Izvorni kod stranice Igre na ploči

'''Igra na ploči''' je vrsta igre za koju za osnovu ima podlogu ili ploču koja može biti napravljena od raznih vrsta materijala. U večini slucajeva ploča je obično podjeljena u u [[polje|polja]] koja su iste veličine kao kod igre [[šah]], no to nije obavezno.

== Historija ==
[[Datoteka:Maler der Grabkammer der Nefertari 003.jpg|thumb|Za '''Senet''' se vjeruje da je bila najstarija igra na ploči|300px]]
Igre na ploči su e igrali u većini kultura i društava kroz historiju; neke su čak prethodile razvoju pismenosti u najstarijim civilizacijama. Brojna važna historijska nalazišta, artefakti i dokumenti bacaju svjetlo na rane igre na ploči. Neke od njih uključuju:
* [[Senet]] je pronađen u grobnicama [[Predinastički period Egipta|predinastičkim]] i grobnicama [[Prva dinastija Egipta|Prve dinastije]] [[Egipat|Egipta]], cca. [[3500. pne.]] i [[3100. pne.]].<ref name="senet1">{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.gamesmuseum.uwaterloo.ca/Archives/Piccione/index.html |access-date=2007-10-24 |archivedate=2008-09-18 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080918080211/http://www.gamesmuseum.uwaterloo.ca/Archives/Piccione/index.html |deadurl=yes }}</ref> Senet je najstarija igra na ploči za koju se zna, a prikazana je na freskui u grobu [[Merknera|Merknere]] ([[33. vijek pne.|3300]]-[[27. vijek pne.|2700. pne.]]).<ref name="senet2">{{Cite web |title=''Okno do svita deskovych her'' |url=http://www.hrejsi.cz/clanky/dama1.html |access-date=2007-10-24 |archive-date=2012-12-08 |archive-url=https://archive.today/20121208220158/http://www.hrejsi.cz/clanky/dama1.html |dead-url=yes }}</ref>
* [[Mehen]] je druga drevna igra na ploči iz [[Predinastički Egipat|predinastičkog Egipta]].
* [[Go]] je drevna strateška igra na ploči koja se razvila u [[Kina|Kini]]
* [[Patolli]] je igra na ploči koja se razvila u [[Mezoamerika|Mezoamerici]], a igrali su je drevne [[Narod Maja|Maje]].
* [[Ur|Graljevska grobnica Ura]] je, između ostalog, sadržavala [[Kraljevska igra Ura]]. Nju je iskopao [[Leonard Woolley]], ali u svojim knjigama hje malo pisao o njima. Većina iskopanih igara se danas nalazi u [[Britanski muzej|Britanskom muzeju]] u [[London]]u.
* [[Buddhin popis igara]] je najstariji popis igara.

=== Kronologija ===
* cca. 5870. pne. - igra na ploči koja podsjeća na [[mancala|mancalu]] je pronađena u Ain Gazalu u Jordanu. (Rollefson)
* cca. [[3500. pne.]] - [[Senet]] pronađen u grobnicama [[Predinastički Egipat|predinastičkog Egipta]];<ref name="senet1"/> također prikazan u grobnici [[Merknera|Merknere]].
* cca. [[3000. pne.]] - [[Mehen]], igra na ploči iz [[Predinastički Egipat|predinastičkog Egipta]], igrana s figurama nalik na [[lav]]ove i [[kamenčić]]ima.
* cca. [[3000. pne-]] - Drevni set za [[backgammon]], pronađen u [[Spaljeni grad|Spaljenom gradu]] u [[Iran]]u<ref name="Persian-journal">[http://www.iranian.ws/cgi-bin/iran_news/exec/view.cgi/2/4743 "Iran's Burnt City Throws up World’s Oldest Backgammon."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090322155534/http://www.iranian.ws/cgi-bin/iran_news/exec/view.cgi/2/4743 |date=2009-03-22 }} ''Persian Journal.'' [[December 4]], 2004. Pristup [[15.11.]] 2006.</ref>
* cca. [[2500. pne.|2560. pne.]] - Ploča [[Kraljevska igra Ura|Kraljevske igre Ura]] (pronađena u grobnicama Ura)
* cca. [[2500. pne.]] - Slike igara [[senet]]a i hana u grobnici [[Rashepes]]
* cca. [[2000. pne.]] - Crtež u grobnici u Benihassanu pokazuju kako se igraju dvije nepoznate igre na ploči (prikazao Falkner). Špekulira se kako je jedna od njih [[tau]].
* cca. [[1500. pne.]] - [[Liubo]] uklesan na plavi kamen. Također slika igre u [[Knossos]]u.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=http://www.gamesmuseum.uwaterloo.ca/Archives/Brumbaugh/index.html |access-date=2007-10-24 |archivedate=2008-05-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080524035147/http://www.gamesmuseum.uwaterloo.ca/Archives/Brumbaugh/index.html |deadurl=yes }}</ref>
* cca. [[1400. pne.]] - Ploče za igru, uiključujući [[alquerque]], [[Mlin (igra)]] za tri i devet igrača, a možda i [[mancala]] uklesani na krov [[Hram u Kurni]]. (Izvor: Fiske i Bell)
* [[548. pne.]] Najstarija pisana referenca na [[Go|Go/Weiqi]] dolazi iz knjige ''[[Zuo Zhuan]]'', koja opisuje čovjeka koji voli igru.
* cca. [[500. pne.]] - The [[Buddhin popis igara]] spominje igre na ploči koje se igraju u 8 ili 10 redova.
* cca. 500. pne. - Najstarije reference na [[Chaturaji]] ili [[Pachisi]] napisane u ''[[Mahabharata|Mahabharati]]''.
* cca. [[200. pne.]] - [[Kina|Kineska]] ploča za [[Go|Go/Weiqi]] pronađena godine [[1954]]. u [[Okrug Wangdu|Okrughu Wangdu]]. Ta ploča se danas nalazi u [[Pekinški historijski muzej|Pekinškom historijskom muzeju]].<ref>John Fairbairn's [http://gobase.org/history/china.html Go in Ancient China] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20021017052642/http://gobase.org/history/china.html |date=2002-10-17 }}</ref>.
* [[116. pne.|116]]-[[27. pne.]] - Lingua Latina X ('''II, par. 20''') [[Marko Terencije Varon|Makra Terencija Varona]] sadrži najstariji poznati spomen igre ''[[latrunculi]]''<ref>http://www.thelatinlibrary.com/varro.ll10.html</ref> (često pomiješana s [[ludus duodecim scriptorum]], [[Ovidije]]vom dolje spomenutom igrom).
* [[79. pne.|79]]-[[8. pne.]] - Liu Xiangov (劉向) '''Shuo yuan,''' sadrži najstariji spomen izraza [[Xiangqi]].
* [[1. pne.]]-[[8|8. ne.]] - [[Ovidije]]va [[Ars Amatoria]] sadrži najstariji spomen [[ludus duodecim scriptorum]].
* [[220]]-[[265]] - [[Backgammon|Nard]] ulazi u [[Kina|Kinu]] pod imeom ''t'shu-p'u'' (Izvor: ''Hun Tsun Sii'').
* cca. [[400]] nadalje - [[Tafl igre]] se igraju u Sjevernoj Evropi.
* cca. [[600]] Najstariji spomen [[Chaturanga|Chaturange]] u Subandhuovoj ''Vasavadatti'' i [[Banabhatta|Banabhattinoj]] ''[[Harsha Charitha]]''
* cca. 600. - Najstariji spomen [[Shatranj|Chatranga]] u ''Karnamak-i-Artakhshatr-i-Papakan''.

{{V. također|Kronologija šaha}}

Igre na ploči su postale izuzetno popularno među širokim slojevima stanovništva početkom [[20. vijek]]a kada je širenje [[srednja klasa|srednje klase]] s viškom novca i slobodnog vremena stvorilo pzubliku za te igre. Popularnost se proširila nakon [[Drugi svjetski rat|drugog svjetskog rata]], otkada postoje mnoge klasične igre na ploči.

Mnoge igre na ploči su danas dostupne u obliku [[kompjuterske igre|kompjuterskih igara]], uključujući opciju da se igra protiv kompjutera; mnoge znamenite kompjuterske igre kao ''[[Civilization (kompjuterska igra)|Civilization]]'' se temelje na istoimenim igrama na ploči. Širenje kompjutera je dovelo do relativnog nestajanja najsloženijih igara na ploči, s obzirom da kompjuteri zahtijevaju manje vremena i prostora, a igre se ne moraju postavljati i poslije spremati. Nakon pojave [[Internet]]a, mnoge igre na ploči se danas mogu igrati online protiv kompjutera i drugih igrača. Neke web-stranice dozvoljavaju igru u stvarnom vremenu i odmah pokazuju protivničke poteze, dok većina koristi e-mail da se protivnik obavijesti nakon svakog poteza.

Neke igre na ploči koriste dodatne komponente, osim ploče i figura. Neke koriste CD-ove, video-kazete a odnedavno i DVD-ove kao prilog igre. Žanr [[DVD igre|DVD igara]] koristi interaktivne značajke DVD-a, te npr. daju "voditelja kviza" za igre trivije.

== Klasične Igre ==
[[Datoteka:Board Games in North America 01.JPG|thumb|North American board games]]
* [[šah]]
* [[Go]]
* [[Dama]]
* [[Čovječe ne ljuti se]]
* [[Rizik]]
* [[Ottelo/Reversi]]
* [[Halma]]
* [[Mlin]]
* [[Niska bisera/Renju/Pet u red]]
* [[Hex]]
* [[Ringo]]
* [[Tiko]]
* [[Ghana]]
* [[Kono]]
* [[Seega]]
* [[Laska]]
* [[Fokus]]
* [[Salta]]
* [[Alquerque]]

== Izvori ==
{{FootnotesSmall}}

=== Literatura ===
* {{Cite book | author= Gobet, Fernand, de Voogt, Alex, & Retschitzki, Jean  | title= Moves in mind: The psychology of board games | url= https://archive.org/details/movesinmindpsych0000gobe  | publisher= Psychology Press | year=2004 | isbn = 1-84169-336-7|ref=harv}}
* Rollefson, Gary O., "A Neolithic Game Board from Ain Ghazal, Jordan,"
Bulletin of the American Schools of Oriental Research, No. 286. (May, 1992), pp. 1-5. 
* [[Willard Fiske|Fiske, Willard]]. ''Chess in Iceland and in Icelandic Literature—with historical notes on other table-games)''. Florentine Typographical Society, [[1905]].
* Falkener, Edward. ''Games Ancient and Oriental, and How To Play Them''. Longmans, Green and Co., [[1892]].
* Austin, Roland G. "Greek Board Games." ''Antiquity'' 14. September [[1940]]: 257&ndash;271
* [[Harold James Ruthven Murray|Murray, Harold James Ruthven]]. ''A History of Board-Games Other Than Chess''. Gardners Books, [[1969]].
* Bell, Robert Charles. ''The Boardgame Book''. [[London]]: Bookthrift Company, [[1979]].
* Bell, Robert Charles. ''Board and Table Games from Many Civilizations''. [[Mineola, New York]]: Dover Publications, [[1980]]. {{ISBN|0-486-23855-5}}
** Reprint: [[New York City|New York]]: Exeter Books, [[1983]].
* [[Sid Sackson|Sackson, Sid]]. ''[[A Gamut of Games]]''. [[Arrow Books]], [[1983]]. {{ISBN|0-09-153340-6}}
** Reprint: Dover Publications, [[1992]]. {{ISBN|0-486-27347-4}}
* Schmittberger, R. Wayne. ''New Rules for Classic Games''. [[John Wiley & Sons]], [[1992]]. {{ISBN|0-471-53621-0}}
** Reprint: [[Random House|Random House Value Publishing]], [[1994]]. {{ISBN|0-517-12955-8}}
* Parlett, David. ''Oxford History of Board Games''. [[Oxford University Press]], [[1999]]. {{ISBN|0-19-212998-8}}

{{Commonscat|Board games}}

[[Kategorija:Igre na ploči| ]]
[[Kategorija:Igre]]