Pulbura: Pagkakaiba sa mga binago
AnakngAraw (usapan | ambag) bantas |
Ang talasanggunian ay bibliography habang ang mga sanggunian ang references (via JWB) Tatak: Manual revert |
||
| (hindi ipinakita ang isang agarang pagbabago ng 9 (na) tagagamit) | |||
| Linya 1: | Linya 1: | ||
:''Tungkol ito sa isang [[sandatang pumuputok]]. Para sa kendi, tingnan ang [[pulburon]].'' |
:''Tungkol ito sa isang [[sandatang pumuputok]]. Para sa kendi, tingnan ang [[pulburon]].'' |
||
[[Talaksan:Black Powder-1.JPG|thumb|Pulbura]] |
|||
Ang '''pulbura''', na tinatawag ding "itim na pulbos" (Ingles: ''gunpowder'', ''gun powder'', ''black powder'')<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gunpowder''}}</ref> ay isang halo ng mga sustansiyang kimikal ([[uling]], [[sulpura]], at "[[saltpeter|asin ni Pedro]]"). Mabilis itong nasusunog at lumilikha ng mga gas. Dahil sa gumagamit ang mga gas na ito na mas maraming mga espasyo kaysa sa pulburang pinanggalingan nila, kaya't tumutulak silang palabas. Kapag nasa maliit na puwang ang pulbura, tutulak ang mga gas sa dingding ng espasyo, na bumubuo ng [[presyon]]. Tinutulak ang isang [[punglo]] sa ganitong paraan habang nasa loob ng isang [[baril]], na nagiging sanhi ng paglipad o pagsibad nito palabas na may matinding kabilisan. Ngunit hindi sapat ang presyong ito upang mawasak ang bariles ng baril o ang mahabang tubong metaliko. |
Ang '''pulbura''', na tinatawag ding "itim na pulbos" (Ingles: ''gunpowder'', ''gun powder'', ''black powder'')<ref name=Gaboy>{{cite-Gaboy|''Gunpowder''}}</ref> ay isang halo ng mga sustansiyang kimikal ([[uling]], [[sulpura]], at "[[saltpeter|asin ni Pedro]]"). Mabilis itong nasusunog at lumilikha ng mga gas. Dahil sa gumagamit ang mga gas na ito na mas maraming mga espasyo kaysa sa pulburang pinanggalingan nila, kaya't tumutulak silang palabas. Kapag nasa maliit na puwang ang pulbura, tutulak ang mga gas sa dingding ng espasyo, na bumubuo ng [[presyon]]. Tinutulak ang isang [[punglo]] sa ganitong paraan habang nasa loob ng isang [[baril]], na nagiging sanhi ng paglipad o pagsibad nito palabas na may matinding kabilisan. Ngunit hindi sapat ang presyong ito upang mawasak ang bariles ng baril o ang mahabang tubong metaliko. |
||
| Linya 11: | Linya 11: | ||
[[Kaurian:Sandata]] |
[[Kaurian:Sandata]] |
||
[[af:Buskruit]] |
|||
[[ar:بارود]] |
|||
[[arz:بارود]] |
|||
[[az:Barıt]] |
|||
[[bs:Barut]] |
|||
[[bg:Барут]] |
|||
[[ca:Pólvora]] |
|||
[[cs:Střelný prach]] |
|||
[[cy:Powdwr gwn]] |
|||
[[da:Krudt]] |
|||
[[de:Schießpulver]] |
|||
[[et:Püssirohi]] |
|||
[[el:Πυρίτιδα]] |
|||
[[en:Gunpowder]] |
|||
[[es:Pólvora]] |
|||
[[fa:باروت]] |
|||
[[fr:Poudre à canon]] |
|||
[[gan:火藥]] |
|||
[[ko:화약]] |
|||
[[hi:बारूद]] |
|||
[[hr:Barut]] |
|||
[[id:Bubuk mesiu]] |
|||
[[is:Byssupúður]] |
|||
[[it:Polvere da sparo]] |
|||
[[he:אבק שריפה]] |
|||
[[sw:Baruti]] |
|||
[[la:Pulvis pyrius]] |
|||
[[lv:Šaujampulveris]] |
|||
[[lt:Parakas]] |
|||
[[hu:Lőpor]] |
|||
[[mk:Барут]] |
|||
[[nl:Buskruit]] |
|||
[[ja:火薬]] |
|||
[[no:Krutt]] |
|||
[[nn:Krut]] |
|||
[[pl:Proch]] |
|||
[[pt:Pólvora]] |
|||
[[qu:Ratata allpa]] |
|||
[[ru:Порох]] |
|||
[[sk:Pušný prach]] |
|||
[[sl:Smodnik]] |
|||
[[sr:Барут]] |
|||
[[fi:Ruuti]] |
|||
[[sv:Krut]] |
|||
[[ta:வெடிமருந்து]] |
|||
[[th:ดินปืน]] |
|||
[[tr:Barut]] |
|||
[[uk:Порох]] |
|||
[[wuu:火药]] |
|||
[[yi:שיספולווער]] |
|||
[[zh-yue:火藥]] |
|||
[[zh:火药]] |
|||
Kasalukuyang pagbabago noong 08:04, 9 Pebrero 2024
- Tungkol ito sa isang sandatang pumuputok. Para sa kendi, tingnan ang pulburon.
Ang pulbura, na tinatawag ding "itim na pulbos" (Ingles: gunpowder, gun powder, black powder)[1] ay isang halo ng mga sustansiyang kimikal (uling, sulpura, at "asin ni Pedro"). Mabilis itong nasusunog at lumilikha ng mga gas. Dahil sa gumagamit ang mga gas na ito na mas maraming mga espasyo kaysa sa pulburang pinanggalingan nila, kaya't tumutulak silang palabas. Kapag nasa maliit na puwang ang pulbura, tutulak ang mga gas sa dingding ng espasyo, na bumubuo ng presyon. Tinutulak ang isang punglo sa ganitong paraan habang nasa loob ng isang baril, na nagiging sanhi ng paglipad o pagsibad nito palabas na may matinding kabilisan. Ngunit hindi sapat ang presyong ito upang mawasak ang bariles ng baril o ang mahabang tubong metaliko.
Pinaniniwalaan ng mga dalubhasang inimbento ng mga Tsino ang pulbura. Pumipetsa ang unang pagbanggit ng "pulbos na itim", isang anyo o uri ng pulbura, noon pang ika-13 daang taon, nang ilarawan ni Roger Bacon ang pormula para sa paggawa nito.
Mga sanggunian[baguhin | baguhin ang wikitext]
Ang lathalaing ito ay isang usbong. Makatutulong ka sa Wikipedia sa pagpapalawig nito.