Prawo czerwjyńica: Porōwnanie wersyji

Usunięta treść Dodana treść

Jednokolumnowy

Wersyjŏ ze dnia 15:19, 19 czy 2008

Tyn artikel je narychtowany we [[{{{1}}}|{{{2}}}]].

Čerwjyńica prawdźiwo (uać. polycythemia vera , ang. polycythemia vera)- zespůu mjeloproliferacyjny, we kerym zostowo zwjynkšůne wytwařańy erytrocytůw, a tyž leukocytůw a puytek krwi. Ńyznano je etjolůgijo ńymocy (připuščo śe proliferacyjo zmutowanyj kůmůrki wywodzůncyj śe s wjelopotyncjalnyj kůmůrki maćeřystyj špiku). Zapadalność ročno je 2,3-2,8/100 000 ludźi. U ~10% přeuaźi we uostro bjouačka mjeloblastyčno lebo w zespůu mjelodysplastyčny (MDS).

Klinika

Objawy podmjotowe

Wywouane nodmjernům lepkośćům krwi

bolůnčka a zawroty gowy
šum we ušach
zabuřyńa widzyńo

Śwjůnd skůry po kůmpańu
Objawy ńymocy wřodowyj žouůndka
Nadćiśńyńy tyntńiče
Zakřepica žylno a tyntńičo (nadmjerno lepkość krwi a zwjynkšůno ilość puytek krwi)
Objawy dny močanowyj
Objawy ńysowiste

uosuabjyńy
utrata masy ćoua
zue samopočuće

Objawy předmjotowe

Powjynkšyńy śledźůny
Powjynkšyńy wůntroby
Buůna śluzowo we gymbje a spojůwki sům překrwjůne
Ćmawočerwůno skůra gymby, stůp, růnk, zaśińůne wargi
Na dńe uoka widočne zastoinowe načyńa žylne

Rozpoznańy

Čerwjyńice noležy uodrůžńać uod śebje ze wzglyndu na růžne sytuacyje prowadzůnce do zwjynkšyńo udźouů erytrocytůw we krwi krůnžůncyj:

Čerwjyńice rodźinne - nadmjerno wražliwość receptorůw kůmůrek průgyńitorowych špiku na EPO (genetyčńy uwarunkowone)
Čerwjyńice wtůrne - wywouane ńydotlyńyńym a zwjynkšůnym wydźelańym EPO
Čerwjyńice wtůrne - wywouane zwjynkšůnym wydźelańym EPO ńyzaležnym uod ńydotlyńyńa
Čerwjyńice wtůrne - uo ńyznanyj etjolůgji (np. po přeščepje nerki)
Nadkrwistośći řekůme (utrata puynůw, zmńijšůna podaž puynůw, utrata bjouek, uotůuość)

Powikuańa

Zakřepy a zatory (guůwńy načyń serca a můzku)
Skaza krwotočno (zabuřůno fůnkcyjo puytek krwi)

Lečyńy

upusty krwi
medikamynta cytoredukcyjne
lečyńy přećiwpuytkowe

Bibljůgrafijo

Andrzej Szczeklik (red.): Choroby wewnętrzne, tom II. Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, 2005. ISBN 83-7430-069-8.

@@ Linijŏ 5: / Linijŏ 5: @@
 == Klinika ==
 '''Objawy podmjotowe'''
-*Wywouane nodmjernům lepkośćům krwi
+*Wywouane nodmjernům lepkośćům [[krew|krwi]]
 # bolůnčka a zawroty [[gowa|gowy]]
-# šum we ušach
+# šum we [[ušy|ušach]]
 # zabuřyńa widzyńo
-*Śwjůnd skůry po kůmpańu
+*Śwjůnd [[skůra|skůry]] po kůmpańu
-*Objawy ńymocy wřodowyj žouůndka
+*Objawy ńymocy wřodowyj [[žouůndek|žouůndka]]
-*Nadćiśńyńy tyntńiče
+*[[Nadćiśńyńy tyntńiče]]
-*Zakřepica žylno a tyntńičo (nadmjerno lepkość krwi a zwjynkšůno ilość puytek krwi)
+*Zakřepica [[žyuy|žylno]] a [[tyntńica|tyntńičo]] (nadmjerno lepkość [[krew|krwi]] a zwjynkšůno ilość puytek krwi)
 *Objawy dny močanowyj
 *Objawy ńysowiste
@@ Linijŏ 20: / Linijŏ 20: @@
 '''Objawy předmjotowe'''
-*Powjynkšyńy śledźůny
+*Powjynkšyńy [[śledźůna|śledźůny]]
-*Powjynkšyńy wůntroby
+*Powjynkšyńy [[wůntroba|wůntroby]]
-*Buůna śluzowo we gymbje a spojůwki sům překrwjůne
+*Buůna śluzowo we gymbje a [[spojůwka|spojůwki]] sům překrwjůne
 *Ćmawočerwůno [[skůra]] gymby, stůp, růnk, zaśińůne wargi
 *Na dńe [[ślypje|uoka]] widočne zastoinowe načyńa žylne
 ==Rozpoznańy==
-Čerwjyńice noležy uodrůžńać uod śebje ze wzglyndu na růžne sytuacyje prowadzůnce do zwjynkšyńo udźouů erytrocytůw we [[krew|krwi]] krůnžůncyj:
+Čerwjyńice noležy uodrůžńać uod śebje ze wzglyndu na růžne sytuacyje prowadzůnce do zwjynkšyńo udźouů [[erytrocyty|erytrocytůw]] we [[krew|krwi]] krůnžůncyj:
-*Čerwjyńice rodźinne - nadmjerno wražliwość receptorůw kůmůrek průgyńitorowych špiku na [[erytropoetyna|EPO]] (genetyčńy uwarunkowane)
+*Čerwjyńice rodźinne - nadmjerno wražliwość receptorůw kůmůrek průgyńitorowych [[špik|špiku]] na [[erytropoetyna|EPO]] (genetyčńy uwarunkowone)
-*Čerwjyńicy wtůrny wywouane ńydotlyńyńym a zwjynkšůnym wydźelańym [[erytropoetyna|EPO]]
+*Čerwjyńice wtůrne - wywouane ńydotlyńyńym a zwjynkšůnym wydźelańym [[erytropoetyna|EPO]]
-*Čerwjyńicy wtůrny wywouane zwjynkšůnym wydźelańym [[erytropoetyna|EPO]] ńyzaležnym uod ńydotlyńyńa
+*Čerwjyńice wtůrne - wywouane zwjynkšůnym wydźelańym [[erytropoetyna|EPO]] ńyzaležnym uod ńydotlyńyńa
-*Čerwjyńicy wtůrny uo ńyznanyj etjolůgji (np. po přeščepje nerki)
+*Čerwjyńice wtůrne - uo ńyznanyj etjolůgji (np. po přeščepje [[nerki]])
-*Nadkrwistośći řekůme (utrata puynůw, zmńijšůna podaž puynůw, utrata bjouek, uotůuość)
+*Nadkrwistośći řekůme (utrata puynůw, zmńijšůna podaž puynůw, utrata [[bjouka|bjouek]], [[uotůuość]])
 ==Powikuańa==
-*Zakřepy a zatory (guůwńy načyń serca a můzku)
+*Zakřepy a zatory (guůwńy načyń [[serce|serca]] a [[můzek|můzku]])
-*Skaza krwotočno (zabuřůno fůnkcyjo puytek krwi)
+*Skaza krwotočno (zabuřůno fůnkcyjo [[puytki krwi|puytek krwi]])
 ==Lečyńy==