Wikipedija

Dvanaest imama

Dvanaest imama su duhovni i politički nasljednici Muhameda, prema vjerovanju imamitskog ili Ithna-‘ashariyyah ogranka šijitskog islama.[1] Prema imamitskog teologiji, nasljednik Muhamedov je nepogrešiv ljudski pojedinac koji ne samo što pravedno vlada zajednicom, nego je također sposoban održavati i tumačiti božansko pravo i njegovo ezoteričko značenje. Poslanikove i imamove riječi i djela su vodilja i uzor koji zajednica mora slijediti; zbog toga moraju biti slobodni od pogreške i grijeha i moraju biti izabrani božanskim ukazom (nass) preko Proroka.[2][3] Šijitski imamiti vjeruju da su dvanaest imama predskazani u hadisu o dvanaest nasljednika.

Imamitski i ismalitski šijiti vjeruju kako je ‘aql - božanska mudrost - bila izvor duša poslanika i imama te im dala ezoteričko znanje poznato kao ḥikmah te da su njihove patnje bile sredstvo božanske milosti za njihove poklonike.[1][4][5] Iako Imam nije bio primatelj božanske objave, imao je bliski odnosa sa Bogom, te ga Bog vodi isto kao što imam vodi narod. Imam je također vođen od tajnih tekstova u svom posjedu kao što su al-Jafr i al-Jamia. Imamat ili vjerovanje u božanskog vodiča je temeljno vjerovanje imamitskih i ismailitskih ogranaka šijitskog islama i temelji se na konceptu Boga koji neće ostaviti čovječanstvo bez pristupa božanskom vodstvu.[6]

Prema imamitima, uvijek postoji imam vremena, koji je božanski imenovan autoritet za sve potanja vjere i prava u muslimanskoj zajednici. Ali je prvi bio imam iz ove loze i, prema mišljenju imamita, legitimni nasljednik proroka islama, a koga su slijedili muški potomci Muhameda preko njegove kćeri Fatime. Svaki imam je bio sin prethodnog imama, s izuzetkom Huseina ibn Alija, koji je bio brat Hasana.[1] Dvanaesti i posljednji imam je Muhamed al-Mahdi, za koga imamiti vjeruju da je trenutno živ i skriven prije nego što se vrati kako bi donio pravdu svijetu.[6]

Popis imama

uredi
Broj Moderni (kaligrafski) prikaz Ime
(Puno/Kunya)		 Titula
(arapski/turski)[7]		 Datum
rođenja
smrti
(n.e./AH)[8]		 Važnost Mjesto rođenja Uzrok i mjesto smrti
i mjesto sahrane[9]
1   Ali ibn Abu Talib
علي بن أبي طالب
Abu al-Hasan
أبو الحسن 		Amir al-Mu'minin


(Zapovjednik vjernih)[10]

Birinci Ali[11] 		600–661[10]
23(prije Hidžre)–40[12] 		Prvi Imam i pravedni nasljednik Proroka za sve šijite; suniti ga, pak, priznaju kao Četvrtog kalifa. Uživa veliki ugled kod svih sufističkih muslimanskih redova (Turuq); njihovi članovi vuku svoju lozu od Muhameda preko njega.[10] Meka,
Saudijska Arabija[10] 		ubio ga Abdurahman ibn Muldžem, haridžit u Kufi, koji ga je posjekao otrovanim mačem dok se molio.[10][13]
Sahranjen u džamiji Imama Alija u Najafu,
Irak.
2   Hasan ibn Ali
حسن بن علي
Abu Muhamed
أبو محمد 		al-Mujtaba


(Izabrani)

Ikinci Ali[11] 		624–670[14]
3–50[15] 		Bio je nastariji preživjeli unuk Muhameda preko Muhamedove kćeri Fatimah az-Zahra. Hasan je naslijedio svog oca kao kalif u Kufi na osnovi mirovnog sporazuma sa Muavijom I, prepustio je vlast nad Irakom poslije vladavine od sedam mjeseci.[16] Medina,
Saudijska Arabija[14] 		Otrovan od strane svoje supruge u Medini, prema naređenju kalifa Muavije, prema vjerovanju šijita dvanaestnika.[17]
Sahranjen u Jannat al-Baqiju u Medini,
Saudijska Arabija.
3   Husayn ibn Ali
حسین بن علي
Abu Abdillah
أبو عبدالله 		Sayyid ash-Shuhada


(Gospodar mučenika)

Ūçüncü Ali[11] 		626–680[18]
4–61[19] 		Bio je unuk Muhamedov i brat Hasan ibn Alija. Husayn se suprotstavio vlasti kalifa Jezida I. Zbog toga su on i njegova porodica kasnije ubijeni od Jezidove vojske u bitci kod Karbale. Nakon ovog događaja komemoracija Husayn ibn Alija je postala centralni ritual za oblikovanje šijitskog identiteta.[18][20] Medina,
Saudijska Arabija[18] 		ubijen i odrezana mu glava u bitci kod Karbale.[18]
Sahranjen u svetištu Imama Huseina u Karbali,
Irak.
4   Ali ibn Husayn
علي بن الحسین
Abu Muhamed
أبو محمد 		al-Sajjad, Zayn al-'Abidin


(Onaj koji se stalno klanja, ukras vjernika) [21]

Dorduncu Ali[11] 		658/9[21] – 712[22]
38[21]–95[22] 		Autor molitvi u Sahifa al-Sajjadiyya, koji su poznati kao "Psalm Domaćinstva Prorokovog."[22] Medina,
Saudijska Arabija[21] 		Prema većini šijitskih učenjaka, bio je otrovan po naređenju kalifa Al-Valida I u Medini, Saudijska Arabija.[22]
sahranjen u Jannat al-Baqi, Medina,
Saudijska Arabija.
5   Muhamed ibn Ali
محمد بن علي
Abu Ja'far
أبو جعفر 		Baqir al-Ulum


(Otkrivač znanja) [23]

Besinci Ali[11] 		677–732[23]
57–114[23] 		I sunitski i šijitski izvori ga opisuju kao jednog od ranih i najznačajnijih pravnih učenjaka, koji je poučio brojne učenike u svoje vrijeme.[23][24] Medina,
Saudijska Arabija[23] 		Prema nekim šijitskim učenjacima, otrovao ga je Ibrahim ibn Walid ibn 'Abdallah u Medini, Saudijska Arabija po naređenju Hišama ibn Abd al-Malika.[22]
sahranjen u Jannat al-Baqi, Medina,
Saudijska Arabija.
6   Džafer ibn Muhamed
جعفر بن محمد
Abu Abdillah
أبو عبدالله 		as-Sadiq[25]


(Čestiti)

Altinci Ali[11] 		702–765[25]
83–148[25] 		Uspostavio Ja'fari jurisprudenciju i razvio šijitsku teologiju. Poučavao brojne učenjake u različitim poljima, uključujući Abu Hanifaha i Malik ibn Anasa u fiqhu, Wasil ibn Atu i Hisham ibn Hakama u islamskoj teologiji, i Gebera u nauci i alkemiji.[25][26][27] Medina,
Saudijska Arabija[25] 		Prema šijitskim izvorima, bio je otrovan u Medini, Saudijska Arabija po naređenju kalifa Al-Mansura.[25]
sahranjen u Jannat al-Baqi, Medina,
Saudijska Arabija.
7   Musa ibn Džafer
موسی بن جعفر
Abu al-Hasan I
أبو الحسن الاول[28] 		al-Kazim[29]


(Mirni)

Yedinci Ali[11] 		744–799[29]
128–183[29] 		Vođa šijitske zajednice u doba raskola sa ismailitima i drugim ograncima nakon smrti četvrtog imama Jafar al-Sadiqa.[30] Uspostavio je mrežu agenata koji su prikupljali khums u šijitskim zajednicama Bliskog Istoka i Horasna. Uživa ugled među mahdavijama; članovi tih redova vuku svoju lozu do Muhameda preko njega.[31] Medina,
Saudijska Arabija[29] 		Zatvoren i otrovan u Bagdadu, Irak po naređenju kalifa Harun al-Rashida, prema šijitskim vjerovanjima.
Sahranjen u svetištu Kazimayn u Bagdadu,
Irak.[29]
8   Ali ibn Musa
علي بن موسی
Abu al-Hasan II
أبو الحسن الثانی[28] 		ar-Rida, Reza[32]


(Zadovoljavajući)

Sekizinci Ali[11] 		765–817[32]
148–203[32] 		Proglašen krunskim princom od kalifa Al-Ma'muna Mamouna i poznat po svojim raspravama sa muslimanskim i ne-muslimanskim vjerskim učenjacima.[32] Medina,
Saudijska Arabija[32] 		Prema šijitskim izvorima, bio je otrovan u iranskom Mašhadu, po naređenju kalifa Al-Ma'muna.
Sahranjen u Svetištu Imama Reze u Mašhadu,
Iran.[32]
9   Muhamed ibn Ali
محمد بن علي
Abu Džafer
أبو جعفر 		al-Taqi, al-Jawad[33]


(Bogobojazni, Velikodušni)

Dokuzuncu Ali[11] 		810–835[33]
195–220[33] 		Slavan po svojoj velikdušnosti i pobožnosti kada je suočen sa progonima od strane Abasidskog Kalifata. Medina,
Saudijska Arabija[33] 		Otrovan od strane svoje supruge, Al-Ma'munove kćeri, u Baghadu, Irak po naređenju kalifa Al-Mu'tasima, prema šijitskim izvorima.
Sahranjen u svetištu Kazmain u Bagdadu,
Irak.[33]
10   Ali ibn Muhamed
علي بن محمد
Abu al-Hasan III
أبو الحسن الثالث[34] 		al-Hadi, al-Naqi[34]


(Vodič, Čisti)

Onuncu Ali[11] 		827–868[34]
212–254[34] 		Ojačao mrežu zamjenika u šijitskoj zajednici. Slao im upute i zauzvrat primao financijske doprinose vjernika preko khumsa i vjerskih zavjeta.[34] Surayya, selo kraj Medine,
Saudijska Arabija[34] 		Prema šijitskim izvorima, bio je otrovan u Samari, Irak po naređenju kalifa Al-Mu'tazza.[35]
Sahranjen u Džamiji Al Askari u Samari,
Irak.
11   Hasan ibn Ali
الحسن بن علي
Abu Muhamed
أبو محمد 		al-Askari[36]


(Građanin garnizonskog grada)

Onbirinci Ali[11] 		846–874[36]
232–260[36] 		Najveći dio života proveo pod raznim ograničenjima koje je kalif Al-Mu'tamid nakon smrti njegovog oca. Represija nad šijitskim stanovništvom je bikla posebno velika u njegovo vrijeme zahvaljujući velikom broju i povećanju uticaja.[37] Medina,
Saudijska Arabija[36] 		Prema šijitskim izvorima, bio je otrovan po naređenju kalifa Al-Mu'tamida u Samari, Irak.
Sahranjen u Džamiji Al Askari u Samari,
Irak.[38]
12   Muhamed ibn al-Hasan
محمد بن الحسن
Abu al-Qasim
أبو القاسم 		al-Mahdi, Skriveni imam, al-Hujjah[39]


(Vođeni, Dokaz)

Onikinci Ali[11] 		868–unknown[40]
255–unknown[40] 		Prema doktrini šijita-dvanaestnika, on je stvarna historijska ličnost, trenutni imam i obećani Mahdi, mesijanska ličnost koja će se vratiti zajedno sa Kristom. On će uspostaviti pravednu vlast islama i na zemlju dovesti pravdu i mir.[41] Samarra,
Irak[40] 		Prema šijitskoj doktrini, živio je u Okultaciji od 872. i nastavit će živjeti sve dok Bog to želi.[40]

Fusnote

uredi
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 „Shi'ite”. Encyclopedia Britannica Online. 2007. Pristupljeno 6. XI 2007. 
  2. ↑ Nasr (1979), str. 10
  3. ↑ Momen (1985), str. 174
  4. ↑ Nasr (1979), str. 15
  5. ↑ Corbin (1993), str. 45–51
  6. ↑ 6,0 6,1 Gleave, Robert. „Imamate”. Encyclopaedia of Islam and the Muslim world; vol.1. MacMillan. ISBN 0-02-865604-0. 
  7. ↑ Imamove arapske titule se koriste od strane većine dvanaestničkih šijita koji koriste arapski kao liturgijski jezik, uključujući Usooli, Akhbari, Shaykhi, i u manjoj mjeri Alawi. Turske titule se uglavnom koriste od Alevija, manje dvanaestničke grupe, koja čini oko 10% svjetske populacije šijita. Titule svakog imama doslovno znače "Prvi Alija", "Drugi Alija" itd. Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa. Gale Group. 2004. ISBN 978-0-02-865769-1. 
  8. ↑ Oznaka n.e. se odnosi na solarni kalendar naše ere, dok AH označava lunarni kalendar Hidžer.
  9. ↑ osim Dvanaestog imama
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Nasr, Seyyed Hossein. „Ali”. Encyclopedia Britannica Online. Pristupljeno 12. X 2007. 
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 Encyclopedia of the Modern Middle East and North Africa. Gale Group. 2004. ISBN 978-0-02-865769-1. 
  12. ↑ Tabatabae (1979), pp.190–192
  13. ↑ Tabatabae (1979), p.192
  14. ↑ 14,0 14,1 „Hasan”. Encyclopedia Britannica Online. Pristupljeno 08. 11. 2007. 
  15. ↑ Tabatabae (1979), pp.194–195
  16. ↑ Madelung, Wilferd. „Hasan ibn Ali”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 23. III 2008.  Arhivirano 2008-02-18 na Wayback Machine-u
  17. ↑ Tabatabae (1979), p.195
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 18,3 „al-Husayn”. Encyclopedia Britannica Online. Pristupljeno 8. XI 2007. 
  19. ↑ Tabatabae (1979), pp.196–199
  20. ↑ Calmard, Jean. „Husayn ibn Ali”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 23. III 2008.  Arhivirano 2008-01-17 na Wayback Machine-u
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Madelung, Wilferd. „'ALÈ B. AL-HUOSAYN”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 8. XI 2007.  Arhivirano 2009-01-22 na Wayback Machine-u
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 Tabatabae (1979), p.202
  23. ↑ 23,0 23,1 23,2 23,3 23,4 Madelung, Wilferd. „AL-BAQER, ABU JAFAR MOHAMMAD”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 8. XI 2007.  Arhivirano 2009-03-04 na Wayback Machine-u
  24. ↑ Tabatabae (1979), p.203
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 25,4 25,5 Tabatabae (1979), p.203–204
  26. ↑ Research Committee of Strasburg University, Imam Jafar Ibn Muhammad As-Sadiq A.S. The Great Muslim Scientist and Philosopher, translated by Kaukab Ali Mirza, 2000. Willowdale Ont. ISBN 0-9699490-1-4.
  27. ↑ „Wasil ibn Ata”. Encyclopedia Britannica Online. Pristupljeno 8. XI 2007. 
  28. ↑ 28,0 28,1 Madelung, Wilferd. „'ALÈ AL-HAÚDÈ”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 09. 11. 2007.  Arhivirano 2008-08-03 na Wayback Machine-u
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 29,4 Tabatabae (1979), p.205
  30. ↑ Tabatabae (1979) p. 78
  31. ↑ Sachedina (1988), pp.53–54
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 32,5 Tabatabae (1979), pp.205–207
  33. ↑ 33,0 33,1 33,2 33,3 33,4 Tabatabae (1979), p. 207
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 34,4 34,5 Madelung, Wilferd. „'ALÈ AL-HAÚDÈ”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 8. XI 2007.  Arhivirano 2008-08-03 na Wayback Machine-u
  35. ↑ Tabatabae (1979), pp.208–209
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 Halm, H. „'ASKARÈ”. Encyclopedia Iranica. Pristupljeno 8. XI 2007.  Arhivirano 2007-12-30 na Wayback Machine-u
  37. ↑ Tabatabae (1979) pp. 209–210
  38. ↑ Tabatabae (1979), pp.209–210
  39. ↑ „Muhammad al-Mahdi al-Hujjah”. Encyclopedia Britannica Online. Pristupljeno 8. XI 2007. 
  40. ↑ 40,0 40,1 40,2 40,3 Tabatabae (1979), pp.210–211
  41. ↑ Tabatabae (1979), pp. 211–214

Izvori

uredi

Vanjske veze

uredi
Izvor: https://sh.wikipedia.org/w/index.php?title=Dvanaest_imama&oldid=42246818