Wykusz

Wykusz – forma architektoniczna wzorowana na budownictwie Bliskiego Wschodu (architektura islamu)^[1], stanowiąca wystający z lica elewacji fragment budynku poszerzający przylegające wnętrze, nadwieszony powyżej parteru o wysokości jednej lub kilku kondygnacji^[2]. Wykusz zazwyczaj wsparty jest na wspornikach, o szerokości jednej osi^[3], z oknami, nakryty osobnym daszkiem.

W gotyku pełnił funkcję toalety, z czasem (od XVI wieku) zatracił pierwotne zastosowanie i stał się elementem wzbogacającym ukształtowanie bryły budynku, powiększającym powierzchnię reprezentacyjnych pokoi i dającym lepsze doświetlenie wnętrza^[3]. Popularny szczególnie w angielskiej architekturze pałacowej^[3].

Wykusze na kamienicy w Kłodzku
Wykusz latrynowy na Zamku w Wojnowicach
Wykusz na zamku Książ
Wykusz we współczesnym budynku mieszkalnym (po prawej)

Zobacz też

Przypisy

↑ Wykusz – archirama.pl [online], archirama.muratorplus.pl [dostęp 2020-05-13] .
↑ wykusz, [w:] Krystyna.K. Kubalska-Sulkiewicz Krystyna.K., Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 444, ISBN 83-01-12365-6, OCLC 51024180 [dostęp 2020-05-13] .
↑ ^a ^b ^c wykusz, [w:] Jendryczko i inni, Sztuka świata. T. 18, Słownik terminów: L-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 342, ISBN 978-83-213-4727-1, OCLC 857956061 [dostęp 2020-05-13] .

Bibliografia

Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 178. ISBN 83-85001-89-1.

[1] Wykusz – archirama.pl [online], archirama.muratorplus.pl [dostęp 2020-05-13] .

[2] wykusz, [w:] Krystyna.K. Kubalska-Sulkiewicz Krystyna.K., Słownik terminologiczny sztuk pięknych, wyd. 3, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 444, ISBN 83-01-12365-6, OCLC 51024180 [dostęp 2020-05-13] .

[:0-3] wykusz, [w:] Jendryczko i inni, Sztuka świata. T. 18, Słownik terminów: L-Ż, Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 342, ISBN 978-83-213-4727-1, OCLC 857956061 [dostęp 2020-05-13] .

[1]

[2]

[3]