เกลาดีโอส ปโตเลไมโอส

ทอเลมี
ทอเลมี, ในชุดสไตล์เยอรมัน บนหน้าปกหนังสือในศตวรรษที่ 16
เกิด	ราว ค.ศ. 85
เสียชีวิต	ราว ค.ศ. 168
สัญชาติ	กรีก-โรมัน
ชื่ออื่น	คลอเดียส ทอเลเมอุส
อาชีพ	นักดาราศาสตร์ นักภูมิศาสตร์
ยุคสมัย	คริสต์ศตวรรษที่ 1-2
ผลงานเด่น	“อัลมาเจสต์” และ “ภูมิศาสตร์”
ตำแหน่ง	นักภูมิศาสตร์
หมวดหมู่:นักดาราศาสตร์ชาวกรีก

ดูชื่อหรือความหมายอื่นๆ ได้ที่ ทอเลมี (ชื่อ)

คลอเดียส ทอเลเมอุส (กรีก: Κλαύδιος Πτολεμαῖος;) รู้จักในชื่อภาษาอังกฤษว่า ทอเลมี (อังกฤษ: Ptolemy) หรือที่คนไทยเรียกกันว่า ปโตเลมี เป็นนักภูมิศาสตร์ นักดาราศาสตร์ และนักโหราศาสตร์ชาวกรีกโบราณ คาดว่ามีชีวิตและทำงานอยู่ในเมืองอเล็กซานเดรีย ประเทศอียิปต์

ทอเลมีเป็นผู้แต่งตำราที่สำคัญหลายเล่ม ที่ถือว่าเป็นคัมภีร์ทางวิชาการ ในจำนวนนี้ มีสองเล่มที่ได้ใช้สืบต่อไปในวิทยาการของอาหรับและยุโรป เล่มแรกคือคัมภีร์ดาราศาสตร์ในชื่อว่า The Mathematical Compilation (กรีก: Μαθηματική Σύνταξις ซึ่งภายหลังถูกเปลี่ยนชื่อเป็น The Greatest Compilation (กรีก: Η Μεγάλη Σύνταξις ชาวอาหรับได้แปลหนังสือเล่มนี้ และให้ชื่อใหม่เป็นภาษาอารบิกว่า "al-majisti" ซึ่งภายหลังจากนั้นถูกแปลเป็นภาษาละตินว่า อัลมาเจสต์ (Almagest)

อัลมาเจสต์เป็นหนังสือเกี่ยวกับเรื่องการเคลื่อนที่ของดาวเคราะห์ ด้วยหลักการทางคณิตศาสตร์ว่า: โลกมีลักษณะเป็นทรงกลม เป็นศูนย์กลางของจักรวาล และหยุดนิ่งไม่มีการเคลื่อนไหว; โดยทฤษฎีนี้ได้รับการยอมรับยาวนานถึง 1,400 กว่าปี จนกระทั่งสมัยของ นิโคเลาส์ โคเปอร์นิคัส

ตำราอีกเล่มหนึ่งคือ "ภูมิศาสตร์" ซึ่งเกี่ยวกับความรู้ด้านภูมิศาสตร์ในโลกยุคกรีก-โรมัน อย่างละเอียด