1766
godina
- Ovo je članak o godini 1766.
Godina 1766 (MDCCLXVI) bila je redovna godina koja počinje u srijedu po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.
| Milenijum: | 2. milenijum |
|---|---|
| Vjekovi: | 17. vijek – 18. vijek – 19. vijek |
| Decenija: | 1730-e 1740-e 1750-e – 1760-e – 1770-e 1780-e 1790-e |
| Godine: | 1763 1764 1765 – 1766 – 1767 1768 1769 |
| Gregorijanski | 1766. (MDCCLXVI) |
| Ab urbe condita | 2519. |
| Islamski | 1179–1180. |
| Iranski | 1144–1145. |
| Hebrejski | 5526–5527. |
| Bizantski | 7274–7275. |
| Koptski | 1482–1483. |
| Hindu kalendari | |
| • Vikram Samvat | 1821–1822. |
| • Shaka Samvat | 1688–1689. |
| • Kali Yuga | 4867–4868. |
| Kineski | |
| • Kontinualno | 4402–4403. |
| • 60 godina | Yang Vatra Pas (od kineske Ng.) |
| Holocenski kalendar | 11766. |
| Podrobnije: Kalendarska era | |
Događaji
- 14. 1. - Nakon smrti Frederika V na dansko prijestolje stupa njegov sin Christian VII.
- 18. 2. - Pobuna robova na Meerminu: Brod za prijevoz robova Nizozemske istočnoindijske kompanije u Indijskom oceanu preuzimaju malgaški robovi koje je posada namjeravala sa Madagaskara prevesti u Kaapstdat u današnjoj Južnoj Africi (bit će okončana nasukavanjem broda i hvatanjem robova na južnoafričkoj obali).
- 23. 2. - Nakon smrti bivšeg poljskog kralja i posljednjeg lotarinškog vojvode Stanislawa Lesczynskog Lorraine ponovno postaje dio Francuske.
- 10. 3. - Španski kralj Karlo III na prijedlog svog napoletanskog ministra markiza od Esquillachea donosi ukaz kojim se podanicima zabranjuje nošenje plašta i tradicionalnog širokog šešira (sombrero redondo) i umjesto toga nalaže nošenje trokutastih šešira i odjeće po uzoru na tadašnju francusku modu.
- 18. 3. - Britanski parlament, čije je članove lobirao američki političar i publicist Benjmanin Franklin, ukida nepopularni Zakon o markicama; umjesto toga je izglasan Deklaratorni zakon kojim Parlament sebi potvrđuje pravo donošenja zakona koji će važiti u sjevernoameričkim kolonijama.
- 21. 3. (10. 3. po j.k.) - Crnogorski vladika Vasilije Petrović umro u Sankt Peterburgu. Stari mitropolit Sava će zatim za saprestolnika izabrati Arsenija Plamenca (mitropolit 1781-84).
- 24. 3. - U Madridu nezadovoljstvo kraljevom ukazu o odijevanju, ali i povećanjem cijena hljeba i drugih namirnica, eskalira u masovne nerede zbog kojih će kralj biti prisiljen smijeniti nepopularnog ministra i otpustiti ne-Špance iz svog kabineta.
- polovinom godine - Šćepan Mali je došao u Maine, bavi se travarenjem - grupa ljudi je ubeđena da je on u stvari ruski car Petar III, o čemu prenose glas, dogodine ga proglašavaju za vladara (plemenska anarhija i četovanje su pre ovoga dostigli vrhunac u Crnoj Gori).[1][2]
- 1. 7. - U francuskom gradu Abbevilleu javno mučen i odrubljivanjem glave pogubljen mladi plemić Jean-François de la Barre koga je lokalni sud bio osudio zbog oskrvnuća lokalne crkve, odnosno odbijanja da skine šešir prilikom crkvene procesije; njegovo truplo je potom javno spaljeno zajedno s primjerkom Voltaireovog Filozofskog rječnika.
- 11. 9. - Sultan Mustafa III ukida Pećku patrijaršiju u korist grčke Vaseljenske (biće obnovljena 1920 u Beogradu). Srpski episkopi su proterani sa stolica, Peć je potčinjena Prizrenskoj mitropoliji.[3] ostaju Cetinjska mitropolija pod Petrovićima, Karlovačka mitropolija u habsburškim zemljama,[4] a i pravoslavci u mletačkoj Dalmaciji su u osobitom položaju. Devet Srba episkopa (samokovski, ćustendilski, skopski, novopazarski, niški, užički, beogradski, bosanski i hercegovački) podnelo je protest ruskom dvoru preko crnogorskog vladike Save, ali uzalud zbog planova sa Grcima[5] (dogodine je ukinuta i grčka Ohridska arhiepiskopija).
- 2. 12. - U Švedskoj donesen Zakon o slobodi štampe, kao jedan od pravnih dokumenata u kontinentalnoj Evropi koji garantira slobodu štampe i izražavanja.
- 5. 12. - U Londonu s radom počinje znamenita aukcijska kuća Christie's.
Kroz godinu
- Izuzetno rodna godina u Bosni, nestalo je i kuge koja je harala od 1762; dobar period traje do 1782[6].
- Završeni veliki radovi na Petrovaradinskoj tvrđavi (još i kontraminski sistem do 1776. i poslednji radovi do 1790).
- Osnovana Gimnazija Karlovac.
Rođenja
- 6. 9. - John Dalton, engleski hemičar
Smrti
Reference
- Literatura
- Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
- Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1)
