ผลต่างระหว่างรุ่นของ "ระบบสองสภา"

เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม

ในบรรทัด

รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 19:57, 25 กรกฎาคม 2566

ระบบสองสภา (อังกฤษ: bicameralism -bi + Latin camera หรือ chamber) เป็นระบบการปกครองที่มีองค์นิติบัญญัติสององค์ หรือมีรัฐสภาสองสภา ดังนั้น ระบบสองสภา หรือ สององค์นิติบัญญัติจึงประกอบด้วย 2 องค์ประชุม คือ สภาสูง และสภาล่าง ระบบสองสภานับเป็นหัวใจสำคัญของรูปแบบคลาสสิกของรัฐบาลผสม องค์นิติบัญญัติแบบสองสภาจึงจำเป็นต้องมีเสียงข้างมากในการผ่านกฎหมาย

ทฤษฎีของระบบสองสภา

ถึงแม้ว่าแนวคิดพื้นฐานของระบบสองสภาสามารถสืบย้อนไปได้ถึงทฤษฎีที่มีมาตั้งแต่สมัยซูเมอร์โบราณ และต่อมาถึงกรีกโบราณ อินเดียโบราณและโรม แต่สถาบันที่เป็นรูปเป็นร่างของระบบสองสภาปรากฏเห็นได้ชัดเจนในยุโรปยุคกลางซึ่งได้โยงให้เห็นความสัมพันธ์ที่ที่มีองค์อาณาจักรแตกต่างกัน เช่น สภาหนึ่งเป็นผู้แทนของอภิชนาธิปไตย (aristocracy) และอีกสภาหนึ่งเป็นผู้แทนสามัญชน

ประเภทของระบบสองสภา

ระบอบสหพันธรัฐ

สหพันธรัฐ (อังกฤษ: Federation) คือการรวมกันของรัฐมากกว่า 2 รัฐขึ้นไป มีรัฐบาล 2 ระดับ คือรัฐบาลของแต่ละรัฐ เรียกว่า รัฐบาลท้องถิ่น และรัฐบาลกลาง คือ รัฐบาลที่รัฐตกลงมอบอำนาจไปส่วนหนึ่งตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ

รูปแบบของรัฐบาลหรือโครงสร้างรัฐธรรมนูญของสหพันธรัฐนั้นมีรากฐานมาจากแนวคิดระบอบสหพันธรัฐ (Federalism) ซึ่งจัดว่าเป็นแนวคิดต่างขั้วโดยสิ้นเชิงกับอีกระบอบหนึ่ง คือการปกครองแบบรัฐเดียว

สหพันธรัฐนั้นอาจประกอบไปด้วยประชาชนที่มีหลากหลายเชื้อชาติ หรืออาจมีพื้นที่ขนาดใหญ่ (แปดในสิบของประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก ล้วนเป็นสาธารณรัฐ) แต่องค์ประกอบเหล่านั้นไม่ใช่ส่วนสำคัญ อย่างไรก็ดี ส่วนใหญ่แล้ว สหพันธรัฐนั้นเกิดขึ้นจากข้อตกลงระหว่างรัฐอธิปไตยที่มีมาก่อนแล้ว องค์กรระหว่างประเทศสำหรับกลุ่มประเทศสหพันธรัฐคือ องค์ประชุมกลุ่มประเทศสหพันธรัฐ (Forum of Federations) ถูกจัดตั้งขึ้นและมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงออตตาวา รัฐออนตาริโอ ประเทศแคนาดา ซึ่งมีจุดประสงค์ในการแบ่งปันแนวคิดและแนวปฏิบัติในการจัดการระบบรัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่น ปัจจุบันมีประเทศสมาชิกทั้งหมด 9 ประเทศ

ระบอบอภิชนาธิปไตย

อภิชนาธิปไตย มาจากศัพท์ภาษากรีกโบราณว่า aristocracy ซึ่งหมายถึง รัฐบาลที่ "ปกครองโดยคนที่ดีที่สุด" คำจำกัดความนี้เป็นคำจำกัดความอันดับแรกในพจนานุกรมส่วนมาก ศัพท์ว่า aristocracy มาจากคำสองคำ ได้แก่ "aristos" หมายถึง "ดีที่สุด" และ "kratein" หมายถึง "การปกครอง" อภิชนาธิปไตยมักจะมีลักษณะใกล้เคียงเศรษฐยาธิปไตย หรือคือการปกครองโดยคนส่วนน้อยที่มีฐานะสูงกว่าคนทั่วไป ถือเป็นกลุ่มขุนนาง ผู้ดี กลุ่มเศรษฐี เป็นต้น ตัวอย่างของการปกครองเช่นนี้คือ ยุคโชกุนของญี่ปุ่น

ระบอบเอกรัฐ

ระบอบต่ำกว่ารัฐ (Subnational entities)

การปฏิรูปการเมืองอาหรับ

ตัวอย่าง

ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสองสภา

ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสภาเดี่ยว และมีคณะที่ปรึกษาด้วย

ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสภาเดี่ยว

ประเทศที่ไม่มีสภานิติบัญญัติ

ไม่มีข้อมูล

ดูเพิ่ม

ระบบสภาเดี่ยว
ระบบสามสภา
ระบบสี่สภา
รายชื่อองค์การนิติบัญญัติแห่งชาติของชาติต่างๆ (List of national legislatures)

บทความเกี่ยวกับการเมือง การปกครองนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

@@ บรรทัด 1: / บรรทัด 1: @@
-{{สั้นมาก}}
+{{ลิงก์ไปภาษาอื่น}}
-[[ภาพ:Unibicameral_Map.png|300px|thumb|{{legend|#38b4d8|ประเทศที่ใช้ระบบสภาคู่}}{{legend|#f09c30|ประเทศที่ใช้ระบบสภาเดี่ยว}}{{legend|#a0989f|ประเทศที่ไม่มีรัฐสภา}}]]
-'''ระบบสภาคู่''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: ''bicameralism'') เป็นระบบการปกครองที่มี[[รัฐสภา]]สองสภา ประกอบด้วย[[สภาสูง]]และ[[สภาล่าง]]
+'''ระบบสองสภา''' ([[ภาษาอังกฤษ|อังกฤษ]]: ''bicameralism'' -bi + Latin ''camera'' หรือ chamber) เป็นระบบการปกครองที่มีองค์นิติบัญญัติสององค์ หรือมี[[รัฐสภา]]สองสภา ดังนั้น ระบบสองสภา หรือ สององค์นิติบัญญัติจึงประกอบด้วย 2 องค์ประชุม คือ [[สภาสูง]] และ[[สภาล่าง]] ระบบสองสภานับเป็นหัวใจสำคัญของรูปแบบคลาสสิกของรัฐบาลผสม องค์นิติบัญญัติแบบสองสภาจึงจำเป็นต้องมีเสียงข้างมากในการผ่านกฎหมาย
+== ทฤษฎีของระบบสองสภา ==
+[[ไฟล์:Capitol Building Full View.jpg|thumb|280px|right|ระบบสองสภานิติบัญญัติของสหรัฐฯ อยู่ในตึกรัฐสภาทั้งคู่ โดยมีสองปีก ปีกด้านเหนือคือวุฒิสภา ส่วนปีกด้านใต้คือสภาผู้แทนราษฎร]]
+ถึงแม้ว่าแนวคิดพื้นฐานของระบบสองสภาสามารถสืบย้อนไปได้ถึงทฤษฎีที่มีมาตั้งแต่สมัยซูเมอร์โบราณ และต่อมาถึงกรีกโบราณ อินเดียโบราณและโรม แต่สถาบันที่เป็นรูปเป็นร่างของระบบสองสภาปรากฏเห็นได้ชัดเจนในยุโรปยุคกลางซึ่งได้โยงให้เห็นความสัมพันธ์ที่ที่มีองค์อาณาจักรแตกต่างกัน เช่น สภาหนึ่งเป็นผู้แทนของอภิชนาธิปไตย (aristocracy) และอีกสภาหนึ่งเป็นผู้แทนสามัญชน
+== ประเภทของระบบสองสภา ==
+=== ระบอบสหพันธรัฐ ===
+สหพันธรัฐ (อังกฤษ: Federation) คือการรวมกันของรัฐมากกว่า 2 รัฐขึ้นไป มีรัฐบาล 2 ระดับ คือรัฐบาลของแต่ละรัฐ เรียกว่า รัฐบาลท้องถิ่น และรัฐบาลกลาง คือ รัฐบาลที่รัฐตกลงมอบอำนาจไปส่วนหนึ่งตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ
+รูปแบบของรัฐบาลหรือโครงสร้างรัฐธรรมนูญของสหพันธรัฐนั้นมีรากฐานมาจากแนวคิดระบอบสหพันธรัฐ (Federalism) ซึ่งจัดว่าเป็นแนวคิดต่างขั้วโดยสิ้นเชิงกับอีกระบอบหนึ่ง คือการปกครองแบบรัฐเดียว
+สหพันธรัฐนั้นอาจประกอบไปด้วยประชาชนที่มีหลากหลายเชื้อชาติ หรืออาจมีพื้นที่ขนาดใหญ่ (แปดในสิบของประเทศที่ใหญ่ที่สุดในโลก ล้วนเป็นสาธารณรัฐ) แต่องค์ประกอบเหล่านั้นไม่ใช่ส่วนสำคัญ อย่างไรก็ดี ส่วนใหญ่แล้ว สหพันธรัฐนั้นเกิดขึ้นจากข้อตกลงระหว่างรัฐอธิปไตยที่มีมาก่อนแล้ว องค์กรระหว่างประเทศสำหรับกลุ่มประเทศสหพันธรัฐคือ องค์ประชุมกลุ่มประเทศสหพันธรัฐ (Forum of Federations) ถูกจัดตั้งขึ้นและมีสำนักงานใหญ่อยู่ที่กรุงออตตาวา รัฐออนตาริโอ ประเทศแคนาดา ซึ่งมีจุดประสงค์ในการแบ่งปันแนวคิดและแนวปฏิบัติในการจัดการระบบรัฐบาลกลางและรัฐบาลท้องถิ่น ปัจจุบันมีประเทศสมาชิกทั้งหมด 9 ประเทศ
+=== ระบอบอภิชนาธิปไตย ===
+อภิชนาธิปไตย มาจากศัพท์ภาษากรีกโบราณว่า aristocracy ซึ่งหมายถึง รัฐบาลที่ "ปกครองโดยคนที่ดีที่สุด" คำจำกัดความนี้เป็นคำจำกัดความอันดับแรกในพจนานุกรมส่วนมาก ศัพท์ว่า aristocracy มาจากคำสองคำ ได้แก่ "aristos" หมายถึง "ดีที่สุด" และ "kratein" หมายถึง "การปกครอง" อภิชนาธิปไตยมักจะมีลักษณะใกล้เคียงเศรษฐยาธิปไตย หรือคือการปกครองโดยคนส่วนน้อยที่มีฐานะสูงกว่าคนทั่วไป ถือเป็นกลุ่มขุนนาง ผู้ดี กลุ่มเศรษฐี เป็นต้น ตัวอย่างของการปกครองเช่นนี้คือ ยุคโชกุนของญี่ปุ่น
+=== ระบอบเอกรัฐ ===
+=== ระบอบต่ำกว่ารัฐ (Subnational entities) ===
+=== การปฏิรูปการเมืองอาหรับ ===
+== ตัวอย่าง ==
+[[ไฟล์:Unibicameral Map.svg|600px|center]]
+{{legend|#38b4d8|ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสองสภา}}
+{{legend|#b0e947|ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสภาเดี่ยว และมีคณะที่ปรึกษาด้วย}}
+{{legend|#f09c30|ประเทศที่มีสภานิติบัญญัติระบบสภาเดี่ยว}}
+{{legend|#303030|ประเทศที่ไม่มีสภานิติบัญญัติ}}
+{{legend|#a0989f|ไม่มีข้อมูล}}
 == ดูเพิ่ม ==
 * [[ระบบสภาเดี่ยว]]
 * [[ระบบสามสภา]]
+* [[ระบบสี่สภา]]
+* รายชื่อองค์การนิติบัญญัติแห่งชาติของชาติต่างๆ ([[:en:List of national legislatures|List of national legislatures]])
-[[หมวดหมู่:รัฐสภา]]
+[[หมวดหมู่:รัฐบาล]]
+[[หมวดหมู่:เสรีนิยม]]
+[[หมวดหมู่:สภานิติบัญญัติ]]
 {{โครงการเมือง}}
-[[ca:Bicameralitat]]
-[[da:Tokammersystem]]
-[[de:Zweikammersystem]]
-[[en:Bicameralism]]
-[[es:Bicameralidad]]
-[[fr:Bicamérisme]]
-[[ko:양원제]]
-[[id:Sistem dua kamar]]
-[[it:Bicameralismo]]
-[[lb:Zweekummersystem]]
-[[ms:Dwidewan]]
-[[nl:Tweekamersysteem]]
-[[ja:両院制]]
-[[pl:Bikameralizm]]
-[[pt:Bicameralismo]]
-[[ru:Бикамерализм]]
-[[sv:Tvåkammarparlament]]
-[[zh:兩院制]]