1324
godina
< |
13. vijek |
14. vijek
| 15. vijek
| >
< |
1290-e |
1300-e |
1310-e |
1320-e
| 1330-e
| 1340-e
| 1350-e
| >
<< |
< |
1320. |
1321. |
1322. |
1323. |
1324.
| 1325.
| 1326.
| 1327.
| 1328.
| >
| >>
Godina 1324 bila je prijestupna godina koja počinje u nedjelju (1. januar/siječnja).
Gregorijanski | 1324. (MCCCXXIV) |
Ab urbe condita | 2077. |
Islamski | 723–725. |
Iranski | 702–703. |
Hebrejski | 5084–5085. |
Bizantski | 6832–6833. |
Koptski | 1040–1041. |
Hindu kalendari | |
• Vikram Samvat | 1379–1380. |
• Shaka Samvat | 1246–1247. |
• Kali Yuga | 4425–4426. |
Kineski | |
• Kontinualno | 3960–3961. |
• 60 godina | Yang Drvo Miš (od kineske Ng.) |
Holocenski kalendar | 11324. |
Podrobnije: Kalendarska era |
Događaji
uredi- 16. 1. - Ban Nikola Omedejev je po kraljevu nalogu skupio sabor čitave Slavonije u Križevcima.[1]
- 11. 2. - Umro Karl von Trier, veliki majstor Teutonskog reda, u julu je za naslednika izabran Werner von Orseln (do 1330). Mora odmah početi pregovore sa poljskim kraljem Vladislavom I oko istočne Pomeranije, koju je red uzeo 1309 - bez uspeha, doći će do rata 1326-32.
- 28. 2. - Sukob Gvelfa i Gibelina, Bitka kod Vaprio d'Adda: milanski gospodar Galeazzo I Visconti je porazio papske snage. Visconti u aprilu započinje opsadu Monze i zauzima je u decembru.
- 29. 2. - Aragonsko osvajanje Sardinije, Bitka kod Lucocisterne: Aragonci su porazili pizanske snage na kopnu, a istog dana su poraženi i na moru kod Kaljarija.
- 23. 3. - Papa Ivan XXII. ekskomunicirao bavarskog vojvodu i kralja Rimljana Ludwiga IV, u julu ga proglašava zbačenim, u svezi sa Ludwigovim sukobom sa austrijskim vojvodom Friedrichom Lijepim. Ludwig će zatim proglasiti papu heretikom, povodom kontroverze o apsolutnom Hristovom siromaštvu, u što su vjerovali franjevci.
- U svezi s ovim Marsilije Padovanski piše traktat Defensor pacis u kojem tvrdi da je Carstvo nezavisno od Pape, da crkva ne treba imati svetovnu vlast, već biti podređena državi i da autoritet u crkvi ima čitav korpus vjernika.
- 26. 3. - Francuska kraljica Marija Luksemburška je umrla: ispala je iz kočije tokom putovanja s mužem Šarlom IV u Avinjon i prerano rodila sina koji je ubrzo umro. Šarl se već u junu ženi sa Jeanne d'Evreux, ali ipak ostaje bez muškog naslednika.
- april - Flamanska pobuna: pošto je novi grof Flandrije Louis de Nevers, u nedostatku vojske, morao pregovarati sa pobunjenicima, postignut je Mir sv. Andrije u kome je priznata valjanost pritužbi na sakupljače poreza (borbe se nastavljaju sledeće godine nakon novih prestupa).
- Srbija
- proleće ? - Okončana borba između pretendenta Stefana Vladislava II Nemanjića (Dragutinovog sina) i kralja Stefana Dečanskog (Milutinovog sina). Vladislav odlazi u Ugarsku i uglavnom izlazi iz istorije.[2]
- Vladislavljeve posede u Bosni, Usoru i Soli i definitivno zauzima bosanski ban Stjepan II Kotromanić, ako ne i prošle godine. Stjepan, poznat i kao Stepoš,[3] širi se i na jugu, npr. Makarska je pod bosanskom vlašću od ove godine.
- Kralj Stefan Uroš naređuje hapšenje dubrovačkih trgovaca i oduzimanje imovine, povodom podrške Vladislavu.
- april - jun - Pregovori Dubrovnika i Stefana (Dečanskog), obustavljena je trgovina sa zemljama srpskog kralja, ovih godina ima dosta pljački i napada na dubrovačkoj granici i uzvratnih represalija (što može biti znak oslabljene kraljeve vlasti nad perifernom vlastelom). Kralj na kraju popušta i dozvoljava ulaz dubrovačkim trgovcima.[4]
- 21. 5. - Umro Nikodim I, srpski arhiepiskop. Prethodnih godina je podigao hram sv. Dimitrija u Peći.[5]
- 14. 9. - Danilo II, raniji episkop i hilandarski monah, izabran je za srpskog arhiepiskopa.[6] Stoluje do smrti 1337.
- 1324. ili 1326. je sklopljen brak Stefana Uroša i Marije Paleolog, čiji je deda-stric car Andronik II.
- Hrvatska
- 7. 6. - Bitka kod izvora Krke u Topolju: Nelipac II. Nelipčić je sa saveznicima pobijedio Jurja II. Šubića i dr., među kojima i bosanske čete, koji su mu pokušali oduzeti Knin.[7] Juraj će biti dvije godine zatočen. Split se sasvim odmetnuo od Jurja i odabrao Nelipića za kneza, ostale Jurjeve posjede održava supruga Lelka.[8]
- Bugarski vladar Mihailo Šišman je ostavio suprugu Anu Nedu, sestru srpskog vladara i oženio se Teodorom Paleolog, sestrom Andronika III. Porodična napetost bugarskog i srpskog vladara, isprepletana sa građanskim ratom dvojice Andronika dolazi do vrhunca 1330.
- 11. 6. - U Veneciji je potpisan preliminarni ugovor sa Vizantijom (puni tekst u oktobru u Carigradu): ponavljanje i pojašnjenje stavki ugovora iz 1285. i 1302, sve u korist Venecije[9]
- 19. 7. - Na putu za hadž u Meki (ove godine 26 - 28. novembar), vladar Malija Mansa Musa je stigao u Kairo.
- 26. 7. - Jedna kraljevska povelja je prvi dokument u kome se pominje vojvoda Vlaške Basarab I., kao vazal ugarskog kralja Karla I. Roberta. Izgleda da kontroliše Severinski banat.
- 31. 8. (ili 31. 3.?) - Umro je Henri II, kralj Kipra, nekada i Jerusalima; naslediće ga nećak Hugo IV (do 1358).
- avgust-septembar - Saint-Sardoski rat: Francuske trupe ulaze u Akvitaniju, čiji je vojvoda engleski kralj Edward II, kako bi sprovele sudsku presudu - zauzimaju nekoliko mesta (oslabljeni Edward će biti zbačen početkom 1327, ovaj rat se može smatrati prekursorom Stogodišnjeg rata 1337-1453).
- 4. 9. - Umro je kralj Majorke Sancho Miroljubivi, nasleđuje ga 9-godišnji nećak Jaime III Brzopleti, ili Nesrećni (do 1344). Stric Felip je regent od 1329.
- septembar, krajem - Počinje Rat četiri gospodina protiv grada Metza. Pominje se da su u opsadi grada korišćeni i topovi, što bi bila njihova prva upotreba u Zapadnoj Evropi. Okolina grada će biti razorena.
- 26. 10. - Francuski dominikanac Guillaume Adam izabran za barskog nadbiskupa (do 1341).
- koncem godine - "Nestade bana Nikole Omodejeva", za novog slavonskog bana će biti imenovan Mikac Mihaljević.[10]
Nepoznat datum
uredi- Armija Zlatne Horde (vladar Özbeg Khan) 40 dana haraju u vizantijskoj Trakiji.
- Aleksije Filantropin, vizantijski general oslepljen 1295, rehabilitovan je i poslat da pomogne izolovanom gradu Filadelfiji/Alaşehiru u Anadoliji - Turci su navodno prekinuli opsadu već kad su čuli za njegov dolazak.
- Erdeljski Sasi, na čelu sa grofom Henningom, bunili se protiv ugarskog kralja Karla.[11]
- Komentar Williama Occama na "Sentence" Petra Lombarda je osuđen od strane biskupskog sinoda, poslan je na papski sud u Avinjon (po novijim shvatanjima 1327).
- Papa potvrđuje benediktincima dar Mljeta iz 1151.
- Sultan Delhija Ghiyath al-Din Tughluq bio je na uspešnoj ekspediciji u Bengalu: anektirao je istočni i postavio vazala na čelo Zapadnog Bengala. Na povratku je porazio radžu od Tirhuta u Biharu i anektirao njegovu teritoriju.
- Kod Multana u dan. Pakistanu je dovršena gradnja mauzoleja sufijskog sveca Rukn-e-Alama
- Velika poplava Žute reke u Kini, tok se pomera na sever (ali još uvek južno od Šantunga).
- Japanski car Go-Daigo pokušava da se oslobodi prevlasti Kamakura šogunata, ali ga je šogunska služba bezbednosti osujetila (ovaj šogunat je ipak zbačen 1333, ali već 1336. sledi Ašikaga šogunat).
Rođenja
urediSmrti
uredi- 8. 1. - Marco Polo, trgovac i putnik (* 1254)
- 11. 2. - Karl von Trier, veliki majstor Teutonskog reda (* 1265)
- 26. 3. - Marie of Luxembourg, kraljica Francuske (* 1304)
- 17. 8. - Adelheid/Irina od Braunšvajga, supruga Andronika III (* ca. 1293)
- 31. 8. - Henri II, kralj Kipra (* 1270)
- 4. 9. - Sancho, kralj Mallorce (* ca. 1274)
Reference
uredi- ↑ Klaić, 44
- ↑ Potiskivanje Bugara kao srpskih takmaca. rastko.rs
- ↑ Istorija s. n. I, 499
- ↑ Istorija s. n. I, 498-9
- ↑ Danilovi nastavljači (glavna strana). rastko.rs
- ↑ Sveti Danilo II arhiepiskop srpski. rastko.rs
- ↑ Klaić, 44-45
- ↑ Klaić, 46
- ↑ Byzantium and Venice A Study in Diplomatic and Cultural Relations By Donald M. Nicol · 1992, p. 248
- ↑ Klaić, 47
- ↑ Klaić, 51
- Literatura
- Svezak drugi: dio prvi. Treće doba: Vladanje kraljeva iz raznih porodica (1301-1526). Prva knjiga: Anžuvinci i Sigismund do gubitka Dalmacije (1301-1409), Vjekoslav Klaić (archive.org)
- Istorija srpskog naroda, Prva knjiga, Od najstarijih vremena do Maričke bitke (1371), SKZ Beograd 1981 (I)