Tudor (dinastija)

(Preusmjereno sa stranice Dinastija Tudor)

Tudor je ime engleske kraljevske dinastije, koja je dala pet engleskih monarha; Henrya VII (1485. - 1509.), Henrya VIII (1509. - 1547.), Edwarda VI (1547. - 1553.), Mary I (1553. - 1558.) i Elizabetu I. (1558. - 1603).

Tudor
Ruža Tudora
ZemljaKraljevina Engleska
Kuća predakaDinastija Lancaster - Dinastija York
Titulekralj Engleske
OsnivačHenry VII
Posljednji suverenElizabeta I.
Osnivanje1485.
Prestanak1603.

Dinastiju je osnovao Henry VII koji je s trona skinuo Richarda III. i tako okončao dinastičke ratove znane kao Ratovi dviju ruža između Dinastije York i Dinastije Lancaster[1]

Historija

uredi

Korijeni Tudora mogu se pratiti unatrag do 13. vijeka, ali porodičnu dinastiju uspostavio je tek Owen Tudor (oko 1400. - 1461), velški pustolov koji se kao štitonoša borio u vojskama Henrya V i Henrya VI u Ratovima dviju ruža na lancasterskoj strani.[1] Njemu je odrubljena glava nakon što su ih jorkisti pobjedili u Bitci kod Mortimer Crossa (1461).

Owen je bio oženjen sa udovicom kralja Henrya V - Catherine od Valoisa, pa je njihov najstariji sin, Edmund (oko 1430. - 1456.), dobio od kralja Henrya VI titulu i leno grofa od Richmonda. On se oženio sa Margaret Beaufort, koji je bila praunuka Johna od Genta sina od Edwarda III, pa po toj liniji bila i jedan od pretendenata (istina jako daleki) na engleski tron.[1]

Upravo je zbog tog njihov jedini sin Henry Tudor, koji se rodio kad je Edmund umro - ispao jedini lankasterski favorit za kralja. On je 1485. vodio invaziju protiv jorkijskog kralja Richarda III. kog je pobijedio u Bitci kod Boswortha i na taj način sjeo na tron.[1] Odmah nakon toga se 1486. i oženio sa Elizabethom od Yorka, kćerkom Edwarda IV. i na taj način simbolički ujedinio te dotad zaraćene dinastije.[1]

Tako da je i njegov amblem - Tudorovska ruža, simbolizirao jedinstvo jer je to prikaz crvene lankasterske ruže na bijeloj jorkijskoj ruži.[1]

Vladavinu Dinastije Tudor obilježio je Henry VIII - raskinuvši veze sa papinskim Rimom - 1534. i pokretanjem engleske reformacije, koja je kulminirala osnivanjem Anglikanske crkve za Elizabete I.. [1]

Izvori

uredi
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 House of Tudor (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 27. 10. 2014. 

Vanjske veze

uredi