Izvorni kod stranice Banat, Bačka i Baranja

{{izvor}}

[[Datoteka:Banat backa baranja 02 map.png|mini|300px|Banat, Bačka i Baranja 1918. godine]]
[[Datoteka:Banat backa baranja 01 map.png|mini|300px|Banat, Bačka i Baranja sa granicama određenim na mirovnoj konferenciji]]
[[Datoteka:Scs kingdom provinces 1920 1922 en.png|mini|300px|Pokrajine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca do 1922.]]
{{Istorija Vojvodine}}

'''Banat, Bačka i Baranja''' bila je pokrajina u sastavu [[Kraljevina Srbija|Kraljevine Srbije]] i [[Kraljevina Jugoslavija|Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca]] od novembra 1918. do 1922. godine. Pokrajina je imala sopstvene organe vlasti (vladu i skupštinu), a uključivala je geografske regione [[Banat]], [[Bačka|Bačku]] i [[Baranja|Baranju]]. Administrativno sedište pokrajine bio je [[Novi Sad]].

== Ime ==
Službeno ime pokrajine bilo je ''Banat, Bačka i Baranja'', ali se nezvanično upotrebljavao i naziv ''[[Vojvodina]]''.<ref>[http://pod2.stat.gov.rs/ObjavljenePublikacije/G1921/Pdf/G19214001.pdf]</ref><ref>[http://books.google.rs/books?id=jmEvAQAAIAAJ&q=%22Banat,+Ba%C4%8Dka+i+Baranja%22&dq=%22Banat,+Ba%C4%8Dka+i+Baranja%22&hl=sr&sa=X&ei=KTfHUvOtKKK07QaEz4CoAw&redir_esc=y]</ref><ref>[http://books.google.rs/books?id=PHWqxzSH69QC&pg=PA93&dq=%22Banat,+Ba%C4%8Dka+i+Baranja%22&hl=sr&sa=X&ei=KTfHUvOtKKK07QaEz4CoAw&redir_esc=y#v=onepage&q=%22Banat%2C%20Ba%C4%8Dka%20i%20Baranja%22&f=false]</ref>

== Istorija ==
Posle raspada [[Austro-Ugarska|Austrougarske]] u oktobru 1918. godine, regione Banat, Bačku i Baranju zaposela je vojska Kraljevine Srbije. Faktičku upravu nad tim područjima preuzeli su lokalni vojvođanski [[Srbi]], a na čelu ove uprave nalazio se [[Srpski narodni odbor]] iz Novog Sada.

Dana 25. novembra 1918. sazvana je [[Velika narodna skupština Srba, Bunjevaca i ostalih Slovena u Banatu, Bačkoj i Baranji]], koja je proglasila prisajedinjenje tih regiona Kraljevini Srbiji. Na skupštini je bilo 757 delegata, od kojih 578 [[Srbi|Srba]], 84 [[Bunjevci|Bunjevca]], 62 [[Slovaci|Slovaka]], 21 [[Panonski Rusini|Rusin]], 6 [[Nemci|Nemaca]], 3 [[Šokci|Šokca]], 2 [[Hrvati|Hrvata]] i 1 [[Mađari|Mađar]].<ref>[https://www.google.com/search?q=%22Banat%2C+Ba%C4%8Dka+and+Baranja%22&btnG=%D0%9F%D1%80%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%B6%D0%B8+%D0%BA%D1%9A%D0%B8%D0%B3%D0%B5&tbm=bks&tbo=1&hl=sr#hl=sr&q=%22%D0%92%D0%B5%D1%9B+25.+%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%B5%D0%BC%D0%B1%D1%80%D0%B0+%D1%83+%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D1%81%D0%B0%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%BC+%D0%93%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B4+%D1%85%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BB%D1%83+%D0%BE%D0%BA%D1%83%D0%BF%D0%B8%D0%BB%D0%BE+%D1%81%D0%B5+757+%D0%BF%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%BA%D0%B0+%D0%B8%D0%B7+21+1+%D0%BE%D0%BF%D1%88%D1%82%D0%B8%D0%BD%D0%B0+(578+%D0%A1%D1%80%D0%B1%D0%B0%2C+84+%D0%91%D1%83%D1%9A%D0%B5%D0%B2%D1%86%D0%B0%2C+62+%D0%A1%D0%BB%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BA%D0%B0%2C+21+%D0%A0%D1%83%D1%81%D0%B8%D0%BD%2C+6+%D0%9D%D0%B5%D0%BC%D0%B0%D1%86%D0%B0%2C+3+%D0%A8%D0%BE%D0%BA%D1%86%D0%B0%2C+2+%D0%A5%D1%80%D0%B2%D0%B0%D1%82%D0%B0+%D0%B8+1+%D0%9C%D0%B0%D1%92%D0%B0%D1%80%22&safe=off&tbm=bks]</ref>

Velika narodna skupština takođe je donela odluku o formiranju pokrajinske uprave (vlade i skupštine) u spomenutim regionima. Pokrajinska vlada je zvanično nazvana „Narodna uprava za Banat, Bačku i Baranju”, a za njenog predsednika izabran je [[Jovan Lalošević]]. Pokrajinska skupština zvanično je nazvana „Veliki narodni savet”, za čijeg je predsednika izabran [[Slavko Miletić]]. 

Dana 1. decembra 1918. Kraljevina Srbija se ujedinila s [[Država Slovenaca, Hrvata i Srba|Državom Slovenaca, Hrvata i Srba]] i formirala Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. 

Iako je vlada u [[Beograd]]u prihvatila odluku o prisajedinjenju Banata, Bačke i Baranje Kraljevini Srbiji, ona nije zvanično priznala Narodnu upravu, koja je upravljala ovim područjima sve do 11. marta 1919. godine, kada je održala svoju poslednju sednicu.

Pre [[Pariška mirovna konferencija (1919)|mirovne konferencije u Parizu]] vlast Narodne uprave prostirala se u svim delovima spomenutih regiona koje je od novembra 1918. kontrolisala vojska Kraljevine Srbije, uključujući i delove koji danas pripadaju [[Rumunija|Rumuniji]] i [[Mađarska|Mađarskoj]].<ref>Drago Njegovan, Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji, Novi Sad, 2004, strana 259, citat: "Teritorija na kojoj se prostirala ingerencija Narodne uprave određena je demarkacionom linijom na osnovu Beogradskog primirja od 13. novembra 1918."</ref><ref>[https://www.google.rs/search?tbm=bks&hl=sr&q=%22Narodna+uprava+za+Banat%2C+Ba%C4%8Dku+i+Baranju+objavila+je+proglas+stanovni%C5%A1tvu+povodom+utvr%C4%91enja+srpske+civilne+vlasti+u+Temi%C5%A1varu+i+Pe%C4%8Duju%22]</ref>

Iako od 1919. godine Narodna uprava Banata, Bačke i Baranje nije bila aktivna, ova teritorija je zvanično činila jednu od [[Pokrajine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca|pokrajina]] Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, sve do podele zemlje na [[Oblasti Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca|oblasti]] 1922. godine.

== Stanovništvo ==
Etnički sastav ove teritorije bio je veoma složen. Iako su Srbi, Bunjevci i drugi [[Sloveni]] naseljavali veći deo pokrajine, oni su živeli pomešano s [[Rumuni]]ma, Mađarima i Nemcima. Posle uspostavljanja konačnih državnih granica na mirovnoj konferenciji, u delovima Banata, Bačke i Baranje koji su priznati kao deo Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, živelo je 1.365.596 stanovnika, od kojih 29% [[Srbi|Srba]], 27,7% [[Mađari|Mađara]], 23,8% [[Nemci|Nemaca]], kao i pripadnici drugih naroda.

== Ustanove ==
Veliki narodni savet (parlament) pokrajine brojao je 50 članova, od kojih 35 [[Srbi|Srba]], 8 [[Bunjevci|Bunjevaca]], 5 [[Slovaci|Slovaka]], 1 [[Krašovani|Krašovana]] i 1 [[grkokatolicizam|unijatskog]] sveštenika.

U nadležnosti narodne uprave (vlade) pokrajine nalazili su se sledeći odseci: 

* politički poslovi
* unutrašnji poslovi
* pravosuđe
* prosveta
* finansije
* saobraćaj
* privreda
* prehrana i snabdevanje
* socijalne reforme
* narodno zdravlje 
* narodna odbrana

== Zvaničnici ==
* [[Jovan Lalošević]], predsednik Narodne uprave (vlade), poverenik za političke poslove i privremeni poverenik za prosvetu
* [[Petar Konjović]], zamenik predsednika Narodne uprave
* [[Jovan Hranilović]], privremeni predsednik Velikog narodnog saveta
* [[Slavko Miletić]], predsednik Velikog narodnog saveta
* [[Jovan Latinčić]], potpredsednik Velikog narodnog saveta
* [[Ignjat Pavlas]], poverenik za unutrašnje poslove
* [[August Rat]], poverenik za pravosuđe
* [[Vladislav Manojlović]], poverenik za finansije
* [[Stevan Slavnić]], poverenik za saobraćaj
* [[Mita Klicin]], poverenik za privredu
* [[Kosta Popović]], poverenik za prehranu i snabdevanje
* [[Dušan Tušanović]], poverenik za socijalne reforme
* [[Laza Marković]], poverenik za narodno zdravlje
* [[Dušan Popov (političar)|Dušan Popov]], poverenik za narodnu odbranu

== Povezano ==
* [[Istorija Vojvodine]]
* [[Istorija Srbije]]
* [[Banatska Republika]]
* [[Srpsko-Mađarska Republika Baranja-Baja]]

== Reference ==
<references/>

== Literatura ==
# Drago Njegovan, ''Prisajedinjenje Vojvodine Srbiji'', Novi Sad, 2004.
# Lazo M. Kostić, ''Srpska Vojvodina i njene manjine'', Novi Sad, 1999.
# Dimitrije Boarov, ''Politička istorija Vojvodine'', Novi Sad, 2001.
# [[Čedomir Popov]], Jelena Popov, ''Autonomija Vojvodine – srpsko pitanje'', Sremski Karlovci, 2000.

== Vanjske veze ==
{{Commonscat|Banat, Bačka and Baranja}}
[[Kategorija:Kraljevina Srbija]]
[[Kategorija:Stvaranje Kraljevine SHS]]
[[Kategorija:Historija Vojvodine]]
[[Kategorija:Istorija Banata]]
[[Kategorija:Istorija Bačke]]
[[Kategorija:Historija Baranje]]
[[Kategorija:Historija Hrvatske]]