Amfiteatri i Durrësit

monument kulturor në Shqipëri

Amfiteatri i Durrësit, më i madhi dhe më i rëndësishmi, jo vetëm në Shqipëri, por edhe në Ballkan, është ndërtuar në fillim të shek të II të e.s gjatë sundimit të perandorit Trajan.

Amfiteatri i Durrësit
Amfiteatri
LlojiArkeologji
VendndodhjaDurrës, Durrës, Shqipëri
Koordinatat41°18′44″N 19°26′42″E / 41.312242°N 19.445072°E / 41.312242; 19.445072
NdërtuarFILLIMI I Shek. II
Organi drejtuesDRKK Durrës
Emri zyrtar: Monument i trashëgimisë kulturore
LlojiNën mbrojtje
KriteretI
Përcaktuar1886, 10.06.1973
Nr. i referencësDR001
TipologjiaAmfiteatër
Amfiteatri i Durrësit is located in Earth
Amfiteatri i Durrësit (Earth)

Përshkrimi

Redakto

Ai ka vlera të veçanta arkitekturore dhe artistike dhe mund të krahasohet me monumentet e kësaj periudhe të Pompeit dhe Kapuas në Itali. Amfiteatri ka trajtë elipsi me diametër 136 metra dhe lartësi rreth 20 m. Shkallarja për shikuesit e veshur me pllaka të bardha merrte 16-20.000 veta, ndërsa në arenë zhvilloheshin luftimet e gladiatorëve.

Ky amfiteatër ka arkitekturë romake dhe ndërtimi i tij në qendër të qytetit 351 m larg detit, fillon në rrafshin e arenës 5,5 m mbi nivelin e detit, ndërsa 2/3 mbështetet në kodër. Amfiteatri 1800-vjeçar qëndron mes 30 amfiteatrove të zbuluar të botës antike nga Roma deri në Budapest dhe Lion. Pas viteve 90 një sërë projektesh synojnë të realizojnë zbulimin e plotë të ndërtesës dhe bashkëpunimi me Universitetin e Parmës pritet të formësojë përfundimisht në të ardhmen të gjithë gjeografinë e shkueshme të Amfiteatrit.

Historiku i gërmimeve

Redakto

Amfiteatri i Durrësit është zbuluar në vitin 1966 nga bashkëpunëtori i vjetër shkencor Vangjel Toçi, vit në të cilin kanë nisur dhjetëra ekspedita të sektorëve kërkimorë e shkencorë, shqiptare e të huaja. Në mënyrë intensive gërmimet janë përqendruar në vitet 1967-1970 të cilat detyruan zhvendosjen e 55 familjeve dhe prishjen e 33 banesave private për t’i hapur rrugë zbulimit të ndërtesës antike.

Galleria

Redakto

Shih edhe

Redakto

Literatura

Redakto
  • Oliver Gilkes: Albania: An archaeological guide. London; New York: I. B. Tauris. 2013. 161–162. ISBN 9781780760698
  • Pedro Ponce de Leon (2013), "Technical report funded by a grant from the Council of Europe Development Bank through its Spanish Social Cohesion Account", Seven Most Endangered Heritage Sites. Roman Amphitheater, Dürres , Albania (PDF) (në anglisht), Den Haag: Europe Development Bank, marrë më 2018-08-18
  • Helmut Buschhausen (2001), Walter Raunig (red.), "Durazzo und die Anfänge des Christentums in Albanien", Albanien. Reichtum und Vielfalt alter Kultur (në gjermanisht dhe shqip), München: Staatliches Museum für Völkerkunde München, fq. 69–78, ISBN 3-9807561-2-2
  • Karaiskaj, Prof. Dr. Gjerak (2004). ""Amphitheatre of Durrës"" (PDF) (në anglisht). Arkivuar nga origjinali (PDF) më 27 shkurt 2012. Marrë më 14 gusht 2013.{{cite web}}: Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve (lidhja)</ref>
  • Miraj, L.‘Raport nga germimet arkeologjike ne amfiteatrin e Durresit’, Iliria, (1989/2) 286-288.
  • Miraj, L.‘Gërmime të reja në amfiteatrin e Durrësit’, Iliria, (1988/2) 264-265.