Szorstek sawannowy

Szorstek sawannowy
	Uranomys ruddi
	Dollman, 1909
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	myszowate
Podrodzina	sztywniaki
Rodzaj	Uranomys; Dollman, 1909
Gatunek	szorstek sawannowy
Synonimy
	Uranomys oweni O. Thomas, 1910; Uranomys ugandae Heller, 1911; Uranomys foxi O. Thomas, 1912; Uranomys woodi Hinton, 1921; Uranomys tenebrosus Hinton, 1921; Uranomys acomyoides Ingoldby, 1929; Uranomys ruddi shortridgei Hayman, 1953;
	Uranomys oweni O. Thomas, 1910; Uranomys ugandae Heller, 1911; Uranomys foxi O. Thomas, 1912; Uranomys woodi Hinton, 1921; Uranomys tenebrosus Hinton, 1921; Uranomys acomyoides Ingoldby, 1929; Uranomys ruddi shortridgei Hayman, 1953;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Szorstek sawannowy^[12] (Uranomys ruddi) – gatunek ssaka z podrodziny sztywniaków (Deomyinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Afryce Subsaharyjskiej^[11]^[13].

Zasięg występowania

Szorstek sawannowy występuje w oddzielnych populacjach w zachodniej, środkowej i wschodniej Afryce, od południowego Senegalu na wschód do południowo-zachodniej Etiopii i na południe do skrajnie wschodniego Zimbabwe i środkowego Mozambiku^[14].

Taksonomia

Rodzaj i gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1909 roku brytyjski zoolog Guy Dollman nadając im odpowiednio nazwy Uranomys^[3] i Uranomys ruddi^[2]. Holotyp pochodził z Kirui, z Mount Elgon, na wysokości 6000 ft (1829 m), w Kenii^[13]. Jedyny przedstawiciel rodzaju szorstek^[12] (Uranomys).

Pomimo pewnej zmienności chromosomów Uranomys jest nadal uważany za takson monotypowy i rozpoznawany jest tylko jeden szeroko rozpowszechniony gatunek^[14]. Początkowo uważany za przedstawiciela Murinae, U. ruddi został następnie umieszczony z Deomyinae w pobliżu Acomys^[14]. Zmienność morfologiczna U. ruddi doprowadziła do nazwania aż siedmiu taksonów, ale są one obecnie synonimizowane z U. ruddi^[14]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[14].

Etymologia

Uranomys: gr. ουρανος ouranos „podniebienie”^[15]; μυς mus, μυος muos „mysz”^[16].
ruddi: Charles Rudd(inne języki) (1844–1916), angielski przedsiębiorca w Południowej Afryce, prezes De Beers Mining Company w 1880 roku, sponsor wypraw do tropikalnej Afryki^[17].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 95–119 mm, długość ogona 60–73 mm, długość ucha 10–15 mm, długość tylnej stopy 16–19 mm; masa ciała 26–43 g^[18].

Ekologia

Występuje na wilgotnych sawannach, terenach trawiastych i na obrzeżach lasów, lecz nigdy w głębi lasów^[11]^[13].

Populacja

Szorstek sawannowy żyje na bardzo rozległym obszarze, jego populacja wykazuje trend spadkowy; lokalnie może bywać liczna. Nie są znane zagrożenia dla gatunku, jest uznawany za gatunek najmniejszej troski^[11].

Przypisy

↑ Uranomys ruddi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Dollman 1909 ↓, s. 552.
↑ ^a ^b Dollman 1909 ↓, s. 551.
↑ O. Thomas. New African mammals in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6 (34), s. 431, 1910. (ang.).
↑ E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (17), s. 12, 1911. (ang.).
↑ O. Thomas. Mammals of the Panyam Plateau, Northern Nigeria.—II. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 9 (50), s. 273, 1912. (ang.).
↑ Hinton 1921 ↓, s. 369.
↑ Hinton 1921 ↓, s. 370.
↑ C.M. Ingoldby. On the mammals of the Gold Coast. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 3 (17), s. 523, 1929. (ang.).
↑ R.W. Hayman. A new Uranomys from Nyasaland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Twelfth series. 6 (64), s. 317, 1953. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d L.L. Granjon L.L., Uranomys ruddi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-30] (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species: Uranomys ruddi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-11].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 247.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 141.
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 352. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 614. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia

G. Dollman. New Mammals from British East Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 4, s. 549–553, 1909. (ang.).
M.A.C. Hinton. Some new African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Ninth series. 7 (40), s. 368–373, 1921. (ang.).
Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[itis-1] Uranomys ruddi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[CITEREFDollman1909[https://www.biodiversitylibrary.org/page/22097933_552]-2] Dollman 1909 ↓, s. 552.

[CITEREFDollman1909[https://www.biodiversitylibrary.org/page/22097932_551]-3] Dollman 1909 ↓, s. 551.

[Thomas1910-4] O. Thomas. New African mammals in the British Museum. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6 (34), s. 431, 1910. (ang.).

[Heller-5] E. Heller. New species of rodents and carnivores from equatorial Africa. „Smithsonian miscellaneous collections”. 56 (17), s. 12, 1911. (ang.).

[Thomas1912-6] O. Thomas. Mammals of the Panyam Plateau, Northern Nigeria.—II. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eighth series. 9 (50), s. 273, 1912. (ang.).

[CITEREFHinton1921[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15626792_369]-7] Hinton 1921 ↓, s. 369.

[CITEREFHinton1921[https://www.biodiversitylibrary.org/page/15626793_370]-8] Hinton 1921 ↓, s. 370.

[Ingoldby-9] C.M. Ingoldby. On the mammals of the Gold Coast. „The Annals and Magazine of Natural History”. Tenth series. 3 (17), s. 523, 1929. (ang.).

[Hayman-10] R.W. Hayman. A new Uranomys from Nyasaland. „The Annals and Magazine of Natural History”. Twelfth series. 6 (64), s. 317, 1953. (ang.).

[iucn-11] L.L. Granjon L.L., Uranomys ruddi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-30] (ang.).

[Cichocki&inni-12] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 259. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Wilson&Reeder-13] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species: Uranomys ruddi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-11].

[Burgin&inni-14] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 446. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=277_247]-15] Jaeger 1944 ↓, s. 247.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=171_141]-16] Jaeger 1944 ↓, s. 141.

[Beolens&inni-17] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 352. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Denys&inni-18] Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 614. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]