Prawo czerwjyńica

Tyn artikel je narychtowany we [[{{{1}}}|{{{2}}}]].

Čerwjyńica prawdźiwo (uać. polycythemia vera , ang. polycythemia vera)- zespůu mjeloproliferacyjny, we kerym zostaje zwjynkšůny wytwařańy erytrocytůw, a tyž leukocytůw a puytek krwi. Ńyznano je etjolůgijo ńymocy (připuščo śe proliferacyjo zmutowanyj kůmůrki wywodzůncyj śe s wjelopotyncjalnyj kůmůrki maćeřystyj špiku). Zapadalność ročno je 2,3-2,8/100 000 ludźi. U ~10% přeuaźi we uostro bjouačka mjeloblastyčno lebo w zespůu mjelodysplastyčny (MDS).

Klinika

Objawy podmjotowe

Wywouane nodmjernům lepkośćům krwi

bolůnčka a zawroty gowy
šum we ušach
zabuřyńa widzyńo

Śwjůnd skůry po kůmpańu
Objawy ńymocy wřodowyj žouůndka
Nadćiśńyńy tyntńiče
Zakřepica žylno a tyntńičo (nadmjerno lepkość krwi a zwjynkšůno ilość puytek krwi)
Objawy dny močanowyj
Objawy ńysowiste

uosuabjyńy
utrata masy ćoua
zue samopočuće

Objawy předmjotowe

Powjynkšyńy śledźůny
Powjynkšyńy wůntroby
Buůna śluzowo we gymbje a spojůwki sům překrwjůne
Ćmawočerwůno skůra gymby, stůp, růnk, zaśińůne wargi
Na dńe uoka widočne zastoinowe načyńa žylne

Rozpoznańy

Čerwjyńice noležy uodrůžńać uod śebje ze wzglyndu na růžne sytuacyje prowadzůnce do zwjynkšyńo udźouů erytrocytůw we krwi krůnžůncyj:

Čerwjyńice rodźinne - nadmjerno wrazliwość receptorůw kůmůrek průgyńitorowych špiku na EPO (genetyčńy uwarunkowane)

Čerwjyńicy wtůrny wywoúane ńydotlyńyńym a zwjynkšůnym wydźalańym EPO

Čerwjyńicy wtůrny wywoúane zwjynkšůnym wydźelańym EPO ńyzaležnym uod ńydotlyńyńa

Čerwjyńicy wtůrny uo ńyznanyj etjolůgii (np. po přeščepje nerki)

Nadkrwistośći řekůme (utrata púynůw, zmńijšůna podaž púyůw,utrata bjoúek, uotůúość)

Powikúańa

Zakřepy a zatory (gúůwńy načyń serca a můzgu)

Skaza krwotočnou (zabuřůnou fůnkcyjo púytek krwi)

Lečyńy

upusty krwi
medikamynta cytoredukcyjny
lečyńy přeićiwpúytkowy

Bibljůgrafja

Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, tom II. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-069-8.