Y: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Vandalizm ögeleri sayfadan çıkarıldı
Anlztrk (mesaj | katkılar)
k JWB ile (via JWB)
 
(26 kullanıcı tarafından yapılan 34 ara revizyon gösterilmiyor)
1. satır:
{{diğer anlamı2|Y}}
{{Harf|Y|y|alfabe=Latin}}
{{Türk Alfabesi|uc=Y|lc=y}}
'''Yy''', [[Türk alfabesi]]nin 28. harfidir. Türkçede /j/ sesini temsil eder.
'''Yy''' Türk Alfabesinin 28. harfidir. Türkçe ismi ''ye'' dir. Birçok dilde Türkçedeki gibi sesletilirken, [[Türkmence]] [[I]] ve [[Lehçe (dil)|Lehçe]]'da [[I]], [[İspanyolca]] ve [[Almanca]]'da [[İ]] olarak okunur.
 
== Tarihçesi ==
Daraltıcı, damaksıl ve ötümlü bir ünsüzdür. Türk dilinde azımsanamayacak kadar fazla sözcüğün içindeki "y"'ler [[d]] harfinden gelmiştir:
[[Roma İmparatorluğu|Roma]]lıların Yunanistan'ı fethiyle Latince diline birçok Yunanca kelime geçmeye başlamıştır. Bu kelimelerin birçoğunda Latincede olmayan /y/ (k'''ü'''ç'''ü'''k, g'''ü'''zel) sesi içermektedir. Bundan dolayı Latin Alfabesinin sonuna, Yunancadan 2 harf eklenmiştir; [[İpsilon|Üpsilon]] (Y) ve [[Zita (harf)|Zeta]] (Z). Ancak /y/ sesi Latinceye yabancı olduğundan halk arasında bu sesin ismi ''i greca'' (Yunan i'si) olmuştur. Telaffuz olarak da Latincede i'den farksız olarak /i/ diye telaffuz edilmiştir. [[Latin dilleri|Latincenin ardılı dillerde]] bu harf /i/ telaffuzunu korumuştur.
 
Latin harfini kullanan Eski İngilizce ve Eski İskandinav gibi /y/ sesine sahip olan bazı dillerde bu harf Yunanî /y/ değerini kullanarak devşirilmiştir. Ancak İngilizcede /y/ sesi yuvarlaklığını yitirmiş ve /i/ olmuştur. Bunun üzerine Orta Çağ döneminde İngilizcede, i'nin ünlü olarak (/i/) ve ünsüz olarak (/j/, '''y'''akın, '''y'''a'''y''') kullanıldığı durumları ayırmak için Y harfi kullanılmaya başlanmıştır.
qadın>kayın,
 
Batı Slav dilleri, bu harfi /ɨ/ (Türkçe ı harfinin çıkardığı sese benziyor) sesini temsil etmek için devşirmiştir. Ancak Çekçede /ɨ/ sesi /i/ sesi ile birleşmiş ve i ile y arasındaki fark, sadece bir önceki ünsüzün telaffuzunu etkilemeye düşmüştür (Türkçe şapkalı harfler (kâğıt) veya Rusça Я Ю Ё harflerine benzer bir şekilde).
kadgu, kaygı,
[[Dosya:Pronouciation of Y.png|küçükresim|Y harfinin Avrupa dillerindeki baskın telaffuzu]]
Günümüzde bu şekilde y harfinin dilden dile değişen bir sürü telaffuzu bulunmaktadır.{{Latin alfabesi|Y|y}}
{{harf-taslak}}
 
[[Kategori:SessizLatin harflerharfleri]]
adgag> ayak,
 
quduġ>qudhuğ>quyuğ>kuyu
 
örneklerindeki gibi.
 
{{Latin alfabesi|Y|y}}
{{harf-taslak}}
[[Kategori:Sessiz harfler]]