Ankara
Ankara (nekad zvana Angira i Angora) je glavni grad Republike Turske, administrativni centar Provincije Ankara, u regiji Centralna Anadolija . Sa svojih 3 203 362 stanovnika u užem centru (4 007 860 metropolski grad)[1] ona je drugi grad po veličini u Turskoj.
Ankara
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 39°52′N 32°52′E / 39.867°N 32.867°E | |
| Država |  Turska
|
| Regija | Centralna Anadolija |
| Provincija | Ankara |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Mansur Yavaş |
| Površina | |
| - Ukupna | 2 516 km² |
| Visina | 938 |
| Stanovništvo (2000.) | |
| - Urbano područje | 3 203 362 |
| - Područje utjecaja | 4 007 860 |
| Vremenska zona | UTC+2 (UTC+3) |
| Poštanski broj | 06xxx |
| Pozivni broj | 312 |
| Službena stranica www.Ankara.bel.tr/ | |
| Karta | |
  Ankara | |
To je slavni grad po svojim mačkama - Angora, Angora zečevima i Angora kozama poznatim po dugoj dlaci iz koje se dobija skupocjeni moher
Etimologija
urediKao i mnogi drugi antički gradovi i Ankara je više puta u svojoj historiji mijenjala svoje ime. Isprva se zvala Ankuvaš kad je bila hetitski kultni centar[2] U doba Stare Grčke zvala se Ankira (grčki: Ἄγκυρα [Ánkyra], "sidro"). Od osmanskih vremena nakon 1073. postala je znana kao Angora. Ime je promjenila 1930. kad je odlukom turske državne pošte postala - Ankara[3]
Historija
urediIako je precizan datum kad je osnovana Ankara i dalje neizvjesan, arheološki nalazi ukazuju da nastanjen još od kamenog doba, kao i to da je na prostoru grada nalazio prosperitetni frigijski grad od kraja 2. milenija pne..
Aleksandar Veliki osvojio je Ankaru - 333. pne., u 3. vijeku pne. grad je bio prijestolnica Tektosaga jednog galatskog plemena. Od 25. pne. za vrijeme vladavine cara Augusta Ankara je postala dio Rimskog Carstva .[4]
Za bizantske vladavine, Ankara je bila meta napada Perzijanaca i Arapa. Oko 1073. Ankara je pala u ruke Seldžuka ali ju je križar Raymond Tuluški - 1101. preoteo.[4]Bizant ipak nije mogao dugo održati svoju vlast, tako da je Ankara je postala kamen spoticanja između Seldžuka i njihovih rivala među turskim graničnim klanovima, a nakon 1143. između samih seldžučkih prinčeva. Nakon osnivanja Osmanskog Carstva Ankara je počela stagnirati kao perifeferni grad carstva.[4]
Mongolski vladar Timur zauzeo je Ankaru 1354., ali ju je već 1403. preoteo Orhan drugi sultan Osmanske dinastije. Nakon tog je ostala u osmanskim rukama, u kasnijim vijekovima, grad je ponovno postao važan, kao trgovački centar na karavanskom putu za istok.[4]
Nakon Prvog svjetskog rata - lider mladoturaka Mustafa Kemal Ataturk, odabrao je Ankaru za sjedište svog štaba 1919. iz kog je organizirao borbu kako protiv grčkih intervenističkih snaga, tako i protiv sultana i njegove vlade u Istanbulu. Nakon osnivanja Republike Turske - 1923. Ankara je proglašena glavnim gradom nove države.[4]
Znamenitosti
uredi
Arhitektura Ankare je ogledalo njene duge prošlosti. Iz vremena rimske vladavine ostali su ostatci termi, Julianov stup i Augustov hram podignut 25. pne. - 20. pne.. Iz bizantskih vremena ostali su djelovi kaštela na brdu iznad grada i groblje. Najstarija džamija u gradu je Alâeddin, iz doba Seldžuka (12. vijek) s jednim minaretom, koja se nalazi na obroncima brda na kom dominira kaštel (kale).
Građevine iz osmanskog perioda su brojne, od njih vrijedi spomenuti džamiju Haci Bayram (1427.-1428.), kao i Bezistan Mahmud Paše i Kuršumli han, dvije građevine iz 15. vijeka koje su danas preuređene u Muzej anadolijskih civilizacija.[4] U njemu se čuva svjetski poznata Hetitska kolekcija. Vrijedan je i Etnografski muzej sa svojom zbirkom umjetnosti i folklora turskog naroda.
U modernom južnom dijelu grada izgrađenom nakon 1924. nalazi Mauzolej Kemala Atatürka - turskog generala i državnika [4], izgrađen 1953. godine, u kome se nalazi Atatürkov grob, kao i grob njegovog nasljednika Ismeta Inenija.
Geografske karakteristike
urediAnkara leži na sjeverozapadu Turske, 200 km od crnomorske obale [4] i 450 km jugoistočno od Istanbula.
Historijski centar Ankare smjestio se na stjenovitom brdu visokom 150 m, na lijevoj obali rijeke Ankara Çayı, pritoke Sakarje.
Klimatske karakteristike
urediAnkara ima čistu Kontinentalnu klimu, sa hladnim snježnim zimama i toplim suhim ljetima. Kiše padaju u proljeće i jesen, ali malo jer na Ankaru padne prosječno na godinu samo oko 415 mm oborina, tako da po Köppenovoj klasifikaciji klime gotovo da ima Polupustinjsku klimu, BSk
| Klimatološki medijani za Ankara | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mjesec | jan-sij | feb-velj | mar-ožu | apr-tra | maj-svi | jun-lip | jul-srp | aug-kol | sep-ruj | okt-lis | nov-stu | dec-pro | godina |
| Srednji maksimum (°C) | 1 | 4 | 10 | 15 | 20 | 24 | 27 | 28 | 24 | 18 | 10 | 4 | 15 |
| Srednji minimum (°C) | −6 | −5 | −1 | 3 | 6 | 9 | 12 | 12 | 8 | 3 | −1 | −3 | 3 |
| Precipitacija (mm) | 40 | 31 | 36 | 51 | 52 | 39 | 17 | 15 | 18 | 32 | 36 | 48 | 415 |
| Izvor: [5] | |||||||||||||
Privreda
uredi
Država je najveći poslodavac u Ankari, pošto najveći broj ljudi radi u državnoj administraciji. Ali Ankara je drugi po veličini industrijski centar u zemlji, odmah nakon Istanbula. Ankara ima brojne vinarije, veliku pivovaru, brojne tvornice prehrambene industrije, građevinskog materijala, tvornicu traktora i cementaru.[4]
Ankara je važno prometno čvorište Turske, tu se ukrštaju magistralni autoputi i željezničke pruge Anadolije.[4]
Sjeveroistočno od centra grada 28 km nalazi se veliki Međunarodni aerodrom Esenboğa (IATA: ESB, ICAO: LTAC) izgrađen 1955.
Obrazovanje i kultura
urediAnkara ima pet javnih univerziteta i nekoliko akreditovanih privatih univerziteta. Najstariji je Univerzitet u Ankari, osnovan 1946., drugi je Tehnički univerzitet Bliskog istoka osnovan 1956., uz to u gradu djeluje od 1967. Univerzitet Hacettepe, Univerzitet Gazi i Univerzitet Yıldırım Beyazıt.[4] Privatni univerziteti u Ankari su Univerzitet Atılım, Başkent, Bilkent, Çankaya, TED, Ekonomski i tehnološki univerzitet TOBB, Univerzitet Turske aeronautičke organizacije, Univerzitet Ufuk, a do 2016. i Univerzitet İpek koji je zatvoren sa više institucija u zemlji nakon neuspjelog vojnog udara. U gradu djeluju i Vojna medicinska akademija i Vojna akademija. U Ankari se nalaze i Nacionalna biblioteka, Državni teatar i Predsjednički simfonijski orkestar.[4]
Gradovi prijatelji
urediAnkara ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima;[6]
Izvori
uredi- ↑ „TURKEY: Census Population” (engleski). Citypopulationde. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ „Judy Turman: Early Christianity in Turkey”. Socialscience.tjc.edu. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ Tore Kjeilen (03. 09. 2004). „Ankara”. I-cias.com. Arhivirano iz originala na datum 2009-01-13. Pristupljeno 31. 05. 2012.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 „Ankara” (engleski). Encyclopædia Britannica Online. Pristupljeno 30. 05. 2012.
- ↑ „Weather Information for Ankara”. Turkish State Meteorological Service. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-18. Pristupljeno 29. 05. 2012.
- ↑ „Ankara Metropolitan Municipality: Sister Cities of Ankara”. Ankara Büyükşehir Belediyesi - Tüm Hakları Saklıdır. Kullanım Koşulları & Gizlilik.. Arhivirano iz originala na datum 2009-01-14. Pristupljeno 30. 05. 2012.
Vanjske veze
uredi
- Ankara na portalu Encyclopædia Britannica Online (en)
- Službene stranice grada Arhivirano 2009-07-14 na Wayback Machine-u (tr)