Muaji

(Përcjellë nga Muaj)
This is the stable version, checked on 23 shtator 2017. 3 pending changes await review.

Muaji është një njësi kohore prej rreth tridhjetë ditësh, e lidhur me fazat e Hënës. Zakonisht emrat e muajve, në shumicën e gjuhëve, janë përshtatur sipas emrave të zotërave, emrave të festave apo kohrave të ndryshme të të mbjellurave apo të korrurave.

Emrat e mujave dhe radhitja e tyre tek disa popuj
Grekët e vjetër Romakët Karli i Madh Rev. francez Jahudit Arabët Turqët
Poseideon (6) Ianuarius (11) Wintarmanth (1) Nivôse (4) Shebat (5) Muharrem (1) Ocak (1)
Gamelion (7)a Februarius (12) Hornung (2)n Pluvîôs (5) Adar (6) Sefer (2) Şubat (2)
Anthesterion (8)b Martius (1) Lenunmanoth (3) Ventôs (6) Nisan (7) Rebiul-evvel (3) Mart (3)
Elaphrbolion (9)c Aprilis (2) Ostarmanoth (4) Germinal (7) Ijar (8) Rebiul-akhar (4) Nisan (4)
Mounychion (10)d Maius (3) Wunnimanoth (5)o Florěal (8) Sivan (9) Xhumadel-ula (5) Mayıs (5)
Thargelion (11)e Iuniuš (4) Brâchmanoth (6) Praíríal (9) Tammuz (10) Xhumadel-akhar (6) Haziran (6)
Skirophorion (12)f Quintilis (5)l Hewimanoth (7) Messidor (10) Ab (11) Rexheb (7) Temmuz (7)
Hekatombaion (1)g Sextilis (6)m Aranmanoth (8)p Thermidor (11) Elul (12) Shaban (8) Ağustos (8)
Matageitnion (2)h September (7) Witumanoth (9)r Fructidor (12) Tishri (1) Ramadan (9) Eylül (9)
Boedromion (3)i October (8) Windumemanoth (10)s Vendémíaíre (1) Mar-Çeshvan (2) Shevval (10) Ekim (10)
Pyanepsion (4)j November (9) Herbistmanoth (11) Brumaíre (2) Kislev (3) Dhul-kade (11) Kasım (11)
Maimakterion (5)k December (10) Heilagmanoth (12) Frímaíre (3) Tehet (4) Dhul-hixhxhe (12) Aralık (12)
Shënim: Kalendari i jahudive dhe ai arab janë të lidhur me vitet e hënës, për këtë nuk i përgjegjen kohës matëse tek ne. Te kalendari i Revulucionit francez, i përdorur nga 22 shtatori 1792 deri më 1 janar 1806, filimi i muajit përkatës me kalendarin tonë gjendet në mes të datave 19 dhe 23. a) Muaji i martesave (kurorëzimeve); b) Festa e luleve; c)Festa e Artemies; d)Festa e Artemies së Moniahës tek Athina; e) Feta e para të korrurave; f)Festa për hir të Athinës, për hir të së cilës bartej skira - ombrella e diellit; g) Festa e flijimit (kurbanit); h)Festa e vendosjes së Apollonit nga Delosi në Lykene; i) Festënderimi për Apollon ndihmësin; j) Festa e zierjes së fasules (për hir të Apollonit); k) Muaji i vërshimit, kur u nderua Zoti; l) sipas J.Cesarit, kthyer në Julius; m) ndryshuar sipas pasuesit të Cezarit, Augustus; o) Muaji i fushës; p)Muaji i korrjeve; r) Muaji i drurit (druvarve); s)Muaji i verës.


Kalendari që përdoret në Shqipëri është Kalendari Gregorian.
Formati i datës vendos formën, në të cilën do të pasqyrohet Data dhe Ora.
Mijëvjeçar Shekull Dekadë Vit Muaj Javë
Ditë Orë Minutë Sekondë Millisekondë  
Ngjarjet e një dekade
Dekadat nga 1290 p.e.re deri më sot
Ngjarjet e një viti
Çdo vit nga 400 p.e.re deri më sot
Përvjetorë historikë
Të gjitha ditët e një viti
Kronologjia është strukturimi i kohës.
Kozmologjia merret me zhvillimin kohor të universit.
Historia e tokës ndahet në Gjeologjinë historike dhe në Shkallën kohore të gjeologjisë.
Historia e natyrës analizon nëpërmjet Paleontologjisë qëniet e gjalla dhe rrethanat e tyre të jetesës.