Tiaret (arapski: تاهرت / تيارت/ , berberski: Tahert ili Tiharet) nekad znan i kao Tagdempt je grad od 178,915 stanovnika[1] na sjeveru Alžira u Pokrajini Tijaret u kojoj je i administrativni centar.[2]

Tiaret
تاهرت / تيارت
Grad pod snijegom
Grad pod snijegom
Grad pod snijegom
Koordinate: 35°22′N 1°19′E / 35.367°N 1.317°E / 35.367; 1.317
Država  Alžir
Pokrajina Tijaret
Visina 978[1]
Stanovništvo (2008.)
 - Grad 178,915[1]
Vremenska zona UTC+1 (UTC)
Poštanski broj 14000[1]
Karta
Tiaret na mapi Alžira
Tiaret
Tiaret
Pozicija Tiareta u Alžiru

Geografske karakteristike

uredi

Tiaret leži na južnom kraju masiva Varsenis (dio Tel Atlasa) na mjestu gdje se pretapa u Visoravan slaništa. Prostire se po obroncima planine Guezoul (visoke 1.375 metara) i po kotlini Vadi Tiareta. Kako leži u planinskom kraju ima znatno hladniju klimu od ostalih alžirskih gradova.[2]

Od glavnog grada Alžira je udaljen 340 km južno.[3]

 
Centralni trg noću

Historija

uredi

Medina Tiareta podignuta je na mjestu gdje se nekad nalazila rimska Tingartia administrativni centar zapadnog Alžira za bizantske vlasti.[2]

Na planinama pored grada nalaze se Jedari, grupe neobičnih građevina kvadratnog tlocrta sa stepeničastim piramidalnim krovovima, za koje se pretpostavlja da su grobnice berberskih prinčeva podignute između 6 i 7. vijeka. Zbog tog se misli da je bio značajan arapski grad u 7. vijeku, jer su ga zvali Tahart (Lavica).[2]

Lider berberskih Ibadida u Magrebu Abd ar-Rahman ibn Rustam zauzeo je grad 761. i učinio ga prijestolnicom svoje Rustamidske monarhije.[2] To je bio do 909. kad je pokleknuo pod napadima Fatimidske dinastije.[2] Nakon sloma rustamidske države, članovi Ibadidiske dinastije sa najgorljivijim sljedbenicima pobjegli su u Sedratu, arheološki lokalitet pored današnje Vargle, a jedan vijek kasnije su otišli od tamo i preselili se u saharsku pustinjsku oazu M'zab.[4] Nakon tog gradom vladaju tlemsenski sultani a nakon njih Osmanlije sve do 1843. kad su ga zauzeli Francuzi.[2]

Tiaret je bio jedna od prijestolnica vođe otpora protiv francuske dominacije sredinom 19. vijeka emira Abd el-Kadera.[3]

Tiaret je doživio naglu urbanizaciju za Francuske kolonijalne uprave, nakon što je generalni guverner Lamoricière 1843. osnovao garnizon.[5] Nakon tog se doselilo puno francuskih kolonista koji su svoje naselje podigli sjeverno od stare bedemima opasane medine.[2] Teritorij tog naselja je određen dekretom 1868. Nakon tog je i službeno osnovan 27. januara 1869. dekretom, kao punopravna općina.[5]

Tiaret je od akademske godine 1980. / 1981. i univerzitetski grad, koji danas ima 8 fakulteta i 2 instituta, na kojima studira 30 248 studenta.[6]

Privreda i transport

uredi

Tiaret je trgovačko - administrativni centar visoravni Sersou ratarsko-stočarskog kraja, poznatog po žitaricama i čistokrvnim arapskim konjima.[2]

Industrija se nalazi petnaestak km istočno od grada u predgrađu Ain Bouchekif, najveći objekt je tvornica vojnih vozila SAFAV-MB[7]. Tu se nalazi aerodrom Abdelhafid Boussouf (IATA: TID, ICAO: DAOB)[8]

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Algeria, People's Democratic Republic of Algeria (engleski). City population. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 Tiaret, Algeria (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  3. 3,0 3,1 Tiaret (francuski). Air Algerie. Arhivirano iz originala na datum 2020-02-26. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  4. Gudrun Krämer, Denis Matringe, John Nawas, Everett Rowson. The Encyclopaedia of Islam Three (engleski). Leiden • Boston. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  5. 5,0 5,1 Tiaret (Algérie) (francuski). Archives nationales d'outre-mer. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  6. Origine et histoire (francuski). Université Ibn-Khaldoun Tiare. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  7. Usine de véhicules militaires de Tiaret (francuski). Algérie Presse Service. Pristupljeno 24.2. 2020. 
  8. Abdelhafid Boussouf Bou Chekif (francuski). Ch aviation. Pristupljeno 24.2. 2020. 

Vanjske veze

uredi