Izvorni kod stranice As-Safah

{{Infokutija kraljevska krv
| tip = kalif
| ime = As-Saffah
| sukcesija = [[Kalif|Kalif islama]]
| vladavina = 750 - 754
| prethodnik1    = [[Marwan II]]
| nasljednik1      = [[Al-Mansur]]
| puno ime = Abu al-`Abbās `Abdu'llāh as-Saffāh ibn Muhammad ibn Ali ibn Abdullah Ali ibn Abdullah ibn Abbas ibn Abdul Muttalib ibn Hashim
| kuća = [[Abasidski Kalifat|Abasidi]]
| kuća-tip = dinastija
| otac = Muhammad ibn Ali ibn Abdullah <ref>(ne istoimeni [[šijiti|šijitski]] [[imam]] Muhammad ibn Ali ibn Al Husayn Al Baqir)</ref>
| datum rođenja = 721
| datum smrti = 10. jun {{death year and age|754|721}}
| religija = [[sunitski islam]]
}}

'''Abu al-`Abbās `Abdu'llāh ibn Muhammad as-Saffāh''' ili '''Abul `Abbas al-Saffah''' ([[Arapski jezik|arapski]]: '''أبو العباس عبد الله بن محمد السفاح''', ''As-Saffah السفّاح'' doslovno ''Prolivač krvi''), (721 - 754) bio je prvi [[Abasidi|abasidski]] [[kalif]], koji je vladao od 750. do smrti 754.

As-Safah je poticao od [[Arapi|arapskog]] plemena [[Banu Hashim]] - istog onog iz koga je poticao [[prorok Muhamed]]. Jedan od njegovih predaka je bio Muhamedov stric i [[ashabi]] [[Abas ibn Abd al-Mutalib]]. U vrijeme njegove mladosti su, pak, Kalifatom, odnosno islamskim svijetom, vladali [[Omejadi]], čija je vladavina izazivala sve više nezadovoljstva, pogotovo među [[šijiti]]ma, ali i potakla glasine i proročanstva o ''[[mahdi]]ju'', odnosno velikom spasitelju koji će obnoviti islam u ratu između Dobra i Zla. Godine 747. je As-Safahov brat Imam Ibrahim to iskoristio kako bi podigao veliki ustanak u [[Veliki Horasan|Horasanu]] u današnjoj [[Centralna Azija|Centralnoj Aziji]]. Iako je Ibrahim uhvaćen, As-Safah je nastavio borbu. Početkom iste godine je vojska omejadskog kalifa [[Marwan II|Marvana II]], koja je pokušala ugušiti ustanak, razbijena u [[Bitka na Zabu|na Zabu]] u današnjem Iraku. As-Safah se potom proglasio [[kalif]]om i zauzeo prijestolnicu [[Damask]].

Nastojeći konsolidirati svoju vlast, As-Safah je sve preživjele članove omejadskog klana pozvao na gozbu gdje su svi pretučeni na smrt. Jedini preživjeli član bio je [[Abd al-Rahman I]] koji je uspio pobjeći u [[al-Andalus]] i tamo stvoriti novu omejadsku državu. Time je prvi put došlo do trajne političke podjele [[islamski svijet|islamskog svijeta]]. As-Safah je, međutim, imao daleko više uspjeha u konsolidaciji svoje vlasti te je pod svoju vlast stavio sve ostale omejadske teritorije. Na samom početku vladavine se uspješno obračunao i sa vanjskom prijetnjom koju je činila [[Historija Kine|kineska]] [[dinastija Tang]], čiji je prodor na zapad razbijena u odlučujućoj [[Bitka za Talas|bitci za Talas]], koja je, pak, udarila temelje daljoj [[islamizacija|islamizaciji]] [[Centralna Azija|Centralne Azije]]. 

As-Safahova pobjeda kod Talasa je imala i druge dalekosežne posljedice, s obzirom da se među kineskim zarobljenicima našao i veliki broj onih upoznatih s tehnologijom proizvodnje [[papir]]a. As-Safah je iskoristio tako stečeno znanje kako bi podigao prvu tvornicu papira u islamskom svijetu, te tako stvorio materijal daleko pogodniji za širenje znanja i kulture. As-Safah je za vrijeme svoje kratke vladavine bio poznat i po tome što je, za razliku od Omejada, otvorio najviše državne i vojne funkcije ne-Arapima i ne-muslimanima. Šijiti, koji su ga podržavali, bili su međutim razočarani zbog odluke da mjesto kalifa preuzme za sebe umjesto da ga prepusti [[šijitski imam|šijitskom imamu]]. 

As-Safah je umro od [[velike boginje|velikih boginja]] 10. juna 754. Prije toga je za nasljednika odredio svog brata [[Al-Mansur]]a. 

Njegova kratka vladavina se često navodi kao početak tzv. [[Zlatno doba islama|Zlatnog doba islama]].

== Izvori ==
{{reflist}}

== Literatura ==
* [[Muhammad ibn Jarir al-Tabari]], ''History'' v. 27, "The Abbasid Revolution," transl. John Alden Williams, SUNY, Albany, 1985.

{{s-start}}
{{s-hou|[[Abasidi|Abasid]]||721||754}}
{{s-rel|su}}
{{s-bef|before=[[Marwan II]]}}
{{s-ttl|title=[[Popis kalifa|Kalif islama]]|years=750 – 754}}
{{s-aft|after=[[Al-Mansur]]}}
{{end}}

{{Abasidi}}

{{Lifetime|721|754|As-Saffah}}

[[Kategorija:Abasidski kalifi]]