Taşkent: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
MrBrandon15 (mesaj | katkılar)
Silinen bilgi kutusu ve giriş bölümü geri getirildi.
Etiket: Anlam ayrımı bağlantıları
Osoce (mesaj | katkılar)
Şehrin fotoğrafları değiştirildi
(10 kullanıcı tarafından yapılan 11 ara revizyon gösterilmiyor)
17. satır:
| kent_türü =
| görüntü = {{multiple image
| border = infobox
| total_width = 280
| image_style = border:1;
| perrow = 1/2/2/2/2
|image1 = Nest_One_Tashkent.jpg
| image1 = International Business Center. Tashkent city.jpg
| image2 = Tashkent skyline 2019.jpg
|image3 = Madrasah Kukaldash (Tashkent) 12-07.JPG
| image3 =
| image4 = Downtown._Tashkent_2019.jpg
| image5 =
| image6 = Успенский кафедральный собор в Ташкенте.JPG
| image7 = Humo Arena.jpg
| image8 = Tashkent, Paque Navoi 3.jpg
|image9 = Milliy_bog.jpg
| image9 = Timur Lane Museum, Tashkent, Uzbekistan.JPG
}}
}}
| görüntü_boyutu = 250px
| görüntü_açıklaması =
54. satır:
| nokta_harita_boyutu =
| nokta_harita_açıklaması=
| raptiye_harita = Özbekistan
| raptiye_etiket_konum =
| raptiye_harita_boyutu =
| raptiye_harita1 = Uzbekistan
| raptiye_etiket_konum1 =
| raptiye_harita_boyutu1 =
108. satır:
| yüz_ölçümü_magnitude =
| yüz_ölçümü_toplam_dunam =
| km2_yüzölçümü = 334.,8
| yüz_ölçümü_toplam_sq_mi =
| km2_kara_yüzölçümü =
185. satır:
| dipnotlar =
}}
'''Taşkent''' ([[Özbekçe]]: ''Toshkent''), [[Özbekistan]]'ın başkenti ve büyük [[Şehir|şehri]]dir. Bu şehir, Özbekistan'ın kuzeydoğu kesiminde yer almaktır ve şehrin yüzölçümü 334,8 &nbsp;km{{sup|2}} (129,3 mil{{sup|2}})'dir. 2021 yılı sayımlarına göre şehrin nüfusu 2.694.400'dir.<ref name="StatsPop"/> 2018 yılı verilerine göre Taşkent'in [[GSYİH]]'sı $2,74 milyar olup, onu Özbekistan'ın en büyük GSYİH'ye sahip şehri yapmaktadır.<ref name="StatsGDP">{{Web kaynağı|url=https://stat.uz/uz/press-sluzhba/novosti-gks/4492-yalpi-hududiy-mahsulot-3|başlık=Oʻzbekistonda yalpi ichki (hududiy) mahsulot (2018-yil yanvar-iyun) |website=Oʻzbekiston Davlat Statistika Qoʻmitasi |erişimtarihi=15 Haziran 2018|dil=uz|seperator= |arşivtarihi=16 Kasım 2018|arşivurl=https://web.archive.org/web/20181116231720/https://stat.uz/uz/press-sluzhba/novosti-gks/4492-yalpi-hududiy-mahsulot-3}}</ref><ref>{{Web kaynağı | url = https://qalampir.uz/uz/news/yaimning-shakllanishiga-eng-katta-%D2%B3issa-k-ushgan-viloyatlar-ochik-landi-10171 | başlık = YIM shakllanishida viloyatlarning hissasi ochiqlandi | website = Qalampir.uz | erişimtarihi = 28 Eylül 2019 | dil = uz | arşivurl = https://web.archive.org/web/20210829193330/https://qalampir.uz/uz/news/yaimning-shakllanishiga-eng-katta-%D2%B3issa-k-ushgan-viloyatlar-ochik-landi-10171 | arşivtarihi = 29 Ağustos 2021}}</ref>
 
[[Orta Asya]]'nın nüfus bakımından en büyük kenti olan Taşkent, eski [[Sovyetler Birliği|Sovyet Cumhuriyetleri]] içinde de [[Moskova]], [[Sankt-Peterburg]] ve [[Kiev]]'den sonra dördüncü büyük kenttir. 1966 yılında yaşanan yıkıcı depremin ardından kent, büyük ölçüde yeniden inşa edilmiştir.
 
Geniş yolları, yeşil alanları, park-bahçeleri, düzenli yerleşimi, düzenli ve sağlam altyapısı ile kent, Sovyet şehir planlamacılığının en önemli örneklerinden biridir.
 
== TarihTarihçe ==
Bölgede bilinen ilk yerleşim M.Ö. 2. yüzyıl dolaylarında kurulan "Ming Uruk - Bin Erik" yerleşimidir. Şehir daha sonraları ; ''Çaç'', ''Şaş'', ''Şaşkent'', ''Terken'', ''Tünkent'' ve ''Binkent'' isimlerini almıştır. [[Divân-ı Lügati't-Türk]]'te Şaş: Taşkend (veya Terken [[Uygurca]]: تئركئن ) şehrinin adı diye geçer. Çin kaynaklarında İslam öncesi devirlerde taş ülkesi anlamına gelen Shih-kuo denirken, sonraki yüzyıllarda ismin Çince transkripsiyonu için Taşkent sözünün ses değerine daha yakın Ta-shih-kan kelimesi kullanılmıştır.<ref>Ahmet Taşağıl, Kök Tengri'nin Çocukları, 13. bs. (Bilge Kültür Sanat, 2018), 25</ref>
 
751 yılında [[Araplar]] tarafından ele geçirilen kent, [[İpek Yolu]] güzergâhı üzerinde önemli bir nokta olmuştur. [[Şehir]] ilk kez [[11. yüzyıl]] dolaylarında [[Biruni]] ve [[Kâşgarlı Mahmud]]'un yazılı metinlerinde Taşkent adıyla anılmıştır.
220. satır:
| cols =
| percentages = pagr
| source = Özbekistan Devlet İstatistik Komitesi<ref name="StatsPop">{{Web kaynağı | url = https://api.stat.uz/api/v1.0/data/hududlar-boyicha-shahar-va-qishloq-aholisi-soni?lang=uz&format=pdf | başlık = Hududlar boʻyicha shahar va qishloq aholisi soni (2010&ndash;2021-yillar) | tarih = 16 Temmuz 2021 | dil = uz | yayıncı = Özbekistan Devlet İstatistik Komitesi | erişimtarihi = 16 Temmuz 2021 | arşivengelli = evet |arşivurl= https://web.archive.org/web/20210828153559/https://api.stat.uz/api/v1.0/data/hududlar-boyicha-shahar-va-qishloq-aholisi-soni?lang=uz&format=pdf |arşivtarihi= 28 Ağustos 2021 | ölüurl = hayır }}</ref><ref name="StatsUzOld">{{Web kaynağı |url=http://stat.uz/upload/iblock/f6f/Doimiy%20aholi%20soni.xls|başlık=Постоянное среднее число населения|tarih=27 Eylül 2013|dil=rusru|yayıncı=Özbekistan Devlet İstatistik Komitesi|erişimtarihi=10 Nisan 2014|arşivtarihi=21 Ekim 2013|arşivurl=https://web.archive.org/web/20131021105721/http://stat.uz/upload/iblock/f6f/Doimiy%20aholi%20soni.xls}}</ref> ve Demoscope.ru<ref>{{Web kaynağı |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=86 |başlık=Pervaya Vseobщaya perepis naseleniya Rossiyskoy imperii 1897 goda. Nalichnoe naselenie v guberniyax, uezdax, gorodax Rossiyskoy Imperii (bez Finlyandii) |erişimtarihi=28 Ağustos 2021 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210828162322/http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_gub_97.php?reg=86 |arşivtarihi=28 Ağustos 2021 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php |başlık=Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 g. Chislennost gorodskogo naseleniya soyuznix respublik (krome RSFSR), ix territorialnix edinits, gorodskix poseleniy i gorodskix rayonov po polu |erişimtarihi=28 Ağustos 2021 |arşivurl=https://archive.today/20170204105007/http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php |arşivtarihi=4 Şubat 2017 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php |başlık=Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 g. Chislennost gorodskogo naseleniya soyuznix respublik (krome RSFSR), ix territorialnix edinits, gorodskix poseleniy i gorodskix rayonov po polu |erişimtarihi=28 Ağustos 2021 |arşivurl=https://archive.today/20120712060858/http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr70_reg2.php |arşivtarihi=12 Temmuz 2012 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php |başlık=Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 g. Chislennost gorodskogo naseleniya soyuznix respublik (krome RSFSR), ix territorialnix edinits, gorodskix poseleniy i gorodskix rayonov po polu |erişimtarihi=28 Ağustos 2021 |arşivurl=https://archive.today/20120715183124/http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php |arşivtarihi=15 Temmuz 2012 |ölüurl=hayır }}</ref><ref>{{Web kaynağı |url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php |başlık=Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 g. Chislennost gorodskogo naseleniya soyuznix respublik, ix territorialnix edinits, gorodskix poseleniy i gorodskix rayonov po polu |erişimtarihi=28 Ağustos 2021 |arşivurl=https://www.webcitation.org/65CnSL6Mw?url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php |arşivtarihi=4 Şubat 2012 |ölüurl=hayır }}</ref>
| graph-pos = bottom
|1897 |155673
308. satır:
 
== Ulaşım ==
Her istasyonu farklı mimari biçemlerde yapılmış olan Taşkent [[metro]]su görülmeye değerdir. [[Orta Asya]]'da ilk ve tek olan (2011'de [[Almatı metrosu]] açılana dek) metro 1977 yılında hizmete girmiştir. Üç güzergahta yolcu taşıyan metro[[Taşkent metrosu]], kentin ulaşım yükünü büyük ölçüde yeraltına taşır. Yerüstü taşımacılıkta çevreci nitelikli elektrikli [[tramvay]] ve [[troleybüs]]ler yaygın olmakla birlikte, son yıllarda artan bir eğilimle bazı tramvay hatları sökülmekte, yerlerine [[otobüs]] ve [[minibüs]]ler konulmaktadır.
 
[[Taşkent Uluslararası Havalimanı]] şehrin ve ülkenin dünyaya açılan en büyük hava kapısıdır. Şehirden sadece 12&nbsp;km uzakta olup [[Tokyo|Tokyo'dan]] [[New York|New York'a]] geniş bir bağlantıya sahiptir.
 
Demiryolları açısından da stratejik bir konumda olan şehir geçmişte [[Rus İmparatorluğu]] ve [[Sovyetler Birliği]] tarafından inşa edilmiş [[Trans-Hazar Demiryolu|Trans-Hazar]], [[Trans-Aral Demiryolu|Trans-Aral]] ve [[Türkistan-Sibirya Demiryolu]] hatlarının üçünün birden başladığı bir düğüm noktasıdır. Şehirdeki iki tren garından ülkenin hemen her yerine trenle ulaşım imkanı vardır. Ayrıca [[Kazakistan]] ve [[Rusya|Rusya'ya]] da uluslararası tren seferleri mevcuttur.
 
== Kardeş şehirler ==
Satır 323 ⟶ 327:
 
== Kaynakça ==
{{Kaynakçakaynakça}}
# Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Ansiklopedisi, Taşkent - 1981, sf.464
# [http://www.tashkent.uz/ Taşkent Şehir Hakimiyeti Resmi İnternet Sitesi]{{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20200622101606/https://tashkent.uz/ |tarih=22 Haziran 2020 }} (Özbekçe - Rusça)