Praia
Praia
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 14°55′N 23°30′W / 14.917°N 23.500°W | |
| Država |  Zelenortska Republika
|
| Stanovništvo (2005.) | |
| - Urbano područje | 111 500 [1] |
| Karta | |
  Praia Praia na karti Zelenortske Republike | |
Praia (na portugalskom znači plaža) je glavni i najveći grad otočke afričke države Zelenortske Republike od 111 500 stanovnika[1], na otoku Santiago.
Praia je politički, obrazovni i ekonomski centar zemlje i velika izvozna luka za poljoprivredne proizvode; kavu, šećernu trsku i tropsko voće.[1]
Naselje Praia de Santa Maria izgrađeno je 1615., na mjestu prethodnog naselja na platou, koje su prvi naseljenici odabrali zbog blizine odlične luke Santa Maria. Ona se ispočetka koristila kao švercerska luka (kako bi se izbjeglo plaćanje carinskih taksi u tadašnjem glavnom gradu [[Ribeira Grande), naselje je vremenom steklo karakteristike grada, pogotovo nakon što se dosta stanovnika iz Ribeire Grande preselilo tu, zbog čestih gusarskih napada. Na kraju je 1770. Praia postala administrativni centar arhipelaga, umjesto stare prijestolnice Ribeira Grande
U historiji Zelenortskih otoka bilo je više prijedloga da se otočka prijetolnica preseli negdje drugdje, najglasniji i najsvježiji su bili oni s kraja 19. vijeka, kad se predlagalo da to bude najveća luka arhipelaga Mindelo. Portugalska kolonijalna vlast se nikad nije obazirala na te prijedloge i stanje je ostalo isto, ono je samo dodatno učvršćeno 1858., kad je službenim dekretom Praia postala grad, a ne više kao dotad samo naselje. Od tad Praia ima osiguran status političke, vjerske i ekonomske prijestolnice Zelenortske Republike.
Za vrijeme portugalske kolonijalne uprave, samo se naselje na centralnom platou - koje se i zove Plato, računalo kao grad i tu su se uglavnom gradile zgrade od javnog značaja. Tek nakon stjecanja nezavisnosti, počela su se i okolna susjedna naselja računati kao sastavni dijelovi Praie. Nakon proglašenja nezavisnosti Praia je doživjela pravi demografski boom, tako da se nakon 33 godina, broj stanovnika učetverostručio. Kao rezultat toga procesa, polovica cjelokupnog stanovništva Zelenortske Republike živi na otoku Santiago, četvrtina u općini Praia, a petina u samom gradu Praia.
Praia leži na krajnjem jugu otoka Santiago u skupini Ilhas do Sotovento (južna otočna skupina) oko prostranog vulkanskog zaljeva, okruženog ogoljelim planinama. Praia je udaljena 640 km od afričke obale.[1] Praia se može opisati kao skup razbacanih naselja po vulkanskim platoima i okolnim dolinama. Ti platoi se na potugalskom zovu achada, tako da današnja Praia ima slijedeća naselja; Achada de Santo Antonio, Achada de Sao Filipe, Achada Eugenio Lima, Achada Grande, Achadinha itd., ali se centralni dio uz luku kolokvijalno zove - Plato.
Dugi niz vremena samo se Plato smatrao gradom, a sva druga susjedna naselja predgrađima. Zbog toga je ranije samo Plato izgrađen kao pristojno naselje sa potrebnom infrastrukturom, a ostala su izgrađena kaotično.
Tek nakon stjecanja nezavisnosti nastoji se Praju urbanistički stopiti u jednu cjelinu, i opremiti sva naselja sa odgovarajućom infra-strukturom.
Praia ima mješavinu između suhe pustinjske i oceanske klime, sa vrlo kratkom sezonom oborina koja traje od augusta do oktobra kad padne gotovo sva količina oborina, a to je oko 261 milimetara godišnje.[2] Unatoč činjenice da ima suhu klimu, u Praji je rijetko kad nesnosno vruće ili jako hladno, zbog položaja u oceanu. Prosječna najviša dnevna temperature je 27 ° C a prosječna najniža 22 ° C.
| Klimatološki medijani za Praia | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 30 | 31 | 33 | 34 | 33 | 34 | 33 | 32 | 34 | 33 | 32 | 31 | 34 |
| Srednji minimum (°C) | 20 | 19 | 20 | 21 | 21 | 22 | 24 | 24 | 25 | 24 | 23 | 22 | 22 |
| Precipitacija (mm) | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 5 | 97 | 114 | 31 | 8 | 3 | 261 |
| Izvor: [2] | |||||||||||||
 |
 |
 |
 |
Najveće atrakcije Praie su Trg Albuquerque, stara gradska vijećnica i Guvernerova palača iz 19. vijeka. Grad ima dva muzeja; etnografski i muzej posvećen portugalskom istraživaču Diogu Gomesu, koji je 1460. osnovao prvo naselje na otoku Santiago.
Praia ima nešto manjih industrijskih pogona za preradu ribe, prehrambene proizvode i građevinski materijal, ali većina privredne aktivnosti vezana je uz tercijarne djelatnosti; zdravstvo, školstvo, usluge, Turizam) i rad u državnoj administraciji Praia ima mrežu javnog gradskog transporta, veliku morsku luku i Međunarodni aerodrom Praia (nedavno obnovljen i proširen) koji je sjedište domaćeg avioprijevoznika TACV (Transportes Aéreos de Cabo Verde).[3]
U Praji je izgrađena prva osnovna škola na arhipelagu, nekoć znana kao Escola Central (Središnja škola) danas zvana Escola Grande. Čitav niz godina to je bila jedina osnovna škola u Praji. Početkom 1960-ih, počele su se graditi i druge osnovne škole u gradu i po drugim mjestima na otoku.
Praia je također prvo mjesto na Zelenotorskim otocima sa srednjom školom - Liceu Nacional iz 1861. Ona nije bila duga vijeka, pa je zatvorena, kasnije su jedine srednje škole na arhipelagu bile Seminário de Ribeira Brava na otoku Sao Nicolau i licej u Mindelu. Praia je ponovno imala srednju školu 1960., širenjem obrazovanja po Zelenotorskim otocima 1990-ih, izgrađene su brojne škole tako da Praia danas ima 7 srednjih škola, i tri visokoškolske institucije; Instituto Superior de Educação, Univerzitet Jean Piaget i Zelenotorski univerzitet.
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „Praia” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 18. 12. 2011.
- ↑ 2,0 2,1 „Average Conditions Praia, Cape Verde”. BBC Weather. Pristupljeno 19. 12. 2011.
- ↑ „Contact TACV Cabo Verde (pristupljeno 19. 12. 2011.)”. Arhivirano iz originala na datum 2009-10-09. Pristupljeno 2011-12-19.
- Praia na portalu Encyclopædia Britannica (en)
- Câmara Municipal da Praia (pt)
- Universidade Jean Piaget de Cabo Verde Arhivirano 2020-10-27 na Wayback Machine-u (pt)
