Wikipedia

Pransiya: Pagkakaiba sa mga binago

Browse history interactively
← Nakaraang pagkakaibaSusunod na pagkakaiba →
Nilalaman na inalis Nilalaman na idinagdag
VisualWikitext
No edit summary
Senior Forte (usapan | ambag)
2,069 edits
mNo edit summary
(hindi ipinakita ang 36 (na) agarang pagbabago ng isang tagagamit)
Linya 1:
{{Infobox Country or territorycountry
| conventional_long_name = Republikang Pranses
|native_name = ''République Française''
| common_name = Pransiya
|conventional_long_name = Republikang Pranses
|common_name native_name = Pransiya{{Native name|fr|République française}}
|Language image_flag = PransesFlag of France (1794–1815, 1830–1974).svg
| image_coat = Arms of the French Republic.svg
|national_motto = ''[[Liberté, égalité, fraternité|Liberté, Égalité, Fraternité]]''<br />"Kalayaan, Kapantayan, Kapatiran"
| symbol_width = 75px
|national_anthem = "''[[La Marseillaise]]''"
| motto = {{lang|fr|Liberté, égalité, fraternité}}<br>"Kalayaan, Kapantayan, Kapatiran"
|image_flag = Flag of France.svg
| anthem = {{lang|fr|[[La Marseillaise]]}}<br/>"Ang Marsellesa"{{parabr}}{{center|[[File:La Marseillaise.ogg]]}}
|image_coat = Armoiries république française.svg
| image_map = {{Switcher|[[File:EU-France (orthographic projection).svg|upright=1.15|frameless]]|France on the globe centred on Europe|[[File:EU-France.svg|upright=1.15|frameless]]|[[Metropolitan France]] (European part of France) in Europe|[[File:France and its region.png|frameless]]|France and its neighbors<!--Map restored per [[WP:CONSENSUS]] in 03:24, 11 July 2023 discussion [[Talk:France#Removal of map]]-->|[[File:Territorial waters - France.svg|upright=1.15|frameless]]|Show France, its overseas territories and [[Exclusive economic zone of France|its exclusive economic zones]]|Labelled map|default=1}}
|image_map = Location France EU Europe.png
| map_caption = {{map_captionMap caption|countryprefixlocation_color='''Metropolitanong'''blue or dark green|region=sa [[EuropaEurope|kontinente ng Europa]]region_color=dark grey|subregion=the [[Unyong Europeo]]European Union|location_colorsubregion_color=dark green|unbulleted list|subregion_color=lightLocation greenof the territory of the (red)|region_color=dark[[Adélie greyLand]] |legend=(Antarctic claim; hatched)}}
|image_map2 capital = Outre-mer_en.png[[Paris]]
| coordinates = {{Coord|48|51|N|2|21|E|type:city(2,100,000)_region:FR-75C}}
|map_caption2 = <p style="margin-top:0px;margin-bottom:-2px;line-height:1em;"><span style="font-size:11px;">Territory of the [[Republikang Pranses]] in the world</span>
|capital largest_city = [[Paris]]kabisera
| languages_type = Wikang opisyal<br />{{Nobold|at pambansa}}
|latd=48 |latm=52 |latNS=N |longd=2 |longm=19.59 |longEW=E
|largest_city languages = capital[[Wikang Pranses|Pranses]]
|official_languages demonym = [[Wikang #Demograpiya|Pranses]]
| government_type = {{nowrap|[[Unitaryong]] [[republikang]]}} [[semi-presidensyal]]
|demonym = Pranses
| leader_title1 = [[Pangulo ng Pransiya|Pangulo]]
|government_type = [[Semi-presidential system|Semi-presidential]] [[Unitary state|unitary]] [[republic]]
|leader_title1 leader_name1 = [[Pangulo ngEmmanuel Pransiya|PanguloMacron]]
| leader_title2 = [[Punong Ministro ng Pransiya|Punong Ministro]]
|leader_name1 leader_name2 = [[FrançoisGabriel HollandeAttal]]
|leader_name2 legislature = [[ManuelParlamentong VallsPranses|Parlamento]]
|sovereignty_type upper_house = [[KasaysayanSenado ng Pransiya|PormasyonSenado]]
| lower_house = [[Pambansang Asembleya ng Pransiya|Pambansang Asembleya]]
|sovereignty_note =
| sovereignty_type = [[Kasaysayan ng Pransiya|Kasaysayan]]
|established_event1 = [[Prankya|Prankong Kaharian]]
| established_event1 = {{nowrap|[[Imperyong Carolingio]]}}
|established_event2 = [[Kaharian ng Pransiya]]
| established_date1 = 25 Disyembre 800
|established_event3 = [[Constitution of France|Kasalukuyang&nbsp;saligang-batas]]
| established_event2 = [[Tratado ng Verdun]]
|established_date1 = 486 (Pinag-isa ni [[Clovis I|Clovis]])
| established_date2 = 10 Agosto 843 ([[Kasunduan ng Verdun|Kasunduan&nbsp;ng&nbsp;Verdun]])
| established_event3 = [[Kaharian ng Pransiya|Kaharian]]
|established_date3 = 1958 ([[Ikalimang Republikang Pranses|Ikalimang Republika]])
|accessionEUdate established_date3 = 253 MarsoHulyo 1957987
| established_event4 = [[Sandaang Taong Digmaan]]
|EUseats = 78
| established_date4 = 24 Mayo 1337
|FR_metropole = [[Metropolitanong Pransiya|Metropolitanong&nbsp;Pransiya]]
| established_event5 = [[Himagsikang Pranses]]
|FR_IGN_area_km2 = 551695
| established_date5 = 5 Mayo 1789
|FR_IGN_area_rank = 50th
| established_event6 = [[Unang Imperyong Pranses|Unang Imperyo]]
|FR_IGN_area_magnitude = 1 E11
| established_date6 = 18 Mayo 1804
|FR_cadastre_area_magnitude = 1 E11
| established_event7 = [[Ikatlong Republika ng Pransiya|Ika-3 Republika]]
|FR_IGN_area_sq_mi = 213010
| established_date7 = 4 Setyembre 1870
|FR_cadastre_area_km2 = 543965
| established_event8 = [[Unang Imperyong Pranses|Ika-4 na Republika]]
|FR_cadastre_area_rank = 50th
| established_date8 = 27 Oktubre 1946
|FR_cadastre_area_sq_mi = 210026
| established_event9 = [[Unang Imperyong Pranses|Ika-5 Republika]]
|area_km2 = 640679
| established_date9 = 4 Oktubre 1958
|area_sq_mi = 246201 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
|area_rank area_km2 = 43rd643,801
| area_rank = 42nd <!-- Area rank should match [[List of countries and dependencies by area]] -->
|area_magnitude = 1 E11
| area_sq_mi = 248,600 <!--Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] -->
|FR_foot = <ref name=whole_territory>Whole territory of the French Republic, including all the overseas departments and [[territories]], but excluding the French territory of Terre Adélie in Antarctica where sovereignty is suspended since the signing of the [[Antarctic Treaty]] in 1959.</ref>
|FR_foot2 area_label2 = <ref[[Metropolitan name=IGN_figure>FrenchFrance]] ([[Institut Géographiquegéographique Nationalnational|National Geographic InstituteIGN]] data.</ref>)
| area_data2 = {{Cvt|551695|km2}}
|FR_foot3 = <ref name=cadastre_figure>French [[Land Register]] data, which exclude lakes, ponds and [[glacier]]s larger than 1&nbsp;km² (0.386&nbsp;sq&nbsp;mi or 247&nbsp;acres) as well as the estuaries of rivers.</ref>
|FR_foot4 area_label3 = <refMetropolitan name=whole_territoryFrance />([[Cadastre]])
| area_data3 = {{Cvt|543940.9|km2}}
|FR_foot5 = <ref name=metropolitan_France>[[Metropolitan France]] only.</ref>
| population_estimate = {{IncreaseNeutral}} 68,042,591
|FR_total_population_estimate = 64,102,140<ref>{{fr icon}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ffc/ipweb/ip1118/ip1118.html|title=Bilan démographique 2006 : un excédent naturel record|first=[[Government of France]]| last=[[INSEE]]|accessdate=2007-04-01}}</ref>
| percent_water = 0.86 (2015)
|FR_total_population_estimate_year = 1 Enero 2007 estimate
| population_estimate_year = January 2023
|FR_total_population_estimate_rank = 20th
| population_estimate_rank = 20th
|FR_metropole_population = 61,538,322<ref>{{fr icon}} {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ffc/pop_age3.htm|title=Tableau 2 - Répartition de la population totale par groupe d'âges, France métropolitaine|first=[[Government of France]]| last=[[INSEE]]|accessdate=2007-04-01}}</ref>
| population_label2 = Density
|FR_metropole_population_estimate_rank = 20th
| population_data2 = {{Pop density|67897000|643801|km2}}
|population_density_km2 = 113
| population_label3 = Metropolitan France, estimate {{As of|lc=y|January 2023}}
|population_density_sq_mi = 293 <!--Do not remove per [[WP:MOSNUM]]-->
| population_data3 = {{IncreaseNeutral}} 65,834,837
|population_density_rank = 89th
| population_density_km2 = 121
|GDP_nominal = US $2.232 trillion
| population_density_sq_mi = 313 <!-- Do not remove per [[Wikipedia:Manual of Style/Dates and numbers|WP:MOSNUM]] -->
|GDP_nominal_rank = 6th
| population_density_rank = 89th
|GDP_nominal_year = 2006
| GDP_PPP = {{Increase}} $3.868 trilyon
|GDP_nominal_per_capita = US $35,404
| GDP_PPP_year = 2023
|GDP_nominal_per_capita_rank = 18th
|GDP_PPP_year GDP_PPP_rank = 200610th
| GDP_PPP_per_capita = {{Increase}} $58,765<ref name="IMFWEO.FR"/>
|GDP_PPP = [[United States dollar|US $]]1.871 [[1000000000000 (number)|trillion]]
| GDP_PPP_per_capita_rank = 27th
|GDP_PPP_rank = 7th
| GDP_nominal = {{Increase}} $3.049 trillion<ref name="IMFWEO.FR"/>
|GDP_PPP_per_capita = US $30,100
| GDP_nominal_year = 2023
|GDP_PPP_per_capita_rank = 20th
|Gini GDP_nominal_rank = 32.77th
| GDP_nominal_per_capita = {{Increase}} $46,315<ref name="IMFWEO.FR"/>
|Gini_year = 2008
| GDP_nominal_per_capita_rank = 23th
|HDI_year = 2013
|HDI Gini = {{increase}} 029.8938 <!-- number only -->
|HDI_rank Gini_year = 20th2022
| Gini_change = increase <!-- increase/decrease/steady -->
|HDI_category = <font color="#008900">napakataas</font>
| Gini_ref = <ref name="eurogini">{{Cite web |title=Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey |url=https://ec.europa.eu/eurostat/databrowser/view/tessi190/default/table?lang=en |access-date=25 November 2023 |website=ec.europa.eu |publisher=[[Eurostat]]}}</ref>
|currency = [[Euro]]<ref>Whole of the French Republic except the overseas territories in the Pacific Ocean.</ref>, [[CFP Franc]]<ref>French overseas territories in the Pacific Ocean only.</ref><br />&nbsp;<br />
|currency_code HDI = EUR,{{spaces|4}}XPF0.903<!-- number only -->
| HDI_year = 2021 <!-- Please use the year to which the data refers, not the publication year -->
|time_zone = CET<ref name=metropolitan_France />
|utc_offset HDI_change = +1increase <!-- increase/decrease/steady -->
| HDI_ref = <ref name="UNHDR">{{Cite web |date=8 September 2022 |title=Human Development Report 2021/2022 |url=https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf |access-date=8 September 2022 |publisher=[[United Nations Development Programme]] |language=en}}</ref>
|time_zone_DST = CEST<ref name=metropolitan_France />
|utc_offset_DST HDI_rank = +228th
|drives_on currency = kanan{{Unbulleted list
| [[Euro]] ([[Euro sign|€]]) ([[ISO 4217|EUR]]){{Efn-ur|name=six|Whole of the except the overseas territories in the Pacific Ocean}}
|calling_code = +33
| [[CFP franc]] (XPF){{Efn-ur|name=seven|French overseas territories in the Pacific Ocean only}}
|calling_code_note =<ref>The overseas regions and collectivities form part of the [[French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594, [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre et Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687, [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681</ref>
|ISO_3166-1_alpha2 =
|ISO_3166-1_alpha3 = FRA
|ISO_3166-1_numeric =
|sport_code = FRA
|vehicle_code = F
|cctld = [[.fr]]<ref>In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the [[European Union]].</ref>
}}
| time_zone = [[Central European Time]]
Ang '''Republikang Pranses''' o '''Pransiya''', ay isang bansa sa [[Europa]] na bahagi ng [[Unyong Europeo]] (UE). Isa ito sa mga pinakaISi pinoy ay isang gwapong nilalangsa hilaga at kanluran ng [[Karagatang Atlantiko]], at sa silangan ng [[Belhika]], [[Luxembourg]], [[Alemanya]], [[Suwisa]], at [[Italya]]. AT YAYAMAN KA SA IWON! KAYA MAG IWON KANA![[Talaksan:France radar.jpg|thumb|left]]
| utc_offset = +1
| utc_offset_DST = +2
| time_zone_DST = [[Central European Summer Time]]{{Efn-ur|name=eight|Daylight saving time is observed in metropolitan France and [[Saint Pierre and Miquelon]] only.}}
| DST_note = Note: Various other time zones are observed in overseas France.{{Efn-ur|name=nine|Time zones across the span from UTC−10 ([[French Polynesia]]) to UTC+12 ([[Wallis and Futuna]])}}<br /> Although France is in the [[Coordinated Universal Time|UTC]] (Z) ([[Western European Time]]) zone, [[UTC+01:00]] ([[Central European Time]]) was enforced as the standard time since 25 February 1940, upon [[German military administration in occupied France during World War II|German occupation in WW2]], with a +0:50:39 offset (and +1:50:39 during [[Daylight saving time|DST]]) from Paris [[Local mean time|LMT]] (UTC+0:09:21).
| date_format = dd/mm/yyyy ([[Anno Domini|AD]])
| drives_on = kanan
| calling_code = [[Telephone numbers in France|+33]]{{Efn-ur|name=eleven|The overseas regions and collectivities form part of the [[Telephone numbers in France|French telephone numbering plan]], but have their own country calling codes: [[Guadeloupe]] +590; [[Martinique]] +596; [[French Guiana]] +594; [[Réunion]] and [[Mayotte]] +262; [[Saint Pierre and Miquelon]] +508. The overseas territories are not part of the French telephone numbering plan; their country calling codes are: [[New Caledonia]] +687; [[French Polynesia]] +689; [[Wallis and Futuna]] +681.}}
| cctld = [[.fr]]{{Efn-ur|name=ten|In addition to [[.fr]], several other Internet TLDs are used in French overseas ''départements'' and territories: [[.re]], [[.mq]], [[.gp]], [[.tf]], [[.nc]], [[.pf]], [[.wf]], [[.pm]], [[.gf]] and [[.yt]]. France also uses [[.eu]], shared with other members of the European Union. The [[.cat]] domain is used in [[Catalan Countries|Catalan-speaking territories]].}}
| footnotes = Source gives area of metropolitan France as 551,500 km<sup>2</sup> (212,900 sq mi) and lists overseas regions separately, whose areas sum to 89,179 km<sup>2</sup> (34,432 sq mi). Adding these give the total shown here for the entire French Republic. [[The World Factbook]] reports the total as 643,801 km<sup>2</sup> (248,573 sq mi).
| flag_p1 = Flag of France (1794–1815, 1830–1974, 2020–present).svg
}}
Ang '''Pransiya''' ({{lang-fr|France}}), opisyal na '''Republikang Pranses''', ay bansa na pangunahing matatagpuan sa [[Kanlurang Europa]]. Pinapaligiran ito ng [[Belhika]] at [[Luksemburgo]] sa hilaga, [[Alemanya]] sa hilagang-silangan, [[Bambang ng Inglatera]] sa hilagang-kanluran, [[Suwisa]] sa silangan, [[Karagatang Atlantiko]] sa kanluran, [[Espanya]] at [[Andorra]] sa timog-kanluran, [[Italya]] at [[Monaco]] sa timog-silangan, at [[Dagat Mediteraneo]] sa timog. Sumasaklaw ito ng lawak na 643,801 km<sup>2</sup> at tinatahanan ng mahigit 68.4 milyong mamamayan. Ang kabisera at pinakamalaking lungsod nito ay [[Paris]].
 
Ito ay pinaliligiran sa timog ng [[Espanya]], [[Andorra]], [[Monaco]] at [[Dagat Mediterraneo]], sa hilaga at kanluran ng [[Karagatang Atlantiko]], at sa silangan ng [[Belhika]], [[Luxembourg]], [[Alemanya]], [[Suwisa]], at [[Italya]].
[[Talaksan:France radar.jpg|thumb|left]]
 
== Pangalan ==
Ang pangalang ''Pransiya'' ay hinango sa salitang [[Latin]] na ''Francia'', na ang ibig sabihin ay "Lupain ng mga Prangko". Maraming mga teorya ang nagsasabi ng pinagmulan ng pangalan ng mga Prangko.
Jasper Alfaro po for president!
зЧХП
 
== Pamahalaan ==
Ang Republikang Pranses ay isang [[estadong unitaryo|unitaryong]] [[sistemang semi-pampanguluhan|semi-pampanguluhan]] na [[republika]] na may matibay na tradisyong [[demokratiko]]. Ang [[Saligang Batas ng Pransiya|konstitusyon]] ng Ikalimang Republka ay inaprubahan ng isang [[reperendum]] noong 28 Setyembre 1958. Ito ang lalong nagpatibay sa autoridad ng tagapagpaganap sa relasyon nito sa tagapagbatas. Ang sangay tagapagpaganap ay may dalawang pinuno: ang [[Pangulo ng Republikang Pranses|Pangulo ng Republika]], na Pinuno ng Estado at direktang inihahalal ng mga mamamayan para sa limang-taong panunungkulan (dating pitong taon), at ang Pinuno ng Pamahalaan, na pinamumunuan ng itinalagang [[Punong Ministro ng Pransiya|Punong Ministro]].
SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!SNOOPY PO AKO!!
 
== SNOOPYPagkakahating BIEN!Pampangasiwaan ==
[[Talaksan:France departements regions narrow.jpg|thumb|left|370px|Ang 22 [[mga rehiyon ng Pransiya|rehiyon]] at 96 na [[Mga departamento ng Pransiya|departamento]] ng [[metropolitanong Pransiya]] na kinabibilangan ng [[Corsica]] (''Corse'', ibabang kanan). Ang Paris ay pinalaki rin. (Nasa loob gawing kaliwa)]]
 
Ang Pransiya ay nahahati sa 27 [[mga rehiyon ng Pransiya|rehiyong pampangasiwaan]], 22 ay nasa metropolitanong Pransiya (21 ay nasa kontinental na bahagi ng metropolitanong Pransiya); ang isa ay ang teritoryong kolektibo ng [[Corsica]], at ang lima ay mga [[dayuhang rehiyon]]. Ang mga rehiyon ay nahahati sa 101 mga [[Mga departamento ng Pransiya|departamento]] na may bilang (pangunahing naka-alpabeto). Ang mga bilang ay gamit sa mga kodigong postal at mga bilang ng mga plaka ng sasakyan.
 
== IWON Panitikan==
Ang panitikang Pranses ay ang [[panitikan]] ng [[Pransiya]] o, sa pangkalahatan, ang panitikang nakasulat sa [[wikang Pranses]], partikular na ng mga mamamayan ng Pransiya, kahit na ang manunulat ay hindi nagmula sa Pransiya. Maaari rin itong tumukoy sa panitikan isinulat ng mga taong naninirahan sa Pransiya na nagsasalita ng tradisyunal na mga wika ng Pransiya kahit na hindi wikang Pranses. May mga bansa ding bukod sa Pransiya na nagsasalita ng Pranses. Kabilang sa mga bansang ito ang [[Belhika]], [[Suwesya]], [[Canada]], [[Senegal]], [[Alherya]], [[Moroko]], at iba pa. Ang panitikang ganito, na isinulat ng mga mamamayan ng mga nabanggit na mga bansa ay tinaguriang [[panitikang Prankopono]]. Magmula noong 2006, ang mga manunulat ng Pranses ay nagawaran ng mas maraming mga Premyong Nobel sa Panitikan kaysa mga nobelista, mga makata, at mga tagapagsanaysay ng iba bang mga bansa. Ang Pransiya mismo ay nakahanay bilang una sa talaan ng mga [[Premyong Nobel sa panitikan]] ayon sa bansa.
* [[Kasaysayan ng Pransiya]]
 
== Silipin din ==
* [[Unyong Europeo]]
* [[Talaan ng mga lungsod sa France]]
 
== TalasanggunianMga sanggunian ==
{{reflist}}
 
Kinuha sa "https://tl.wikipedia.org/wiki/Pransiya"