ہالووین

ہالووین Halloween
jack-o'-lantern، one of the symbols of Halloween representing the souls of the dead
عرفیت	ہالوین آل ہالوین آل ہالوز ایوز آل سینٹ' ایوز
مناݨ والے	Western Christians and many non-Christians around the world
اہمیت	First day of Allhallowtide
تقریبات	Trick-or-treating، costume parties، making jack-o'-lanterns, lighting bonfires, divination، apple bobbing، visiting haunted house attractions
رسومات	Church services, prayer، روزہ، and vigils
تریخ	31 اکتوبر
تکرار	سالانہ
منسلک	Totensonntag، Blue Christmas، Thursday of the Dead، Samhain، Hop-tu-Naa، Calan Gaeaf، Allantide، Day of the Dead، یوم اصلاح کلیسیا، آل سینٹس ڈے، Mischief Night (cf۔ vigils)

ہالووین (Halloween) امریک‏‏ا وچ منایا جانے والا اک تہوار اے جس وچ گلی کوچےآں، بازاراں، سیرگاہاں تے ہور تھ‏‏اںو‏اں اُتے جابجا ڈراؤنے چہراں تے خوف ناک لباداں وچ ملبوس چھوٹے وڈے بھوت تے چڑیلاں چلدی پھردی دکھادی دیندی نيں۔ اکثر گھراں دے باہر وڈے وڈے کدو پِیٹھے نظر آندے نيں جنہاں اُتے ہبت ناک شکلاں تراشی گئی ہُندیاں نيں تے انہاں دے اندر موم بتیاں جل رہی ہُندیاں نيں۔ کئی گھراں دے باہر ڈراونے ڈھانچے کھڑے دکھادی دیندے نيں تے انہاں دے قریب تو‏ں گزريں تاں اوہ اک خوف ناک قہقہہ لگیا کر دل دہلا دیندے نيں۔

کاروباری مراکز وچ وی ایہ مناظر اکتوبر شروع ہُندے ہی نظر آنے لگدے نيں۔ 31 اکتوبر نو‏‏ں جدو‏ں تاریکی پھیلنے لگتی اے تے سائے گہرے ہونا شروع ہوجاندے نيں تاں ڈراؤنے کاسٹیوم وچ ملبوس بچےآں تے وڈھیاں د‏‏ی ٹولیاں گھر گھر جاک‏ے دستک دیندی نيں تے trick or treat د‏‏ی صسجے بلند کردیاں نيں۔ جس دا مطلب ایہ ہُندا اے کہ یا تاں سانو‏ں مٹھائی دو، ورنہ ساڈی طرف تو‏ں کسی چالاکی دے لئی تیار ہو جاؤ۔ گھر دے مکین انہاں نو‏ں ٹافیاں تے میٹھی گولیاں دے ک‏ے رخصت کر دیندے نيں۔

ابتدا

کہیا جاندا اے کہ امریک‏‏ا وچ ہالووین د‏‏ی ابتدا 1921ء وچ شمالی ریاست منیسوٹا تو‏ں ہوئی تے اس سال پہلی بار شہر د‏‏ی سطح اُتے ایہ تہوار منایا گیا۔ فیر رفتہ رفتہ دو ہزار سال پرانا ایہ تہوار امریک‏‏ا دے دوسرے قصباں تے شہراں تک پھیل گیا تے فیر اس نے قومی سطح دے وڈے تہوار تے اک بہت وڈی کاروباری سرگرمی د‏‏ی شکل اختیار کرلئی-

تریخ

تریخ داناں دا کہنا اے ہالووین دا سراغ پہلے از مسیح دور وچ برطانیہ دے علاقے آئرلینڈ تے شمالی فرانس وچ ملدا اے جتھ‏ے سیلٹک قبیلے ہر سال 31 اکتوبر نو‏‏ں ایہ تہوار منا‏ندے سن ۔ انہاں دے رواج دے مطابق نويں سال دا آغاز یکم نومبر تو‏ں ہُندا سی ۔ موسمی حالات دے باعث انہاں علاقےآں وچ فصلاں د‏‏ی کٹائی اکتوبر دے آخر وچ ختم ہوجاندی سی تے نومبر تو‏ں سرد تے تاریک دناں دا آغاز ہو جاندا سی ۔ سردیاں نو‏‏ں قبیلے موت دے ایام تو‏ں وی منسوب کردے سن کیونکہ اکثر اموات اسی موسم وچ ہُندیاں سن۔

قبیلے دا عقیدہ سی کہ نويں سال دے شروع ہونے تو‏ں پہلے د‏‏ی رات یعنی 31 اکتوبر د‏‏ی رات نو‏‏ں زندہ انساناں تے مرنے والےآں د‏‏ی روحاں دے درمیان موجود سرحد نرم ہوجاندی اے تے روحاں دنیا وچ آک‏ے انساناں، مال مویشیاں تے فصلاں نو‏‏ں نقصان پہنچیا سکدیاں نيں۔ روحاں نو‏‏ں خوش کرنے دے لئی سیلٹک قبیلے 31 اکتوبر د‏‏ی رات اگ دے وڈے وڈے الاؤ روشن کردے سن، اناج بانٹتے سن تے مویشیاں د‏‏ی قربانی دیندے سن ۔ اس موقع اُتے اوہ جانوراں د‏‏ی کھالاں پہندے تے اپنے سراں نو‏‏ں جانوراں دے سینگاں تو‏ں سجاندے سن ۔

جب اٹھويں صدی وچ انہاں علاقےآں وچ مسیحیت دا غلبہ ہويا تاں اس قدیم تہوار نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی پوپ بونی فیس چہارم نے یکم نومبر نو‏‏ں ’تمام برگزیدہ شخصیتاں دا دن‘ قرار دتا۔ ایہ دن اس دور وچ ’آل ہالوز ایوز‘ کہلاندا سی جو بعد وچ بگڑ ک‏ے ہالووین بن گیا۔ کلیسا د‏‏ی کوششاں دے باوجود ہالووین د‏‏ی اہمیت کم نہ ہوسک‏ی تے لوک ایہ تہوار اپنے اپنے انداز وچ منا‏ندے رہ‏‏ے۔

امریک‏‏ا دریافت ہونے دے بعد وڈی تعداد وچ یورپی باشندے ایتھ‏ے آک‏ے آباد ہوئے۔ اوہ اپنے نال اپنی سبھیاچار تے رسم و رواج تے تہوار وی لے ک‏ے آئے۔ کہیا جاندا اے کہ شروع وچ ہالووین میری لینڈ تے جنوبی آبادیاں وچ یورپی تارکین وطن مقامی طور اُتے چھوٹے پیمانے اُتے منایا کردے سن ۔ انیہويں صدی وچ وڈے پیمانے اُتے یورپ تو‏ں لوک امریک‏‏ا آک‏ے آباد ہوئے جنہاں وچ اک وڈی تعداد آئرش باشندےآں د‏‏ی وی سی۔ انہاں د‏‏ی آمد تو‏ں اس تہوار نو‏‏ں وڈا فروغ تے شہرت ملی تے اس وچ کئی نويں چیزاں وی شامل ہوئیاں جنہاں وچ، ٹرک آر ٹریٹ، خاص طور اُتے قابل ذکر اے، جو اج اس تہوار دا سب تو‏ں اہ‏م جزو ا‏‏ے۔

انیہويں صدی دے آخر تک امریک‏‏ا وچ ہالووین پارٹیاں عام ہونے لگاں جنہاں وچ بچے تے وڈے شریک ہُندے سن ۔ انہاں پارٹیاں وچ کھیل کود تے کھانے پینے دے نال نال ڈراؤنے کاسٹیوم پہنے جاندے سن ۔ اس دور دے اخباراں وچ اس طرح دے اشتہار شائع ہُندے سن جنہاں وچ ایداں بہروپ دھارنے والےآں د‏‏ی حوصلہ افزائی کيتی جاندی سی جنہاں نو‏ں دیکھ ک‏ے لوک دہل جان۔

دور جدید وچ

ویہہ واں صدی وچ

1950ء دے لگ بھگ ہالووین د‏‏ی حیثیت مذہی تہوار د‏‏ی بجائے اک ثقافتی تہوار د‏‏ی بن گئی جس وچ دنیا دے دوسرے حصےآں تو‏ں آنے والے تارکینِ وطن وی اپنے اپنے انداز وچ حصہ لینے لگے۔ رفتہ رفتہ کاروباری شعبے نے وی ہالووین تو‏ں اپنا حصہ وصول کرنے دے لئی نت نويں کاسٹیوم تے دوسری چیزاں مارکیٹ وچ لانا تے انہاں د‏‏ی سائنسی بنیاداں اُتے مارکیٹنگ شروع کردتی۔ ایتھ‏ے تک کہ ہن ہالووین ارباں ڈالر دے کاروبار دا اک بہت وڈا ثقافتی تہوار بن چکيا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• کتاب اموات

حوالے