Valentinijan II

Valentinijan II (rođen u jesen 371. godine u današnjem Triru, umro 15. maja 392. godine u današnjem Beču. Njegovo puno ime bilo je Flavius Valentinianus. Od 375. godine pa sve do svoje smrti bio je rimski car na Zapadu, jedno vreme kao savladar svog polubrata Gracijana.

Život

Car na Zapadu

Valentinijan II bio je od sa četiri godine, dakle 375. godine, posle iznenadne smrti svog oca Valentinijan I proglašen za cara Zapada od strane vojske u Akvinkumu. Njegov sedamnaestogodišnji polubrat Gracijan bio je već pre osam godina postavljen za savladara svog oca. Gracijan se složio sa izborom Valentinijana za cara.

Formalno, Zapadni deo Carstva bio je podeljen između Valentinijana II i Gracijana. Valentinijan je dobio Italiju, deo Ilirika i Afriku, dok je Gracijan dobio transalpinske provincije. Valentinijan, tada još dete, je rezidirao u Milanu, a njegovim delom je upravljao Gracijan, kao de facto car Zapadnog rimskog carstva.

Nakon smrti Valensa, Gracijan je proglašen za naslednika na Istoku.

Justina

Valentinijan je za to vreme bio pod praktičnim starateljstvom svog polubrata. Na njega je naročito uticala njegova majka Justina, inače pristalica arijanizama, jedne raširene jeresi u to doba. Justina se u verskim pitanjima suprotstavljala episkopu Ambroziju iz Milana, jednom važnom carskom savetniku i čuvenom crkvenom propovedniku te epohe. Ambrozije se i naročito suprotstavljao naređenjima Justine, tj Valentinijana o toleranciji prema jereticima.

Magnus Maksimus

383. godine bio je Gracijan u Lionu posle ustanka Magnusa Maksimusa ubijen.

Valentinijan i Justina su pobegli u Solun, kod Teodosija I, cara Istoka i brata Valentinijanove sestre Gale. Teodosije je uspeo da se izbori sa pobunom Magnusa Maksimusa.

Smrt i posledice

Valentinijan je ponovo postavljen na Zapadu za cara, ali opet nije samostalno vladao. Njegov regent je bio Arbogast, jedan rimski vojskovođa franačkog porekla. Arbogast je pred Valentinijanovim očima ubio jednog carevog prijatelja. Kada je car hteo da ga otpusti zbog toga, Arbogast je pocepao tu naredbu. (Zosim, 4,53). Valentinijan je tako bio samo formalno car i postepeno je gubio uticaj. Na kraju 15. maja 392. godine nađen je obešen u svojoj carskoj palati u galskom gradu Vjenu. Okolnosti njegove smrti nisu jasne: možda je ubijen po Arbogastovom naređenju. Možda je zbog sopstvene nemoći izvršio samoubistvo.

Arbogast je za cara postavio jednog govornika Evgenija. Evgenije je bio loš hrišćanin i stupio je u savez sa otvoreno paganskim krugovima oko Kvinta Aurelija Simaha i Virija Nikomaha Flavijana. To je dovelo do poslednjeg oporavka paganizma na Zapadu. Razume se, na to je reagovao Teodosije I i ponovo uspostavio hrišćanstvo na Zapadu.