Türk tiyatrosu]]nda [[epik tiyatro]]nun etkileri özellikle 1960'tan sonra hissedildi.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=6}} Vasıf Öngören Almanya'da, [[Bertolt Brecht]]'in kurduğu [[Berliner Ensemble]] topluluğuna katılıp dersler alarak epik tiyatroyu yakından tanıma ve yerinde öğrenme olanağı buldu.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=367}} Epik tiyatro anlayışı gereğince toplumsal eleştiri yaparken farklı teknikler deneyerek tiyatroya çeşitlilik kazandırdı.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=374}} [[Dram (tiyatro)\|Dramatik tiyatronun]] miadını doldurduğuna inanan Öngören, epik tiyatronun özelliklerini kendi oyunlarına yansıtmaya çalıştı.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=7}} Seyirciyle daha rahat iletişim kurabilmek adına konu, mekân, karakterler gibi tanıdık unsurlar vasıtasıyla seyirciye ulaşıp daha sonra tanıdık olduğu durumdan onu [[Yabancılaştırma efekti\|yabancılaştırmayı]] hedefledi.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=7}} Bu, "izleyene tanıdık gelen canlı ve sıcak yaşantılardan yola çıkarak, seyirciyi yadırgatmalar yoluyla yeni bir bilinç düzeyine ulaştırma" olarak tanımlanmıştır.{{Kdş\|Yüksel\|1997\|s=120}} "Seyirci ile en iyi iletişim kurabilmiş toplumcu tiyatro yazarı" olarak nitelendirilen Vasıf Öngören,{{Kdş\|Yüksel\|1997\|s=125}} 1960'lı yılların tiyatrosunda, dönemin toplumsal sorunlarıyla tiyatro aracılığıyla hesaplaşan bir anlayışın doğmasında önemli yeri vardır.{{Kdş\|İpşiroğlu\|1995\|s=113}}{{Kdş\|Kocaman\|2015\|s=150}} "Yalnızca oyun yazarı kimliğiyle değil oyuncu ve yönetmen kimliğiyle de modern Türk tiyatrosunun dikkate değer kişiliklerinden biri" olduğu söylenen Öngören,<ref name=":3">{{Dergi kaynağı\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2594/33372\|başlık=1960'tan 1970'e Oyun Yazarlığımızın Genel Görünümü\|tarih=2010\|sayı=6\|sayfa=77\|çalışma=Sanat Dergisi\|ad=Özlem\|soyadı=Belkıs\|erişim-tarihi=24 Temmuz 2024\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240711131842/https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2594/33372\|arşivtarihi=11 Temmuz 2024\|ölüurl=hayır}}</ref> epik türde kaleme aldığı [[Sosyalist gerçekçilik\|toplumcu gerçekçi]] oyunlarıyla 1970'lerin önemli yazarları arasındadır.<ref>{{Dergi kaynağı\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/talid/issue/43477/530618\|başlık=Türk Edebiyatında Tiyatro: Cumhuriyet Devri\|tarih=2006\|sayı=8\|sayfa=206-207\|çalışma=Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi\|ad=Müzeyyen\|soyadı=Buttanrı\|erişim-tarihi=24 Temmuz 2024\|arşivurl=https://web.archive.org/web/20240711131828/https://dergipark.org.tr/tr/pub/talid/issue/43477/530618\|arşivtarihi=11 Temmuz 2024\|ölüurl=hayır}}</ref> Ona göre tiyatro, sömürülen halkı bilinçlendirmek ve bu sömürüye karşı harekete geçirmek için kuvvetli bir siyasi etkendir.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=1}} Oyunlarında, sömüren ile sömürülen, ezen ile ezilen karşıtlığını görünür kılmak ve seyircide farkındalık yaratarak bu ilişki biçimlerine karşı eleştirel tavır yaratmayı amaçlar.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=1}} Ona göre, [[tiyatro]] ve [[siyaset]] birbirinden ayrılamaz alanlardır.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=1}} 1966’da askerliğini köy öğretmeni olarak yapmak üzere [[Kayseri]]'nin Dereköy'üne tayin oldu. 1966–68 yıllarında askerliği sırasında ünlü oyunu [[Asiye Nasıl Kurtulur? (oyun)\|Asiye Nasıl Kurtulur?]]'u yazdı. Türk tiyatrosunda epik tiyatronun en önemli uygulayıcılarından biri olarak görülen Vasıf Öngören;{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}}<ref name=":3" /> yalın bir dille, yer yer mizah unsurlarından yararlanarak epik yöntemle yazdığı oyunlarında yabancılaşma, toplumsal değerler, sınıfsal çelişkiler, ekonomik ve siyasi sorunları işlemiştir.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} ''[[Asiye Nasıl Kurtulur?]]'' adlı oyunu, Türk tiyatrosunun ilk epik tiyatro denemelerinden biri olmuştur.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} ''Asiye Nasıl Kurtulur?'' (1969), ''[[Almanya Defteri]]'' (1971), ''[[Oyun Nasıl Oynanmalı?]]'' (1974) ve ''[[Zengin Mutfağı]]'' (1977) olmak üzere, Vasıf Öngören'in yazdığı dört oyun bulunur.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=5}} Askerlikten sonra [[Halk Oyuncuları]]'nda profesyonel oyunculuk yaptı, çeşitli gazetelerde estetik, sanat, kültür sorunları üzerine yazılar yazdı. Epik tiyatroya ilgili arkadaşları ile 1969’da Ankara Birliği Sahnesi adlı tiyatro topluluğunu kurdu. 1970’te Ankara Birliği Sahnesi'nde "Asiye Nasıl Kurtulur?"u sahneledi. Büyük başarı kazanan oyun Rusça, Azerice, Kazakça, Yugoslavca ve Fransızca'ya çevrildi. Öngören, Ankara Sanatsevenler Derneği tarafından yılın en başarılı rejisörü ve yazarı olarak ödüllendirildi. 1971’de [[Brecht]]'in "''Adam Adamdır''" oyunu yönetti; Ankara Birliği Sahnesi, oyun sahneye konulmak üzere iken dağıldı. === Oyunları === Öngören, "''Göç''" oyununu "''Almanya Defteri''" adıyla tekrar yazdı ve kendi kurduğu tiyatroda sahnelemeye başladı. "''Asiye Nasıl Kurtulur?''" İstanbul'da [[Dostlar Tiyatrosu]]'nda oynandı. ==== ''Asiye Nasıl Kurtulur?'' ==== {{Ana\|Asiye Nasıl Kurtulur?}} Vasıf Öngören, Bertolt Brecht'in epik tiyatro anlayışını Türk tiyatrosunda sürdüren sanatçılardan biridir. Oyun, konu olarak epik tiyatro örneğidir.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=367}} Eser, "oyun" ve "konuşma" olarak bölümlendirilmiştir. Eserin konuşma bölümünde seyirci, oyun bölümünde ise oyuncular yer alır.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=368}} Eser; bir oyun, bir konuşma biçiminde art arda ilerlemektedir.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=368}} Eserde anlatıcı, seyirci ile anlatı arasında oluşacak yanılsamayı kırarak oyunun oyun olduğunu seyirciye gösterir.{{Kdş\|Sağlam\|2021 \|s=357}} Oyun; bir ön oyun, on iki oyun, iki final ve on iki konuşma bölümünden oluşmaktadır. Oyunda, Zehra adında bir hayat kadınının yaşantısı ve kızı Asiye'nin annesi Zehra'nın yaşamına paralellik gösteren yaşam öyküsü anlatılmaktadır.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=371}} Öykü ana hatlarıyla şöyledir: Zehra'nın kocası inşaatta ölmüştür. Kızı Asiye ise ortaokul öğrencisidir. Hayat kadını olan Zehra, bir adamla yaşamaya başlar ve Asiye'yi istemez, bu yüzden Asiye okulda kalmaya başlar. Okul müdiresi, Asiye'yi sever ve ona yardım etmek ister. Asiye evlilik çağına geldiğinde Asiye'ye küçük bir marangoz atölyesi sahibinin oğlu talip olur. Nişanlandıkları gün, Ahbap adlı bir karakter, damadın babasına Asiye'nin bir hayat kadınının kızı olduğunu söyler ve nişan bozulur.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=371}} Daha sonra Asiye, müdirenin yeğeniyle tanışır ve aralarında bir ilişki başlar, fakat yeğenin evli olduğunu öğrenir. Asiye, gurur yapıp onu terk eder ve çalışmaya başlasa da girdiği her işte sorun yaşar. Nihayetinde Asiye hayat kadını olacaktır. Asiye annesiyle birlikte yaşamaya başlar, Asiye'nin kazandığı parayla geçinirler. Asiye, zengin bir müşterinin metresi olacakken dost olan Kara Mustafa, Zehra'yı öldürür ve müşteriyi bıçaklar; Asiye, müşteriden kalan para dolu çantayı alır ve o parayla bir randevuevi açar, patron olur.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=372}} [[12 Mart Muhtırası\|12 Mart askeri darbesinden]] sonra 1972’de [[Halil Ergün]], [[Erdoğan Akduman]] ve [[Mustafa Alabora]] ile birlikte ″gizli örgüt ″ kurmak suçuyla tutuklandı. Askeri mahkemece altı yıl sekiz aya mahkûm oldu. İki yıl cezaevinde kaldıktan sonra 1974 genel affıyla serbest kaldı. Hapishanede "''Oyun Nasıl Oynanmalı?''"yı yazdı. ''Asiye Nasıl Kurtulur?'' oyunu iki kez filme uyarlanmıştır. Oyunla [[Asiye Nasıl Kurtulur? (film, 1973)\|aynı adı]] taşıyan, Şubat 1974'te yayımlanan ilk filmin yönetmenliğini [[Nejat Saydam]] üstlenmiştir. Başrolde [[Türkan Şoray]]'ın bulunduğu filmde, işlenen karakterler ve olaylar oyundan farklılık göstermektedir. Yer yer oyun ve film paralellik gösterse de çoğunlukla oyundan bağımsız olarak ilerlemiştir.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=370}} Diğer film ise 1 Ocak 1986 yılında yayımlanmıştır ve oyunla [[Asiye Nasıl Kurtulur? (film, 1986)\|aynı adı]] taşımaktadır. Yönetmenliğini [[Atıf Yılmaz]]'ın üstlendiği filmin başrollerinde [[Müjde Ar]], [[Hümeyra]], [[Ali Poyrazoğlu]], [[Tuncay Akça]] bulunmaktadır. Film ile oyun arasında farklar vardır.{{Kdş\|Önel\|2023\|s=369}} ~~1976'da İstanbul Birlik Sahnesi'ni kurdu. Brecht'in "''Faşizmin Korku ve Sefaleti''" ve "''Sezuan’ın İyi İnsanı''" oyunlarını yönetti.~~ ==== ''Almanya Defteri'' (''Göç'') ==== 1977'de "[[Zengin Mutfağı (oyun)\|Zengin Mutfağı]]" oyununu ilk kez sahneledi. Oyun "İsmet Küntay Ödülü" dahil 4 ödül kazandı. Aynı sene kızı Aslı Öngören'e adadığı masal kitabı "''Masalın Aslı''"nı yazdı. Bu kitap 1978'de Almanya'da Almanca olarak basıldı. {{Ana\|Almanya Defteri}} Vasıf Öngören, 1965 yılında Berlin'nde Tiyatro Bölümü'nde öğrenim gördüğü sırada ilk oyunu ''Göç''<nowiki/>'ü yazmıştır.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=13}} Öngören, bu oyunuyla göçün nedenlerini sahneye taşır.{{Kdş\|Kocaman\|2015\|s=150}} Oyun, 1950-60'lı yılların Türkiye'sinde yaşanan ekonomik koşulların insanları ülkelerini terk etmeye zorladığı bir dönemin ürünüdür.{{Kdş\|Kocaman\|2015\|s=150}} [[Özdemir Nutku]]'nun deyişiyle, "gurbetçilerin sorunlarını" gösteren bir oyundur.<ref>{{Kitap kaynağı\|başlık=Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi\|kısım=Cumhuriyet Tiyatrosu\|tarih=1982\|sayfa=2528\|yer=İstanbul\|yayıncı=İletişim Yayınları\|cilt=9\|ad=Özdemir\|soyadı=Nutku}}</ref> Oyun, İstanbul Uluslararası Tiyatro Şenliği'nde Gençlik Tiyatrosu tarafından sahnelenerek İkincilik Ödülü'nü almıştır.{{Kdş\|Yetim\|2007\|ss=34-35}} Öngören, 1971 yılında oyunu yeniden düzenleyerek ''Almanya Defteri'' adıyla sahnelemiştir.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=13}} Oyun; fakirlikten, çalışma şartlarının olumsuzluklarından bıkmış otomobil tamircisi bir ailenin, son çare olarak Almanya'ya çalışmak için gitmeye karar verişlerine varan olaylar dizisini konu edinir.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=2}} Türkiye'nin çok partili döneme geçtiği bu süreçte göçün ekonomik yönünü ele alan Öngören, bu oyunuyla ülkenin politik ve iktisadi sorunlarını sunar.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=14}} Oyun, "Türkiye'de meydana gelen toplumsal ve politik değişimlerin yarattığı pek çok sorunun tiyatro sanatına nasıl yansıtılabileceğinin örneği" olarak görülmüştür.{{Kdş\|Kocaman\|2015\|s=147}} 1979'da [[Nâzım Hikmet]]'in "[[Memleketimden İnsan Manzaraları]]" kitabından oyunlaştırdığı "1941-42’den İnsan Manzaraları" adlı oyunu Birlik Sahnesi'nde sahneledi. Aynı yıl, "Oyun Nasıl Oynanmalı?" [[Ankara Sanat Tiyatrosu]] tarafından sahnelendi. ==== ''Oyun Nasıl Oynanmalı?'' ==== 1980 yılında yurtdışına çıkan Öngören, Batı Berlin ve Amsterdam'da çalışmalarını sürdürdü. Hollanda'da yaşayan Türk işçi ve öğrencilerden oluşturduğu tiyatro [[Vasıf Öngören Tiyatrosu]] olarak çalışmalarını sürdürmektedir. {{Ana\|Oyun Nasıl Oynanmalı?}} Vasıf Öngören, ''Oyun Nasıl Oynanmalı?'' adlı oyunu cezaevinde bulunduğu iki yıl içinde yazmıştır. Oyun, ilk kez 1974-75 yılında İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nda sahnelenmiş,{{Kdş\|Yetim\|2007\|s=35}} 1979'da ise Ankara Sanat Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=14}}{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=70}} Bir giriş, on iki oyun ve on iki yarışmadan oluşan oyun;{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=70}} para ödüllü bir yarışma programını konu edinir.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=7}} Bir sunucu, bir noter ve para kazanmak için yarışmaya katılan orta sınıf bir çiftin bulunduğu yarışma; gecekonduda yaşayan yoksul işçi ailesinin güzel kızı Sevil'in film yıldızı olma yolundaki yükseliş çabasını konu edinir.{{Kdş\|Yüksel\|1997\|s=121}}{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=14}}{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=7}} Yarışmacı çiftten, Sevil'in yaşamını istedikleri gibi yönlendirmeleri istenir. Yarışmanın amacı, film yıldızı olma serüveninde Sevil'in karşısına çıkan engellere çözüm bulmak ve oyunu devam ettirmektir.{{Kdş\|Öztürk\|2016\|s=7}} Yarışmacılar, oyunu devam ettirebildiği müddetçe kazandıkları para artmaktadır.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=14}} Oyunun devam etmesi için tek koşul, verilen bir kararın bir daha verilmemesidir. Oyunun ana karakterleri, Sevil ve annesi Sabahat'tır.{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=70}} 1984 yılında Amsterdam’da ani bir kalp krizi sonucu 46 yaşında hayatını kaybetti.<ref>Güler, K., Türkmen, U., ''Kütahya Sanatçıları'', Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası Kültür Hizmeti, 2013, s, 253-254</ref> ==== ''Zengin Mutfağı'' ==== ~~== Eserleri ==~~ {{Ana\|Zengin Mutfağı}} ~~=== Oyunlar ===~~ [[Dosya:Zengin mutfağı 1978.jpg\|küçükresim\|Başar Sabuncu rejisiyle sahnelenen ''Zengin Mutfağı'']] * Göç, 1965 Vasıf Öngören'in son oyunu olan ''Zengin Mutfağı'', ilk kez 1977'de Birlik Sahnesi'nde sahnelenmiştir.{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=75}} Oyun, altı bölümden oluşur. Her bir bölümün önünde Aşçı karakteri sahneye gelir ve seyirciyle konuşur. Bu kısımlara yazar, "ön oyun" adını vermiştir.{{Kdş\|Örnek\|2012\|s=9}} Vasıf Öngören bu oyunu 1976-77 döneminde yazmış, İsmet Küntay Ödülü ve ''Tiyatro '78'' dergisinin Yılın Oyun Ödülü ve Ankara Sanat Sevenler Derneği Ödülü'nü kazanmıştır.{{Kdş\|Yalçın\|2010\|s=804}} Oyun, İstanbul Birlik Sahnesi'nin yanı sıra Ankara Sanat Tiyatrosu, İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu ve Diyarbakır Devlet Tiyatrosu'nda sahnelenmiş; [[Başar Sabuncu]] tarafından 1987'de [[Zengin Mutfağı (film)\|aynı adla]] filme uyarlanmıştır.{{Kdş\|Göktaş\|2004\|s=133}} * [[Asiye Nasıl Kurtulur? (oyun)\|Asiye Nasıl Kurtulur?]] , 1968 * [[Almanya Defteri (oyun)\|Almanya Defteri]],1971 * [[Oyun Nasıl Oynanmalı? (oyun)\|Oyun Nasıl Oynanmalı?]], 1974 * [[Zengin Mutfağı (oyun)\|Zengin Mutfağı]], 1977 [[15-16 Haziran olayları]] sırasında zengin bir köşkün mutfağında geçen olayları konu alan ''Zengin Mutfağı''; bu ortamda yaşanan çelişkiler, sınıf farklılıkları ve [[sermaye]]-[[emek]] çatışmasını işler. Vasıf Öngören bu oyunda dönemin şartları içerisinde olayların dışında kalan kimselerin, işçi hareketleri sonucunda tarafını belirlemesini konu edinmiştir.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=16}} Oyun, eski pehlivan olan aşçı Lütfü Usta'nın yirmi yıldır çalıştığı zengin mutfağından ayrılış esnasında doğrudan seyirciye seslenerek işini bırakıp bırakmama konusunda akıl danışmasıyla başlar. Lütfü Usta'nın geriye dönüşler yoluyla ayrılma sebebini anlatmasıyla oyun devam eder.{{Kdş\|Kodalı\|2018\|s=16}} ~~=== Masal ===~~ * [[Masalın Aslı]], 1977 Oyunun başlıca kişileri şunlardır: Kerim adlı bir zenginin köşkünde aşçılık yapan Lütfü Usta, hizmetçi kız, şoför Seyfi, Seyfi'nin abisi Ahmet ve hizmetçi kızın nişanlısı Selim.{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=75}} Oyun; iki perde, altı sahne ve beş ön oyundan oluşur.{{Kdş\|Dudu\|2017\|s=75}} ~~=== Yayımlanan eserleri ===~~ * Bütün Oyunları, Boyut Yayınevi Boyut Tiyatro Dizisi, 1991 * Masalın Aslı Masalın Aslı 1 - Aydınlıktan Karanlığa, Evrensel Basım Yayım, 2007 Masalın Aslı 2 - Karanlıktan Aydınlığa, Evrensel Basım Yayım, 2007 === Sahnelediği oyunlar === Vasıf Öngören'in eserleri ile sahnelediği oyunlar, kronolojik sırasıyla ve çalıştığı topluluklarla birlikte şöyle sıralanmıştır:{{Kdş\|Göktaş\|2004\|s=12}} * [[Asiye Nasıl Kurtulur? (oyun)\|Asiye Nasıl Kurtulur?]] (kendi oyunu), 1969, Ankara Birliği Sahnesi/1971, Ankara Sahnesi. * Adam Adamdır (Bertolt Brecht), 1971, Ankara Birliği Sahnesi. * Almanya Defteri (kendi oyunu), 1971, Ankara Sahnesi. * [[Oyun Nasıl Oynanmalı? (oyun)\|Oyun Nasıl Oynanmalı?]] (kendi oyunu), 1974, İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu. * Faşizmin Korku ve Sefaleti (Bertolt Brecht), 1976, Birlik Sahnesi. * Sezuan’ın İyi İnsanı (Bertolt Brecht), 1976, Birlik Sahnesi. * [[Zengin Mutfağı (oyun)\|Zengin Mutfağı]] (kendi oyunu), 1977, Birlik Sahnesi. * 1941-42’den İnsan Manzaraları (Nazım Hikmet’in şiirlerinden tek kişilik oyunlaştırma), 1979, Birlik Sahnesi. * Yeni Nesil, 1984 {{Lejant\|#D0E7FF\| Kendi yazdığı oyun\|outline=silver}} ~~=== Sinemaya uyarlanan oyunları ===~~ {{Lejant\|#E4717A\| Tamamlanmadı\|outline=silver}} * [[Asiye Nasıl Kurtulur? (film)\|Asiye Nasıl Kurtulur?]], 1973, Yön. [[Nejat Saydam]] <ref>{{Web kaynağı \|url=http://www.imdb.com/title/tt0263072/ \|başlık=Arşivlenmiş kopya \|erişimtarihi=24 Şubat 2008 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20060515155951/http://www.imdb.com/title/tt0263072/ \|arşivtarihi=15 Mayıs 2006 \|ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı \|url=http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage&filmid=1053&filmad=Asiye%20Nas%FDl%20Kurtulur \|başlık=Arşivlenmiş kopya \|erişimtarihi=24 Şubat 2008 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071206175308/http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage \|arşivtarihi=6 Aralık 2007 \|ölüurl=hayır }}</ref> * [[Asiye Nasıl Kurtulur? (film)\|Asiye Nasıl Kurtulur?]], 1986, Yön. [[Atıf Yılmaz]] <ref>{{Web kaynağı \|url=http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage&filmid=1731&filmad=Asiye%20Nas%FDl%20Kurtulur \|başlık=Arşivlenmiş kopya \|erişimtarihi=24 Şubat 2008 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20071206175308/http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage \|arşivtarihi=6 Aralık 2007 \|ölüurl=hayır }}</ref> {\| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:auto" * [[Zengin Mutfağı (film)\|Zengin Mutfağı]], 1988, Yön. [[Başar Sabuncu]] <ref>{{Web kaynağı \|url=http://www.imdb.com/title/tt0264205/ \|başlık=Arşivlenmiş kopya \|erişimtarihi=24 Şubat 2008 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080217165629/http://www.imdb.com/title/tt0264205/ \|arşivtarihi=17 Şubat 2008 \|ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı \|url=http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage&filmid=1347&filmad=Zengin%20Mutfa%F0%FD \|başlık=Arşivlenmiş kopya \|erişimtarihi=24 Şubat 2008 \|arşivurl=https://web.archive.org/web/20080617185646/http://www.sinematurk.com/film.php?action=goToFilmPage&filmid=1347&filmad=Zengin%20Mutfa%F0%FD \|arşivtarihi=17 Haziran 2008 \|ölüurl=hayır }}</ref> !Yıl !Oyun adı !Sahnelendiği yer \|- \|1969 \| rowspan="2" style="background:#D0E7FF;" \|''[[Asiye Nasıl Kurtulur?]]'' \|Ankara Birliği Sahnesi \|- \| rowspan="3" \|1971 \|Ankara Sahnesi \|- \|''[[Adam Adamdır]]'' \|Ankara Birliği Sahnesi \|- \| style="background:#D0E7FF;"\|''[[Almanya Defteri]]'' \|Ankara Sahnesi \|- \|1974 \| style="background:#D0E7FF;"\|''[[Oyun Nasıl Oynanmalı?]]'' \|İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatrosu \|- \| rowspan="2" \|1976 \|''[[III. Reich'in Korku ve Sefaleti\|Faşizmin Korku ve Sefaleti]]'' \| rowspan="4" \|Birlik Sahnesi \|- \|''[[Sezuan'ın İyi İnsanı]]'' \|- \|1977 \| style="background:#D0E7FF;"\|''[[Zengin Mutfağı]]'' \|- \|1979 \|''[[1941-42'den İnsan Manzaraları]]'' \|- \|1984 \| style="background:#E4717A;"\|''Yeni Nesil'' \|{{N/A\|Sahnelemedi}} \|} == Eserleri == ;Tiyatro * 1970: ''Asiye Nasıl Kurtulur?'', Ankara: San Matbaası * 1991: ''Bütün Oyunları'', İstanbul: Boyut Yayınevi ;Masal * 1977: ''Masalın Aslı: Aydınlıktan Karanlığa'', İstanbul: Dönüşüm Yayınları * 1979: ''Masalın Aslı: Karanlıktan Aydınlığa'', İstanbul: Arkadaş Kitaplar == Kaynakça == ;Özel ~~{{kaynakça}}~~ {{Kaynakça\|4}} ;Genel {{kaynak başı\|30em}} {{tez kaynağı\|başlık=Tiyatrodan Sinemaya Uyarlamalar ve Bir Model Yazar: Vasıf Öngören\|yer=İstanbul\|yayımcı=[[Maltepe Üniversitesi]] Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Disiplinlerarası İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı İletişim Bilimleri Bilim Dalı\|kaynak=harv\|tür=doktora\|yıl=2022\|ad=Burak\|soyadı=Akyüz}} {{Kaynak\|url=https://turkishstudies.net/turkishstudies?mod=makale_tr_ozet&makale_id=13811\|başlık=Türk Tiyatrosunda Brecht Etkisi\|sayı=1-1\|sayfalar=409-422\|çalışma=Journal of Turkish Studies\|yıl=2009\|cilt=4\|ad=Abide\|soyadı=Doğan\|doi=10.7827/TurkishStudies.551}} {{tez kaynağı\|başlık=Vasıf Öngören'in Zengin Mutfağı oyununda tiyatronun sosyal sorumluluğu: Brecht çerçevesinden bir değerlendirme\|yer=Ankara\|yayımcı=[[Gazi Üniversitesi]] Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı Sosyal Politika Bilim Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2017\|ad=Selda\|soyadı=Dudu}} {{Kaynak\|başlık=Vasıf Öngören'in Tiyatro Dünyası\|tarih=2004\|yer=İstanbul\|yayıncı=Mitos Boyut Yayınları\|ad=Erbil\|soyadı=Göktaş\|isbn=9789758648658}} {{tez kaynağı\|başlık=Brecht'in epik tiyatro kavramı üzerinden Vasıf Öngören'in Asiye Nasıl Kurtulur oyununa bir reji defteri önermesi\|yer=İstanbul\|yayımcı=[[İstanbul Aydın Üniversitesi]] Sosyal Bilimler Enstitüsü Drama ve Oyunculuk Ana Sanat Dalı Tiyatro Yönetmenliği Bilim Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2019\|ad=Erkan\|soyadı=Horzum}} {{Kaynak\|başlık=Tiyatroda Devrim\|tarih=1995\|yer=İstanbul\|yayıncı=Çağdaş Yayınları\|ad=Zehra\|soyadı=İpşiroğlu}} {{Kaynak\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/ytea/issue/30161/325513\|başlık=Vasıf Öngören'in Asiye Nasıl Kurtulur Oyunu Üzerine Epik Tiyatro Bağlamında Bir İnceleme\|tarih=2017\|sayı=17\|sayfalar=132-150\|çalışma=Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları\|cilt=17\|ad=Emine Candan\|soyadı=İri}} {{Kaynak\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/10291/126233\|başlık=Vasıf Öngören'in Almanya Defteri'nde Göç Olgusu\|tarih=2015\|sayı=2\|sayfalar=147-161\|çalışma=Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi\|cilt=11\|ad=Şengül\|soyadı=Kocaman}} {{tez kaynağı\|başlık=Vasıf Öngören'in "Asiye Nasıl Kurtulur" Adlı Oyun Metninin Atıf Yılmaz Yönetmenliğindeki Sinema Uyarlamasının İncelenmesi\|yer=İstanbul\|yayımcı=[[Haliç Üniversitesi]] Sosyal Bilimler Enstitüsü Tiyatro Anasanat Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2018\|ad=Aslı\|soyadı=Kodalı}} {{Kaynak\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/yazit/issue/81630/1310757\|başlık=Vasıf Öngören'in Asiye Nasıl Kurtulur Piyesinde Üstkurmaca Anlatım\|tarih=2023\|sayı=2\|sayfalar=364-376\|çalışma=YAZIT Kültür Bilimleri Dergisi\|cilt=3\|ad=Özge Nur\|soyadı=Önel\|doi=10.59902/yazit.1310757}} {{tez kaynağı\|başlık=Vasıf Öngören'in "Zengin Mutfağı" Adlı Eserinin Edebi Tahlili\|yer=İstanbul\|yayımcı=[[Bahçeşehir Üniversitesi]] Sosyal Bilimler Enstitüsü İleri Oyunculuk Ana Bilim Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2012\|ad=Irmak\|soyadı=Örnek}} {{Kaynak\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/teddergi/issue/18494/194722\|başlık=SANAT-SİYASET İLİŞKİSİ AÇISINDAN VASIF ÖNGÖREN'İN "OYUN NASIL OYNANMALI" METNİNE BAKIŞ\|tarih=2016\|sayı=21\|sayfalar=1-16\|çalışma=Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi\|ad=Arda\|soyadı=Öztürk}} {{tez kaynağı\|başlık=Türkiye'de Epik Tiyatronun Tarihsel Gelişimi ve Bu Bağlamda Vasıf Öngören'in "Zengin Mutfağı" Oyununun Sahne Tasarımı\|yer=İstanbul\|yayımcı=[[Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi]] Güzel Sanatlar Enstitüsü Sahne Dekorları ve Kostümü Anasanat Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2019\|ad=Ecehan\|soyadı=Polat}} {{Kaynak\|url=https://dergipark.org.tr/tr/pub/soylemdergi/issue/64667/944572\|başlık=Vasıf Öngören'in Asiye Nasıl Kurtulur? Oyunu ile Atıf Yılmaz'ın Aynı Adlı Uyarlamasına Anlatıbilimsel Bir Bakış\|tarih=2021\|sayı=2\|sayfalar=351-367\|çalışma=Söylem Filoloji Dergisi\|cilt=6\|ad=Bahar Yıldırım\|soyadı=Sağlam\|doi=10.29110/soylemdergi.944572}} {{Kaynak\|başlık=Tanzimat'tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi\|tarih=2010\|sürüm=Genişletilmiş 3. baskı\|yer=İstanbul\|yayıncı=[[Yapı Kredi Yayınları]]\|cilt=2\|editör-ad=Murat\|editör-soyadı=Yalçın\|editör-bağ=Murat Yalçın}} {{tez kaynağı\|başlık=Bertolt Brecht'in Sezuan'ın İyi İnsanı ile Vasıf Öngören'in Asiye Nasıl Kurtulur Adlı Eserlerinde İyilik ve Kötülük Çatışması\|yer=Eskişehir\|yayımcı=[[Eskişehir Osmangazi Üniversitesi]] Sosyal Bilimler Enstitüsü Karşılaştırmalı Edebiyat Anabilim Dalı\|kaynak=harv\|tür=yüksek lisans\|yıl=2007\|ad=Semih\|soyadı=Yetim}} {{Kaynak\|başlık=Çağdaş Türk Tiyatrosundan On Yazar\|tarih=1997\|yer=İstanbul\|yayıncı=Mitos Boyut Yayınları\|ad=Ayşegül\|soyadı=Yüksel\|isbn=9789758106318}} {{kaynak sonu}} == Dış bağlantılar == {{IMDb'de kişi\|id=0648694\|title=Vasıf Öngören}} * [[Türk Sineması Araştırmaları\|TSA]]'da [https://www.tsa.org.tr/tr/kisi/kisigoster/15262/vasif-ongoren Vasıf Öngören] {{otorite kontrolü}} [[Kategori:Vasıf Öngören]] ~~{{DEFAULTSORT:Öngören, Vasıf}}~~ ~~[[Kategori:Vasıf Öngören\| ]]~~ [[Kategori:1938 doğumlular]] [[Kategori:Tavşanlı doğumlular]] [[Kategori:Kütahya ili doğumlu yazarlar]] [[Kategori:1984 yılında ölenler]] [[Kategori:Amsterdam'da ölenler]] Satır 90 ⟶ 168: [[Kategori:Türk marksistler]] [[Kategori:Marksist yazarlar]] [[Kategori:Kütahya ili doğumlular]]