1494

Godina 1494 (MCDXCIV) bila je redovna godina koja počinje u srijedu (1. jan./sij. po julijanskom kalendaru).

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	14. vijek – 15. vijek – 16. vijek
Decenija:	1460-e  1470-e  1480-e  – 1490-e –  1500-e  1510-e  1520-e
Godine:	1491 1492 1493 – 1494 – 1495 1496 1497

Oktoih

1494. po kalendarima

Gregorijanski	1494. (MCDXCIV)
Ab urbe condita	2247.
Islamski	899–900.
Iranski	872–873.
Hebrejski	5254–5255.
Bizantski	7002–7003.
Koptski	1210–1211.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1549–1550.
• Shaka Samvat	1416–1417.
• Kali Yuga	4595–4596.
Kineski
• Kontinualno	4130–4131.
• 60 godina	Yang Drvo Tigar (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11494.
Podrobnije: Kalendarska era

Događaji

• 4. 1. - Na Cetinju u štampariji Crnojevića štampan Oktoih prvoglasnik, prva srpska štampana knjiga (pet knjiga odštampano do 1496).
• 25. 1. - Alfonso II postaje napuljski kralj; pretenzije na njegov presto ima francuski kralj Šarl VIII.

• 5. 2. - Kraj Prvog moskovsko-litvanskog rata: Litvanija izgubila Vjazmu i gornji tok reke Oke.
• 6. 2. - Prvi pomen imena Banja Luka.

• 8. 3. - Drniš se prvi put pominje pod tim imenom.
• ožujak-svibanj - Nakon što je Ivaniš Korvin otišao u istočnu Ugarsku u borbu protiv Turaka, zagrebački biskup Osvald Tuz mu uzima grad Rakovec i dr.; Ivaniš mu zatim uzvraća haranjem u zagrebačkom polju.

• travanj - Hrvatski sabor u Bihaću.

• 3. 5. - Kristifor Kolumbo na svom drugom putovanju otkrio Jamajku.
• 5. 5. - Ugarski i poljski kralj, braća Vladislav i Jan Olbraht, ponovili sporazum o uzajamnoj pomoći protiv neposlušnih podanika.
• 31. 5. - Prva bitka kod Acenteja: Guanči na Tenerifu porazili Špance i dr.

• 7. 6. - Potpisan Sporazum iz Tordesiljasa kojim Španija i Portugal dele svet.
• 16. 6. - Evropljani iz La Isabele na Hispanioli su prvi koji su videli atlantski uragan.

• 7. 8. - Blaž Baromić otiskao Senjski glagoljski misal (tiskara u Senju radi do 1508, otiskaće sedam knjiga).
• avgust - Mladi Filip I Lepi, vojvoda od Brabanta, preuzeo burgundske posede.
• kolovoz - Turci haraju od Slavonije do Štajerske (zaobišli posjede Lovre Iločkog), štajerski carski kapetan se nije odazvao pozivima hrvatskog bana.

• 5. 9. - Aragonske trupe se iskrcavaju u Rapallo da bi ga digli protiv Sforci - mesto će biti opustošeno.
• septembar - Talijanski rat 1494.–1495.: Šarl VIII sa vojskom ulazi u Italiju, čime započinje prvi od osam Italijanskih ratova (do 1559).
  • Šarlova mobilna artiljerija donosi revoluciju u opsadno ratovanje i kasnije arhitekturu tvrđava.
• rujan - Hadum-paša Bosanski opet napada Hrvatsku - pokušava privoleti Bernardina Frankapana u Modrušu, u listopadu kreće u Kranjsku i Štajersku.

• 22. 10. - Umro milanski vojvoda Gian Galeazzo Sforza, Ludovico Sforza i formalno preuzima vlast - u sporu sa Alfonsom II se oslanja na Šarla VIII.

• studeni - Kralj Vladislav boravi u Petrovaradinu, opskrbljuje beogradsku tvrđavu.
• 8. 11. - Piero Nesrećni sa rođacima proteran iz Firence, uspostavljena republika pod vođstvom Girolama Savonarole.
• 10. 11. - Fra Luca Pacioli objavljuje u Veneciji knjigu Summa de arithmetica, geometria, proportioni et proportionalità, prvi štampani opis algebre na govornom jeziku.
• 17 - 28. 11. - Šarl VIII svečano ulazi u Firencu, napustio je na intervenciju Savonarole i obećanje velike subvencije.
• ca. 20. 11. - Kralj Vladislav II. iz Bača poslao vojsku pred Ilok.

• 21. 12. - Kraljevske čete zauzele Lovrin Ilok; srpski despot Đorđe će uzeti Mitrovicu i Orahovicu.
• 25. 12. - Druga bitka kod Acenteja: Španci slomili domorodački otpor na Tenerifi.
• 31. 12. - Šarl VIII ušao u Rim, papa Aleksandar VI. se zabarikadirao u Castel Sant'Angelo a zatim nagodio s kraljem.

Tokom/tijekom godine

• Nebljuška župa pripojena lapačkoj zbog turskog prodiranja.
• približno - Nakon Visariona, cetinjski mitropolit je Vavila.
• Pal Kiniži pustošio 14 dana u turskoj Srbiji (Turci sklonili stanovništvo iz srpske Posavine kako ga Ugari ne bi odveli).
• Godina tri cara u Etiopiji: Iskindir, Amda Sijon II i Na'od (do 1508).
• Asteci zauzeli i poharali Mitlu.
• Aldus Manutius prvi upotrebio točku sa zarezom u knjizi De Aetna Pietra Bemba.
• "Brod luđaka" Sebastiana Branta.
• Trithemiusova De scriptoribus ecclesiasticis je prva štampana bibliografija.
• 1494-95 - Tokom francuskog rata u Italiji prvi put u Evropi registrovan sifilis.
• Katolički kraljevi dobili tu titulu od pape.

Rođenja

• ca. François Rabelais, francuski pisac († 1553)
• 2. 2. - Bona Sforza, italijanska princeza, poljska kraljica († 1557)
• 8. 3. - Rosso Fiorentino, italijanski slikar († 1540)
• 24. 3. - Georgius Agricola, "otac mineralogije" († 1555)
• 20. 4. - Johannes Agricola, nem. protestantski reformator († 1566)
• 24. 5. - Pontormo, italijanski slikar († 1557)
• 18. 8. - Johann Scheubel, nemački matematičar († 1570)
• 12. 9. - François I od Francuske, kralj († 1547)
• 16. 9. - Francesco Maurolico, matematičar i erudita († 1575)
• 5. 11. - Hans Sachs, nemački meistersinger († 1576)
• 6. 11. - Sulejman Veličanstveni, osmanski sultan († 1566)
• 24. 11. - Pal Kiniži, tamiški župan
• Alonso Álvarez de Pineda, španski istraživač († ca. 1520)
• Lucas van Leyden, holandski graver i slikar († 1533)

Smrti

• 11. 1. - Domenico Ghirlandaio, italijanski slikar (* 1449)
• 25. 1. - Ferdinand I Napuljski (* 1423)
• 2. 3. - Niccolò dell'Arca, italijanski skulptor (* 1435-40)
• 1. 8. - Giovanni Santi, slikar i Rafelov otac (* ca. 1435)
• 11. 8. - Hans Memling, flamanski slikar (* ca. 1430)
• 24. 9. - Poliziano, italijanski humanista (* 1454)
• 22. 10. - Gian Galeazzo Sforza, milanski vojvoda (* 1469)
• 8. 11. - Melozzo da Forlì, slikar (* ca. 1438)
• 17. 11. - Giovanni Pico della Mirandola, filozof (* 1463)
• 20. 12. - Matteo Maria Boiardo, pesnik (* ca. 1441)

Reference

• Vjekoslav Klaić, Svezak drugi: dio treći.... Treća knjiga: Doba kralja Matijaša Korvina i Jagelovića (1458-1526) (archive.org)
• Grupa autora, Istorija Crne Gore