Sicilia: Pagkakaiba sa mga binago

Sicily

Sicilia
Sicily; Sicilia
Rehiyong Awtonomo ng Italya
; Watawat	; Eskudo de armas
	Mga koordinado: 37°36′00″N 14°00′55″E / 37.599958°N 14.015378°E
Bansa	Italya
Kabisera	Palermo
Pamahalaan
• Pangulo	[[Raffaele Lombardo]] ([[MpA]])
Lawak
• Kabuuan	25,708 km2 (9,926 milya kuwadrado)
Populasyon (February 28, 2010)
• Kabuuan	5,043,083
• Kapal	200/km2 (510/milya kuwadrado)
Demonym	Sicilian
Pagkamamayan
• Italyano	98%
Sona ng oras	UTC+1 (CET)
• Tag-init (DST)	UTC+2 (CEST)
GDP/ Nominal	€ 83 billion (2006)
GDP per capita	€ 16,532 (2006)
Rehiyon ng NUTS	ITG
Websayt	www.regione.sicilia.it

Browse history interactively

← Nakaraang pagkakaiba

Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag

VisualWikitext

Inline

Kasalukuyang pagbabago noong 05:58, 5 Disyembre 2024

Ang Sicilia o Sicily (Italyano: Sicilia [siˈtʃiːlja]; Sicilian: Sicilia [sɪˈʃiːlja]) ay ang pinakamalaking pulo sa Dagat Mediteraneo at isa sa 20 rehiyon ng Italya. Ang Kipot ng Mesina ay naghihiwalay dito sa rehiyon ng Calabria sa Timog Italya. Ito ay isa sa limang Italyanong nagsasariling rehiyon at opisyal na tinutukoy bilang Regione Siciliana. Ang rehiyon ay may 5 milyong mga naninirahan. Ang kabeserang lungsod ay Palermo.

Ang Sicilia ay nasa gitnang Dagat Mediteraneo, timog ng Tangway ng Italya sa kontinental na Europa, kung saan ito ay pinaghihiwalay ng makitid na Kipot ng Mesina. Ang pinakakilalang palatandaan nito ay ang Bundok Etna, isa sa pinakamataas na aktibong bulkan sa Europa,^[2] at isa sa pinakaaktibo sa mundo, sa kasalukuyan 3,357 metro (11,014 tal) mataas. Ang isla ay may tipikal naklimang Mediteraneo.

Ang pinakaunang arkeolohikong katibayan ng aktibidad ng tao sa isla ay mula pa noong 12,000 BK.^[3]^[4] Noong mga 750 BK, ang Sicili ay nagkaroon ng tatlong Punico at isang dosenang kolonya ng Gresya at kalaunan ay naging lugar ito ng mga Digmaang Siciliano at mga Digmaang Puniko. Matapos ang pagtatapos ng Romanong lalawigan ng Sicilia sa pagbagsak ng Imperyo ng Roma noong ika-5 siglo AD, ang Sicily ay pinasiyahan noong Maagang Gitnang Kapanahunan ng mga Vandal, ang Ostrogodo, ang Imperyong Bisantino, at ang Emirato ng Sicilia. Ang pananakop ng mga Normando sa katimugang Italya ay humantong sa paglikha ng Kondado ng Sicilia noong 1071, na pinalitan ng Kaharian ng Sicilia, isang estado na umiral mula 1130 hanggang 1816.^[5]^[6] Nang maglaon, ito ay pinagsama sa ilalim ng Kapulungan ng Bourbon kasama ang Kaharian ng Napoles bilang Kaharian ng Dalawang Sicilia. Ang isla ay naging bahagi ng Italya noong 1860 kasunod ng Ekspedisyon ng Sanlibo, isang pag-aalsa na pinamunuan ni Giuseppe Garibaldi sa panahon ng pag-iisang Italyano, at isang plebisito. Ang Sicilia ay binigyan ng espesyal na katayuan bilang isang awtonomong rehiyon noong Mayo 15, 1946, 18 araw bago ang reperendong institusyonal ng Italya noong 1946.

Ang Sicilia ay may mayaman at kakaibang kultura, lalo na tungkol sa sining, musika, panitikan, lutuin, at arkitektura.

Talababa

↑ "Statistiche demografiche ISTAT". Demo.istat.it. Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-01-21. Nakuha noong 2010-04-23.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ "Etna & Aeolian Islands 2012 – Cambridge Volcanology". Inarkibo mula sa orihinal noong 2022-09-20. Nakuha noong 2022-09-18.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Maric, Vesna (2008). Sicily. Ediz. Inglese. ISBN 9781740599696. {{cite book}}: |work= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Bain, Keith; Bramblett, Reid; Bruyn, Pippa de; Nadeau, Barbie Latza; Fink, William (7 Agosto 2006). Pauline Frommer's Italy. ISBN 9780471778608. {{cite book}}: |work= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)
↑ Pasquale Hamel – L' invenzione del regno.
↑ "Sicilia nell'Enciclopedia Treccani". www.treccani.it (sa wikang Italyano). Nakuha noong 22 Disyembre 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.

[1] "Statistiche demografiche ISTAT". Demo.istat.it. Inarkibo mula sa orihinal noong 2012-01-21. Nakuha noong 2010-04-23.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[2] "Etna & Aeolian Islands 2012 – Cambridge Volcanology". Inarkibo mula sa orihinal noong 2022-09-20. Nakuha noong 2022-09-18.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[3] Maric, Vesna (2008). Sicily. Ediz. Inglese. ISBN 9781740599696. {{cite book}}: |work= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)

[4] Bain, Keith; Bramblett, Reid; Bruyn, Pippa de; Nadeau, Barbie Latza; Fink, William (7 Agosto 2006). Pauline Frommer's Italy. ISBN 9780471778608. {{cite book}}: |work= ignored (tulong)CS1 maint: date auto-translated (link)

[5] Pasquale Hamel – L' invenzione del regno.

[6] "Sicilia nell'Enciclopedia Treccani". www.treccani.it (sa wikang Italyano). Nakuha noong 22 Disyembre 2020.{{cite web}}: CS1 maint: date auto-translated (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Linya 5: / Linya 5: @@
 |coa_size=
 |map=Map Region of Sicilia.svg
-|flag=Sicilian Flag.svg
+|flag=Flag of Sicily.svg
 |flag_link=
 |capital=Palermo
@@ Linya 38: / Linya 38: @@
 }}
-Ang '''Sicilia''' o '''Sicily''' ({{Lang-it|Sicilia}} [siˈtʃiːlja]; {{Lang-scn|Sicilia}}   [sɪˈʃiːlja]) ay ang [[Talaan ng mga pulo sa Mediteraneo|pinakamalaking pulo]] sa [[Dagat Mediteraneo]] at isa sa 20 [[Mga rehiyon ng Italya|rehiyon]] ng [[Italya]]. Ang [[Kipot ng Mesina]] ay naghihiwalay dito sa rehiyon ng [[Calabria]] sa Timog Italya. Ito ay isa sa limang [[Mga rehiyon ng Italya|Italyanong nagsasariling rehiyon]] at opisyal na tinutukoy bilang ''Regione Siciliana''. Ang rehiyon ay may 5 milyong mga naninirahan. Ang [[Kabisera|kabesera ng lungsod]] ay [[Lungsod ng Palermo|Palermo]].
+Ang '''Sicilia''' o '''Sicily''' ({{Lang-it|Sicilia}} [siˈtʃiːlja]; {{Lang-scn|Sicilia}}   [sɪˈʃiːlja]) ay ang [[Talaan ng mga pulo sa Mediteraneo|pinakamalaking pulo]] sa [[Dagat Mediteraneo]] at isa sa 20 [[Mga rehiyon ng Italya|rehiyon]] ng [[Italya]]. Ang [[Kipot ng Mesina]] ay naghihiwalay dito sa rehiyon ng [[Calabria]] sa Timog Italya. Ito ay isa sa limang [[Mga rehiyon ng Italya|Italyanong nagsasariling rehiyon]] at opisyal na tinutukoy bilang ''Regione Siciliana''. Ang rehiyon ay may 5 milyong mga naninirahan. Ang [[Kabisera|kabeserang lungsod]] ay [[Lungsod ng Palermo|Palermo]].
-Ang Sicilia ay nasa gitnang Dagat Mediteraneo, timog ng [[Tangway ng Italya]] sa [[kontinental na Europa]], kung saan ito ay pinaghihiwalay ng makitid na [[Kipot ng Mesina]]. Ang pinakakilalang palatandaan nito ay ang [[Bundok Etna]], isa sa pinakamataas na aktibong bulkan sa Europa,<ref>{{Cite web |title=Etna & Aeolian Islands 2012 – Cambridge Volcanology |url=https://www.volcano.group.cam.ac.uk/2012/10/01/etna-aeolian-islands-2012/}}</ref> at isa sa pinakaaktibo sa mundo, sa kasalukuyan {{Convert|3357|m|ft|0}} mataas. Ang isla ay may tipikal na[[klimang Mediteraneo]].
+Ang Sicilia ay nasa gitnang Dagat Mediteraneo, timog ng [[Tangway ng Italya]] sa [[kontinental na Europa]], kung saan ito ay pinaghihiwalay ng makitid na [[Kipot ng Mesina]]. Ang pinakakilalang palatandaan nito ay ang [[Bundok Etna]], isa sa pinakamataas na aktibong bulkan sa Europa,<ref>{{Cite web |title=Etna & Aeolian Islands 2012 – Cambridge Volcanology |url=https://www.volcano.group.cam.ac.uk/2012/10/01/etna-aeolian-islands-2012/ |access-date=2022-09-18 |archive-date=2022-09-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220920171034/https://www.volcano.group.cam.ac.uk/2012/10/01/etna-aeolian-islands-2012/ |url-status=dead }}</ref> at isa sa pinakaaktibo sa mundo, sa kasalukuyan {{Convert|3357|m|ft|0}} mataas. Ang isla ay may tipikal na[[klimang Mediteraneo]].
-Ang pinakaunang [[Arkeolohikong record|arkeolohikong katibayan]] ng aktibidad ng tao sa isla ay mula pa noong 12,000 BK.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=G2lJJZdUqwwC&q=sicily+12000+BC&pg=PA27|title=Sicily. Ediz. Inglese|work=google.it|isbn=9781740599696|last1=Maric|first1=Vesna|year=2008}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=VTdTby1dqhMC&q=sicily+12000+BC&pg=PA544|title=Pauline Frommer's Italy|work=google.it|isbn=9780471778608|last1=Bain|first1=Keith|last2=Bramblett|first2=Reid|last3=Bruyn|first3=Pippa de|last4=Nadeau|first4=Barbie Latza|last5=Fink|first5=William|date=7 August 2006}}</ref> Noong mga 750 BK, ang Sicili ay nagkaroon ng tatlong [[Phoenicia|Punico]] at isang dosenang [[Mga Griyego sa Italya|kolonya ng Gresya]] at kalaunan ay naging lugar ito ng [[mga Digmaang Siciliano]] at [[mga Digmaang Puniko]]. Matapos ang pagtatapos ng Romanong lalawigan ng [[Sicilia (lalawigang Romano)|Sicilia]] sa pagbagsak ng [[Imperyong Romano|Imperyo]] ng Roma noong ika-5 siglo AD, ang Sicily ay pinasiyahan noong [[Maagang Gitnang Kapanahunan]] ng mga [[Lahing Bandalo|Vandal]], ang [[Mga Ostrogodo|Ostrogodo]], ang [[Silangang Imperyong Romano|Imperyong Bisantino]], at ang [[Emirato ng Sicilia]]. Ang [[Pananakop ng mga Normando sa katimugang Italya]] ay humantong sa paglikha ng [[Kondado ng Sicilia]] noong 1071, na pinalitan ng [[Kaharian ng Sicilia]], isang estado na umiral mula 1130 hanggang 1816.<ref>Pasquale Hamel – L' invenzione del regno.</ref><ref>{{Cite web |title=Sicilia nell'Enciclopedia Treccani |url=https://www.treccani.it/enciclopedia/sicilia_res-51b7c2ab-973b-11e5-8844-00271042e8d9 |access-date=22 December 2020 |website=www.treccani.it |language=it-IT}}</ref> Nang maglaon, ito ay pinagsama sa ilalim ng [[Pamilya Borbon|Kapulungan ng Bourbon]] kasama ang [[Kaharian ng Napoles]] bilang [[Kaharian ng Dalawang Sicilia]]. Ang isla ay naging bahagi ng [[Italya]] noong 1860 kasunod ng [[Ekspedisyon ng Sanlibo]], isang pag-aalsa na pinamunuan ni [[Giuseppe Garibaldi]] sa panahon ng [[Pag-iisa ng Italya|pag-iisang Italyano]], at isang plebisito. Ang Sicilia ay binigyan ng espesyal na katayuan bilang isang [[Awtonomong administratibong dibisyon|awtonomong rehiyon]] noong Mayo 15,  1946, 18 araw bago ang [[reperendong institusyonal ng Italya noong 1946]].
+Ang pinakaunang [[Arkeolohikong record|arkeolohikong katibayan]] ng aktibidad ng tao sa isla ay mula pa noong 12,000 BK.<ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=G2lJJZdUqwwC&q=sicily+12000+BC&pg=PA27|title=Sicily. Ediz. Inglese|work=google.it|isbn=9781740599696|last1=Maric|first1=Vesna|year=2008}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=VTdTby1dqhMC&q=sicily+12000+BC&pg=PA544|title=Pauline Frommer's Italy|work=google.it|isbn=9780471778608|last1=Bain|first1=Keith|last2=Bramblett|first2=Reid|last3=Bruyn|first3=Pippa de|last4=Nadeau|first4=Barbie Latza|last5=Fink|first5=William|date=7 August 2006}}</ref> Noong mga 750 BK, ang Sicili ay nagkaroon ng tatlong [[Phoenicia|Punico]] at isang dosenang [[Mga Griyego sa Italya|kolonya ng Gresya]] at kalaunan ay naging lugar ito ng [[mga Digmaang Siciliano]] at [[mga Digmaang Puniko]]. Matapos ang pagtatapos ng Romanong lalawigan ng [[Sicilia (lalawigang Romano)|Sicilia]] sa pagbagsak ng [[Imperyong Romano|Imperyo]] ng Roma noong ika-5 siglo AD, ang Sicily ay pinasiyahan noong [[Maagang Gitnang Kapanahunan]] ng mga [[Lahing Bandalo|Vandal]], ang [[Mga Ostrogodo|Ostrogodo]], ang [[Silangang Imperyong Romano|Imperyong Bisantino]], at ang [[Emirato ng Sicilia]]. Ang [[pananakop ng mga Normando sa katimugang Italya]] ay humantong sa paglikha ng [[Kondado ng Sicilia]] noong 1071, na pinalitan ng [[Kaharian ng Sicilia]], isang estado na umiral mula 1130 hanggang 1816.<ref>Pasquale Hamel – L' invenzione del regno.</ref><ref>{{Cite web |title=Sicilia nell'Enciclopedia Treccani |url=https://www.treccani.it/enciclopedia/sicilia_res-51b7c2ab-973b-11e5-8844-00271042e8d9 |access-date=22 December 2020 |website=www.treccani.it |language=it-IT}}</ref> Nang maglaon, ito ay pinagsama sa ilalim ng [[Pamilya Borbon|Kapulungan ng Bourbon]] kasama ang [[Kaharian ng Napoles]] bilang [[Kaharian ng Dalawang Sicilia]]. Ang isla ay naging bahagi ng [[Italya]] noong 1860 kasunod ng [[Ekspedisyon ng Sanlibo]], isang pag-aalsa na pinamunuan ni [[Giuseppe Garibaldi]] sa panahon ng [[Pag-iisa ng Italya|pag-iisang Italyano]], at isang plebisito. Ang Sicilia ay binigyan ng espesyal na katayuan bilang isang [[Awtonomong administratibong dibisyon|awtonomong rehiyon]] noong Mayo 15,  1946, 18 araw bago ang [[reperendong institusyonal ng Italya noong 1946]].
 Ang Sicilia ay may mayaman at kakaibang kultura, lalo na tungkol sa [[Sicilia|sining]], [[Musika ng Sicilia|musika]], [[Sicilia|panitikan]], [[Lutuing Siciliano|lutuin]], at [[Sicilianong Baroko|arkitektura]].

t u b Sicilia
Mga Lalawigan at lugar	Agrigento • Caltanissetta • Catania • Enna • Messina • Palermo • Ragusa • Siracusa • Trapani Mga Pulo • Mga lungsod, baryo at subdibisyon
Kasaysayan	Magna Græcia • Sicilia province • Sicilian revolt • Emirate of Sicily • County of Sicily • Kaharian ng Sicilia • War of the Sicilian Vespers • Monarchs • Viceroys • Dalawang Sicilia • 1848 Sicilian revolution • 1908 Messina earthquake • Allied invasion of Sicily
Politika at gobyerno	Mga Eleksiyon sa Sicily • Talaan ng mga pangulo ng Sicily
Kultura at pinagmulan	Cuisine • Wika • People • Music • Barokong Siciliano • Sicilian School • Sicilian cart • Coppola • Flags • Triskelion • Mount Etna • Chestnut Tree of One Hundred Horses