Tiqsimuyu (Tiqsi muyu), (QSHKS qillqaypi teqsi muyu, teqse muyu) icha Tiyana Hallp'a, Pacha hallp'a, Pacha allpa; Patsa, Qhichwa I simipi nisqaqa (Latin simipi: Terra, Ilinusuyu simipi: Γη [gī], Kastilla simipi: Tierra) intimanta kimsa karu kaq puriq quyllurmi inti llikachapi. Ñuqanchikpa, runakunap tiqsimuyunchikmi. Kaypiqa kawsanchik. Chayraykum kay pacha nispa ninchikpas.

Tiqsimuyu  🜨
Apollo 17 nisqap hap'isqan Tiksimuyumanta llimphiyuq rikch'a.
Apollo 17 nisqap hap'isqan Tiksimuyumanta llimphiyuq rikch'a.

"Blue Marble; Hanqas Kanikas" nisqa Tiqsimuyumanta rikch'a, Apollo 17 nisqap hap'isqan.
Muyuyninpa kayninkuna
Epoch J2000
Intimanta aswan karu kay: 152,097,701 km
(1.016 710 333 5 AU)
94,509,130 mi
Intimanta aswan sispay: 147,098,074 km
(0.983 289 891 2 AU)
91,402,725 mi
Kuskan hatun t'urpi: 149,597,887.5 km
(1.000 000 112 4 AU)
92,956,041 mi
Kuskan uchuy t'urpi: 149,576,999.826 km
(0.999 860 486 9 AU)
92,943,062 mi
Iruru muyu: 924,375,700 km
(6.179 069 900 7 AU)
Iruru muyup hallka k'iti k'ancharnin: 7.029 754 4×1016 km² (3.141 154 4  AU²)
Chawpi hawa kay: 0.016 710 219
Sidiryal mit'a: 365.256 366 days
(1.000 017 5 wata)
Kuskanchaku muyuy utqay: 29.783 km/s
(107,218 km/h)
Aswan muyuy utqay: 30.287 km/s
(109,033 km/h)
Aswan pisi muyuy utqay: 29.291 km/s
(105,448 km/h)
Chinruy (inklinasyun): Churasqa tiksi (0)
(7.25° intip chawpipachanman)
Wichaq muqup suni kaynin: 348.739 36°
Sispaypa argumintun: 114.207 83°
Satilitinkuna: 1 (killa)
Pachaykamay kayninkuna
Lump'u kay: 0.003 352 9
Kuskanchaku illwa: 6,372.797 km
Chawpipachap illwan: 6,378.137 km
Qhipakunap illwan: 6,356.752 km
Aspect Ratio: 0.996 647 1
Chawpipachap iruru muyun: 40,075.02 km
Qhipakunap iruru muyun: 40,007.86 km
Kuskanchaku iruru muyu: 40,041.47 km
Hallka k'iti k'anchar: 510,065,600 km²
Allpa hawa: 148,939,100 km² (29.2 %)
Yaku hawa: 361,126,400 km² (70.8 %)
P'ulin: 1.083 207 3×1012 km³
Wisnu: 5.9736×1024 kg
Kuskanchaku kikin wisnu: 5,515.3 kg/m³
Chawpipachapi Hawapi llasaq kay: 9.78033 1 m/s²[1]
(0.997 32 g)
Ayqiy utqay: 11.186 km/s (40,270 km/h)
6.95 mi/s (25,022.34 mph)
Sidiryal muyukuy mit'a: 0.997 258 d
(23h 56m 04.09054s)[1]
Chawpipachapi muyukuy utqay: 465.11 m/s
T'urpi chinru: 23.439 281°
Albedo: 0.367
Hawapi q'uñi kay:
   Kelvin
   Celsius
minmeanmax
185 K287 K331 K
-88.3 °C14 °C57.7 °C
Wak hinayachiqkuna: Tiristri, Teluriku, Tiksimuyup
Wayra pacha
Hawapi wayra pacha ñit'iy: 101.3 kPa (MSL)
Ch'anta (kumpusisyun): 78.08% N2
20.95% O2
0.93% Argun
0.038% Chimlasay
Aslla yaku wapsi (chiriqunuymanta wachariq)

Tiqsi muyup rak'inkunaqa allpa pacha, yaku pacha, wayra pacham ima. Tukuy kawsaqnintinkunatataq kawsay pacha ninchikmi.

Hawa t'inkikuna

llamk'apuy
Inti Llika
 IntiQatuyllaCh'askaKillaTiksimuyuAwqakuqPhubus DiymuspasSirisPuriq quyllurcha wankuPirwaPirwap killa satilitinkunaRings of JupiterHawchaHawchap killa satilitinkunaHawchap wankunUranuUranup killa satilitinkunaUranup wankunNiptunNiptunpa killa satilitinkunaNiptunpa wankunPlutunPlutunpa killa satilitinkunaHawumiyaHawumiyap killa satilitinkunaMakimakiKuiper chumpiIrisDysnomiaCh'iqisqa p'alltaHills phuyuOort phuyu
Inti · Qatuylla · Ch'aska · Tiksi muyu · Awqakuq · Siris · Pirwa · Hawcha · Uranu · Niptun · Urqu · Plutun · Hawumiya · Quwawar · Makimaki · Qunqun · Iris · Sitna
Killa Satilitikuna: Tiksi muyup · Awqakuqpa · Puriq quyllurchap · Pirwap · Hawchap · Uranup · Niptunpa · Plutunpa · Hawumiyap · Irispa
Puriq quyllurkuna · Tuna puriq quyllurkuna · Luqa Kurkunkuna:   Mitiwruwitukuna · Puriq quyllurchakuna (Wanku) · Sintawrukuna · TNO-kuna (Kuiper-pa Wankun/Ayphu P'allta Muyu) · Aquchinchaykuna (Oort-pa Phuyun)
Quyllur yachay imakuna, inti llika imakuna qillqa Quyllur Yachay Qillqapas rikuypas.
  1. 1,0 1,1 Yoder, C. F. (1995) p. 12.