ฌากอแบ็ง

สมาคมเพื่อนรัฐธรรมนูญ (ฝรั่งเศส: Société des amis de la Constitution) หรือหลังเปลี่ยนชื่อในปี ค.ศ. 1792 เป็น สมาคมฌากอแบ็ง เพื่อนของเสรีภาพและความเสมอภาค (ฝรั่งเศส: Société des Jacobins, amis de la liberté et de l'égalité) หรือเรียกอย่างง่ายว่า สโมสรฌากอแบ็ง (ฝรั่งเศส: Club des Jacobins) เป็นสโมสรทางการเมืองที่ทรงอิทธิพลที่สุดในช่วงการปฏิวัติฝรั่งเศส ก่อตั้งในช่วงการประชุมสภาฐานันดร ค.ศ. 1789 จากการรวมกลุ่มของพวกผู้แทนจากดัชชีเบรอตาญอันเป็นพวกต่อต้านระบอบกษัตริย์ เริ่มแรกมีสมาชิกไม่กี่คนและเป็นการรวมตัวอย่างลับ ๆ ก่อนที่ต่อมาได้พัฒนากลายเป็นขบวนการระดับชาติที่เคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องให้จัดตั้งสาธารณรัฐซึ่งมีสมาชิกมากกว่าครึ่งล้านคน

สโมสรฌากอแบ็ง

ฝรั่งเศส: Club des Jacobins
ตราของสโมสรฌากอแบ็ง (1792–1794)
คําขวัญ	"อยู่อย่างเสรีหรือไม่ก็ตาย" (ฝรั่งเศส: Vivre libre ou mourir)
ถัดไป	สโมสรป็องเตอง
ก่อตั้ง	ค.ศ. 1789
ก่อตั้งที่	พระราชวังแวร์ซาย กรุงปารีส
วัตถุประสงค์	1789–1791: ล้มล้างระบอบเก่าและสถาปนาระบอบรัฐสภาภายใต้รัฐธรรมนูญบนหลักการแยกใช้อำนาจ 1791–1795: สถาปนาสาธารณรัฐและควบรวมอำนาจไว้ยังที่ประชุมใหญ่แห่งชาติ เริ่มต้นสมัยแห่งความน่าสะพรึงกลัว
สํานักงานใหญ่	กรุงปารีส
ภูมิภาค	ฝรั่งเศส
สมาชิก (ค.ศ. 1793)	ราว 500,000 คน
ภาษาทางการ	ฝรั่งเศส
บุคลากรหลัก	ฌัก ปีแยร์ บรีโซ, มักซีมีเลียง รอแบ็สปีแยร์, ฌ็อง-ปอล มารา, กามีย์ เดมูแล็ง, ฌอร์ฌ ด็องตง, ปอล บารัส, หลุยส์ อ็องตวน เดอ แซ็ง-ฌุสต์
หน่วยงานในกํากับ	หนังสือพิมพ์: L'Ami du peuple Le Vieux Cordelier

การประชุมใหญ่สโมสรฌากอแบ็งในปีค.ศ. 1791

อย่างไรก็ตาม หลังฝ่ายปฏิวัติยึดอำนาจจากกษัตริย์ได้แล้ว สโมสรฌากอแบ็งแตกเป็นสองขั้ว ฝ่ายแรกคือขั้วลามงตาญ (La Montagne) ซึ่งต้องการถอนรากถอนโคนระบอบกษัตริย์ อีกฝ่ายคือขั้วฌีรงแด็ง (Girondin) ซึ่งต้องการใช้ระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ในช่วงแรก ขั้วฌีรงแด็งครองเสียงส่วนใหญ่ในสภา พวกเขาสามารถจัดตั้งระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญได้สำเร็จ พระเจ้าหลุยส์ยังเป็นกษัตริย์ อย่างไรก็ตาม รัฐบาลณีรงแด็งต้องการก่อสงครามกับประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งขัดกับความต้องการของประชาชนส่วนใหญ่ นอกจากนี้ การเสด็จหนีของพระเจ้าหลุยส์ยังทำให้ขั้วลามงตาญเริ่มได้รับความนิยมมากขึ้น

1 มิถุนายน ค.ศ. 1793 กองทัพประชาชนติดอาวุธหลายหมื่นคนบุกล้อมสภา เกิดการจับกุมสมาชิกขั้วณีรงแด็งขนานใหญ่ มักซีมีเลียง รอแบ็สปีแยร์ ผู้นำขั้วลามงตาญกลายเป็นผู้นำของฌากอแบ็ง ฝ่ายลามงตาญได้เข้ากุมอำนาจเบ็ดเสร็จในฝรั่งเศส การปกครองแบบเบ็ดเสร็จเด็ดขาดภายใต้คณะกรรมาธิการความปลอดภัยส่วนรวมได้ถูกเรียกว่า "สมัยแห่งความน่าสะพรึงกลัว" ผู้นำ 21 คนของพลพรรคฌีรงแด็ง ตลอดจนประชาชนผู้ต่อต้านกว่า 17,000 คนถูกประหารด้วยกิโยตีน

ในวันที่ 26 กรกฎาคม ค.ศ. 1794 รอแบ็สปีแยร์ได้แถลงต่อที่ประชุมใหญ่แห่งชาติว่าเขาจะกำจัดศัตรูและผู้สมรู้ร่วมคิดทั้งหมดซึ่งมีบางส่วนเป็นนักการเมืองทรงอิทธิพล อย่างไรก็ตาม รอแบ็สปีแยร์ไม่ได้ระบุว่านักการเมืองทรงอิทธิพลนั้นเป็นใคร ทำให้บรรดาสมาชิกสภาเกิดความระแวงว่าตัวเองจะตกเป็นเป้าหมาย ทำให้ในคืนนั้นเอง สมาชิกสภาบางส่วนวางแผนโค่นล้มรอแบ็สปีแยร์ การประชุมสภาในเช้าวันรุ่งขึ้น บรรดาสมาชิกสภาต่างอภิปรายโจมตีรอแบ็สปีแยร์และแซ็ง-ฌุสต์ว่ามีแผนประทุษร้ายต่อสภา รอแบ็สปีแยร์พยายามแก้ต่างแต่ก็ถูกขัดขวางโดยความอลหม่านในสภาที่บรรดาผู้แทนต่างส่งเสียงโหวกเหวกวิจารณ์รอแบ็สปีแยร์อย่างรุนแรง สภาได้ลงมติให้จับกุมรอแบ็สปีแยร์และพวก

เมื่อข่าวดังกล่าวสะพัดไปถึงในกรุงปารีส พวกที่สนับสนุนรอแบ็สปีแยร์จึงนำกำลังทหารจากปารีสบุกไปยังสภา แต่บารัสได้สั่งให้กองทหารของนายพลนโปเลียนทำการคุ้มกันสภาไว้ เมื่อพวกที่สนับสนุนรอแบ็สปีแยร์ทราบข่าวนี้ก็หันไปตั้งหลักอยู่ที่ออแตลเดอวีล สภาตอบโต้โดยการลงมติให้พวกเขาเป็นบุคคลนอกกฎหมาย ใครก็ตามที่หลบหนีถือว่ายอมรับในความผิดนั้น เจ้าหน้าที่สามารถจับกุมและประหารได้ทันทีภายใน 24 ชั่วโมง ในเช้าวันถัดมา (28 กรกฎาคม) รอแบ็สปีแยร์และพวกอีก 21 คนถูกคุมตัวไปประหารชีวิตด้วยกิโยตีน ณ ปลัสเดอลาเรโวลูซียง กลางกรุงปารีส อันเป็นสถานที่เดียวกับที่อริของเขาอย่างพระเจ้าหลุยส์ที่ 16, ฌอร์ฌ ด็องตง และกามีย์ เดมูแล็ง ถูกประหารไปก่อนหน้า ท้ายที่สุด สโมสรฌากอแบ็งก็ล่มสลายลงในเดือนพฤศจิกายน ค.ศ. 1794

บุคลากรหลักของฌากอแบ็ง

• 
  ฌัก ปีแยร์ บรีโซ
  (ค.ศ. 1754–1793)
• 
  มักซีมีเลียง รอแบ็สปีแยร์
  (ค.ศ. 1758–1794)
• 
  ฌ็อง-ปอล มารา
  (ค.ศ. 1743–1793)
• 
  กามีย์ เดมูแล็ง
  (ค.ศ. 1760–1794)
• 
  เคานต์แห่งมีราโบ
  (ค.ศ. 1749–1791)
• 
  ฌอร์ฌ ด็องตง
  (ค.ศ. 1754–1793)
• 
  ปอล บารัส
  (ค.ศ. 1755–1829)
• 
  หลุยส์ อ็องตวน เดอ แซ็ง-ฌุสต์
  (ค.ศ. 1767–1794)