ข้ามไปเนื้อหา

กรมส่งเสริมสหกรณ์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กรมส่งเสริมสหกรณ์
Cooperative Promotion Department
ตราสัญลักษณ์ของกรม
ภาพรวมกรม
ก่อตั้ง1 กันยายน พ.ศ. 2458; 109 ปีก่อน (2458-09-01)
กรมก่อนหน้า
  • แผนกสหกรณ์ กรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์
  • กรมสหกรณ์ กระทรวงพาณิชย์
  • กระทรวงการสหกรณ์
  • กระทรวงสหกรณ์
  • กรมสหกรณ์ที่ดิน
  • กรมสหกรณ์พาณิชย์และธนกิจ
ประเภทส่วนราชการ
เขตอำนาจทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่เลขที่ 12 ถนนกรุงเกษม แขวงวัดสามพระยา เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
บุคลากร5,027 คน (พ.ศ. 2566)[1]
งบประมาณต่อปี2,798,363,500 บาท
(พ.ศ. 2568)[2]
ฝ่ายบริหารกรม
  • วิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์, อธิบดี
  • นิรันดร์ มูลธิดา, รองอธิบดี
  • ประวัติ แดงบรรจง, รองอธิบดี
  • สันทาน สีสา, รองอธิบดี
  • ว่าง, รองอธิบดี
ต้นสังกัดกรมกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
เว็บไซต์เว็บไซต์ของกรม

กรมส่งเสริมสหกรณ์ (อังกฤษ: Cooperative Promotion Department) เป็นส่วนราชการระดับกรม สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ มีหน้าที่ส่งเสริมและพัฒนาการสหกรณ์ภายในประเทศ

ประวัติ

[แก้]

แรกเริ่มหน่วยราชการที่รับผิดชอบด้านสหกรณ์เริ่มจากเป็นแผนกหนึ่งในกรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์ กระทรวงพระคลังมหาสมบัติเมื่อวันที่ 1 กันยายน พ.ศ. 2458 ต่อมากรมพาณิชย์และสถิติพยากรณ์ได้ยกฐานะขึ้นเป็นกระทรวงพาณิชย์ ใน พ.ศ. 2463 แผนกสหกรณ์จึงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น กรมสหกรณ์

พ.ศ. 2495 ในสมัยจอมพล แปลก พิบูลสงคราม ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี ได้ยกฐานะกรมสหกรณ์เป็นกระทรวงการสหกรณ์[3] จนถึงปี พ.ศ. 2506 จึงได้ถูกยุบกระทรวงการสหกรณ์ลง และโอนงานทั้งหมดไปเป็นของกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติที่ตั้งขึ้นใหม่ โดยให้แยกส่วนราชการสหกรณ์ออกมาโดยจัดให้มีกรมสหกรณ์ที่ดิน กรมสหกรณ์พาณิชย์และธนกิจ และกรมตรวจบัญชีสหกรณ์

จนกระทั่งถึงปี พ.ศ. 2515 ได้มีการยกเลิกกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติลง และได้ตั้งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ขึ้นจึงได้โอนอำนาจหน้าที่ในส่วนที่เกี่ยวกับการส่งเสริมการสหกรณ์ กรมสหกรณ์ที่ดิน กรมสหกรณ์พาณิชย์และธนกิจ เป็นกรมส่งเสริมสหกรณ์ สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ โดยมี พันเอกสุรินทร์ ชลประเสริฐ ดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์และนายทะเบียนสหกรณ์เป็นคนแรก[4]

วันสหกรณ์แห่งชาติ

[แก้]

วันสหกรณ์แห่งชาติ ตรงกับวันที่ 26 กุมภาพันธ์ ของทุกปี สืบเนื่องมาจากสหกรณ์ในประเทศต่าง ๆ เจริญก้าวหน้าส่งผลดีในการพัฒนาประเทศ สำหรับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2458 นโยบายแห่งรัฐ เห็นสมควรนำวิธีการสหกรณ์ เข้ามาช่วยพัฒนาประเทศให้ประชาชนได้หลุดพ้นจากความยากจน โดยเฉพาะเกษตรกร พระราชวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ารัชนีแจ่มจรัส กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ พระบิดาแห่งการสหกรณ์ไทย ได้ทรงส่งเสริมให้ก่อตั้งสหกรณ์แห่งแรกคือ สหกรณ์วัดจันทร์ ไม่จำกัดสินใช้ ณ ตำบลวัดจันทร์ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก และทรงเป็นนายทะเบียนสหกรณ์ (พระองค์แรก) รับจดทะเบียนเป็นสหกรณ์แห่งแรก เมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2459 ตามรูปแบบสหกรณ์ เครดิตแบบไรฟ์ไฟเซน ที่ได้รับความสำเร็จ มาแล้วใน อินเดีย และพม่า ซึ่งทั้งสองประเทศได้ส่งคนไปศึกษาจากประเทศเยอรมนี และเมื่อวันที่ 9 ตุลาคมพ.ศ. 2527 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติกำหนดให้วันที่ 26 กุมภาพันธ์ ของทุกปี เป็น "วันสหกรณ์แห่งชาติ "

การแบ่งส่วนราชการ

[แก้]

กฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมส่งเสริมสหกรณ์กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ พ.ศ. 2557 ให้แบ่งส่วนราชการกรมส่งเสริมสหกรณ์ ดังต่อไปนี้[5]

  • สำนักงานเลขานุการกรม
  • กองการเจ้าหน้าที่
  • กองคลัง
  • กองแผนงาน
  • กองพัฒนาระบบสนับสนุนการสหกรณ์
  • กองพัฒนาสหกรณ์ด้านการเงินและร้านค้า
  • กองพัฒนาสหกรณ์ภาคการเกษตรและกลุ่มเกษตรกร
  • ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
  • สำนักงานส่งเสริมสหกรณ์กรุงเทพมหานคร พื้นที่ 1
  • สำนักงานส่งเสริมสหกรณ์กรุงเทพมหานคร พื้นที่ 2
  • สำนักพัฒนาและถ่ายทอดเทคโนโลยีการสหกรณ์

หน่วยงานในภูมิภาค

[แก้]

กรมส่งเสริมสหกรณ์ มีหน่วยงานส่วนภูมิภาคตั้งอยู่ในทุกจังหวัด คือ สำนักงานสหกรณ์จังหวัด มีหน้าที่เป็นผู้แทนของกรมส่งเสริมสหกรณ์ ประกอบด้วย 18 เขต ดังนี้[6]

ประเภทของสหกรณ์

[แก้]

ในประเทศไทย มีสหกรณ์ 7 ประเภท ได้แก่[7]

  1. สหกรณ์การเกษตร
  2. สหกรณ์ประมง
  3. สหกรณ์นิคม
  4. สหกรณ์ร้านค้า
  5. สหกรณ์บริการ
  6. สหกรณ์ออมทรัพย์
  7. สหกรณ์เครดิตยูเนี่ยน

รายนามอธิบดี [8]

[แก้]
รายนาม วาระการดำรงตำแหน่ง
1. พ.อ. สุรินทร์ ชลประเสริฐ 2515-2520
2. นาย อดุลย์ นิยมวิภาต 2520-2522
1. พ.อ. สุรินทร์ ชลประเสริฐ 2522-2526
3. นาย เชิญ บำรุงวงศ์ 2526-2530
4. นาย ทรงยศ นาคชำนาญ 2530-2532
5. นาย เสงี่ยม มาหมื่นไวย 2532-2536
6. นาย อวยผล กนกวิจิตร 2536-2538
7. นางสาว พีรรัตน์ อังกุรรัต 2538-2540
8. นาย วัลลภ วิทยประพัฒน์ 2540-2541
9. นาย บุญมี จันทรวงศ์ 2541-2544
10. นาย ชวาลวุฑฒ ไชยนุวัติ 2544-2545
9. นาย บุญมี จันทรวงศ์ 2545-2549
11. นางสาว สุพัตรา ธนเสนีวัฒน์ 2549-2552
12. นาย ศุภชัย บานพับทอง 2552
13. นาย ฉกรรจ์ แสงรักษาวงศ์ 2552-2553
14. นาย สมชัย ชาญณรงค์กุล 2553-2556
15. ดร. จุมพล สงวนสิน 2556-2557
16. นาย โอภาส กลั่นบุศย์ 2557-2558
17. ดร. วิณะโรจน์ ทรัพย์ส่งสุข 2558-2560
18. นาย พิเชษฐ์ วิริยะพาหะ 2560-2563
19.​ นาย​ คมสัน​ จำรูญพงษ์​ 2563-2564
20.​ นาย​ วิศิษฐ์ ศรีสุวรรณ์ 2564-ปัจจุบัน

อ้างอิง

[แก้]
  1. รายงานประจำปี 2566 กรมส่งเสริมสหกรณ์
  2. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๖๘, เล่ม ๑๔๑ ตอนที่ ๕๙ ก หน้า ๔๘, ๓๐ กันยายน ๒๕๖๗
  3. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง กำหนดภาพเครื่องหมายราชการ ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายราชการ พุทธศักราช 2482 (ฉบับที่ 31) ตอนที่ 56 เล่ม 69 วันที่ 16 กันยายน 2495 (soc.go.th)
  4. "ประวัติกรมส่งเสริมสหกรณ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 2010-09-29.
  5. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2557/A/088/84.PDF
  6. สหกรณ์จังหวัด
  7. "ประเภทของสหกรณ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-11-18. สืบค้นเมื่อ 2013-10-29.
  8. https://www.cpd.go.th/cpdth2560/index.php/about-cpd/person-cpd/history-director เก็บถาวร 2020-06-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ทำเนียบอธิบดีกรมส่งเสริมสหกรณ์

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]